Có nên dùng thuốc chống trầm cảm hoặc thuốc điều trị sức khỏe tâm thần khi là tín đồ Cơ Đốc?

Trong hành trình đức tin, người tín đồ Cơ Đốc không chỉ đối diện với những thách thức thuộc linh mà còn với những thực tại của thân thể và tâm trí. Một trong những câu hỏi khó khăn và đầy tranh cãi ngày nay là: Liệu một Cơ Đốc nhân có nên sử dụng thuốc chống trầm cảm hoặc các loại thuốc điều trị sức khỏe tâm thần khác? Câu hỏi này chạm đến sự giao thoa giữa đức tin, ân điển, khoa học, và sự hiểu biết về con người toàn diện mà Kinh Thánh trình bày. Bài nghiên cứu này sẽ tìm kiếm một quan điểm cân bằng, dựa trên nền tảng Kinh Thánh, thần học về con người, và sự khôn ngoan thực tế.

Kinh Thánh không tách biệt con người thành những phần rời rạc, mà xem chúng ta là một thực thể thống nhất. Từ ngữ Hy Lạp ψυχή (psychē) thường được dịch là "linh hồn" hoặc "mạng sống", bao hàm toàn bộ nhân cách, cảm xúc, ý chí và sự sống của con người. Trong khi đó, πνεῦμα (pneuma) thường chỉ về phần tâm linh, khả năng liên hệ với Đức Chúa Trời. Thân thể (σῶμα, sōma) là đền thờ của Đức Thánh Linh (1 Cô-rinh-tô 6:19).

Sứ đồ Giăng cầu chuyện: "Hỡi kẻ rất yêu dấu, tôi cầu nguyện cho anh được thịnh vượng trong mọi sự, và được khỏe mạnh phần xác, cũng như được thịnh vượng về phần linh hồn (psychē) anh" (3 Giăng 1:2). Lời cầu nguyện này thể hiện sự quan tâm của Đức Chúa Trời đến sự toàn vẹn của con người. Đức Chúa Trời chăm sóc cả phần xác lẫn phần hồn của chúng ta. Chính Chúa Giê-xu trong chức vụ trần thế đã chữa lành cả bệnh tật thể xác lẫn những sự rối loạn về tâm thần (như trường hợp người bị quỷ ám tại Ga-đa-ra trong Mác 5:1-20). Ngài xem đó là sự giải phóng khỏi sự giam cầm và đau khổ.

Một trong những nan đề lớn nhất là sự nhầm lẫn giữa tội lỗi, sự yếu đuối thuộc linh với bệnh lý tâm thần. Kinh Thánh mô tả nhiều trạng thái cảm xúc giống với trầm cảm ngày nay:

• Đa-vít kêu lên: "Hỡi linh hồn ta, sao ngươi sờn ngã? Và sao ngươi bối rối ở trong ta?" (Thi Thiên 42:5, 11). Ông mô tả sự buồn bã thăm thẳm.
• Ê-li sau chiến thắng trên núi Cạt-mên, đã kiệt sức, sợ hãi và cầu xin được chết (1 Các Vua 19:4).
• Chính Chúa Giê-xu trong vườn Ghết-sê-ma-nê đã "buồn bực cực điểm" và "sầu não đến chết" (Ma-thi-ơ 26:38). Từ Hy Lạp ἀδημονέω (adēmoneō) diễn tả một nỗi buồn khổ tột độ, đau đớn tâm lý.

Tuy nhiên, việc các anh hùng đức tin trải qua những cảm xúc này không có nghĩa mọi nỗi buồn sâu sắc hay lo âu tột độ đều chỉ là vấn đề thuộc linh. Khoa học hiện đại đã chỉ ra rằng các bệnh lý như trầm cảm nặng, rối loạn lo âu, tâm thần phân liệt thường có liên quan đến sự mất cân bằng chất dẫn truyền thần kinh (như serotonin, dopamine), di truyền, chấn thương thể chất hoặc tâm lý. Xem những điều kiện này chỉ là sự thiếu đức tin hoặc tội lỗi là một sự đơn giản hóa nguy hiểm, và có thể cản trở sự chữa lành.

Kinh Thánh không cấm, mà ngược lại, còn công nhận việc sử dụng các phương thuốc tự nhiên:

• Phao-lô khuyên Ti-mô-thê: "Hãy dùng một ít rượu, vì cớ tì vị con và sự đau ốm của con thường" (1 Ti-mô-thê 5:23). Ở đây, rượu được xem như một phương thuốc.
• Trong ngụ ngôn về người Sa-ma-ri nhơn lành, người ấy đã "lấy dầu và rượu xức" lên vết thương (Lu-ca 10:34). Cả dầu và rượu đều có tác dụng sát trùng và chữa lành thời bấy giờ.
• Sách Ê-xê-chi-ên 47:12 mô tả những cây bên dòng sông có lá dùng để "làm thuốc".

Những phân đoạn này cho thấy Đức Chúa Trời ban cho con người sự khôn ngoan để khám phá và sử dụng các tạo vật của Ngài cho mục đích chữa lành. Thuốc chống trầm cảm hiện đại, dù là sản phẩm của khoa học, cũng xuất phát từ các nguyên liệu trong tạo vật mà Đức Chúa Trời dựng nên. Việc sử dụng chúng dưới sự hướng dẫn của một chuyên gia y tế có kỹ năng có thể được xem như một sự vận dụng sự khôn ngoan và tài nguyên mà Chúa ban.

Làm thế nào để cân bằng giữa việc tin cậy Chúa là Đấng chữa lành (Xuất Ê-díp-tô Ký 15:26) và việc tìm kiếm sự giúp đỡ từ y học? Đây không phải là một sự lựa chọn "hoặc là/hoặc là", mà là "cả/và".

Chúng ta được kêu gọi cầu nguyện trong mọi sự (Phi-líp 4:6). Chúng ta tin rằng sự chữa lành cuối cùng đến từ Chúa. Đồng thời, Chúa thường hành động qua những phương tiện thông thường. Ngài có thể chữa lành cách siêu nhiên tức thì, nhưng Ngài cũng có thể chữa lành thông qua sự khôn ngoan của một bác sĩ, qua liệu pháp tâm lý, hoặc qua tác dụng của thuốc. Phao-lô đã khuyên Ti-mô-thê dùng "một ít rượu" cho vấn đề tiêu hóa, chứ không chỉ khuyên ông cầu nguyện.

Quan điểm lành mạnh là: Hãy cầu nguyện như thể mọi sự phụ thuộc vào Đức Chúa Trời, và hành động như thể mọi sự phụ thuộc vào bạn (dựa trên nguyên tắc làm việc với ân điển). Tìm kiếm sự giúp đỡ y tế có thể là một phần của sự "hành động" trong đức tin, thể hiện sự quản lý tốt thân thể - đền thờ của Chúa.

Dù ủng hộ việc tìm kiếm sự giúp đỡ chuyên môn, chúng ta cần khôn ngoan với vài điểm sau:

1. Thuốc Là Công Cụ, Không Phải Cứu Chúa: Thuốc có thể giúp ổn định tâm trạng, điều chỉnh hóa học trong não, nhưng nó không giải quyết được các vấn đề thuộc linh, tội lỗi, hay mối quan hệ đổ vỡ. Nó nên được dùng song song với sự chăm sóc mục vụ, tư vấn Cơ Đốc, sự cầu nguyện và học hỏi Lời Chúa. Đừng thần thánh hóa thuốc, cũng đừng xem thường nó.
2. Tìm Kiếm Sự Trợ Giúp Phù Hợp: Nên tìm một chuyên gia sức khỏe tâm thần (bác sĩ tâm thần, nhà tâm lý) tôn trọng hoặc hiểu biết về niềm tin Cơ Đốc của bạn. Một cố vấn Cơ Đốc có thể giúp bạn phân biệt giữa các vấn đề tâm lý và thuộc linh.
3. Trách Nhiệm Của Hội Thánh: Hội Thánh phải là nơi an toàn, không phán xét, nơi người đấu tranh với sức khỏe tâm thần có thể tìm thấy sự đồng cảm, hỗ trợ thực tế và cầu nguyện (Ga-la-ti 6:2). Thay vì rao giảng sự lên án, chúng ta cần thực hành sự "yêu thương, nhân từ, khiêm nhường, mềm mại, nhịn nhục" (Cô-lô-se 3:12).
4. Xét Đoán Động Cơ: Cần xét lòng mình. Có phải tôi tìm đến thuốc như một cách trốn tránh việc đối diện với tội lỗi, với nỗi đau, hoặc thay thế cho việc tìm kiếm Chúa không? Hay tôi dùng nó như một công cụ để ổn định, giúp tôi có đủ sức mạnh để tiếp tục chiến đấu thuộc linh và phục vụ?

1. Bước Đầu Tiên: Thành Thật Với Chúa Và Với Chính Mình. Đừng chôn giấu nỗi đau. Hãy mang gánh nặng của bạn đến với Chúa (1 Phi-e-rơ 5:7). Thừa nhận mình đang gặp khó khăn không phải là yếu đuối, mà là bước đầu của sự khiêm nhường và chữa lành.

2. Tìm Kiếm Sự Khôn Ngoan: Cầu xin Chúa ban sự khôn ngoan (Gia-cơ 1:5) để biết mình cần gì: một mục sư, một cố vấn Cơ Đốc, hay một bác sĩ tâm thần. Tham khảo ý kiến của những tín đồ trưởng thành, đáng tin cậy.

3. Tiếp Cận Toàn Diện: Nếu được chẩn đoán cần dùng thuốc, hãy xem đó là một phần của kế hoạch chữa lành. Đồng thời, duy trì:

• Đời Sống Cầu Nguyện: Trò chuyện với Chúa về mọi cảm xúc.
• Sự Thông Công: Ở trong mối liên hệ với Hội Thánh, đừng tự cô lập.
• Lời Chúa: Suy ngẫm những câu Kinh Thánh về sự bình an, hy vọng và tình yêu của Chúa (ví dụ: Thi Thiên 23, Phi-líp 4:4-9).
• Chăm Sóc Thể Chất: Ngủ đủ, ăn uống lành mạnh, vận động thể chất.

4. Kiên Nhẫn Và Tạ Ơn Trong Mọi Hoàn Cảnh: Hành trình chữa lành có thể lâu dài. Hãy học thái độ của Phao-lô: "Tôi đã học được cách sống tự tại trong mọi hoàn cảnh... Tôi làm được mọi sự nhờ Đấng ban thêm sức cho tôi" (Phi-líp 4:11-13).

Câu hỏi "Có nên dùng thuốc không?" không có câu trả lời chung duy nhất áp dụng cho mọi người. Tuy nhiên, dựa trên nguyên tắc Kinh Thánh, chúng ta có thể kết luận rằng:

Việc sử dụng thuốc chống trầm cảm hoặc thuốc điều trị sức khỏe tâm thần, dưới sự chỉ định và giám sát của bác sĩ chuyên khoa, có thể là một sự lựa chọn khôn ngoan và hợp lý đối với một tín đồ Cơ Đốc. Đó không phải là sự thất bại trong đức tin, mà có thể là một phương tiện qua đó ân điển và sự chữa lành của Đức Chúa Trời được thể hiện trong đời sống chúng ta. Điều cốt lõi là chúng ta đặt Chúa Giê-xu Christ làm trung tâm của sự chữa lành và hy vọng, xem mọi công cụ - bao gồm y học - như những ân tứ có thể được Ngài sử dụng để phục hồi sự toàn vẹn cho con người mà Ngài đã dựng nên và cứu chuộc.

Hãy nhớ rằng, dù bạn đang ở trong thung lũng tối tăm của trầm cảm, lo âu, hay bất kỳ cuộc chiến tâm thần nào, bạn không hề cô đơn. Chúa ở cùng bạn. Ngài hiểu nỗi đau của bạn vì Con Ngài đã từng trải qua. Hãy tìm đến Ngài, và cũng đừng ngần ngại tìm đến sự giúp đỡ mà Ngài có thể đã chuẩn bị sẵn qua những người xung quanh bạn.