Liên Hệ Ngày Sa-bát Thứ 7 Với Điều Răn Thứ 4 Và Ý Nghĩa Tân Ước

Trong mười điều răn mà Đức Chúa Trời truyền cho dân Y-sơ-ra-ên, điều răn thứ tư chiếm một vị trí đặc biệt: “Hãy nhớ ngày nghỉ đặng làm nên ngày thánh” (Xuất Ê-díp-tô Ký 20:8). Ngày Sa-bát, tức ngày thứ bảy, là dấu chỉ của sự sáng tạo và giao ước giữa Đức Chúa Trời với con người. Tuy nhiên, ý nghĩa của ngày Sa-bát đã được mặc khải trọn vẹn hơn trong Tân Ước qua Chúa Giê-xu Christ. Bài viết này sẽ khảo sát mối liên hệ giữa ngày Sa-bát thứ bảy với điều răn thứ tư, và tìm hiểu ý nghĩa mới mẻ của Sa-bát trong ánh sáng của Tân Ước.

Điều răn thứ tư được chép trong Xuất Ê-díp-tô Ký 20:8-11:

“Hãy nhớ ngày nghỉ đặng làm nên ngày thánh. Ngươi hãy làm hết công việc mình trong sáu ngày; nhưng ngày thứ bảy là ngày nghỉ của Giê-hô-va Đức Chúa Trời ngươi: trong ngày đó, ngươi, con trai, con gái tôi trai tớ gái, súc vật của ngươi, hoặc khách ngoại bang ở trong thành ngươi, đều chớ làm công việc chi hết; vì trong sáu ngày Đức Giê-hô-va đã dựng nên trời, đất, biển, và muôn vật ở trong đó, qua ngày thứ bảy thì Ngài nghỉ: vậy nên Đức Giê-hô-va đã ban phước cho ngày nghỉ và làm nên ngày thánh.”

Phiên bản khác trong Phục truyền Luật lệ Ký 5:12-15 nhấn mạnh thêm về việc giải phóng khỏi ách nô lệ Ai Cập, làm cho ngày Sa-bát còn mang ý nghĩa cứu chuộc.

Ngay từ sách Sáng Thế Ký, chúng ta thấy nguồn gốc của ngày Sa-bát: sau sáu ngày sáng tạo, “Ngày thứ bảy, Đức Chúa Trời đã hoàn thành công việc Ngài làm, và Ngài nghỉ ngày thứ bảy, đặc biệt thánh hóa ngày đó, vì trong ngày đó Ngài nghỉ mọi công việc đã sáng tạo và làm nên” (Sáng 2:2-3, tóm lược). Việc Đức Chúa Trời nghỉ ngơi và ban phước cho ngày thứ bảy đã thiết lập một khuôn mẫu cho nhân loại: con người cần có thời gian nghỉ ngơi và thờ phượng.

Trong suốt Cựu Ước, ngày Sa-bát là dấu hiệu của giao ước giữa Đức Chúa Trời và dân Y-sơ-ra-ên (Xuất 31:13, 17). Việc tuân giữ ngày Sa-bát chứng tỏ dân sự thuộc về Đức Chúa Trời và nhận biết Ngài là Đấng Tạo Hóa. Tuy nhiên, Sa-bát cũng là một ân huệ, một ngày nghỉ phục hồi sức lực thể xác lẫn tinh thần.

Chúa Giê-xu đã sống và giảng dạy trong một xã hội mà ngày Sa-bát bị bao bọc bởi vô số luật lệ truyền thống của người Pha-ri-si. Ngài thường xuyên vi phạm những quy định ấy, nhưng không hề vi phạm ý định nguyên thủy của Đức Chúa Trời về ngày Sa-bát.

Một trong những câu nói quan trọng nhất của Chúa Giê-xu về Sa-bát được chép trong Mác 2:27-28: “Ngày Sa-bát được lập ra vì loài người, chứ không phải loài người vì ngày Sa-bát. Vậy thì Con người cũng là Chúa của ngày Sa-bát.” Qua đây, Chúa Giê-xu xác nhận Sa-bát là một món quà cho con người, để mang lại lợi ích cho họ, chứ không phải để trở thành gánh nặng. Hơn nữa, Ngài tuyên bố mình là “Chúa của ngày Sa-bát”, cho thấy Ngài có thẩm quyền tối cao trên ngày này.

Chúa Giê-xu thường chữa bệnh trong ngày Sa-bát (Giăng 5:1-18; Lu-ca 13:10-17; Mác 3:1-6). Những hành động này bày tỏ rằng làm việc lành, cứu giúp người khác không vi phạm mục đích của Sa-bát. Thật ra, Sa-bát là thời điểm thích hợp để giải phóng con người khỏi đau khổ, giống như Đức Chúa Trời giải phóng dân Y-sơ-ra-ên khỏi Ai Cập.

Chúa Giê-xu không đến để phá bỏ luật pháp, nhưng để làm cho trọn (Ma-thi-ơ 5:17). Ngài giữ ngày Sa-bát theo thói quen (Lu-ca 4:16). Tuy nhiên, Ngài đưa ngày Sa-bát vào một viễn cảnh mới: Sa-bát chỉ về Ngài, là Đấng mang lại sự nghỉ ngơi thật cho linh hồn (Ma-thi-ơ 11:28-30).

Trong sách Công vụ và các thư tín, chúng ta thấy các môn đồ của Chúa Giê-xu tiếp tục giữ ngày Sa-bát thứ bảy, đặc biệt là trong các nhà hội Do Thái để rao giảng Tin Lành (Công vụ 13:14, 42-44; 16:13; 17:2; 18:4). Đồng thời, họ cũng nhóm họp vào ngày thứ nhất trong tuần (ngày Chúa Nhật) để bẻ bánh, tưởng nhớ sự phục sinh của Chúa (Công vụ 20:7; 1 Cô-rinh-tô 16:2).

Phao-lô viết: “Người nầy tưởng ngày nầy hơn ngày khác, kẻ kia tưởng mọi ngày đều bằng nhau; ai nấy hãy tin chắc ở trí mình” (Rô-ma 14:5). Và trong Cô-lô-se 2:16-17: “Vậy chớ có ai đoán xét anh em về của ăn uống, hoặc ngày lễ, hoặc ngày trăng mới, hoặc ngày Sa-bát, ấy đều chỉ là bóng của các việc sẽ tới, còn hình thì ở trong Đấng Christ.” Những đoạn này cho thấy trong thời Tân Ước, ngày Sa-bát theo luật Môi-se không còn là bắt buộc đối với Cơ Đốc nhân. Tuy nhiên, nguyên tắc nghỉ ngơi và thờ phượng một ngày trong bảy vẫn được duy trì, nhưng tự do trong Đấng Christ.

Hội Thánh đầu tiên dần dần chuyển trọng tâm từ ngày thứ bảy sang ngày thứ nhất để kỷ niệm sự sống lại của Chúa Giê-xu, gọi là “ngày của Chúa” (Khải Huyền 1:10). Điều này không có nghĩa là họ bãi bỏ điều răn thứ tư, nhưng họ thấy rằng sự nghỉ ngơi trọn vẹn đã được thực hiện trong Đấng Christ, và ngày thứ nhất là biểu tượng của sự sáng tạo mới.

Trong thư Hê-bơ-rơ, tác giả nói nhiều về sự nghỉ ngơi của Đức Chúa Trời và mời gọi chúng ta bước vào sự nghỉ ngơi đó (Hê-bơ-rơ 4:1-11). Ông nhắc lại lời hứa về sự nghỉ ngơi trong Thi thiên 95 và sách Dân số, và giải thích rằng sự nghỉ ngơi này không chỉ là việc vào đất Ca-na-an hay ngày Sa-bát hàng tuần, mà là sự nghỉ ngơi thuộc linh trong Đấng Christ. “Vả, có một ngày nghỉ còn lại cho dân Đức Chúa Trời. Vì ai vào sự nghỉ ngơi của Đức Chúa Trời, thì nghỉ công việc mình, cũng như Đức Chúa Trời đã nghỉ công việc của Ngài vậy” (Hê-bơ-rơ 4:9-10).

Như vậy, ngày Sa-bát thứ bảy trong Cựu Ước là hình bóng của sự nghỉ ngơi đời đời mà Chúa Giê-xu mang đến. Khi chúng ta tin nhận Chúa Giê-xu, chúng ta được bước vào sự nghỉ ngơi của Ngài – nghỉ ngơi khỏi gánh nặng tội lỗi, khỏi nỗ lực tự cứu mình bằng việc làm. Mỗi ngày Sa-bát nhắc nhở về ân điển cứu chuộc và hướng đến sự nghỉ ngơi trọn vẹn trong cõi đời đời.

Tân Ước không xóa bỏ điều răn thứ tư, nhưng làm sáng tỏ tinh thần của nó. Mệnh lệnh “hãy nhớ ngày nghỉ” giờ đây được hiểu là kêu gọi chúng ta dành riêng thời gian để nghỉ ngơi thể chất, thờ phượng Chúa, và nhớ rằng chúng ta đã được cứu bởi ân điển, không bởi việc làm. Cách chúng ta thể hiện điều đó có thể khác nhau: nhiều Cơ Đốc nhân giữ ngày Chúa Nhật, một số vẫn giữ ngày thứ bảy, một số nhấn mạnh nguyên tắc một ngày nghỉ trong bảy.

Làm thế nào để chúng ta sống theo tinh thần của điều răn thứ tư trong thời đại ngày nay? Dưới đây là một số gợi ý:

• Dành một ngày đặc biệt để nghỉ ngơi và thờ phượng: Dù là ngày thứ bảy hay Chúa Nhật, hãy cố gắng để ngày đó khác biệt với các ngày làm việc. Tránh những công việc thường nhật không cần thiết, dành thời gian cho gia đình, cho Hội Thánh và cho việc phục vụ người khác.
• Nhớ đến công cuộc sáng tạo và cứu chuộc: Ngày Sa-bát nhắc chúng ta về Đấng Tạo Hóa, Đấng đã dựng nên muôn vật và đã nghỉ ngơi. Đồng thời, qua sự phục sinh của Chúa Giê-xu, chúng ta kỷ niệm sự sáng tạo mới. Hãy dùng ngày này để suy ngẫm về các kỳ công của Chúa và tạ ơn Ngài.
• Trải nghiệm sự nghỉ ngơi thuộc linh trong Đấng Christ: Hãy học tập tin cậy Chúa mỗi ngày, không cậy vào sức riêng. Sự nghỉ ngơi thật là tâm trí bình an, biết rằng Chúa đã hoàn tất công việc cứu rỗi.
• Đừng biến ngày nghỉ thành gánh nặng: Như Chúa Giê-xu dạy, ngày Sa-bát được lập ra vì con người. Đừng bắt mình hay người khác tuân thủ những quy tắc cứng nhắc, nhưng hãy tập trung vào mục đích yêu thương và phục hồi.
• Quan tâm đến người khác: Ngày Sa-bát là cơ hội để thăm viếng, chữa lành, giúp đỡ những người đang cần. Hãy để tình yêu thương và lòng thương xót được tỏ ra.

Ngày Sa-bát thứ bảy gắn liền với điều răn thứ tư là một phần của luật đạo đức vĩnh cửu của Đức Chúa Trời. Tuy nhiên, trong Tân Ước, Chúa Giê-xu đã mặc khải ý nghĩa sâu xa hơn: Ngài là Chúa của ngày Sa-bát và là sự nghỉ ngơi đích thực. Cơ Đốc nhân ngày nay không bị ràng buộc bởi những chi tiết nghi lễ, nhưng được tự do để tôn vinh Chúa qua việc dành riêng một ngày trong bảy để nghỉ ngơi và thờ phượng, đồng thời bước vào sự nghỉ ngơi thuộc linh mà Chúa ban cho.

Hãy nhớ rằng, cuối cùng, sự nghỉ ngơi trọn vẹn đang chờ đợi chúng ta trên thiên đàng, nơi chúng ta sẽ được ở mãi trong sự hiện diện của Đức Chúa Trời. Cho đến ngày đó, chúng ta hãy trung tín giữ lòng tin cậy nơi Chúa Giê-xu Christ, Đấng đã phán: “Hỡi những kẻ mệt mỏi và gánh nặng, hãy đến cùng ta, ta sẽ cho các ngươi được yên nghỉ.” (Ma-thi-ơ 11:28).