Làm thế nào để giữ vững đời sống thuộc linh và không sa ngã như Sau-lơ?
Giới thiệu
Câu chuyện của Sau-lơ trong Kinh Thánh là một bài học cảnh báo nghiêm trọng về sự sa ngã thuộc linh. Được Đức Chúa Trời chọn làm vua đầu tiên của Y-sơ-ra-ên, Sau-lơ bắt đầu với nhiều triển vọng: ông khiêm nhường (1 Sa-mu-ên 9:21), được Thánh Linh cảm động (1 Sa-mu-ên 10:10), và có được sự ủng hộ của dân chúng. Thế nhưng, cuối đời ông lại trở nên một người bất tuân, đầy ghen ghét, và bị Đức Chúa Trời từ bỏ. Sự sa sút của Sau-lơ khiến chúng ta tự hỏi: Làm thế nào để giữ vững đời sống thuộc linh và không rơi vào tình trạng tương tự? Bài viết này sẽ phân tích nguyên nhân sự sa ngã của Sau-lơ và đưa ra những nguyên tắc thực tiễn giúp Cơ Đốc nhân duy trì mối tương giao mật thiết với Chúa.
Sự sa ngã của Sau-lơ: Nguyên nhân và bài học
Bối cảnh và sự kêu gọi của Sau-lơ
Sau-lơ xuất thân từ chi phái Bên-gia-min, con trai của Kích, một người giàu có. Qua sự chỉ dẫn của Sa-mu-ên, Sau-lơ được xức dầu làm vua (1 Sa-mu-ên 10:1). Ban đầu, Sau-lơ tỏ ra khiêm tốn và vâng lời. Khi ông được công bố làm vua, ông đã ẩn mình giữa các đồ đạc (1 Sa-mu-ên 10:22). Thậm chí sau chiến thắng đầu tiên, ông đã không trả thù những kẻ chống đối (1 Sa-mu-ên 11:12-13). Mọi thứ dường như rất tốt đẹp.
Sự bất tuân tại Ghinh-ganh (1 Sa-mu-ên 13)
Tuy nhiên, chỉ vài năm sau, một sự kiện tại Ghinh-ganh đã bộc lộ sự yếu đuối trong lòng vâng phục của Sau-lơ. Dân Phi-li-tin tụ tập đông đảo để giao chiến. Sa-mu-ên đã hẹn gặp Sau-lơ sau bảy ngày để dâng tế lễ, nhưng vì thấy dân chúng tan lạc và Sa-mu-ên chưa đến, Sau-lơ đã tự ý dâng tế lễ thiêu – một việc chỉ có thầy tế lễ mới được làm (1 Sa-mu-ên 13:8-9). Khi Sa-mu-ên đến, ông quở trách Sau-lơ: "Ngươi làm điên cuồng lắm; ngươi không vâng giữ mạng lịnh của Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi đã truyền cho ngươi" (1 Sa-mu-ên 13:13). Hậu quả: "Ngày nay nước ngươi sẽ không còn" (1 Sa-mu-ên 13:14).
Sự bất tuân trong việc diệt A-ma-léc (1 Sa-mu-ên 15)
Sau-lơ tiếp tục sa ngã khi được Đức Chúa Trời truyền lệnh tiêu diệt hoàn toàn dân A-ma-léc vì tội ác của họ. Nhưng Sau-lơ đã không vâng lời: ông tha mạng vua A-ga, giữ lại những con vật béo tốt, và biện minh rằng ông giữ chúng để dâng tế lễ cho Đức Chúa Trời (1 Sa-mu-ên 15:9, 15). Lần này, Sa-mu-ên nói thẳng: "Sự vâng lời tốt hơn của tế lễ; sự nghe theo tốt hơn mỡ chiên đực. Vì sự bội nghịch cũng đáng tội bằng sự tà thuật, và sự cố chấp giống như tội thờ hình tượng" (1 Sa-mu-ên 15:22-23). Do sự bất tuân đó, Đức Chúa Trời từ bỏ Sau-lơ làm vua.
Lòng ghen ghét và truy đuổi Đa-vít
Sau khi Đa-vít giết Gô-li-át, dân chúng ca ngợi Đa-vít hơn Sau-lơ. Từ đó, lòng ghen tức nhen nhóm trong Sau-lơ (1 Sa-mu-ên 18:8). Ông đã nhiều lần tìm cách giết Đa-vít, dùng giáo phóng (1 Sa-mu-ên 18:10-11), giao chiến trận để hy vọng Đa-vít bị giết (1 Sa-mu-ên 18:25). Lòng ghen ghét khiến Sau-lơ bị ám ảnh và xa rời Chúa.
Tìm cầu bà bóng (1 Sa-mu-ên 28)
Cuối cùng, trong cơn tuyệt vọng khi đối diện với đội quân Phi-li-tin, Sau-lơ tìm đến bà bóng ở En-đô-rơ để gọi hồn Sa-mu-ên. Hành động này vi phạm trắng trợn luật pháp của Đức Chúa Trời (Lê-vi ký 19:31). Nó cho thấy Sau-lơ đã hoàn toàn quay lưng với Chúa, tìm cầu sự giúp đỡ từ nơi tà thuật.
Hậu quả
Sau-lơ đã chết trong chiến trận cùng với các con trai. Nhà vua một thời được xức dầu đã phải kết thúc cuộc đời một cách bi thảm. Sự sa ngã của Sau-lơ là lời cảnh tỉnh cho mọi Cơ Đốc nhân: bắt đầu tốt đẹp không đảm bảo kết thúc tốt đẹp; chúng ta cần phải giữ gìn đời sống thuộc linh đến cuối cùng.
Nguyên nhân sâu xa dẫn đến sự sa ngã của Sau-lơ
Sợ người ta hơn kính sợ Đức Chúa Trời
Tại Ghinh-ganh, Sau-lơ sợ dân chúng tan lạc nên đã vội vàng dâng tế lễ thay vì chờ đợi Sa-mu-ên như lệnh Chúa. Trong việc A-ma-léc, ông sợ dân sự, vì họ muốn giữ lại những con vật tốt (1 Sa-mu-ên 15:24). Chúa Giê-xu phán: "Các ngươi đừng sợ kẻ giết thân thể mà không giết được linh hồn; nhưng thà sợ Đấng có thể hủy diệt cả linh hồn lẫn thân thể trong địa ngục" (Ma-thi-ơ 10:28). Sợ người hơn sợ Chúa luôn là cạm bẫy dẫn đến bất tuân.
Tự cao, không vâng phục hoàn toàn
Sau-lơ cho rằng mình có thể thay đổi mạng lệnh của Chúa hoặc thương lượng với Ngài. Ông nghĩ rằng dâng tế lễ sẽ đẹp lòng Chúa hơn là vâng lời (1 Sa-mu-ên 15:15). Sự tự cao khiến ông không nhìn thấy tầm quan trọng của việc vâng phục tuyệt đối. Châm ngôn 16:18 cảnh báo: "Sự kiêu ngạo đi trước, sự bại hoại theo sau."
Thiếu sự ăn năn thật
Mỗi khi bị quở trách, Sau-lơ thường đưa ra lý do biện minh và xin được tôn trọng trước mặt người khác hơn là thật lòng ăn năn. Ông nói: "Tôi có phạm tội; nhưng xin hãy tôn trọng tôi trước mặt các trưởng lão của dân tôi và trước mặt Y-sơ-ra-ên" (1 Sa-mu-ên 15:30). Lòng ăn năn thật đòi hỏi sự thừa nhận tội lỗi mà không đổ lỗi, cùng quyết định từ bỏ tội.
Đố kỵ và so sánh
Sau-lơ so sánh mình với Đa-vít, và điều đó dẫn đến ghen tức, thù hằn. So sánh là thói quen nguy hiểm vì nó làm mất đi lòng biết ơn và tạo ra sự bất mãn. Sứ đồ Phao-lô khuyên: "Mỗi người trong anh em hãy coi mình hơn kẻ khác" (Phi-líp 2:3). Đó là thái độ khiêm nhường, không so sánh.
Xa rời mối tương giao với Chúa
Cuối cùng, nguyên nhân căn bản là Sau-lơ đã không duy trì mối tương giao cá nhân với Đức Chúa Trời. Ông không cầu hỏi Chúa khi gặp khó khăn, thay vào đó dựa vào sự khôn ngoan riêng hoặc tìm đến tà thuật. Kinh Thánh dạy: "Hãy hằng ở trong Ta, thì các ngươi được kết quả" (Giăng 15:4-5). Không có sự kết nối với Chúa, chúng ta sẽ khô héo thuộc linh.
Những nguyên tắc giữ vững đời sống thuộc linh
1. Vâng phục trọn vẹn
Từ tiếng Hê-bơ-rơ shama nghĩa là "nghe và vâng theo". Đức Chúa Trời muốn chúng ta vâng phục Ngài hoàn toàn, không chỉ một phần. Chúa Giê-xu phán: "Nếu các ngươi yêu mến Ta, thì giữ các điều răn Ta" (Giăng 14:15). Sự vâng lời chứng tỏ lòng yêu mến và kính sợ Chúa. Chúng ta phải sẵn sàng vâng theo ngay cả khi không hiểu hết lý do, như Áp-ra-ham đã vâng lời dâng Y-sác.
Ứng dụng: Hãy thường xuyên xét mình xem có điều gì Chúa đã truyền mà ta chưa vâng theo không. Cần ăn năn và sửa đổi ngay.
2. Nuôi dưỡng đời sống cầu nguyện và phụ thuộc Chúa
Cầu nguyện là hơi thở thuộc linh, là phương tiện để giữ mối liên hệ sống động với Chúa. Chúng ta được khuyên: "Hãy cầu nguyện không thôi" (1 Tê-sa-lô-ni-ca 5:17). Nhờ cầu nguyện, chúng ta nhận biết sự yếu đuối của mình và tìm kiếm sức lực từ Chúa.
Ứng dụng: Dành thời gian cố định mỗi ngày để cầu nguyện, không chỉ xin ơn mà còn tôn thờ, cảm tạ, xưng tội, và cầu thay. Hãy phó thác mọi lo lắng cho Ngài.
3. Giữ lòng khiêm nhường
Khiêm nhường là thuốc giải cho sự kiêu ngạo đã hại Sau-lơ. "Đức Chúa Trời chống cự kẻ kiêu ngạo, nhưng ban ơn cho kẻ khiêm nhường" (Gia-cơ 4:6). Khiêm nhường không phải là coi thường bản thân, mà là nhận biết mình hoàn toàn lệ thuộc vào Chúa và không tôn mình lên.
Ứng dụng: Tránh khoe khoang thành tích, nhận mọi thành công là ơn Chúa. Luôn sẵn sàng học hỏi từ người khác và tiếp nhận sự sửa dạy.
4. Học Lời Chúa hằng ngày
Lời Chúa là ánh sáng cho đời sống (Thi thiên 119:105). Đọc, suy gẫm, và áp dụng Kinh Thánh giúp chúng ta biết ý muốn Chúa và được biến đổi. Gióp nói: "Tôi đã trọng các lời của miệng Ngài hơn đồ ăn cần dùng" (Gióp 23:12).
Ứng dụng: Thực hiện "Quiet Time" mỗi ngày: đọc một đoạn Kinh Thánh, suy gẫm, và cầu nguyện. Có thể sử dụng các kế hoạch đọc Kinh Thách mỗi năm.
5. Sống trong sự thông công và có người khuyên bảo
Hội Thánh là thân thể Đấng Christ; chúng ta cần nhau để nâng đỡ, khích lệ, và sửa dạy. "Sắt mài nhọn sắt" (Châm ngôn 27:17). Một người bạn tín nhiệm có thể nhìn thấy điểm mù của chúng ta và nhắc nhở khi chúng ta lạc hướng.
Ứng dụng: Tham gia nhóm nhỏ hoặc tìm một người bạn đạo trưởng thành để chia sẻ, cầu nguyện chung, và chịu trách nhiệm với nhau.
6. Canh giữ tấm lòng (Châm ngôn 4:23)
"Sự chăm sóc về lòng do nơi con; vì các nguồn sự sống do nơi nó mà ra." Lòng là trung tâm của con người (tiếng Hê-bơ-rơ: leb), nơi phát xuất mọi tư tưởng, tình cảm, và hành động. Chúng ta phải canh giữ lòng khỏi sự ghen ghét, đắng cay, tham lam, và tà dâm.
Ứng dụng: Để ý những cảm xúc tiêu cực nảy sinh, đem chúng ra trước mặt Chúa, và cầu xin Ngài thanh tẩy. Tránh những phương tiện giải trí độc hại ảnh hưởng đến tâm trí.
7. Ăn năn nhanh chóng khi phạm tội
Không ai hoàn hảo; chúng ta đều phạm tội. Điều quan trọng là phản ứng của chúng ta khi phạm tội. Đa-vít sau khi phạm tội với Bát-sê-ba đã ăn năn thật lòng (Thi thiên 51). Trong khi Sau-lơ chỉ lo bề ngoài. Sứ đồ Giăng viết: "Nếu chúng ta xưng tội mình, thì Ngài là thành tín công bình để tha tội cho chúng ta" (1 Giăng 1:9). Ăn năn (tiếng Hy Lạp: metanoia) nghĩa là thay đổi tâm trí, quay lại với Chúa.
Ứng dụng: Đừng chần chừ khi Thánh Linh cáo trách; hãy xưng tội với Chúa ngay và nếu cần với người bị tổn thương. Quyết tâm từ bỏ tội lỗi.
8. Tập trung vào sự kêu gọi của Chúa, không so sánh
Mỗi người có một chức vụ và ân tứ riêng. So sánh mình với người khác sẽ dẫn đến ghen tức hoặc tự mãn. Phao-lô nói: "Mỗi người hãy thử xét việc làm của mình, thì sự vui mừng sẽ ở trong mình, không phải vì so sánh với kẻ khác" (Ga-la-ti 6:4).
Ứng dụng: Biết rõ ơn gọi của mình trong Chúa và trung tín với nó. Vui mừng với thành công của người khác và hợp tác trong Thân Thể.
Ứng dụng thực tiễn trong đời sống hằng ngày
Những nguyên tắc trên sẽ trở nên sống động khi chúng ta đưa vào thói quen hàng ngày:
- Dành thì giờ tĩnh nguyện mỗi sáng: Bắt đầu ngày mới bằng sự hiện diện của Chúa. Đọc Kinh Thánh, suy ngẫm, và cầu nguyện. Điều này giúp định hướng cả ngày.
- Ghi nhớ và suy gẫm Kinh Thánh: Chọn một câu gốc mỗi tuần để học thuộc lòng và suy ngẫm. Lời Chúa sẽ hành động trong tâm trí bạn.
- Cầu nguyện không ngừng: Giữ thái độ cầu nguyện trong mọi hoàn cảnh, tạ ơn và xin sự khôn ngoán.
- Tham dự nhóm nhỏ và Hội Thánh: Đừng bỏ sự nhóm lại (Hê-bơ-rơ 10:25). Tham gia sinh hoạt Hội Thánh để được dưỡng linh và khích lệ.
- Tìm người khích lệ và nhắc nhở: Có một người bạn đạo mà bạn tin tưởng, chia sẻ những thách thức thuộc linh và cùng nhau lớn lên.
- Phục vụ và yêu thương: "Hãy lấy lòng yêu thương làm đầy tớ lẫn nhau" (Ga-la-ti 5:13). Phục vụ người khác giúp chúng ta tập trung vào Chúa và nhu cầu của người khác, tránh tính ích kỷ.
Kết luận: Sự trung tín của Chúa và lời khích lệ
Sau-lơ là một bài học đau lòng, nhưng chúng ta có Đấng Christ là nguồn sức mạnh và là Đấng trung bảo. Chúa Giê-xu phán: "Ta là gốc nho, các ngươi là nhánh. Ai cứ ở trong Ta và Ta trong người ấy thì sinh ra nhiều trái" (Giăng 15:5). Để không sa ngã như Sau-lơ, chúng ta phải luôn ở trong Ngài. Chúa ban Thánh Linh để giúp đỡ chúng ta, và Lời Ngài là kim chỉ nam. Hãy kiên trì chạy cuộc đua với đức tin, với mắt hướng về Chúa Giê-xu, Đấng khởi đầu và hoàn tất đức tin (Hê-bơ-rơ 12:2). Dù có lúc vấp ngã, nhưng nếu chúng ta chân thành ăn năn, Chúa sẽ nâng đỡ và phục hồi. Ước mong mỗi chúng ta kết thúc cuộc đời mình như Phao-lô: "Ta đã đánh trận tốt lành, đã xong cuộc chạy, đã giữ được đức tin" (2 Ti-mô-thê 4:7). Xin Chúa thêm sức cho chúng ta mỗi ngày.