Sự sáng tạo của Đức Chúa Trời trong Sáng Thế Ký 1 liên quan thế nào đến Chúa Giê-xu là Ngôi Lời (Giăng 1:1-3)?
Kinh Thánh mở đầu với câu chuyện sáng tạo hùng vĩ trong Sáng Thế Ký 1, nơi Đức Chúa Trời dùng lời phán của Ngài để tạo dựng nên vũ trụ và muôn loài. Hàng ngàn năm sau, sứ đồ Giăng mở đầu sách Phúc Âm của mình bằng lời tuyên bố: “Ban đầu có Ngôi Lời, Ngôi Lời ở cùng Đức Chúa Trời, và Ngôi Lời là Đức Chúa Trời... Muôn vật bởi Ngài làm nên, chẳng vật chi đã làm nên mà không bởi Ngài.” (Giăng 1:1,3). Hai phân đoạn này có mối liên hệ mật thiết, hé mở cho chúng ta thấy Ngôi Lời – chính là Chúa Giê-xu Christ – là Đấng Tạo Hóa đã thực hiện công cuộc sáng tạo dưới sự chỉ đạo của Đức Chúa Cha. Trong bài nghiên cứu này, chúng ta sẽ khám phá mối liên kết sâu sắc giữa Sáng Thế Ký 1 và Giăng 1:1-3, cùng những ý nghĩa thần học và áp dụng thực tiễn cho đời sống Cơ đốc nhân.
Sáng Thế Ký 1 mô tả việc Đức Chúa Trời sáng tạo trời đất trong sáu ngày. Mỗi ngày, Đức Chúa Trời phán một lời và sự vật hiện ra: “Đức Chúa Trời phán rằng: Phải có sự sáng; thì có sự sáng” (câu 3), “Phải có khoảng không ở giữa nước” (câu 6), v.v. Tác nhân sáng tạo chính là lời phán của Đức Chúa Trời. Lời ấy không đơn thuần là âm thanh, mà là biểu hiện quyền năng và ý chỉ của Ngài, khiến vạn vật từ hư không bước vào hiện hữu. Cuối cùng, Đức Chúa Trời tạo dựng loài người theo hình ảnh Ngài và giao cho họ quản trị muôn loài.
Giăng 1:1-3 giới thiệu Chúa Giê-xu là “Ngôi Lời” (Logos). Ngôi Lời hiện hữu từ ban đầu, ở cùng Đức Chúa Trời và chính Ngài là Đức Chúa Trời. Câu 3 khẳng định: “Muôn vật bởi Ngài làm nên, chẳng vật chi đã làm nên mà không bởi Ngài.” Điều này cho thấy Ngôi Lời chính là Đấng trực tiếp thực hiện công cuộc sáng tạo được kể trong Sáng Thế Ký 1. Như vậy, Chúa Giê-xu không chỉ là một nhân vật lịch sử, Ngài là Đấng Tạo Hóa vĩnh cửu, từng hiện diện trong buổi đầu của vũ trụ.
Khẳng định của Giăng 1:3 được lặp lại nhiều lần trong Tân Ước:
- “Vì muôn vật đã được dựng nên trong Ngài, bất luận trên trời, dưới đất, vật thấy được, vật không thấy được, hoặc ngôi vua, hoặc quyền cai trị, hoặc chấp chính, hoặc cầm quyền, đều là bởi Ngài và vì Ngài mà được dựng nên.” (Cô-lô-se 1:16)
- “... đã lập Con Ngài làm kẻ kế tự muôn vật, lại bởi Con Ngài mà dựng nên thế gian... Con là sự chói sáng của sự vinh hiển Đức Chúa Trời và hình bóng của bản thể Ngài.” (Hê-bơ-rơ 1:2-3)
- “Nhưng chúng ta chỉ có một Đức Chúa Trời, là Cha, muôn vật bởi Ngài mà ra, và chúng ta hướng về Ngài; và chỉ có một Chúa, là Đức Chúa Giê-xu Christ, muôn vật đều nhờ Ngài mà có, và chúng ta cũng vậy.” (1 Cô-rinh-tô 8:6)
Các phân đoạn trên xác nhận rõ ràng thần tính của Chúa Giê-xu: Ngài không phải là tạo vật đầu tiên như một số giáo phái lầm tưởng, mà chính là Đấng Tạo Hóa, đồng đẳng với Đức Chúa Cha. Trong Cựu Ước, sự khôn ngoan của Đức Chúa Trời được mô tả như một nhân vật hiện diện từ trước vô cùng và tham gia vào công cuộc sáng tạo (Châm ngôn 8:22-31). Sứ đồ Giăng đã lấy khái niệm quen thuộc đó và áp dụng trực tiếp vào Chúa Giê-xu.
a) “Ban đầu”
Cả hai sách đều mở đầu bằng cụm từ “ban đầu” (tiếng Hê-bơ-rơ: bereshit, tiếng Hy Lạp: en arche). Sáng Thế Ký nói về sự khởi đầu của vũ trụ vật chất; Giăng nói về sự khởi đầu trước cả khi có thời gian, khi Ngôi Lời đã hiện hữu. “Ban đầu” trong Giăng 1:1 không phải là thời điểm tạo dựng, mà là sự vĩnh cửu quá khứ, chỉ về sự hiện hữu từ đời đời của Ngôi Lời. Như vậy, Ngôi Lời có trước cả công cuộc sáng tạo và là nguồn gốc của nó.
b) Ánh sáng
Trong Sáng Thế Ký, Đức Chúa Trời phán: “Phải có sự sáng” và ánh sáng xuất hiện, phân rẽ khỏi tối tăm. Trong Giăng 1:4-5, Ngôi Lời là nguồn sự sống, và sự sống là ánh sáng cho loài người, ánh sáng chiếu trong tối tăm và tối tăm không hề thắng được. Ánh sáng vật lý ngày thứ nhất báo trước ánh sáng thuộc linh đến từ Chúa Giê-xu. Ngài chính là “ánh sáng thật, soi sáng cho mọi người” (Giăng 1:9).
c) Sự sống
Sáng Thế Ký ghi lại việc Đức Chúa Trời tạo dựng các sinh vật và ban sự sống cho chúng. Giăng 1:4 tuyên bố: “Trong Ngài có sự sống, sự sống là sự sáng của loài người.” Nguồn sống của mọi loài thọ tạo đều xuất phát từ Ngôi Lời. Không chỉ sự sống thể xác, mà cả sự sống thuộc linh đời đời cũng đến từ Ngài (Giăng 5:26).
d) Vai trò của Thánh Linh
Trong Sáng Thế Ký 1:2, “Thần của Đức Chúa Trời vận hành trên mặt nước”. Thánh Linh hiện diện và hoạt động trong công cuộc sáng tạo. Trong Giăng 1:32-33, Thánh Linh ngự xuống trên Chúa Giê-xu khi Ngài chịu báp-têm, cho thấy sự hợp tác của Ba Ngôi trong kế hoạch cứu chuộc – một công trình sáng tạo mới. Sự hiệp một giữa Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Linh đã có từ buổi sáng thế và tiếp tục trong công cuộc tái tạo linh hồn con người.
a) “Ngôi Lời” (Logos – Λόγος)
Trong tiếng Hy Lạp, logos có nghĩa rộng: lời nói, lý trí, nguyên lý, sự biểu đạt. Trong triết học Hy Lạp, logos được xem là nguyên lý điều hành vũ trụ. Trong tư tưởng Do Thái (đặc biệt qua bản Bảy Mươi và tác phẩm của Philo), “Lời của Đức Giê-hô-va” được nhân cách hóa, tham gia vào sáng tạo và mặc khải (Thi thiên 33:6, 107:20; Ê-sai 55:11). Giăng sử dụng thuật ngữ này để giới thiệu Chúa Giê-xu là hiện thân của Lời Đức Chúa Trời, là sự mặc khải trọn vẹn của Đức Chúa Trời cho nhân loại.
b) “Dabar” (דָּבָר) trong Cựu Ước
Từ Hê-bơ-rơ dabar nghĩa là “lời”. Trong Sáng Thế Ký 1, Đức Chúa Trời dùng lời (dabar) để tạo dựng. Thi thiên 33:6 viết: “Các từng trời được làm nên bởi lời của Đức Giê-hô-va.” Lời Đức Giê-hô-va mang quyền năng sáng tạo và thực hiện ý chỉ Ngài. Chúa Giê-xu chính là Lời ấy trở nên xác thịt (Giăng 1:14).
c) “Bara” (בָּרָא) – Tạo dựng
Động từ Hê-bơ-rơ bara được dùng trong Sáng Thế Ký 1:1, 21, 27, chỉ sự sáng tạo từ hư không, một hành động độc quyền của Đức Chúa Trời. Giăng 1:3 dùng từ Hy Lạp egeneto (γίνομαι) để chỉ sự hình thành, trở nên. “Muôn vật bởi Ngài mà có (egeneto)”. Điều này không hề giảm thiểu thần tính của Chúa Giê-xu; ngược lại, nó cho thấy Ngài là nguyên nhân đưa muôn vật vào hiện hữu.
Sự kết hợp giữa Sáng Thế Ký 1 và Giăng 1:1-3 cho chúng ta cái nhìn rõ nét về Ba Ngôi Đức Chúa Trời:
- Đức Chúa Cha là Đấng khởi xướng, quyết định và ra lệnh sáng tạo (“Đức Chúa Trời phán”).
- Đức Chúa Con (Ngôi Lời) là Đấng thi hành, qua Ngài muôn vật được dựng nên (“Muôn vật bởi Ngài làm nên”).
- Đức Thánh Linh hiện diện trên mặt nước, vận hành và ban năng lực cho sự sáng tạo.
Ba Ngôi cùng tham gia và hoàn toàn hiệp một. Không phải có ba Đấng Tạo Hóa, mà là một Đức Chúa Trời duy nhất trong ba ngôi vị. Chân lý này củng cố giáo lý về thần tính của Chúa Giê-xu và Đức Thánh Linh, đồng thời giải thích tại sao Chúa Giê-xu có quyền tha tội, ban sự sống đời đời và sẽ phán xét thế gian – vì Ngài chính là Đấng Tạo Hóa.
Hơn nữa, sự sáng tạo đầu tiên báo trước sự sáng tạo mới. Đức Chúa Trời, Đấng đã phán ánh sáng từ nơi tối tăm (2 Cô-rinh-tô 4:6), cũng sẽ chiếu sáng lòng chúng ta bằng sự hiểu biết vinh quang Ngài trong mặt Đức Chúa Giê-xu Christ. Những ai tin nhận Ngôi Lời trở nên tạo vật mới (2 Cô-rinh-tô 5:17).
Lẽ thật về Chúa Giê-xu – Ngôi Lời, Đấng Tạo Hóa – không chỉ là kiến thức thần học, mà còn có sức biến đổi đời sống chúng ta:
a) Thờ phượng và tôn cao Chúa Giê-xu
Khi nhận biết Chúa Giê-xu là Đấng tạo dựng nên mình, chúng ta không thể không rơi vào thái độ thờ phượng. Mọi sự hiện hữu của chúng ta đều nhờ Ngài, vì thế Ngài xứng đáng nhận mọi sự vinh hiển, tôn kính. Hãy dâng lên Ngài lời ngợi khen và sự phục vụ trọn đời.
b) Tin cậy vào quyền tể trị của Ngài
Đấng đã sáng tạo vũ trụ cũng đang cầm quyền trên mọi sự. Không hoàn cảnh nào nằm ngoài tầm kiểm soát của Ngài. Dù cuộc đời có nhiều bão tố, chúng ta có thể an tâm vì Chúa Giê-xu – Ngôi Lời – đang ngự trị. Hãy trao mọi lo âu cho Ngài (1 Phi-e-rơ 5:7).
c) Bước đi trong ánh sáng
Chúa Giê-xu là ánh sáng thật. Ngài đã chiến thắng bóng tối tội lỗi và sự chết. Khi tin nhận Ngài, chúng ta được chuyển từ vương quốc tối tăm sang vương quốc ánh sáng (Cô-lô-se 1:13). Vì vậy, hãy sống như con cái sự sáng, từ bỏ những việc tối tăm (Ê-phê-sô 5:8-11).
d) Trở nên tạo vật mới
Cùng một quyền năng đã tạo dựng vũ trụ từ hư không đang hành động trong chúng ta để chúng ta trở nên người mới. Khi đối diện với tội lỗi hay thói quen xấu, hãy nhớ rằng Đấng Tạo Hóa có thể tái tạo chúng ta. Hãy để Ngài hành động qua Lời Ngài và Thánh Linh.
e) Sống bởi Lời Chúa
Chúa Giê-xu là Ngôi Lời, và Kinh Thánh là Lời của Ngài. Nếu muốn biết Chúa và được Ngài biến đổi, chúng ta phải đọc, suy ngẫm và vâng giữ Lời Ngài. Lời Chúa có quyền năng sáng tạo và tái tạo (Hê-bơ-rơ 4:12). Mỗi ngày hãy để Lời Chúa hướng dẫn, sửa dạy và nuôi dưỡng tâm linh.
Sự tương đồng giữa Sáng Thế Ký 1 và Giăng 1:1-3 mở ra cho chúng ta một chân lý vĩ đại: Chúa Giê-xu Christ chính là Ngôi Lời hằng hữu, Đấng tham gia vào công cuộc sáng tạo từ ban đầu. Ngài không chỉ là một giáo sư đạo đức hay một vị tiên tri, mà là Đức Chúa Trời trở nên xác thịt, Đấng tạo dựng nên muôn loài. Việc nhận biết điều này dẫn chúng ta đến sự thờ phượng sâu nhiệm, lòng tin cậy trọn vẹn, và đời sống được biến đổi bởi quyền năng sáng tạo của Ngài. Hãy để Ngôi Lời chiếm ngự tâm hồn và hướng dẫn mỗi bước chúng ta trong hành trình đức tin.