Sự phóng túng khi thiếu Lời Chúa (Công Vụ 20:29-30)?

Trong hành trình thuộc linh của Cơ Đốc nhân, Lời Đức Chúa Trời giữ vai trò then chốt. Khi thiếu vắng Lời Chúa, đời sống tín hữu dễ dàng bị cuốn vào sự phóng túng, sai lạc và lừa dối. Sứ đồ Phao-lô đã cảnh báo điều này trong bài giã từ với các trưởng lão tại Ê-phê-sô, được ghi lại trong Công Vụ Các Sứ Đồ 20:29-30. Bài viết này sẽ phân tích sâu sắc phân đoạn này và mở rộng những nguyên tắc Kinh Thánh về hậu quả của việc thiếu Lời Chúa, cũng như cách áp dụng vào đời sống hằng ngày.

Sau chuyến hành trình truyền giáo lần thứ ba, Phao-lô gặp các trưởng lão Hội Thánh Ê-phê-sô tại Mi-li-tê (Công vụ 20:17-38). Ông biết rằng mình sẽ không gặp lại họ nữa và đã đưa ra lời cảnh báo nghiêm trọng:

“Vì tôi biết rằng sau khi tôi đi, sẽ có muông sói dữ tợn xen vào trong vòng các ngươi, chẳng tiếc bầy chiên đâu. Lại giữa các ngươi cũng sẽ có những người nói ra sự trái lẽ, để dỗ môn đồ theo họ.” (Công vụ 20:29-30 – Bản Truyền Thống)

Trong nguyên ngữ Hy Lạp, từ “muông sói” (λύκοι) chỉ những kẻ thù nghịch từ bên ngoài, trong khi “những người nói ra sự trái lẽ” (ἀνδρες λαλοῦντες διεστραμμένα) chỉ những người từ chính vòng các trưởng lão, xuyên tạc chân lý (διεστραμμένα – diastrephó, nghĩa là “làm cho lệch lạc, xuyên tạc”). Mục đích của họ là “dỗ môn đồ theo họ” (ἀποσπᾶν τοὺς μαθητὰς ὀπίσω αὐτῶν), tức câu kéo người theo mình thay vì theo Chúa. Hậu quả là bầy chiên bị tan lạc và Hội Thánh suy yếu.

Phao-lô đã nhấn mạnh giải pháp trước đó: “Hãy giữ lấy mình và luôn cả bầy mà Đức Thánh Linh đã lập các ngươi làm kẻ coi sóc, để chăn Hội thánh của Đức Chúa Trời, mà Ngài đã mua bằng chính huyết mình.” (câu 28). Nhiệm vụ của người chăn là chăm sóc và nuôi dưỡng bầy chiên bằng Lời Chúa (xem 1 Phi-e-rơ 5:2). Do đó, khi Lời Chúa bị thiếu vắng hoặc bị bóp méo, bầy chiên dễ trở thành con mồi của sói dữ.

Kinh Thánh dạy rõ về quyền năng và sự cần thiết của Lời Đức Chúa Trời:

• Thi thiên 119:9,11 – “Người trai trẻ phải làm sao cho đường lối mình được trong sạch? Phải cẩn thận theo Lời Chúa. … Tôi đã giấu Lời Chúa trong lòng tôi, để tôi không phạm tội cùng Ngài.”
• 2 Ti-mô-thê 3:16-17 – “Cả Kinh Thánh đều là bởi Đức Chúa Trời soi dẫn, có ích cho sự dạy dỗ, bẻ trách, sửa trị, dạy người trong sự công bình, hầu cho người của Đức Chúa Trời được trọn vẹn và sắm sẵn để làm mọi việc lành.”
• Hê-bơ-rơ 4:12 – “Vì Lời Đức Chúa Trời là lời sống và linh nghiệm, sắc hơn gươm hai lưỡi, thấu vào đến nỗi chia hồn, linh, cốt, tủy, xem xét tư tưởng và ý định trong lòng.”
• Ma-thi-ơ 4:4 – “Người ta sống chẳng phải chỉ nhờ bánh mà thôi, song nhờ mọi lời nói ra từ miệng Đức Chúa Trời.”
• Thi thiên 1:1-3 – Người suy ngẫm Lời Chúa ngày đêm sẽ như cây trồng bên dòng nước, sanh bông trái đúng mùa.

Lời Chúa nuôi dưỡng linh hồn, dạy dỗ chân lý, cảnh tỉnh tội lỗi, và trang bị cho mọi việc lành. Nó là vũ khí chống lại cám dỗ (Ê-phê-sô 6:17) và là tiêu chuẩn duy nhất cho đức tin và nếp sống.

Khi cá nhân hoặc Hội Thánh xao lãng Lời Chúa, nhiều hệ lụy nguy hiểm xảy ra:

1. Sa Ngã Về Đạo Đức và Tinh Thần

Ô-sê 4:6 tuyên bố: “Dân ta bị diệt vì thiếu sự hiểu biết. Bởi ngươi bỏ sự hiểu biết thì ta cũng sẽ bỏ ngươi.” Sự thiếu hiểu biết ở đây chính là sự thiếu Lời Đức Chúa Trời. Lịch sử Y-sơ-ra-ên minh họa rõ: mỗi khi dân sự quên Luật pháp, họ rơi vào thờ hình tượng, gian dâm, bạo lực, và rồi bị Đức Chúa Trời phán xét (Các Quan Xét 2:10-13; 2 Các Vua 17:7-23).

2. Sự Dấy Lên Của Giáo Lý Sai Lầm

Khi không có nền tảng Lời Chúa, các thầy dạy giả dễ dàng đưa vào những tà thuyết. Phao-lô cảnh báo Hội Thánh Cô-rinh-tô vì họ còn là “con đỏ” (1 Cô-rinh-tô 3:1-3), dễ ghen tương, tranh cạnh, và dung túng tội lỗi. Hội Thánh Ga-la-ti bị “mê hoặc” bởi một “tin lành khác” (Ga-la-ti 1:6-7). 2 Phi-e-rơ 2:1-3 mô tả: “Sẽ có những tiên tri giả trong dân, cũng sẽ có những giáo sư giả trong anh em, … Nhiều kẻ sẽ theo họ trong sự phóng túng (ἀσελγείαις – aselgeia), và đạo thật vì cớ họ sẽ bị gièm pha.”

3. Sự Phóng Túng (Aselgeia)

Từ Hy Lạp aselgeia thường được dịch là “sự phóng túng”, chỉ lối sống buông thả, không kiềm chế, thỏa mãn dục vọng xác thịt. Đây là một trong những việc làm của xác thịt (Ga-la-ti 5:19). 2 Phi-e-rơ 2:2 nói nhiều người sẽ theo những giáo sư giả trong sự phóng túng. Giu-đe 4 cũng nói về những kẻ “đổi ân điển của Đức Chúa Trời chúng ta ra sự phóng túng”. Như vậy, thiếu Lời Chúa dẫn đến việc hiểu sai ân điển và rơi vào lối sống tội lỗi, cho rằng ân điển cho phép phạm tội (Rô-ma 6:1-2).

4. Chia Rẽ và Tan Vỡ

Những người dạy sai gây chia rẽ trong Hội Thánh. Rô-ma 16:17-18 khuyên: “Hãy coi chừng những kẻ gây nên bè đảng và làm gương xấu, nghịch với sự dạy dỗ mà anh em đã nhận; phải tránh xa họ. Vì những người đó không phục vụ Đấng Christ, Chúa chúng ta, nhưng phục vụ cái bụng mình; và bằng những lời ngọt ngào, họ lừa dối lòng của người thật thà.”

Tóm lại, thiếu Lời Chúa mở cửa cho sự lừa dối, tội lỗi và chia rẽ – đúng như lời Phao-lô đã báo trước.

Để phòng tránh, chúng ta cần nhận diện các đặc điểm của họ theo Kinh Thánh:

• Họ đến từ bên ngoài hoặc nổi lên từ trong nội bộ: “muông sói dữ tợn xen vào” và “giữa các ngươi cũng sẽ có những người…” (Công vụ 20:29-30).
• Họ xuyên tạc Kinh Thánh: 2 Phi-e-rơ 3:16 nói về những kẻ “xuyên tạc… các thư tín của Phao-lô cũng như các Kinh Thánh khác để rồi tự hủy diệt mình.”
• Họ dùng lời nói ngọt ngào, tâng bốc để lôi kéo: Rô-ma 16:18; Cô-lô-se 2:4,8.
• Họ khơi gợi dục vọng: 2 Ti-mô-thê 4:3-4 – “sẽ có thời kỳ người ta không chịu nghe đạo lành; nhưng vì họ ham nghe những lời êm tai, theo tư dục mà nhóm họp các thầy xung quanh mình, và bịt tai không nghe lẽ thật.”
• Họ hứa tự do nhưng lại nô lệ cho sự hư nát: 2 Phi-e-rơ 2:19 – “Họ hứa sự tự do, mà chính mình thì làm tôi mọi sự hư nát.”
• Họ vì lợi lộc: 2 Phi-e-rơ 2:3 – “vì lòng tham, họ sẽ dùng lời dối trá để trục lợi nơi anh em.”

Như vậy, mọi hình thức lừa dối đều có thể bị vạch trần bởi Lời Chúa, vốn là “tiêu chuẩn của chân lý” (2 Ti-mô-thê 2:15).

Để không rơi vào sự phóng túng và bị lừa dối, Cơ Đốc nhân cần đâm rễ sâu vào Lời Chúa. Dưới đây là những bước thực tiễn:

1. Đọc và Suy Gẫm Lời Chúa Hằng Ngày

“Quyển sách luật pháp này chớ xa miệng ngươi, hãy suy gẫm ngày và đêm” (Giô-suê 1:8). Dành thời gian nhất định mỗi ngày để đọc Kinh Thánh có hệ thống, có thể theo kế hoạch đọc cả Kinh Thánh trong một năm.

2. Ghi Nhớ Các Câu Gốc

“Con giấu Lời Chúa trong lòng con để con không phạm tội cùng Ngài” (Thi thiên 119:11). Học thuộc lòng những câu Kinh Thánh then chốt giúp chúng ta nhớ đến Lời Chúa trong mọi tình huống.

3. Nghiên Cứu Cách Cẩn Thận

“Hãy chuyên tâm cho được đẹp lòng Đức Chúa Trời như người làm công không hổ thẹn, thẳng thắn giảng dạy lời của lẽ thật” (2 Ti-mô-thê 2:15). Nghiên cứu Kinh Thánh theo ngữ cảnh, sử dụng các công cụ như từ điển, bản dịch khác, sách giải nghĩa để hiểu sâu hơn.

4. Vâng Giữ Lời Chúa

“Hãy làm theo Lời, chớ lấy nghe làm đủ mà lừa dối mình” (Gia-cơ 1:22). Áp dụng Lời Chúa vào những quyết định hằng ngày, sẵn sàng từ bỏ điều gì trái với ý Ngài.

5. Tham Gia Vào Sự Dạy Dỗ Lành Mạnh

“Chớ bỏ sự nhóm lại như mấy kẻ quen làm, nhưng phải khuyên bảo nhau” (Hê-bơ-rơ 10:25). Tham dự nhà thờ nơi giảng dạy Kinh Thánh trung thực, và tham gia các nhóm học Kinh Thánh để cùng nhau tăng trưởng.

6. Cầu Nguyện Cho Sự Mở Mắt Thuộc Linh

“Xin Chúa mở mắt tôi, để tôi thấy sự lạ lùng trong luật pháp của Ngài” (Thi thiên 119:18). Trước khi đọc Kinh Thánh, hãy cầu xin Thánh Linh hướng dẫn và soi sáng.

7. Dùng Lời Chúa Để Chống Lại Cám Dỗ

Chúa Giê-xu đã chiến thắng ma quỷ bằng cách trưng dẫn Lời Chúa (Ma-thi-ơ 4:1-11). “Hãy nhận lấy mũ của sự cứu rỗi và thanh gươm của Thánh Linh, là Lời Đức Chúa Trời” (Ê-phê-sô 6:17).

8. Thử Nghiệm Mọi Lời Dạy

“Hãy thử nghiệm các thần xem có phải đến từ Đức Chúa Trời chăng” (1 Giăng 4:1). So sánh bất cứ điều gì nghe được với Kinh Thánh, như người Bê-rê “ngày nào cũng tra xem Kinh Thánh để xét điều họ nghe có đúng chăng” (Công vụ 17:11).

9. Yêu Mến Lẽ Thật

2 Tê-sa-lô-ni-ca 2:10 cảnh báo về những kẻ hư mất vì “không tiếp nhận tình yêu của lẽ thật để được cứu”. Chúng ta phải trân quý Lời Chúa như báu vật.

10. Khích Lệ Nhau Trong Lời Chúa

“Hãy dùng lời ca vịnh, thơ thánh, bài hát thiêng liêng mà đối đáp cùng nhau” (Cô-lô-se 3:16). Chia sẻ những điều Chúa dạy qua Kinh Thánh với anh em trong Chúa để cùng củng cố.

Dựa trên những nguyên tắc trên, mỗi Cơ Đốc nhân có thể thực hiện các bước cụ thể:

• Đặt mục tiêu đọc Kinh Thánh mỗi ngày: Bắt đầu với 15-20 phút, chọn một sách và đọc liên tục.
• Ghi chú hoặc viết nhật ký thuộc linh: Ghi lại những câu Kinh Thánh chạm đến lòng, cùng với suy nghĩ và quyết tâm áp dụng.
• Tham gia một nhóm nhỏ học Kinh Thánh: Học hỏi từ người khác và được khích lệ.
• Lập danh sách các câu gốc để ghi nhớ: Mỗi tuần một câu, ôn lại thường xuyên.
• Kiểm tra các bài giảng, sách bồi linh: So sánh với Kinh Thánh, không chấp nhận mù quáng.
• Cầu nguyện theo Lời Chúa: Dùng những lời hứa của Chúa để cầu xin và cảm tạ.
• Đối diện với cám dỗ: Khi bị cám dỗ, hãy trích dẫn Kinh Thánh phù hợp (ví dụ: 1 Cô-rinh-tô 10:13; Gia-cơ 4:7).
• Chia sẻ Lời Chúa với người khác: Làm chứng và giảng dạy khi có cơ hội (Ma-thi-ơ 28:19-20).

Bằng cách đó, Lời Chúa thực sự trở nên ngọn đèn cho chân ta, ánh sáng cho đường lối ta (Thi thiên 119:105).

Lời cảnh báo của Phao-lô trong Công Vụ 20:29-30 vẫn vang vọng đến ngày nay: thiếu Lời Chúa sẽ dẫn đến sự xâm nhập của sói dữ, sự dấy lên của giáo lý sai trái, và cuối cùng là sự phóng túng. Nhưng chúng ta có lời hứa quý báu: Lời Chúa có quyền năng bảo vệ, dạy dỗ và biến đổi. Hãy để Lời Đấng Christ ở đầy trong lòng chúng ta (Cô-lô-se 3:16), và chúng ta sẽ được vững vàng trong chân lý, tránh xa mọi sự lừa dối. Xin Chúa giúp mỗi chúng ta sốt sắng học hỏi, vâng giữ và yêu mến Lời Ngài suốt đời.