Châm-ngôn 8:5 + Thi Thiên 119:11: Chúa dạy khôn ngoan và giúp nhớ chữ Hán

Trong hành trình đời sống Cơ Đốc, chúng ta thường đối diện với những thách thức đòi hỏi sự khôn ngoan và khả năng ghi nhớ. Có lúc chúng ta cần học những điều mới, chẳng hạn như học thuộc lòng Kinh Thánh, hay thậm chí là học một ngôn ngữ khó như tiếng Hán với hàng ngàn chữ tượng hình. Hai phân đoạn Kinh Thánh – Châm-ngôn 8:5 và Thi Thiên 119:11 – mang đến cho chúng ta nền tảng quý báu: Chúa dạy chúng ta sự khôn ngoan và Ngài giúp chúng ta ghi nhớ Lời Ngài, từ đó ứng dụng vào mọi lĩnh vực, kể cả việc học chữ Hán. Bài viết này sẽ khám phá ý nghĩa sâu xa của hai câu Kinh Thánh này, mối liên hệ giữa chúng, và cách áp dụng vào đời sống thực tiễn, đặc biệt trong việc trau dồi trí nhớ và học tập.

Châm-ngôn 8 là một chương đẹp đẽ, trong đó sự khôn ngoan được nhân cách hóa, cất tiếng mời gọi loài người. Câu 5 viết: “Hỡi kẻ ngu muội, hãy hiểu sự khôn ngoan; Hỡi kẻ dại, lòng hãy được sáng suốt.” (Châm-ngôn 8:5). Để thấu hiểu trọn vẹn lời kêu gọi này, chúng ta cần tìm hiểu ý nghĩa nguyên thủy của các từ ngữ.

Trong tiếng Hê-bơ-rơ, “kẻ ngu muội” là פְּתָאיִם (petayim), chỉ những người thiếu kinh nghiệm, dễ bị dẫn dụ, còn non nớt trong nhận thức. “Kẻ dại” là כְּסִילִים (kesilim), ám chỉ những người cứng lòng, khinh dể sự khôn ngoan, thường hành động nông nổi. “Khôn ngoan” là חָכְמָה (chokmah) – sự khôn ngoan thực tiễn, sự khéo léo trong cuộc sống; còn “sáng suốt” là בִּינָה (binah) – sự thông hiểu, khả năng phân biệt. Lời mời gọi tha thiết này xuất phát từ chính Đấng Khôn Ngoan – Đức Chúa Trời. Ngài muốn dạy dỗ chúng ta, ban cho chúng ta sự khôn ngoan từ trên cao.

Kinh Thánh dạy rằng sự khôn ngoan thật bắt nguồn từ Đức Chúa Trời: “Vì Đức Giê-hô-va ban cho sự khôn ngoan; Từ miệng Ngài ra điều tri thức và thông sáng.” (Châm-ngôn 2:6). Trong Tân Ước, Chúa Giê-xu Christ chính là sự khôn ngoan của Đức Chúa Trời (1 Cô-rinh-tô 1:30). Thánh Linh cũng dạy dỗ chúng ta mọi sự (Giăng 14:26). Vì thế, chúng ta có thể cầu xin sự khôn ngoan và Ngài sẽ ban cho cách rời rộng (Gia-cơ 1:5).

Đức Chúa Trời dạy khôn ngoan qua nhiều phương cách: qua Lời Ngài (Kinh Thánh), qua sự cầu nguyện, qua những kinh nghiệm sống, qua Hội Thánh, và qua sự dẫn dắt của Thánh Linh. Khi chúng ta khiêm nhường tiếp nhận lời mời gọi của Ngài, lòng chúng ta sẽ trở nên sáng suốt và có khả năng đưa ra những quyết định đúng đắn.

Thi Thiên 119 là bài thơ dài nhất trong Kinh Thánh, ca ngợi vẻ đẹp và quyền năng của Lời Đức Chúa Trời. Câu 11 nói: “Tôi đã giấu lời Chúa trong lòng tôi, Để tôi không phạm tội cùng Chúa.” (Thi Thiên 119:11).

Trong nguyên ngữ Hê-bơ-rơ, từ “giấu” là צָפַן (tsaphan), có nghĩa là cất giấu, tích trữ, giữ gìn cẩn thận như một kho báu. “Lòng” là לֵב (lev), chỉ trung tâm của con người, bao gồm tâm trí, ý chí, cảm xúc. Vậy, “giấu lời Chúa trong lòng” có nghĩa là ghi nhớ, suy ngẫm, và để Lời Chúa thấm sâu vào tâm hồn, trở thành một phần của chính mình.

Mục đích của việc này rất rõ ràng: “Để tôi không phạm tội cùng Chúa.” Khi Lời Chúa ở trong lòng, nó trở thành ngọn đèn cho chân ta, ánh sáng cho đường lối ta (Thi Thiên 119:105). Lời Chúa giúp chúng ta phân biệt điều phải trái, cảnh tỉnh chúng ta trước cám dỗ, và ban sức mạnh để vâng lời Ngài. Chúa Giê-xu đã làm gương khi chống lại ma quỷ bằng cách trích dẫn Kinh Thánh (Ma-thi-ơ 4:1-11).

Trong văn hóa Do Thái, việc ghi nhớ Kinh Thánh là rất quan trọng. Các rabbi thường thuộc lòng cả sách Luật Pháp. Cơ Đốc nhân ngày nay cũng được khích lệ học thuộc lòng Lời Chúa, không phải chỉ để biết mà để sống. Như Phao-lô khuyên: “Lời của Đấng Christ phải ở đầy trong lòng anh em” (Cô-lô-se 3:16).

Sự khôn ngoan thật và Lời Đức Chúa Trời luôn gắn bó mật thiết với nhau. Lời Chúa là nguồn khôn ngoan tuyệt đối, vì nó bày tỏ ý muốn và bản tính của Ngài. Chúng ta thấy điều này rõ ràng qua Thi Thiên 119:98-100: “Các điều răn Chúa làm cho tôi khôn ngoan hơn kẻ thù nghịch tôi… Tôi hiểu biết hơn những người già cả, Vì tôi giữ các giềng mối Chúa. Tôi cầm giữ chân tôi khỏi mọi đường tà, Để tôi gìn giữ lời Chúa.”

Châm-ngôn 2:1-6 cũng liên kết việc tiếp nhận và trân quý Lời Chúa với việc đạt được sự khôn ngoan: “Hỡi con, nếu con tiếp nhận lời ta… Vậy, bấy giờ con sẽ hiểu biết sự kính sợ Đức Giê-hô-va, Và tìm được tri thức của Đức Chúa Trời. Vì Đức Giê-hô-va ban cho sự khôn ngoan; Từ miệng Ngài ra điều tri thức và thông sáng.”

Trong Tân Ước, Chúa Giê-xu Christ là Ngôi Lời (Giăng 1:1), và Ngài đã trở nên sự khôn ngoan cho chúng ta (1 Cô-rinh-tô 1:30). Vì vậy, khi chúng ta ghi nhớ Lời Chúa, chúng ta không chỉ tích lũy thông tin mà còn gặp gỡ chính Đấng Christ, là nguồn khôn ngoan vô tận. Thánh Linh dùng Lời Chúa để dạy dỗ, cáo trách, sửa trị, và dạy chúng ta trong mọi lẽ công bình (2 Ti-mô-thê 3:16-17).

Như vậy, việc giấu Lời Chúa trong lòng không chỉ giúp chúng ta tránh tội lỗi mà còn làm cho chúng ta nên khôn ngoan trong mọi quyết định và hành động.

Bây giờ, làm thế nào để hai nguyên tắc trên – Chúa dạy khôn ngoan và giấu Lời Chúa trong lòng – có thể giúp chúng ta trong những thách thức cụ thể như học và nhớ chữ Hán? Học chữ Hán là một công việc đòi hỏi sự kiên nhẫn, trí nhớ tốt, và khả năng nhận diện hình ảnh. Dù là một kỹ năng trần thế, chúng ta có thể áp dụng lẽ thật Kinh Thánh vào đó, vì Đức Chúa Trời là Chủ của mọi lãnh vực đời sống.

1. Cầu nguyện xin sự khôn ngoan và sự giúp đỡ của Chúa. Gia-cơ 1:5 dạy: “Ví bằng trong anh em có kẻ kém khôn ngoan, hãy cầu xin Đức Chúa Trời, là Đấng ban cho mọi người cách rộng rãi, không trách móc ai, thì kẻ ấy sẽ được ban cho.” Khi bắt đầu học, hãy dâng việc học lên cho Chúa, xin Ngài ban sự hiểu biết, trí nhớ minh mẫn, và sự kiên trì. Chúa quan tâm đến mọi chi tiết cuộc sống chúng ta, kể cả việc học hành.

2. Giấu Lời Chúa trong lòng để rèn luyện tâm trí. Việc thường xuyên đọc, suy ngẫm và học thuộc Kinh Thánh giúp tâm trí chúng ta trở nên nhạy bén, tăng cường khả năng tập trung và ghi nhớ. Giô-suê 1:8 khuyên: “Quyển sách luật pháp này chớ xa miệng ngươi, hãy suy gẫm ngày và đêm, hầu cho cẩn thận làm theo mọi điều đã chép ở trong; vì như vậy ngươi mới được thịnh vượng trong con đường mình, và mới được phước.” Cách chúng ta rèn luyện với Lời Chúa sẽ hình thành thói quen tư duy, từ đó có lợi cho việc học bất kỳ môn nào khác.

3. Sử dụng phương pháp ghi nhớ kết hợp với đức tin. Có nhiều phương pháp hỗ trợ trí nhớ như liên tưởng, hình ảnh hóa, chia nhỏ, lặp lại… Chúng ta có thể áp dụng chúng cách khôn ngoan. Nhưng hãy nhớ rằng sức mạnh thật sự đến từ Chúa. Hãy tin rằng Ngài sẽ ban cho chúng ta sự sáng tạo và khả năng khi chúng ta nương cậy Ngài.

4. Học với mục đích làm sáng danh Chúa. Dù học chữ Hán để giao tiếp, để phục vụ trong công việc, hay để truyền giáo cho người Hoa, hãy đặt mục tiêu tối thượng là tôn vinh Chúa. 1 Cô-rinh-tô 10:31 dạy: “Vậy, anh em hoặc ăn, hoặc uống, hay là làm sự chi khác, hãy vì sự vinh hiển Đức Chúa Trời mà làm.” Khi chúng ta học với thái độ biết ơn và dâng lên Chúa, Ngài sẽ ban phước cho công sức của chúng ta.

5. Gương của Đa-ni-ên và các bạn. Khi bị bắt sang Ba-by-lôn, Đa-ni-ên, Ha-na-nia, Mi-sa-ên và A-xa-ria đã trung thành với Đức Chúa Trời. Kinh Thánh cho biết: “Vả, Đức Chúa Trời ban cho bốn người trai trẻ đó sự thông biết và sự khéo léo trong mọi thứ văn chương và sự khôn ngoan.” (Đa-ni-ên 1:17). Họ xuất sắc trong học vấn nhờ ân điển của Chúa. Đây là lời hứa khích lệ rằng Chúa có thể ban cho chúng ta khả năng học tập siêu việt nếu chúng ta trung tín với Ngài.

6. Đừng lo lắng, hãy tin cậy Chúa. Phi-líp 4:6-7 dạy: “Chớ lo phiền chi hết, nhưng trong mọi sự hãy dùng lời cầu nguyện, nài xin, và sự tạ ơn mà trình các sự cầu xin của mình cho Đức Chúa Trời. Sự bình an của Đức Chúa Trời vượt quá mọi sự hiểu biết, sẽ giữ gìn lòng và ý tưởng anh em trong Đức Chúa Jêsus Christ.” Khi áp lực học tập đè nặng, hãy đem mọi lo âu đến với Chúa, Ngài sẽ ban sự bình an và sức mạnh để tiếp tục.

Tuy nhiên, chúng ta cũng phải làm phần của mình với sự siêng năng và kỷ luật. 2 Ti-mô-thê 2:15 nói: “Hãy chuyên tâm cho được đẹp lòng Đức Chúa Trời như người làm công không chỗ trách được, lấy lòng ngay thẳng giảng dạy lời của lẽ thật.” Dù Chúa ban ơn, chúng ta cần chăm chỉ học tập, xem đó như một sự thờ phượng.

Áp dụng hai câu Kinh Thánh trên không chỉ dừng lại ở việc học chữ Hán, mà còn ảnh hưởng đến toàn bộ đời sống hằng ngày của chúng ta. Để luôn được Chúa dạy dỗ và giúp đỡ, chúng ta cần xây dựng những thói quen thuộc linh:

• Đọc Kinh Thánh mỗi ngày: Lắng nghe tiếng Chúa, suy ngẫm và vâng theo.
• Cầu nguyện không thôi: Trò chuyện với Chúa về mọi nhu cầu, cảm tạ và cầu xin sự khôn ngoan.
• Ghi nhớ Lời Chúa: Học thuộc những câu Kinh Thánh then chốt, đặc biệt những câu liên quan đến lời hứa và sự hướng dẫn của Ngài.
• Tham gia thờ phượng và thông công: Cùng anh em tín hữu học hỏi, khích lệ nhau.
• Vâng lời Chúa trong từng quyết định: Áp dụng Lời Ngài vào cuộc sống để kinh nghiệm sự khôn ngoan thật.

Khi chúng ta sống như vậy, tâm trí chúng ta được biến đổi (Rô-ma 12:2), và chúng ta sẽ càng ngày càng giống Chúa Giê-xu Christ – nguồn khôn ngoan tuyệt đối.

Châm-ngôn 8:5 và Thi Thiên 119:11 là hai viên ngọc quý cho hành trình theo Chúa. Chúa mời gọi chúng ta học sự khôn ngoan từ Ngài và giấu Lời Ngài trong lòng. Những nguyên tắc này không chỉ dẫn đến đời sống thánh khiết mà còn trang bị cho chúng ta trong mọi hoạt động trí tuệ, kể cả việc học và nhớ chữ Hán. Hãy tin cậy Chúa, Ngài là Đấng ban sự khôn ngoan và tăng cường trí nhớ của chúng ta. Khi chúng ta đặt Ngài lên hàng đầu, Ngài sẽ hướng dẫn và ban phước cho mọi nỗ lực của chúng ta. Ước mong mỗi chúng ta luôn kinh nghiệm được lời hứa: “Phước cho người nào… lấy lòng vui vẻ suy gẫm luật pháp Chúa ngày và đêm… mọi sự người làm đều sẽ thịnh vượng.” (Thi Thiên 1:1-3).