Salome là ai trong Kinh Thánh?

Trong hành trình nghiên cứu Tân Ước, chúng ta thường bắt gặp những nhân vật phụ, những người phụ nữ trung tín đứng trong bóng tối của những sự kiện trọng đại. Một trong những nhân vật như vậy là Salome. Tuy không được nhắc đến nhiều và tên bà có thể bị lẫn lộn với nhân vật khác nổi tiếng hơn trong lịch sử, nhưng sự hiện diện của Salome trong các biến cố then chốt của đức tin Cơ đốc mang lại cho chúng ta những bài học sâu sắc về lòng trung tín, sự phục vụ và niềm hy vọng. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khám phá danh tính, vai trò và ý nghĩa thuộc linh của Salome dựa trên văn bản Kinh Thánh.

Danh tính của Salome được xác định chủ yếu thông qua phương pháp so sánh giữa các sách Phúc Âm. Tên "Salome" (Σαλώμη, Salōmē) chỉ được nhắc trực tiếp trong Mác 15:40 và 16:1. Tuy nhiên, khi đối chiếu các đoạn văn song song, chúng ta có thể thấy rõ mối liên hệ.

• Mác 15:40 (Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925): "Lại có đàn bà đứng xa xa mà xem, trong có Ma-ri Ma-đơ-len, Ma-ri là mẹ Gia-cơ nhỏ, và Giô-sê, cùng Sa-lô-mê".
• Mác 16:1: "Ngày Sa-bát qua rồi, Ma-ri Ma-đơ-len, với Ma-ri, mẹ Gia-cơ, cùng Sa-lô-mê đã mua thuốc thơm đặng đến xức xác Đức Chúa Jêsus."

Theo Mác, Salome là một trong những người nữ đứng dưới chân thập tự giá và sau đó là người mang thuốc thơm đến mộ Chúa.

Bây giờ, hãy xem xét phân đoạn tương ứng trong Ma-thi-ơ 27:56: "Trong các người đàn bà đó có Ma-ri Ma-đơ-len, Ma-ri là mẹ Gia-cơ và Giô-sê, và mẹ các con trai Xê-bê-đê." Ma-thi-ơ không nhắc tên Salome, nhưng ông đề cập đến "mẹ các con trai Xê-bê-đê."

Khi đặt hai bản văn cạnh nhau, chúng ta thấy: Salome (theo Mác) chính là "mẹ các con trai Xê-bê-đê" (theo Ma-thi-ơ), tức là mẹ của hai sứ đồ Gia-cơ (James) và Giăng (John) (xem Ma-thi-ơ 4:21). Điều này được hầu hết các học giả Kinh Thánh công nhận.

Việc xác định Salome là mẹ của Gia-cơ và Giăng mở ra một bối cảnh gia đình quan trọng. Gia-cơ và Giăng là hai trong số mười hai sứ đồ thân tín nhất của Chúa Giê-xu, cùng với Phi-e-rơ (Mác 5:37; 9:2; 14:33). Gia đình Xê-bê-đê có một mối quan hệ đặc biệt với Chúa.

Trong Ma-thi-ơ 20:20-21, chúng ta đọc thấy câu chuyện: "Khi ấy, mẹ các con trai Xê-bê-đê cùng hai con đến trước mặt Đức Chúa Jêsus, mà sấp mình xuống trước mặt Ngài, đặng cầu xin một việc. Ngài phán rằng: Ngươi muốn chi? Thưa rằng: Xin hãy truyền cho hai con trai tôi đây, một đứa ngồi bên hữu, một đứa bên tả Thầy trong nước Thầy." Người phụ nữ này, theo sự nhất quán của Ma-thi-ơ, chính là Salome. Hành động này cho thấy bà là một người mẹ đầy tham vọng cho con cái, nhưng cũng cho thấy niềm tin mạnh mẽ của bà vào vương quốc mà Chúa Giê-xu sẽ thiết lập, dù bà có thể chưa hiểu trọn vẹn bản chất thuộc linh của nó.

Hơn nữa, trong Giăng 19:25, danh sách những người nữ dưới chân thập tự giá được ghi: "Đứng gần thập tự giá Đức Chúa Jêsus, có mẹ Ngài, chị mẹ Ngài là Ma-ri vợ Cơ-lê-ô-ba, cùng Ma-ri Ma-đơ-len." Cụm từ "chị mẹ Ngài" trong tiếng Hy Lạp là ἡ ἀδελφὴ τῆς μητρὸς αὐτοῦ (hē adelphē tēs mētros autou). Nhiều nhà giải kinh tin rằng "chị của mẹ Ngài" này có thể chính là Salome, tức em gái của Ma-ri, mẹ Chúa Giê-xu. Nếu đúng như vậy, thì Salome là dì của Chúa Giê-xu, và Gia-cơ cùng Giăng là anh em họ của Ngài. Điều này giải thích tại sao bà có thể mạnh dạn đến cầu xin Chúa (Ma-thi-ơ 20:20) và tại sao Chúa Giê-xu, khi trên thập tự giá, đã giao phó mẹ mình cho sứ đồ Giăng – chính là cháu của bà Salome (Giăng 19:26-27). Đây là một sự chăm sóc mang tính gia đình rất tự nhiên và sâu sắc.

Hành trình đức tin của Salome là một bức tranh đẹp về sự biến đổi và trưởng thành thuộc linh. Chúng ta có thể thấy ba giai đoạn:

1. Người Theo Chúa và Hỗ Trợ Chức Vụ (Lu-ca 8:1-3): Mặc dù không được nêu tên trong đoạn này, nhưng trong số những người nữ đi theo và dùng tài sản mình giúp đỡ Chúa và các sứ đồ, rất có thể có Salome. Là mẹ của hai sứ đồ và có lẽ là người có của cải (Xê-bê-đê có người làm công – Mác 1:20), bà đã tích cực hỗ trợ chức vụ của Chúa Giê-xu.

2. Người Cầu Xin Địa Vị (Ma-thi-ơ 20:20-28): Đây là điểm nổi bật cho thấy sự non trẻ trong hiểu biết thuộc linh. Tham vọng của một người mẹ cho con và sự kỳ vọng về một vương quốc chính trị trần thế đã khiến bà đưa ra lời thỉnh cầu. Chúa Giê-xu không quở trách bà, nhưng Ngài sửa dạy: "Các ngươi không biết điều mình xin... Ai muốn làm lớn trong các ngươi, thì sẽ làm đầy tớ; còn ai muốn làm đầu trong các ngươi, thì sẽ làm tôi mọi cho mọi người." (Ma-thi-ơ 20:22, 26-27). Bài học về sự phục vụ và hy sinh thay vì cai trị đã được Chúa dạy rõ.

3. Người Nữ Trung Tín Dưới Chân Thập Tự Giá và Tại Ngôi Mộ Trống (Mác 15:40, 16:1): Đây là đỉnh cao trong hành trình đức tin của Salome. Tất cả những hy vọng về địa vị, quyền lực đều sụp đổ khi Chúa bị đóng đinh. Nhưng thay vì bỏ chạy, Salome đã ở lại. Bà đứng đó, cùng với các bà khác, "đứng xa xa mà xem" (Mác 15:40). Trong tiếng Hy Lạp, từ "xem" (θεωρέω, theōreō) không chỉ là nhìn, mà còn mang ý quan sát, suy ngẫm, chiêm nghiệm. Họ đang chứng kiến và thấu hiểu dần sự thật về Chúa Cứu Thế chịu khổ nạn.

Sau ngày Sa-bát, Salome là một trong những người đầu tiên ra mộ với thuốc thơm (Mác 16:1). Hành động này biểu lộ: - Lòng yêu mến và tôn kính: Họ muốn hoàn tất nghi thức an táng cho Thầy mình. - Đức tin không nao núng: Dù thấy cánh cửa mộ được niêm phong, họ vẫn hỏi: "Ai sẽ lăn hòn đá giùm chúng ta?" (Mác 16:3). Họ vẫn tiến bước trong đức tin, dù chưa thấy giải pháp. - Sự trung tín trong nhiệm vụ nhỏ: Công việc xức xác tưởng chừng nhỏ bé và muộn màng, nhưng chính họ đã trở thành những sứ giả đầu tiên của tin mừng Phục Sinh (Mác 16:6-7).

Cuộc đời của Salome để lại cho chúng ta nhiều nguyên tắc sống động:

1. Đức Tin Được Luyện Tập Qua Thử Thách: Đức tin của Salome không dừng lại ở chỗ cầu xin địa vị, mà được tôi luyện qua thập tự giá. Thất bại, đau buồn, và sự sụp đổ của những kỳ vọng trần tục chính là môi trường để đức tin thật nảy nở. Cơ đốc nhân ngày nay cần học cách trung tín với Chúa ngay cả khi mọi hy vọng trần gian tan vỡ, tin rằng Đức Chúa Trời đang hành động trong kế hoạch cao cả hơn.

2. Phục Vụ Trong Vị Trí Khiêm Nhường: Salome đã học bài học từ Chúa: sự lớn lên trong vương quốc Đức Chúa Trời đến từ việc trở nên đầy tớ. Sau này, bà không còn tìm chỗ ngồi cao, mà trung tín đứng dưới chân thập tự giá và phục vụ tại ngôi mộ. Chúng ta được kêu gọi phục vụ Chúa trong mọi công việc nhỏ, dù âm thầm, không được vinh danh, với tấm lòng yêu mến.

3. Sự Trung Tín Trong Gia Đình Thuộc Linh và Tự Nhiên: Salome là một người mẹ, một người dì, và một môn đồ. Bà nỗ lực hỗ trợ con cái bước đi với Chúa (dù đôi khi sai hướng), và bà gắn bó với gia đình của Chúa Giê-xu trong giờ phút đau thương nhất. Điều này nhắc nhở chúng ta về trách nhiệm xây dựng gia đình tin kính, đồng thời gắn bó và chăm sóc Hội Thánh – gia đình thuộc linh của Đức Chúa Trời.

4. Là Người Mang "Thuốc Thơm" Của Tin Lành: Salome mang thuốc thơm đến mộ, nhưng cuối cùng bà nhận được tin mừng Phục Sinh để mang đi. Chúng ta được kêu gọi là người mang hương thơm của Đấng Christ (2 Cô-rinh-tô 2:14-15) đến cho thế giới đang chết chóc. Hành động ra đi, dù có những trở ngại ("hòn đá" cản đường), với lòng yêu mến và đức tin, sẽ dẫn chúng ta đến chỗ chứng kiến quyền năng phục sinh của Đức Chúa Trời.

Salome, người nữ ít được biết đến nhưng có vị trí đặc biệt trong gia đình và môn đồ của Chúa Giê-xu, đã để lại một dấu ấn không phai mờ. Từ một người mẹ đầy tham vọng trần tục, bà đã được biến đổi thành một nữ môn đồ trung tín, dám đối diện với thập tự giá và hân hoan ra đi loan báo tin Phục Sinh. Cuộc đời bà minh chứng rằng Chúa Giê-xu có thể sử dụng và biến đổi bất kỳ ai có lòng sẵn sàng theo Ngài, dù họ khởi đầu với những động cơ chưa trọn vẹn.

Ước mong mỗi chúng ta, qua nghiên cứu về Salome, được khích lệ để: - Trung tín trong những nhiệm vụ nhỏ và âm thầm. - Kiên trì theo Chúa ngay cả qua những thử thách đau thương nhất. - Sẵn sàng là người mang hương thơm của tin mừng Phục Sinh đến cho những người xung quanh.

Như Salome và các bà đã chứng kiến từ khoảng cách xa rồi cuối cùng được gặp Thiên sứ báo tin mừng, chúng ta cũng vậy, trong sự trung tín bước đi, chắc chắn sẽ được đối diện với quyền năng và ân điển kỳ diệu của Đấng Phục Sinh.