Sự Kiên Trì Theo Kinh Thánh
Trong hành trình đức tin, khái niệm "kiên trì" không đơn thuần là sự nhẫn nại thụ động hay cố gắng bằng sức riêng. Trong Kinh Thánh, đây là một đức tính then chốt, một mệnh lệnh thiêng liêng, và là bằng chứng sống động của đức tin chân thật. Sự kiên trì (perseverance) là linh hồn của đời sống Cơ Đốc, là sức bền thuộc linh giúp tín hữu vượt qua thử thách, cám dỗ và sự chán nản để cuối cùng nhận lấy mão triều thiên của sự sống. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khai phá nền tảng Kinh Thánh, ý nghĩa nguyên ngữ, các tấm gương, lời hứa và ứng dụng thực tiễn của sự kiên trì trong đời sống tin kính.
Giải Nghĩa Từ Ngữ: "Kiên Trì" Trong Nguyên Văn
Để hiểu sâu sắc, chúng ta cần trở về với ngôn ngữ gốc của Kinh Thánh:
- Trong tiếng Hy Lạp (Tân Ước): Từ then chốt là "ὑπομονή" (hypomonē). Từ này không mang nghĩa cam chịu một cách tiêu cực, mà là "sự ở lại dưới (hypo) một cách kiên định"προσμένω" (prosmenō) nghĩa là "gắn bó, trung tín, tiếp tục với".
- Trong tiếng Hê-bơ-rơ (Cựu Ước): Khái niệm thường được diễn đạt qua các từ như "קָוָה" (qavah) nghĩa là "chờ đợi, trông mong, hy vọng" (ví dụ: Ê-sai 40:31), và "חָזַק" (chazaq) nghĩa là "mạnh mẽ, vững vàng, can đảm".
Như vậy, kiên trì theo Kinh Thánh là thái độ gắn bó trung tín, chịu đựng cách tích cực với lòng trông cậy vững chắc vào Đức Chúa Trời và lời hứa của Ngài, bất chấp nghịch cảnh.
Nền Tảng Kinh Thánh Về Sự Kiên Trì
1. Lời Dạy Trực Tiếp Của Chúa Giê-xu Và Các Sứ Đồ
Chúa Giê-xu đã đặt nền tảng cho giáo lý về sự kiên trì ngay trong những lời giảng dạy của Ngài:
"Nhưng kẻ nào bền lòng cho đến cuối cùng, thì sẽ được cứu." (Ma-thi-ơ 24:13).
Câu này nằm trong bối cảnh Chúa nói về những hoạn nạn cuối cùng, nhấn mạnh rằng sự cứu rỗi không chỉ là điểm khởi đầu (tin nhận) mà còn là một hành trình được duy trì bởi đức tin kiên trì cho đến chung cuộc.
"Hãy tỉnh thức và cầu nguyện, kẻo các ngươi sa vào chước cám dỗ; tâm thần thì muốn lắm, mà xác thịt thì yếu đuối." (Ma-thi-ơ 26:41).
Sự kiên trì gắn liền với đời sống tỉnh thức và cầu nguyện, là vũ khí chống lại sự yếu đuối của xác thịt.
Sứ đồ Phao-lô, người đã kinh nghiệm sâu sắc về sự kiên trì, dạy rằng:
"Chúng ta cũng khoe mình trong hoạn nạn, vì biết rằng hoạn nạn sinh ra sự nhịn nhục, sự nhịn nhục sinh ra sự rèn tập, sự rèn tập sinh ra sự trông cậy." (Rô-ma 5:3-4).
Ông trình bày một tiến trình thuộc linh: Hoạn nạn → Nhịn nhục (hypomonē - kiên trì) → Rèn tập (tính đã chứng) → Trông cậy. Kiên trì là cốt lõi biến thử thách thành nhân cách và đức tin trưởng thành.
"Hãy chạy cách nhịn nhục theo cuộc chạy đua đã bày ra cho ta." (Hê-bơ-rơ 12:1).
2. Gương Kiên Trì Trong Cựu Ước
Áp-ra-ham: Ông là tấm gương về sự kiên trì trong lời hứa. Dù phải chờ đợi 25 năm cho đứa con được hứa, Y-sác, ông vẫn "...trông đợi một thành có nền vững chắc, mà Đức Chúa Trời đã xây cất và sáng lập" (Hê-bơ-rơ 11:10). Sự kiên trì của ông được kể là công bình (Rô-ma 4:18-22).
Gióp: Câu chuyện của Gióp là biểu tượng tột đỉnh của sự kiên trì trong đau khổ không lý giải được. Lời tuyên xưng của ông, "Dầu Chúa giết tôi, tôi cũng còn nhờ cậy nơi Ngài" (Gióp 13:15), và kết cuộc "...anh em đã nghe sự nhịn nhục của Gióp, và đã thấy cái kết cuộc của Chúa ban cho..." (Gia-cơ 5:11) minh chứng sự kiên trì được ban thưởng.
Môi-se: Ông "...làm theo cho xong công việc mình, chẳng kể sự sỉ nhục" (Hê-bơ-rơ 11:26), kiên trì dẫn dắt dân sự cứng lòng suốt 40 năm, mắt vẫn hướng về Đấng vô hình.
3. Gương Kiên Trì Trong Tân Ước: Chúa Giê-xu Và Phao-lô
Chúa Giê-xu Christ: Ngài là kiểu mẫu trọn vẹn nhất. Tác giả Hê-bơ-rơ khuyên: "Anh em hãy nghĩ đến Đấng đã chịu sự đối nghịch của kẻ tội lỗi dường ấy, hầu cho khỏi mỏi mệt sờn lòng." (Hê-bơ-rơ 12:3). Chúa Giê-xu đã kiên trì vì sự vui mừng đã đặt trước mặt Ngài (câu 2), chịu lấy thập tự giá, khinh đi sự xấu hổ. Sự kiên trì của Ngài mang lại ơn cứu rỗi cho nhân loại.
Sứ đồ Phao-lô: Cuộc đời ông là một bản anh hùng ca về kiên trì. Ông liệt kê những khổ nạn của mình (2 Cô-rinh-tô 11:23-28), nhưng tuyên bố: "Tôi đã đánh trận tốt lành, đã xong sự chạy, đã giữ được đức tin." (2 Ti-mô-thê 4:7). Ông xem sự kiên trì là điều kiện để nhận mão triều thiên (2 Ti-mô-thê 2:12).
Mục Đích Và Phần Thưởng Của Sự Kiên Trì
Kinh Thánh không kêu gọi kiên trì một cách vô cớ. Mọi sự kiên trì đều hướng đến một mục đích cao cả và được hứa ban phần thưởng:
- Để Trở Nên Trọn Vẹn, Thiếu Điều Gì: "Hỡi anh em, hãy coi sự thử thách trăm bề thoạt đến cho anh em như là điều vui mừng trọn vẹn, vì biết rằng sự thử thách đức tin anh em sanh ra sự nhịn nhục. Nhưng sự nhịn nhục phải làm trọn việc nó, hầu cho chính mình anh em cũng trọn lành toàn vẹn, không thiếu điều gì." (Gia-cơ 1:2-4). Kiên trì hoàn thiện nhân cách chúng ta.
- Để Được Cứu Rỗi Trọn Vẹn: Như đã dẫn trong Ma-thi-ơ 24:13, sự bền lòng là điều kiện cho sự cứu rỗi sau cùng.
- Để Nhận Lãnh Lời Hứa: "Vả, anh em cần phải nhịn nhục, hầu cho khi đã làm theo ý muốn Đức Chúa Trời rồi, thì được như lời đã hứa cho mình." (Hê-bơ-rơ 10:36).
- Để Nhận Mão Triều Thiên Sự Sống: "Phước cho người nào bền lòng chịu thử thách; vì khi đã chịu nổi sự thử thách rồi, thì sẽ lãnh mão triều thiên của sự sống, mà Đức Chúa Trời đã hứa cho kẻ kính mến Ngài." (Gia-cơ 1:12). Đây là phần thưởng tối hậu.
Ứng Dụng Thực Tiễn: Làm Thế Nào Để Sống Kiên Trì?
Sự kiên trì không tự nhiên đến; đó là kết quả của đời sống được Thánh Linh dẫn dắt và sự luyện tập có chủ ý.
1. Gắn Bó Với Nguồn Sức Mạnh: Đức Chúa Trời Qua Lời Ngài Và Cầu Nguyện
Sức mạnh để kiên trì đến từ bên ngoài chúng ta: "Hãy trông đợi Đức Giê-hô-va; hãy vững lòng bền chí! Phải, hãy trông đợi Đức Giê-hô-va." (Thi Thiên 27:14). Việc "trông đợi" (qavah) này tích cực qua:
- Ăn nuôi bằng Lời Chúa: Lời Ngài là lương thực và ánh sáng (Thi 119:105). Sự suy gẫm hằng ngày giúp giữ tâm trí đúng đắn.
- Cầu nguyện không thôi: "Hãy cầu nguyện không thôi... nhịn nhục mà cầu nguyện." (1 Tê-sa-lô-ni-ca 5:17, Rô-ma 12:12). Cầu nguyện là dây tiếp nhiên liệu với Thiên đàng.
2. Giữ Vững Tầm Nhìn Về Đích Đến Và Phần Thưởng
Chúa Giê-xu đã làm gương: "...Ngài nhịn nhục được thập tự giá, khinh đi sự xấu hổ, vì cớ sự vui mừng đã đặt trước mặt mình." (Hê-bơ-rơ 12:2). Chúng ta cần thường xuyên hướng lòng về thiên đàng, về sự hiện diện đời đời với Chúa, và về mão triều thiên không hay hư nát (1 Cô-rinh-tô 9:25). Tầm nhìn xa giúp chịu đựng khó khăn trước mắt.
3. Sống Trong Sự Thông Công Của Hội Thánh
Không ai kiên trì một mình. "Hãy coi sóc nhau để khuyên giục về lòng yêu thương và việc tốt lành. Chớ bỏ sự nhóm lại như mấy kẻ quen làm, nhưng phải khuyên bảo nhau..." (Hê-bơ-rơ 10:24-25). Hội Thánh là đội ngũ, là những người chạy tiếp sức, nâng đỡ nhau khi có người mệt mỏi (Truyền đạo 4:9-12).
4. Xem Xét Lại Thử Thách Với Góc Nhìn Thuộc Linh
Như Gia-cơ dạy (Gia-cơ 1:2-4), hãy tập xem thử thách là "điều vui mừng trọn vẹn" vì biết mục đích của Đức Chúa Trời: rèn luyện đức tin và nhân cách. Phao-lô thậm chí "khoe" trong hoạn nạn (Rô-ma 5:3). Đây không phải là chối bỏ cảm xúc đau đớn, nhưng là chọn lựa tin cậy vào sự chủ tể và tình yêu của Chúa.
5. Nhớ Lại Những Gương Kiên Trì Đi Trước
Hê-bơ-rơ 11 là "phòng triển lãm đức tin" để khích lệ chúng ta. Khi đọc về Áp-ra-ham, Môi-se, Ra-háp,... và đặc biệt là Chúa Giê-xu trong Hê-bơ-rơ 12, chúng ta được nhắc nhở rằng mình không đơn độc và phần thưởng là xứng đáng.
Kết Luận: Sự Kiên Trì – Bằng Chứng Của Đức Tin Sống Động
Sự kiên trì, theo ngôn ngữ Kinh Thánh, là dấu ấn không thể thiếu của đức tin chân chính. Nó không phải là sức mạnh ý chí con người, mà là kết quả của đời sống được ân điển Chúa nâng đỡ, được Lời Ngài dưỡng nuôi và được Thánh Linh thêm sức. Từ các trước giả Cựu Ước đến các sứ đồ Tân Ước, và trên hết là nơi Chúa Giê-xu Christ, chúng ta thấy một chân lý: con đường đến với vinh quang luôn đi qua thung lũng của sự kiên trì.
Hôm nay, trong những thử thách lớn nhỏ – từ áp lực cuộc sống, bệnh tật, cho đến sự chống đối về đức tin – lời kêu gọi của Kinh Thánh vẫn vang vọng: "Hãy chạy cách nhịn nhục" (Hê-bơ-rơ 12:1). Hãy vứt bỏ gánh nặng và tội lỗi, hãy nhìn xem Chúa Giê-xu, và tiếp tục bước đi. Vì bạn đang chạy không phải cách vô ích. Mọi sự kiên trì trong Chúa đều có ý nghĩa và chắc chắn sẽ được ban thưởng bằng chính sự sống đời đời từ nơi Ngài. Hãy bền lòng cho đến cuối cùng.