Kinh Thánh nói gì về việc tự làm hại bản thân / tự hủy hoại thân thể / rạch da?

Trong một thế giới ngày càng phức tạp, hiện tượng tự làm hại bản thân (self-harm) – như rạch da, đánh đập cơ thể, hoặc các hình thức gây tổn thương vật lý khác cho chính mình – trở thành một vấn đề đau lòng ảnh hưởng đến nhiều người, kể cả trong cộng đồng Cơ Đốc. Hành động này thường là tiếng kêu cứu thầm lặng, một cách thức sai lầm để đối phó với nỗi đau tinh thần khôn tả, cảm giác tội lỗi tràn ngập, sự trống rỗng, hoặc mất kiểm soát. Là Cơ Đốc nhân, chúng ta cần nhìn vấn đề này dưới ánh sáng Lời Chúa một cách đầy yêu thương, thấu hiểu, nhưng vẫn giữ vững chân lý. Bài nghiên cứu này sẽ khảo sát Kinh Thánh để tìm ra nguyên tắc của Đức Chúa Trời về giá trị của thân thể và sự sống, đồng thời chỉ ra con đường chữa lành và hy vọng trong Đấng Christ.

Một trong những nền tảng thần học mạnh mẽ nhất về thân thể con người được tìm thấy trong Tân Ước. Sứ đồ Phao-lô tuyên bố cách rõ ràng trong thư gửi Hội thánh Cô-rinh-tô: “Hay là, anh em chẳng biết rằng thân thể của anh em là đền thờ của Đức Thánh Linh đang ngự trong anh em, là Đấng mà anh em đã nhận bởi Đức Chúa Trời, và anh em chẳng phải thuộc về chính mình sao? Vì chưng anh em đã được chuộc bằng giá cao rồi. Vậy, hãy lấy thân thể mình làm sáng danh Đức Chúa Trời.” (1 Cô-rinh-tô 6:19-20, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925).

Cụm từ “đền thờ” trong nguyên văn Hy Lạp là “naos” (ναός), không chỉ đơn thuần là một công trình kiến trúc, mà chỉ về nơi chí thánh – chỗ ngự trị đặc biệt của chính Đức Chúa Trời. Thân thể của tín đồ không còn là tài sản cá nhân để tùy ý hủy hoại, nhưng đã trở thành nơi cư ngụ linh thiêng của Đức Thánh Linh. Hơn nữa, câu Kinh Thánh nhấn mạnh chúng ta “đã được chuộc bằng giá cao”. Động từ “chuộc” (Hy Lạp: agorazō ἀγοράζω) mang nghĩa mua lại từ chợ nô lệ. Sự sống và thân thể chúng ta đã được Chúa Giê-xu Christ mua lại bằng chính huyết báu của Ngài. Do đó, việc tự ý làm hại thân thể là một sự xúc phạm đến sự hy sinh tối thượng của Đấng Christ và sự ngự trị thánh khiết của Đức Thánh Linh. Mục đích của thân thể được ban cho là để “làm sáng danh Đức Chúa Trời”, nghĩa là phản chiếu vinh quang, sự tốt lành và mục đích của Ngài.

Trong Cựu Ước, chúng ta tìm thấy những mệnh lệnh rõ ràng cấm các hành vi làm hại thân thể nhất định, đặc biệt trong bối cảnh thờ phượng sai lầm hoặc tang lễ. Luật pháp Môi-se phán: “Chớ vì kẻ chết mà cắt thịt mình; chớ xăm mình: Ta là Đức Giê-hô-va.” (Lê-vi Ký 19:28). Một câu tương tự được lặp lại: “Các ngươi là con cái của Giê-hô-va Đức Chúa Trời các ngươi. Chớ vì người chết mà cắt thịt mình, hoặc cạo giữa hai con mắt mình.” (Phục truyền Luật lệ Ký 14:1).

Hành động “cắt thịt mình” (Hê-bơ-rơ: karah basar כרת בשר) và “xăm mình” ở đây được hiểu trong bối cảnh các tập tục ngoại giáo của dân Ca-na-an, nơi người ta dùng hình thức tự hành xác, rạch da chảy máu để tưởng niệm người chết, hoặc để cầu khẩn các thần linh (xem 1 Các Vua 18:28 – các tiên tri của Baal “lấy giáo gươm rạch mình”). Đức Chúa Trời cấm điều này vì hai lý do chính: (1) Phân biệt dân sự Ngài với các dân tộc thờ thần tượng; và (2) Khẳng định sự sống thuộc về Ngài, ngay cả trong sự chết. Hành động tự hủy hoại thân thể vì người chết hàm ý sự tuyệt vọng, mất hy vọng và không tin cậy vào quyền tể trị của Đức Giê-hô-va. Ngài muốn dân sự Ngài tìm kiếm sự an ủi nơi Ngài, chứ không phải trong những nghi lễ đau đớn và vô ích.

Khi nghiên cứu về thân thể, chúng ta không thể bỏ qua sự kiện trung tâm của lịch sử: thân thể trọn vẹn của Chúa Giê-xu Christ đã bị hủy hoại cách tàn bạo vì cớ chúng ta. Lời tiên tri về Đấng Mê-si trong Ê-sai đã mô tả: “Nhưng Người đã vì tội lỗi chúng ta mà bị vết, vì sự gian ác chúng ta mà bị thương. Bởi sự sửa phạt Người chịu chúng ta được bình an, bởi lằn roi Người chúng ta được lành bịnh.” (Ê-sai 53:5). Trên thập tự giá, thân thể Ngài bị đánh đòn, đóng đinh, rạch sâu bởi mão gai và lưỡi đòng. Sứ đồ Phi-e-rơ xác nhận: “Chính Người đã mang tội lỗi chúng ta trong thân thể Ngài trên cây gỗ, hầu cho chúng ta là kẻ đã chết về tội lỗi, được sống cho sự công bình; lại nhơn những lằn roi Người mà anh em đã được lành bịnh.” (1 Phi-e-rơ 2:24).

Điểm then chốt ở đây là: Chúa Giê-xu chịu sự hủy hoại thân thể để chúng ta không bao giờ phải mang lấy sự hủy hoại ấy cho chính mình nữa. Ngài gánh lấy mọi sự trừng phạt, mọi nỗi đau, mọi cảm giác tội lỗi và sự hổ thẹn lên thân thể Ngài. Việc một Cơ Đốc nhân tự làm hại thân thể mình, trong một ý nghĩa sâu xa, là phủ nhận sự đầy đủ và trọn vẹn của sự chịu khổ thay thế của Đấng Christ. Nếu Ngài đã chịu mọi sự vì tôi, thì tôi không cần phải tự trừng phạt mình nữa. Sự chữa lành cho những vết thương trong lòng không đến từ những vết rạch mới trên da, mà đến từ “lằn roi” của Chúa Giê-xu – chính những thương tích của Ngài mang lại sự chữa lành trọn vẹn cho tâm linh và cảm xúc chúng ta.

Tự làm hại bản thân thường là triệu chứng của những vấn đề sâu xa hơn. Kinh Thánh không trực tiếp đề cập đến “rối loạn tự hủy hoại cơ thể” như một chẩn đoán tâm lý hiện đại, nhưng nói rất nhiều về những trạng thái dẫn đến đó:

• Cảm giác tội lỗi và sự trừng phạt: Nhiều người tự làm hại mình như một hình thức tự trừng phạt vì những lỗi lầm quá khứ hoặc cảm giác vô giá trị. Kinh Thánh dạy: “Hiện nay những kẻ ở trong Đức Chúa Giê-xu Christ không bị định tội nữa.” (Rô-ma 8:1). Sự tha thứ trong Đấng Christ là trọn vẹn. Chúng ta không cần phải trả giá nữa vì Đấng Christ đã trả xong rồi.
• Nỗi đau tinh thần không thể diễn tả: Khi lời nói không đủ để diễn tả nỗi đau, người ta dùng đến hành động. Thi Thiên là quyển sách cho phép chúng ta trút hết nỗi lòng với Chúa trong sự thật – dù là giận dữ, tuyệt vọng hay đau đớn (Thi Thiên 13, 22, 88). Chúa mời gọi chúng ta trao mọi gánh nặng cho Ngài: “Hãy trao mọi điều lo lắng mình cho Ngài, vì Ngài hay săn sóc anh em.” (1 Phi-e-rơ 5:7).
• Cảm giác trống rỗng và tê liệt: Hành động tự hại đôi khi để cảm nhận được “cái gì đó”, để xác nhận rằng mình còn sống. Chúa Giê-xu phán: “Ta đã đến, hầu cho chiên được sự sống, và được sự sống dư dật.” (Giăng 10:10). Sự sống thật và trọn vẹn chỉ tìm thấy trong mối liên hệ với Ngài.
• Sự kiểm soát: Trong một thế giới cảm thấy mất kiểm soát, việc tự gây đau đớn cho mình có vẻ như là một điều duy nhất họ có thể kiểm soát được. Cơ Đốc nhân được kêu gọi đầu phục sự kiểm soát của Chúa: “Hãy phó thác đường lối mình cho Đức Giê-hô-va, và nhờ cậy nơi Ngài, thì Ngài sẽ làm thành việc ấy.” (Thi Thiên 37:5).

Làm thế nào để vận dụng những lẽ thật Kinh Thánh này vào đời sống, cho dù bạn đang vật lộn với xu hướng tự hủy hoại bản thân hay muốn giúp đỡ người khác?

1. Tái khẳng định Danh Tính Trong Đấng Christ: Mỗi ngày, hãy nhắc nhở chính mình bằng Lời Chúa: “Tôi là đền thờ của Đức Thánh Linh. Tôi đã được chuộc bằng giá cao. Tôi thuộc về Chúa.” (1 Cô-rinh-tô 6:19-20). Viết những câu này ra và đọc khi bị cám dỗ.
2. Trao Gánh Nặng Cảm Xúc Cho Chúa Cách Cụ Thể: Thay vì cầm lấy vật sắc nhọn, hãy cầm lấy bút và giấy. Viết thư cho Chúa, kể hết nỗi đau, sự giận dữ, và tuyệt vọng của bạn. Rồi dâng lên Ngài trong lời cầu nguyện. Hãy làm theo Thi Thiên 62:8: “Hỡi dân sự, hãy nương cậy nơi Ngài luôn luôn; Hãy đổ lòng mình ra trước mặt Ngài.”
3. Tìm Kiếm Sự Giúp Đỡ Của Cộng Đồng Hội Thánh: Đừng cô lập bản thân. Chúa đặt chúng ta trong Thân thể Đấng Christ để nâng đỡ nhau. Hãy tìm một người tin cậy, trưởng thành trong đức tin (mục sư, người dẫn dắt, bạn Cơ Đốc) để tâm sự và nhờ họ cầu nguyện cùng. “Hãy xưng tội cùng nhau, và cầu nguyện cho nhau, hầu cho anh em được lành bịnh.” (Gia-cơ 5:16).
4. Thay Thế Hành Động Bằng Hành Động Lành Mạnh: Khi cảm giác thôi thúc ập đến, hãy có kế hoạch thay thế. Đi dạo, nghe nhạc thờ phượng, vẽ tranh, tập thể dục, hoặc làm một việc gì đó để giúp đỡ người khác. Hãy “lấy thân thể mình làm sáng danh Đức Chúa Trời” bằng một hành động tích cực.
5. Tìm Kiếm Sự Trợ Giúp Chuyên Nghiệp Khi Cần: Đức Chúa Trời có thể dùng các cộng sự y tế và tâm lý để chữa lành. Việc tìm kiếm sự tư vấn từ một chuyên gia Cơ Đốc không phải là dấu hiệu của đức tin yếu kém, mà là hành động khôn ngoan và có trách nhiệm với “đền thờ” của Chúa.

Hành trình ra khỏi vòng xoáy tự làm hại bản thân là một hành trình đi từ sự cô độc đến sự hiệp một, từ sự tuyệt vọng đến hy vọng, và từ việc tập trung vào vết rạch của mình đến việc nhìn xem những lằn roi chữa lành của Chúa Giê-xu. Thân thể bạn không phải là đối tượng để trừng phạt, mà là một tác phẩm quý giá của Đấng Tạo Hóa, được Đấng Cứu Chuộc mua lại, và là nơi ngự của Đức Thánh Linh. Mỗi lần cám dỗ ập đến, hãy nhớ rằng có một Đấng đã chịu đựng sự hủy hoại thể xác tột cùng để bạn được tự do. Ngài không khinh bỉ nỗi đau của bạn, nhưng Ngài mời gọi bạn đặt nó dưới chân thập tự giá, nơi sự chữa lành thật sự bắt đầu.

Hãy để lời của Phao-lô trong Rô-ma 12:1 là phương châm cho thân thể và cuộc đời chúng ta: “Vậy, hỡi anh em, tôi lấy sự thương xót của Đức Chúa Trời khuyên anh em dâng thân thể mình làm của lễ sống và thánh, đẹp lòng Đức Chúa Trời, ấy là sự thờ phượng phải lẽ của anh em.” Một của lễ sống – không phải bị tổn thương và hủy hoại, nhưng được nuôi dưỡng, chăm sóc và dâng lên cho Chúa để làm vinh hiển Danh Ngài.