Chúa Gọi Sa-mu-ên Ban Đêm Dạy Bài Học Gì?
Câu chuyện Chúa gọi Sa-mu-ên lúc ban đêm được ghi lại trong I Sa-mu-ên chương 3 là một trong những biến cố quan trọng nhất trong Kinh Thánh Cựu Ước. Qua sự kiện này, Đức Chúa Trời không chỉ thiết lập Sa-mu-ên làm tiên tri của Ngài, mà còn để lại nhiều bài học sâu sắc về sự kêu gọi, lắng nghe tiếng Chúa và thái độ của người hầu việc Chúa. Bài viết này sẽ khai triển chi tiết bối cảnh, diễn biến và những bài học thiết thực rút ra từ câu chuyện Chúa gọi Sa-mu-ên ban đêm.
I. Bối cảnh lịch sử và thuộc linh
Trước khi tìm hiểu về cuộc gọi đặc biệt này, chúng ta cần nắm bối cảnh lịch sử và thuộc linh của dân Y-sơ-ra-ên lúc bấy giờ. Sa-mu-ên sinh ra trong một thời kỳ đen tối: “Lời của Đức Giê-hô-va hiếm có; những sự hiện thấy cũng không nên thường” (I Sa-mu-ên 3:1). Điều này cho thấy sự hiện diện và tiếng nói của Đức Chúa Trời dường như vắng bóng trong dân sự Ngài. Thầy tế lễ Ê-li, dù là người lãnh đạo tôn giáo, lại có đôi mắt đã mờ, tượng trưng cho sự suy yếu thuộc linh. Hai con trai Ê-li là Hóp-ni và Phi-nê-a, cũng là những thầy tế lễ, lại “là người gian ác, chẳng nhìn biết Đức Giê-hô-va” (I Sa-mu-ên 2:12). Họ phạm tội trọng trong chức vụ, khiến của lễ dâng lên Đức Chúa Trời bị khinh dể (I Sa-mu-ên 2:17). Ê-li biết điều ác của con trai mình nhưng chỉ quở trách nhẹ nhàng, không ngăn cấm quyết liệt (I Sa-mu-ên 2:22-25). Do đó, Đức Chúa Trời đã sai một người của Đức Chúa Trời đến báo trước sự phán xét trên nhà Ê-li (I Sa-mu-ên 2:27-36).
Trong bối cảnh đó, Sa-mu-ên – một đứa trẻ được mẹ là An-ne cầu nguyện mà sinh ra, và đã được dâng hiến để phục vụ Đức Chúa Trời trọn đời tại đền tạm Si-lô – đang ở cùng thầy tế lễ Ê-li. Dù còn nhỏ, Sa-mu-ên “hầu việc trước mặt Đức Giê-hô-va” (I Sa-mu-ên 2:18) và “càng được đẹp lòng Đức Giê-hô-va lẫn loài người” (I Sa-mu-ên 2:26). Chính trong hoàn cảnh lời Chúa hiếm có, Đức Chúa Trời đã chọn một cậu bé để bày tỏ chính Ngài và phán một sứ điệp quan trọng.
II. Diễn biến cuộc gọi của Đức Chúa Trời (I Sa-mu-ên 3:1-14)
Đoạn Kinh Thánh I Sa-mu-ên 3 thuật lại rằng một đêm nọ, Sa-mu-ên đang ngủ trong đền thờ, nơi có hòm giao ước của Đức Chúa Trời. Đức Giê-hô-va gọi Sa-mu-ên. Sa-mu-ên đáp: “Có tôi đây!” Rồi chạy đến cùng Ê-li, tưởng rằng thầy gọi mình. Nhưng Ê-li bảo: “Ta không gọi con; hãy đi ngủ lại.” Lần thứ hai, Đức Giê-hô-va lại gọi; Sa-mu-ên lại đến với Ê-li và nhận được câu trả lời tương tự. Đến lần thứ ba, khi Sa-mu-ên lại đến, Ê-li nhận biết rằng chính Đức Chúa Trời đang gọi cậu bé. Ông dạy Sa-mu-ên: “Nếu Ngài gọi con nữa, hãy thưa rằng: ‘Lạy Đức Giê-hô-va, xin phán, kẻ tôi tớ Ngài đang lắng nghe.’”
Đức Giê-hô-va lại đến, đứng đó và gọi như những lần trước: “Hỡi Sa-mu-ên! Sa-mu-ên!” Sa-mu-ên thưa: “Xin Chúa phán, kẻ tôi tớ Ngài đang nghe.” Rồi Đức Chúa Trời phán với Sa-mu-ên về sự đoán phạt sắp giáng trên nhà Ê-li vì tội ác của các con trai ông và vì Ê-li đã biết mà không ngăn cấm chúng. Lời phán ấy sẽ ứng nghiệm khiến mọi người phải kinh hãi. Sáng hôm sau, Sa-mu-ên mở cửa đền tạm như thường lệ, nhưng sợ không dám thuật lại sứ điệp cho Ê-li. Ê-li gọi Sa-mu-ên và nài xin cậu kể lại mọi lời Chúa phán. Sa-mu-ên thuật lại trung thực. Ê-li đáp: “Ngài là Đức Giê-hô-va, Ngài cứ làm điều Ngài cho là tốt.”
Kể từ ngày đó, Đức Giê-hô-va tiếp tục hiện ra cùng Sa-mu-ên tại Si-lô, và mọi lời Ngài phán với Sa-mu-ên đều được ứng nghiệm. Toàn dân Y-sơ-ra-ên nhìn nhận Sa-mu-ên là tiên tri của Đức Giê-hô-va (I Sa-mu-ên 3:19-20).
III. Những bài học thuộc linh từ câu chuyện
Qua câu chuyện này, chúng ta rút ra được nhiều bài học sâu sắc, không chỉ về sự kêu gọi của Đức Chúa Trời mà còn về thái độ của chúng ta đối với tiếng Chúa.
1. Đức Chúa Trời phán trong bóng tối thuộc linh
Dù trong thời kỳ lời Chúa hiếm có và sự hiện thấy không thường xuyên, Đức Chúa Trời vẫn không im lặng mãi. Ngài bắt đầu một công việc mới bằng cách gọi Sa-mu-ên. Điều này dạy chúng ta rằng ngay cả khi xung quanh dường như không có tiếng nói của Chúa, Ngài vẫn có thể phán cách cá nhân với một tấm lòng sẵn sàng. Sự vắng mặt của tiếng Chúa nơi công cộng không có nghĩa là Ngài không hoạt động. Ngài thường chọn những người nhỏ bé, khiêm nhường và trung tín để bắt đầu một cuộc phục hưng.
2. Đức Chúa Trời gọi cách cá nhân và kiên nhẫn
Chúa gọi Sa-mu-ên bằng tên riêng, cho thấy mối quan hệ cá nhân. Ngài gọi đến bốn lần, kiên nhẫn cho đến khi Sa-mu-ên nhận ra đó là tiếng Chúa. Trong tiếng Hê-bơ-rơ, từ “gọi” (קָרָא, qara) bao hàm sự mời gọi, sự kêu mời. Đức Chúa Trời không từ bỏ khi Sa-mu-ên chưa nhận biết; Ngài kiên trì đến khi Sa-mu-ên đáp ứng đúng. Bài học này nhắc nhở chúng ta rằng Chúa có thể đang gọi chúng ta nhiều lần, nhưng chúng ta cần sẵn sàng và học phân biệt tiếng Ngài.
3. Vai trò của người dẫn dắt thuộc linh
Sa-mu-ên ban đầu tưởng tiếng gọi là của Ê-li. Ê-li, dù tuổi già mắt mờ, đã hướng dẫn Sa-mu-ên cách nhận biết tiếng Chúa và đáp ứng thích hợp. Dù Ê-li có những thiếu sót trong việc dạy dỗ con cái, ông vẫn đủ nhạy bén để nhận ra Đức Chúa Trời đang gọi Sa-mu-ên. Qua đó chúng ta thấy tầm quan trọng của những người hướng dẫn thuộc linh, những người có thể giúp chúng ta phân định tiếng Chúa và khích lệ chúng ta vâng lời.
4. Thái độ đúng khi nghe tiếng Chúa: “Xin Chúa phán, kẻ tôi tớ Ngài đang nghe”
Khi Sa-mu-ên đáp: “Xin Chúa phán, kẻ tôi tớ Ngài đang nghe” (I Sa-mu-ên 3:10), cậu đã bày tỏ thái độ sẵn sàng tuyệt đối. Trong tiếng Hê-bơ-rơ: “דַּבֵּר כִּי שֹׁמֵעַ עַבְדֶּךָ” (dabber ki shomea avdeka). Câu này thể hiện sự khiêm nhường, đầu phục và lắng nghe. Đây là mẫu mực cho mọi Cơ đốc nhân: trước tiên phải nhận biết mình là tôi tớ, sau đó mở lòng lắng nghe và vâng theo.
5. Sứ điệp của Chúa có thể là sứ điệp phán xét, nhưng phải trung thực truyền đạt
Đức Chúa Trời đã phán với Sa-mu-ên về sự đoán phạt trên nhà Ê-li. Đây là một sứ điệp khó khăn, đầy tính chất tiêu cực đối với người thầy mà Sa-mu-ên kính trọng. Tuy nhiên, Sa-mu-ên đã trung thực thuật lại mọi lời, không thêm bớt, không tránh né. Ê-li đã chấp nhận sự phán xét của Chúa với thái độ: “Ngài là Đức Giê-hô-va, Ngài cứ làm điều Ngài cho là tốt.” Bài học dành cho chúng ta: Khi Chúa phán dạy, dù sứ điệp có khó chịu hay thách thức, chúng ta phải trung tín rao ra, và người nghe cần vâng phục.
6. Sự trưởng thành thuộc linh qua việc vâng lời
Sa-mu-ên sau đó trở thành tiên tri được Đức Chúa Trời xác nhận. “Đức Giê-hô-va ở cùng người; Ngài chẳng để một lời nào của người ra hư” (I Sa-mu-ên 3:19). Điều này cho thấy vâng lời trong bước đầu đã dẫn đến mối tương giao sâu sắc hơn với Chúa. Sa-mu-ên đã học lắng nghe từ nhỏ, và về sau trở thành người lãnh đạo cả nước, xức dầu cho hai vị vua đầu tiên của Y-sơ-ra-ên. Việc Chúa chọn gọi Sa-mu-ên ban đêm là khởi đầu cho chức vụ cả đời ông.
7. Ý nghĩa tên Sa-mu-ên – “Đức Chúa Trời đã nghe”
Tên Sa-mu-ên trong tiếng Hê-bơ-rơ là שְׁמוּאֵל (Shmu’el), có thể hiểu là “tên của Đức Chúa Trời” hoặc “Đức Chúa Trời đã nghe”. Mẹ ông, An-ne, đã cầu nguyện và được nhậm lời; bà đặt tên con là Sa-mu-ên vì “tôi đã cầu xin Đức Giê-hô-va mà được nó” (I Sa-mu-ên 1:20). Qua sự kêu gọi, Đức Chúa Trời cũng bày tỏ rằng Ngài đã nghe lời cầu nguyện của dân sự Ngài và sẽ dấy lên một tiên tri để hướng dẫn họ. Bài học: Đức Chúa Trời lắng nghe tiếng kêu của chúng ta và đáp lời theo cách Ngài thấy tốt nhất.
IV. Ứng dụng thực tiễn cho Cơ đốc nhân ngày nay
Câu chuyện Chúa gọi Sa-mu-ên không chỉ là một sự kiện lịch sử, mà còn mang nhiều giá trị ứng dụng cho đời sống tin kính của chúng ta hôm nay.
1. Tạo thói quen lắng nghe tiếng Chúa
Sa-mu-ên được dạy cách đáp lời: “Xin Chúa phán, kẻ tôi tớ Ngài đang nghe.” Chúng ta cần có những khoảng thời gian yên tĩnh, tách biệt với sự ồn ào thế gian, để nghe Chúa phán qua Lời Ngài (Kinh Thánh). Hãy đọc Kinh Thánh mỗi ngày với tấm lòng khiêm nhường và sẵn sàng vâng lời. Cầu nguyện không chỉ là nói với Chúa, mà còn là thinh lặng để lắng nghe tiếng Ngài.
2. Nhờ cậy sự hướng dẫn của những người trưởng thành thuộc linh
Như Sa-mu-ên cần Ê-li hướng dẫn để nhận biết tiếng Chúa, chúng ta cũng cần các môn sư, người dìu dắt, các mục sư để giúp chúng ta phân biệt ý muốn Chúa. Hãy khiêm nhường tham vấn những người có kinh nghiệm và sống đạo chân thật khi chúng ta cảm nhận Chúa đang dẫn dắt.
3. Kiên nhẫn với những lời mời gọi của Chúa
Đôi khi Chúa gọi chúng ta nhưng chúng ta không nhận ra ngay. Chúng ta cần kiên nhẫn và tinh tế để phân biệt. Hãy cầu xin Chúa mở tai thuộc linh để nghe tiếng Ngài, và sẵn sàng đáp ứng dù có thể phải từ bỏ sự an toàn hay thoải mái.
4. Vâng lời ngay cả khi sứ điệp khó khăn
Chúa có thể đặt để chúng ta trong những hoàn cảnh phải nói lẽ thật, đối diện với tội lỗi, hoặc phải thay đổi đường lối. Hãy noi gương Sa-mu-ên, dù sợ hãi vẫn trung thực truyền đạt thông điệp của Chúa. Đồng thời, hãy như Ê-li, chấp nhận sự sửa phạt của Chúa và tiếp tục phục vụ Ngài.
5. Nuôi dưỡng mối tương giao thân mật với Chúa
Sa-mu-ên sau này được gọi là “người cầu thay” (I Sa-mu-ên 12:23). Điều đó bắt nguồn từ việc ông thường xuyên lắng nghe và đối thoại với Đức Chúa Trời. Chúng ta cũng cần duy trì mối quan hệ sống động với Chúa qua sự cầu nguyện, học Lời Chúa và vâng lời, để trở thành những tôi tớ trung tín của Ngài.
V. Kết luận
Cuộc gọi Sa-mu-ên ban đêm là một câu chuyện đầy uy quyền và cảm động, mang lại nhiều bài học cho mọi thế hệ. Nó dạy chúng ta rằng dù trong thời kỳ tăm tối thuộc linh, Đức Chúa Trời vẫn hành động và tìm kiếm những người sẵn sàng lắng nghe. Chúa gọi cách cá nhân, kiên nhẫn, và mong muốn chúng ta đáp lại với thái độ khiêm nhường: “Xin Chúa phán, kẻ tôi tớ Ngài đang nghe.” Khi chúng ta học lắng nghe và vâng theo tiếng Chúa, Ngài sẽ dùng chúng ta để thực hiện ý muốn Ngài, dẫn dắt nhiều người đến với sự thật và ơn cứu rỗi.
Hãy noi gương Sa-mu-ên, dành thời gian thinh lặng trước mặt Chúa, sẵn sàng từ bỏ sự ồn ào để nghe tiếng Ngài. Đức Chúa Trời vẫn đang phán, liệu chúng ta có đang lắng nghe?