Biblical Delegation in Ministry: Exodus 18:18-27, Acts 6:1-7, Ephesians 4:11-16 Body of Christ

Giới Thiệu

Trong chức vụ Cơ Đốc, nguyên tắc ủy quyền và phân công công việc là một phần thiết yếu trong kế hoạch của Đức Chúa Trời để xây dựng Hội Thánh. Từ thời Cựu Ước, qua Hội Thánh đầu tiên, đến những lời dạy của Phao-lô, Kinh Thánh cho chúng ta thấy mô hình rõ ràng về việc chia sẻ trách nhiệm để công việc Chúa được hiệu quả và bền vững. Bài viết này sẽ khảo sát ba phân đoạn then chốt: Xuất Ê-díp-tô Ký 18:18-27 (Môi-se và Giê-trô), Công Vụ 6:1-7 (sự bổ nhiệm bảy người), và Ê-phê-sô 4:11-16 (thân thể Đấng Christ và các ân tứ). Qua đó chúng ta sẽ rút ra những nguyên tắc và ứng dụng thực tiễn cho Hội Thánh ngày nay.

1. Mô Hình Ủy Quyền Trong Xuất Ê-díp-tô Ký 18:18-27

Sau khi dân Y-sơ-ra-ên ra khỏi Ai Cập, Môi-se trở thành người giải quyết mọi tranh chấp và dạy dỗ luật pháp cho cả dân sự. Ông ngồi xét đoán từ sáng đến tối (Xuất 18:13-14). Cha vợ của Môi-se là Giê-trô thấy vậy, nhận ra rằng cách làm này không khôn ngoan. Giê-trô nói: “Việc ngươi làm chẳng tốt đâu. Quả thật ngươi cùng dân sự ở với ngươi đều sẽ bị hao mòn, vì việc nầy nặng nề quá sức ngươi; một mình ngươi gánh chẳng nổi.” (Xuất 18:17-18).

Giê-trô khuyên Môi-se nên chọn những người tài năng, kính sợ Đức Chúa Trời, chân thật, ghét sự tham lợi bất chính, rồi lập họ làm trưởng trên dân, cai quản theo đơn vị nghìn người, trăm người, năm mươi người, mười người (c.21). Những người này sẽ xét xử các vụ việc thông thường, còn những vụ khó hơn sẽ đưa đến Môi-se. Môi-se nghe theo lời khuyên của Giê-trô và thực hiện (c.24). Kết quả là “Môi-se để cho dân sự trở về trại mình” (c.27) và mọi việc được giải quyết tốt đẹp.

Qua câu chuyện này, chúng ta học được:

• Ủy quyền là cần thiết để tránh kiệt sức: Ngay cả một nhà lãnh đạo vĩ đại như Môi-se cũng không thể một mình gánh hết mọi trách nhiệm. Nếu không chia sẻ, cả người lãnh đạo lẫn người dưới quyền đều bị hao mòn (c.18).
• Tiêu chuẩn lựa chọn người được ủy quyền: Có năng lực (chayil - người mạnh mẽ, có khả năng), kính sợ Đức Chúa Trời (yare Elohim), chân thật (anshe emet), ghét sự tham lợi bất chính (sone betza). Những phẩm chất đạo đức và năng lực phải đi đôi với nhau.
• Cơ cấu tổ chức hợp lý: Phân cấp rõ ràng (nghìn, trăm, năm mươi, mười) giúp công việc được quản lý hiệu quả.
• Ủy quyền không phải là từ bỏ trách nhiệm: Môi-se vẫn giữ vai trò giải quyết những vấn đề khó khăn nhất. Ông vẫn là người lãnh đạo tối cao, nhưng không ôm đồm mọi việc.

2. Hội Thánh Đầu Tiên Và Sự Bổ Nhiệm Các Chấp Sự (Công Vụ 6:1-7)

Trong Công Vụ 6, chúng ta thấy Hội Thánh đầu tiên đối mặt với một vấn đề thực tế: số môn đồ gia tăng, các góa phụ người Hê-lê-nít (người Do Thái nói tiếng Hy Lạp) bị bỏ quên trong sự phân phát lương thực hằng ngày. Các sứ đồ nhận thấy mình không thể vừa lo việc phục vụ bàn, vừa chuyên tâm cầu nguyện và giảng đạo. Họ đã triệu tập cả nhóm môn đồ và đề nghị: “Vậy, anh em hãy chọn trong vòng mình bảy người có danh tốt, đầy dẫy Đức Thánh Linh và trí khôn, rồi chúng ta sẽ giao việc nầy cho. Còn chúng ta sẽ cứ chuyên lo về sự cầu nguyện và chức vụ giảng đạo.” (Công vụ 6:3-4).

Hội chúng đồng lòng, chọn ra bảy người, các sứ đồ cầu nguyện và đặt tay trên họ. Kết quả là: “Đạo Đức Chúa Trời càng ngày càng tràn ra, số môn đồ tại thành Giê-ru-sa-lem thêm lên nhiều lắm, và cũng có rất nhiều thầy tế lễ vâng theo đạo nữa.” (c.7).

Những điểm nổi bật:

• Nhận biết giới hạn và ưu tiên: Các sứ đồ nhận ra rằng họ không thể làm hết mọi việc. Họ cần tập trung vào chức vụ Lời và cầu nguyện – những nhiệm vụ cốt lõi của mình. Việc phân phát lương thực tuy quan trọng, nhưng có thể giao cho người khác.
• Tiêu chuẩn chọn lựa: “Có danh tốt, đầy dẫy Đức Thánh Linh và trí khôn.” Đây là những tiêu chuẩn cao về nhân cách và sự khôn ngoan thuộc linh. Ngay cả những công việc tưởng chừng “thực tế” cũng đòi hỏi những người được Thánh Linh hướng dẫn.
• Sự tham gia của hội chúng: Các sứ đồ không tự ý chỉ định, mà để cả hội chúng chọn lựa. Điều này xây dựng sự đồng thuận và trách nhiệm chung.
• Kết quả tích cực: Khi các sứ đồ tập trung vào Lời Chúa và cầu nguyện, và khi các chấp sự đảm nhiệm công việc phục vụ, đạo Chúa phát triển mạnh mẽ. Sự ủy quyền đúng đắn mang lại phước hạnh.

Từ “phục vụ” trong tiếng Hy Lạp là diakonia, cũng là nguồn gốc của chức vụ “chấp sự” (deacon). Mặc dù Công vụ 6 không gọi bảy người là “chấp sự”, nhưng truyền thống xem họ là những chấp sự đầu tiên – mô hình về việc phân công công việc trong Hội Thánh.

3. Thân Thể Đấng Christ Và Sự Trang Bị Cho Chức Vụ (Ê-phê-sô 4:11-16)

Trong thư Ê-phê-sô, Phao-lô trình bày một nền tảng thần học vững chắc về chức vụ trong Hội Thánh. Ông mô tả Hội Thánh là thân thể của Đấng Christ, và mỗi tín hữu là một chi thể. Đức Chúa Giê-xu Christ sau khi thăng thiên đã ban các ân tứ cho con người, cụ thể là: “Ngài ban cho có kẻ làm sứ đồ, kẻ làm tiên tri, kẻ làm thầy giảng Tin Lành, kẻ làm mục sư và giáo sư” (Ê-phê-sô 4:11). Mục đích của những người này là “để các thánh đồ được trọn vẹn về công việc của chức vụ, và sự gây dựng thân thể Đấng Christ” (c.12). Tiếp theo, Phao-lô giải thích rằng mục tiêu là để tất cả chúng ta đạt đến sự hiệp một trong đức tin và sự hiểu biết Con Đức Chúa Trời, trở nên người trưởng thành, không còn bị sóng gió lừa dối, nhưng “lấy lòng yêu thương nói ra lẽ chân thật” (c.13-15). Khi mỗi phần trong thân thể hoạt động cách đúng đắn, thì thân thể lớn lên và tự gây dựng trong tình yêu thương (c.16).

Những điểm then chốt:

• Nguyên tắc thân thể: Đấng Christ là đầu, Hội Thánh là thân thể. Mỗi tín hữu đều có chức năng riêng và đều quan trọng. Không ai là vô dụng; mọi người đều cần tham gia vào công việc chung.
• Vai trò của các nhà lãnh đạo: Họ không phải là những người làm thay mọi việc, mà là những người “trang bị” (tiếng Hy Lạp katartismos) cho các thánh đồ để họ thực hiện chức vụ. Nói cách khác, các mục sư, giáo sư… được ban cho để đào tạo, hướng dẫn, và khích lệ mọi tín hữu phát huy ân tứ của mình.
• Mọi tín hữu đều được kêu gọi vào chức vụ: “Công việc của chức vụ” không chỉ dành cho những người có chức danh; đó là nhiệm vụ của mọi thánh đồ. Mỗi người đều có phần đóng góp vào sự gây dựng thân thể.
• Mục tiêu là sự trưởng thành thuộc linh: Ủy quyền và chia sẻ chức vụ nhằm đưa Hội Thánh đến sự hiệp một, hiểu biết Đấng Christ, và không còn là trẻ con. Điều này xảy ra khi mỗi chi thể hoạt động đúng chức năng.
• Tình yêu thương là môi trường và động lực: “Nói ra lẽ chân thật trong tình yêu thương” và thân thể tự gây dựng trong tình yêu thương. Sự ủy quyền không thể tách rời khỏi tình yêu và sự khiêm nhường.

Như vậy, phân đoạn Ê-phê-sô 4 cho chúng ta một cái nhìn toàn diện: chức vụ ủy quyền không chỉ là giải pháp thực tế, mà là ý muốn của Đấng Christ cho Hội Thánh. Ngài đã thiết kế thân thể sao cho tất cả cùng làm việc, dưới sự dẫn dắt của các ân tứ Ngài ban.

4. Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Hội Thánh Ngày Nay

Từ ba phân đoạn trên, chúng ta có thể rút ra nhiều bài học cho Hội Thánh địa phương và cho từng cá nhân tín hữu.

a. Đối Với Nhà Lãnh Đạo Hội Thánh

• Nhận biết giới hạn của mình: Không ai có thể làm tất cả mọi việc. Hãy noi gương Môi-se lắng nghe lời khuyên ngoan và các sứ đồ nhận ra ưu tiên của mình. Nếu bạn cảm thấy quá tải, đó là dấu hiệu cần ủy quyền.
• Xác định ưu tiên chức vụ: Hãy tập trung vào những việc mà Chúa kêu gọi bạn đặc biệt: cầu nguyện, giảng dạy Lời Chúa, môn đệ hóa. Đừng để những công việc tốt nhưng không thuộc ưu tiên của bạn lấn át.
• Chọn người phù hợp dựa trên tiêu chuẩn Kinh Thánh: Tìm kiếm những người có phẩm chất đạo đức (kính sợ Chúa, chân thật, đầy Thánh Linh, khôn ngoan) và năng lực phù hợp. Hãy nhớ rằng Đức Chúa Trời quan tâm đến tính cách hơn kỹ năng, nhưng kỹ năng cũng quan trọng.
• Thiết lập cơ cấu tổ chức rõ ràng: Giống như Môi-se phân cấp, Hội Thánh cần có các nhóm nhỏ, các đội ngũ phục vụ, với phạm vi trách nhiệm rõ ràng.
• Huấn luyện và ủy quyền: Như Phao-lô dạy, các nhà lãnh đạo cần trang bị các thánh đồ. Hãy đầu tư thời gian đào tạo, hướng dẫn, rồi trao quyền và tin tưởng họ. Đừng sợ người khác làm sai; hãy kiên nhẫn và sửa dạy khi cần.
• Vẫn giữ vai trò giám sát và hỗ trợ: Ủy quyền không có nghĩa là bỏ mặc. Như Môi-se vẫn giải quyết những vấn đề khó, các nhà lãnh đạo cần sẵn sàng hỗ trợ và can thiệp khi cần thiết.

b. Đối Với Mỗi Tín Hữu

• Nhận biết mình là chi thể trong thân thể Đấng Christ: Bạn có một chức năng quan trọng. Hãy xác định rằng Chúa muốn bạn dùng ân tứ, tài năng, thời gian để phục vụ Ngài và gây dựng Hội Thánh.
• Tích cực tham gia vào chức vụ: Đừng chỉ là người tham dự, mà hãy là người phục vụ. Hãy sẵn lòng nhận lấy trách nhiệm khi có cơ hội, dù lớn hay nhỏ.
• Tìm kiếm và phát triển ân tứ thuộc linh: Cầu xin Chúa bày tỏ những khả năng Ngài ban cho bạn, tham gia các khóa huấn luyện, và bắt đầu phục vụ trong các lĩnh vực phù hợp.
• Hỗ trợ và tôn trọng lãnh đạo: Hiểu rằng lãnh đạo của bạn cũng là con người, và bạn có thể giúp đỡ họ bằng cách chia sẻ gánh nặng chức vụ. Hãy trung tín trong nhiệm vụ được giao.
• Phục vụ với thái độ yêu thương và khiêm nhường: Mục đích của mọi sự phục vụ là xây dựng thân thể trong tình yêu thương. Tránh tinh thần tranh cạnh hay tìm kiếm sự vinh hiển cá nhân.

c. Đối Với Hội Thánh Như Một Cộng Đồng

• Xây dựng văn hóa phục vụ chung: Khuyến khích mọi thành viên tham gia phục vụ, tạo cơ hội cho mọi người dùng ân tứ. Tránh tình trạng chỉ một số ít người làm việc.
• Thiết lập quy trình lựa chọn và bổ nhiệm minh bạch: Như trong Công vụ 6, hãy để hội chúng tham gia vào việc chọn lựa những người lãnh đạo, chấp sự, hoặc trưởng nhóm. Điều này giúp tăng tính trách nhiệm và sự đồng thuận.
• Đánh giá cao mọi hình thức phục vụ: Từ giảng dạy, cầu nguyện, đến phân phát thực phẩm, dọn dẹp, chăm sóc trẻ em… tất cả đều là chức vụ quan trọng và đáng được công nhận.
• Đầu tư vào việc đào tạo: Cung cấp các chương trình môn đệ hóa, lớp học Kinh Thánh, hội thảo kỹ năng, để các tín hữu được trang bị tốt hơn cho chức vụ.
• Luôn hướng đến mục tiêu trưởng thành thuộc linh: Mọi hoạt động phải nhằm giúp tín hữu hiệp một, hiểu biết Đấng Christ sâu nhiệm hơn, và trở nên giống Ngài.

Kết Luận

Nguyên tắc ủy quyền trong chức vụ không chỉ là một kỹ năng quản lý khôn ngoan, mà còn là mệnh lệnh Kinh Thánh phản ánh sự khôn ngoan của Đức Chúa Trời. Qua gương của Môi-se, Hội Thánh đầu tiên, và giáo lý về thân thể Đấng Christ, chúng ta thấy rằng Đức Chúa Trời muốn công việc của Ngài được thực hiện bởi nhiều người, mỗi người đóng góp theo ân tứ và sự kêu gọi riêng. Khi các nhà lãnh đạo biết ủy quyền đúng cách và mọi tín hữu sẵn sàng nhận lãnh trách nhiệm, Hội Thánh sẽ phát triển lành mạnh, mạnh mẽ và hiệu quả. Hãy nhớ lời Phao-lô: “Từ Ngài mà cả thân thể, kết hợp và gắn kết bởi mọi dây liên kết nâng đỡ tùy theo sự hoạt động của từng phần, làm cho thân thể lớn lên và tự xây dựng trong tình yêu thương” (Ê-phê-sô 4:16). Ước mong mỗi chúng ta đều tìm được chỗ đứng của mình trong thân thể và cùng nhau xây dựng Hội Thánh của Chúa.