Chúng ta được tạo nên cách đáng sợ và lạ lùng (Thi Thiên 139:14) có nghĩa là gì?

Trong cuộc hành trình đức tin, có những lẽ thật Kinh Thánh vừa an ủi sâu sắc lại vừa khiến chúng ta kinh ngạc. Thi Thiên 139 là một bản đại hợp xướng ca ngợi sự toàn tri, toàn tại và toàn năng của Đức Chúa Trời. Và ở trung tâm của bài thi thiên ấy, câu 14 vang lên như một lời tuyên bố đầy kinh ngạc và thờ phượng từ chính tác giả, Vua Đa-vít: “Tôi cảm tạ Chúa, vì tôi được dựng nên cách đáng sợ lạ lùng. Công việc Chúa thật lạ lùng, lòng tôi biết rõ lắm.” (Thi Thiên 139:14). Nhưng cụm từ “đáng sợ lạ lùng” này thực sự mang ý nghĩa gì? Nó có phải chỉ là một lời khen ngợi mơ hồ về sự phức tạp của cơ thể con người, hay ẩn chứa trong đó là những chân lý thâm sâu về thân phận, giá trị và mục đích của chúng ta trước mặt Đấng Tạo Hóa? Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ đi sâu khai phá ý nghĩa thần học, văn cảnh, và ứng dụng thực tiễn của lẽ thật quý báu này.

Để hiểu trọn vẹn câu 14, chúng ta phải đặt nó trong dòng chảy của toàn bài Thi Thiên. Bài này có thể được chia thành bốn phần chính, mỗi phần hé mở một thuộc tính siêu việt của Đức Chúa Trời:

• Sự Toàn Tri của Đức Chúa Trời (câu 1-6): Chúa biết rõ mọi sự về chúng ta – từ hành động, lời nói, cho đến tư tưởng thầm kín nhất. “Hễ tôi nói chi, hễ tôi nghĩ điều gì, Ðức Giê-hô-va đều biết trước” (câu 4).
• Sự Toàn Tại của Đức Chúa Trời (câu 7-12): Không nơi đâu trong vũ trụ này có thể che giấu chúng ta khỏi sự hiện diện của Ngài. Dù lên trời, xuống âm phủ, hay ở nơi xa xôi cùng biển, tay quyền năng của Chúa vẫn dẫn dắt chúng ta (câu 9-10).
• Sự Sáng Tạo Tể Trị của Đức Chúa Trời (câu 13-18): Đây là phần then chốt dẫn đến câu 14. Đa-vít chuyển từ việc Chúa biết và hiện diện khắp nơi, sang sự thật rằng chính Chúa là Đấng đã dựng nên ông một cách chủ ý và kỳ diệu.
• Sự Phân Xử Công Bình của Đức Chúa Trời (câu 19-24): Dựa trên sự hiểu biết về Đức Chúa Trời thánh khiết, Đa-vít cầu xin sự phán xét của Ngài và mời Ngài dò xét chính lòng mình.

Như vậy, câu 14 không đứng riêng lẻ. Nó là đỉnh cao của sự kinh ngạc và thờ phượng khi Đa-vít nhận ra rằng: Đấng Toàn Tri và Toàn Tại ấy chính là Đấng đã cố ý, tận tâm tạo dựng nên ông. Sự hiểu biết của Chúa về chúng ta không phải là sự theo dõi từ xa, mà là sự hiểu biết của một Nghệ Nhân thượng thặng đối với tác phẩm của chính tay mình.

Cụm từ then chốt “đáng sợ lạ lùng” trong nguyên ngữ Hê-bơ-rơ là “nô-ra-ốt” (נוֹרָאוֹת). Từ này xuất phát từ gốc “yaré” (יָרֵא), nghĩa cơ bản là “kính sợ”, “kinh hãi”. Nó diễn tả cảm xúc hỗn hợp của sự kính trọng sâu xa, lòng tôn kính thánh và cả sự kinh ngạc đến rợn người trước một điều gì đó vĩ đại, siêu việt, quyền năng và thánh khiết vượt quá sự hiểu biết của con người.

Khi áp dụng cho sự tạo dựng con người, “đáng sợ lạ lùng” không mang nghĩa tiêu cực (như xấu xí hay đáng ghê tởm). Trái lại, nó mang những sắc thái tích cực mạnh mẽ:

1. Sự Kỳ Diệu Đáng Kính Sợ: Sự phức tạp, tinh vi và hài hòa của cơ thể con người – từ phân tử DNA, hệ thống thần kinh, đến khả năng tư duy và cảm xúc – là một kiệt tác khiến chúng ta phải sửng sốt, thán phục và nhận ra sự nhỏ bé của mình trước sự khôn ngoan vô hạn của Đấng Tạo Hóa. Như Sứ đồ Phao-lô đã thốt lên: “Chúng ta là việc tay Ngài làm ra” (Ê-phê-sô 2:10).
2. Phẩm Giá Cao Trọng: Việc được tạo dựng bởi chính Đức Chúa Trời Toàn Năng ban cho con người một phẩm giá vô song. Chúng ta không phải là sản phẩm của ngẫu nhiên, tiến hóa mù quáng, mà là tác phẩm được thiết kế có chủ ý bởi Đấng Tối Cao. Điều này đáng để chúng ta kính sợ – kính sợ trách nhiệm và vinh dự của thân phận làm người.
3. Sự Thánh Khiết của Nguồn Gốc: Được tạo nên bởi Đức Chúa Trời thánh khiết, con người nguyên thủy mang trong mình một vẻ đẹp và sự thánh khiết phản chiếu Ngài (Sáng Thế Ký 1:27). Sự sa ngã đã làm hoen ố hình ảnh ấy, nhưng dấu ấn của Người Thợ cả vẫn còn nguyên, khiến chúng ta phải kinh sợ về tội lỗi đã làm hư hoại kiệt tác của Ngài.

Đa-vít không dừng lại ở việc mình được dựng nên cách lạ lùng, mà ông tiếp tục: “Công việc Chúa thật lạ lùng, lòng tôi biết rõ lắm.” Từ “lạ lùng” ở đây (tiếng Hê-bơ-rơ: פָּלָה / pa-lah) nhấn mạnh sự khác biệt, phi thường, kỳ diệu, vượt trội hơn hẳn. Công việc tạo dựng của Chúa là độc nhất vô nhị. Chúng ta hãy xem xét một vài khía cạnh của sự lạ lùng này dựa trên phân đoạn:

• Sự Tạo Dựng Cá Nhân Hóa (câu 13): “Vì chính Chúa nắn nên tâm thần tôi, Dệt thành tôi trong lòng mẹ tôi.” Động từ “nắn nên” (yatsar - יָצַר) giống như người thợ gốm nắn đất sét, và “dệt thành” (rakam - רָקַm) như người thợ dệt thảm tinh xảo. Quá trình này không hàng loạt, mà là một tác phẩm thủ công tỉ mỉ, cá nhân cho từng người. Mỗi chúng ta là một nguyên bản, không phải bản sao.
• Sự Thông Biết Toàn Diện (câu 15-16): “Xương cốt tôi không giấu được Chúa... Mắt Chúa đã thấy thể chất vô hình của tôi.” Ngay từ trong bí mật của thai nhi, Chúa đã thấy và biết trọn cuộc đời chúng ta. Các ngày của đời ta đã được ghi trong sổ Ngài trước khi một ngày xảy ra. Đây là sự tiền định đầy yêu thương và khôn ngoan.
• Sự Tái Tạo trong Đấng Christ: Sự “lạ lùng” của công việc Chúa không dừng ở sự tạo dựng thuộc thể. Lẽ thật vĩ đại hơn là Đức Chúa Trời, qua Chúa Giê-xu Christ, thực hiện một công việc tạo dựng mới còn kỳ diệu hơn: “Vì chúng ta là việc Ngài làm ra, đã được dựng nên trong Ðức Chúa Jêsus Christ để làm việc lành mà Ðức Chúa Trời đã sắm sẵn trước cho chúng ta làm theo.” (Ê-phê-sô 2:10). Chúng ta được tái sinh, trở nên tạo vật mới (2 Cô-rinh-tô 5:17).

Lẽ thật này không chỉ để chiêm nghiệm, mà phải biến đổi cách chúng ta sống và nhìn nhận bản thân cùng người khác.

1. Đối Với Bản Thân: Sống Với Lòng Biết Ơn và Sự Tự Trọng Lành Mạnh. Khi hiểu mình là kiệt tác được tạo dựng cách kỳ diệu bởi Đức Chúa Trời, chúng ta sẽ: - Thoát khỏi sự tự ti hay kiêu ngạo: Giá trị chúng ta đến từ Đấng Tạo Hóa, không từ thành tích, ngoại hình hay sự chấp nhận của người đời. Chúng ta không cần so sánh mình với ai khác vì mỗi người là một tác phẩm độc đáo của Chúa. - Chăm sóc thân thể và tâm lý: Thân thể là đền thờ của Đức Thánh Linh (1 Cô-rinh-tô 6:19-20). Việc giữ gìn sức khỏe, tránh các thói hư, tật xấu làm tổn hại thân thể là cách chúng ta tôn trọng công trình của Chúa. - Biết ơn trong mọi hoàn cảnh: Ngay cả những điểm chúng ta cho là “khuyết tật” hay “yếu đuối” cũng nằm trong sự hiểu biết và chủ ý của Ngài (Xuất Ê-díp-tô 4:11). Chúa có thể dùng chúng để bày tỏ quyền năng và ân điển Ngài (2 Cô-rinh-tô 12:9).

2. Đối Với Người Khác: Nhìn Bằng Con Mắt Của Đức Chúa Trời. - Tôn trọng phẩm giá của mọi người: Mọi người, bất kể chủng tộc, giới tính, địa vị, tuổi tác hay tình trạng thể chất, đều mang trong mình dấu ấn của Đấng Tạo Hóa (Gia-cơ 3:9). Điều này cấm chúng ta khinh dể, kỳ thị hay bóc lột người khác. - Yêu thương và phục vụ: Khi nhìn thấy người khác cũng là những tác phẩm “đáng sợ lạ lùng” của Chúa, lòng chúng ta sẽ dễ dàng tràn đầy lòng thương xót, kiên nhẫn và ước muốn giúp đỡ họ nhận biết giá trị thật của mình trong Đấng Christ.

3. Đối Với Đức Chúa Trời: Sống Với Sự Kính Sợ Thật và Mục Đích Rõ Ràng. - Thờ phượng trong sự kính sợ thánh: Hiểu được sự cao cả của Đấng Tạo Hóa sẽ đưa chúng ta vào sự thờ phượng chân thành, như Đa-vít đã làm. Sự thờ phượng không còn là nghi thức, mà là phản ứng tự nhiên của tấm lòng kinh ngạc. - Sống theo mục đích của Ngài: Chúng ta được tạo dựng “trong Ðức Chúa Jêsus Christ để làm việc lành mà Ðức Chúa Trời đã sắm sẵn trước” (Ê-phê-sô 2:10). Cuộc đời chúng ta có một chương trình, một kế hoạch kỳ diệu. Sống đúng mục đích ấy là đáp ứng xứng đáng với ân điển được tạo dựng.

“Tôi được dựng nên cách đáng sợ lạ lùng” không phải là một câu nói đẹp để an ủi, mà là một tuyên ngôn thần học vững chắc về căn tính và phẩm giá của con người. Nó đặt nền tảng cho sự tự trọng lành mạnh, lòng tôn trọng người khác và trên hết, là sự thờ phượng kính sợ dành cho Đức Chúa Trời Toàn Năng – Nghệ Nhân Thượng Thặng. Dù hình ảnh Đức Chúa Trời trong chúng ta đã bị tội lỗi làm hư hoại, nhưng qua sự chết và sống lại của Chúa Giê-xu Christ, chúng ta được tái tạo, được phục hồi để trở nên tạo vật mới, và một ngày kia sẽ được biến hóa trọn vẹn theo hình ảnh của Ngài (Rô-ma 8:29; 1 Giăng 3:2).

Ngày hôm nay, hãy để lẽ thật này định hình lại cách bạn nhìn vào gương, cách bạn đối xử với người bên cạnh, và cách bạn bước đi với Chúa. Hãy sống mỗi ngày với nhận thức rằng: Bạn là một kiệt tác đáng kinh ngạc của Đấng Tạo Hóa, được cứu chuộc bằng giá cao nhất, và được kêu gọi vào một mục đích vĩ đại. Điều đó thật sự là… đáng sợ lạ lùng!