Nếu Đức Chúa Trời đã biết rằng Adam và Eva sẽ phạm tội, Vậy tại sao Ngài lại tạo ra họ?

Câu hỏi này chạm đến trung tâm của mặc khải thần học về bản tính của Đức Chúa Trời, ý chí tự do của con người, và mục đích tối hậu của sự sáng tạo. Đây không chỉ là một thắc mắc triết học, mà là một cánh cửa dẫn chúng ta vào sự hiểu biết sâu sắc hơn về tình yêu, sự công bình và quyền tể trị của Đức Chúa Trời qua lăng kính Kinh Thánh. Bài nghiên cứu này sẽ khảo sát vấn đề dựa trên nền tảng Kinh Thánh vững chắc, khám phá ngôn ngữ nguyên thủy và đưa ra những ứng dụng thiết thực cho đức tin chúng ta ngày nay.

Trước hết, Kinh Thánh khẳng định cách rõ ràng và không thể chối cãi về sự biết trước (foreknowledge) của Đức Chúa Trời. Ngài không phải là một thần linh bị giới hạn bởi thời gian như chúng ta. "Chúa từng biết hết mọi sự từ trước khi sáng thế" (Công vụ 15:18 - cách diễn ý). Tiên tri Ê-sai tuyên bố: "Hãy nhớ lại những sự lúc xưa; vì ta là Đức Chúa Trời, không có Chúa nào khác; ta là Đức Chúa Trời, chẳng có ai giống như ta. Ta từng rao sự cuối cùng từ lúc ban đầu, và từ thuở xưa những sự chưa làm. Ta phán rằng: Mưu ta sẽ lập, ta sẽ làm ra mọi sự ta đẹp lòng" (Ê-sai 46:9-10). Từ ngữ Hê-bơ-rơ được dùng cho "biết" ở đây là "yada", diễn tả một sự hiểu biết thân mật, trọn vẹn và mang tính quyết định, không chỉ đơn thuần là thông tin.

Trong Tân Ước, sứ đồ Phi-e-rơ nói về Chúa Giê-xu Christ như là "Chiên Con đã bị giết từ buổi sáng thế" (Khải huyền 13:8). Điều này hé mở một chân lý kinh ngạc: Kế hoạch cứu chuộc qua sự chết của Đấng Christ đã có trong ý định của Đức Chúa Trời ngay cả trước khi tội lỗi xảy ra. Vì vậy, chắc chắn rằng Đức Chúa Trời Toàn Tri đã biết trước về sự sa ngã của loài người.

Một trong những nhầm lẫn lớn nhất trong thần học là đánh đồng sự biết trước của Đức Chúa Trời với sự định trước hay bắt buộc Ngài phải tạo ra kết quả đó. Đây là điểm then chốt để hiểu câu hỏi của chúng ta.

• Biết trước (Foreknowledge - proginosko trong tiếng Hy Lạp): Là thuộc tính của Đức Chúa Trời, nghĩa là Ngài thấy và biết trọn vẹn mọi sự sẽ xảy ra trong dòng thời gian, bao gồm cả những lựa chọn tự do của tạo vật có lý trí. Sự biết trước không phải là nguyên nhân khiến sự việc xảy ra.
• Định trước (Predestination - proorizo trong tiếng Hy Lạp): Là hành động chủ ý của Đức Chúa Trời trong việc ấn định trước một mục đích, một kết cục, hoặc một địa vị cho ai đó (ví dụ: định trước cho con cái Ngài được nên thánh và trở nên giống như hình bóng Con Ngài - Rô-ma 8:29-30).

Kinh Thánh cho thấy Đức Chúa Trời biết trước sự sa ngã, nhưng Ngài không định trước hay bắt buộc A-đam phạm tội. A-đam đã hành động với ý chí tự do thật sự. "Nhưng mỗi người bị cám dỗ khi bị sự tham muốn mình dụ dỗ và quyến luyến" (Gia-cơ 1:14). Tội lỗi bắt nguồn từ trong lòng của con người, không phải từ Đức Chúa Trời.

Vậy, nếu biết trước, tại sao Ngài vẫn tạo dựng? Câu trả lời nằm ở chính bản tính của Đức Chúa Trời: Tình yêu (1 Giăng 4:8). Tình yêu đích thực, theo bản chất, đòi hỏi một đối tượng để trao ban và một sự đáp lại tự nguyện. Đức Chúa Trời, trong sự trọn vẹn của Ba Ngôi, đã có mối tương giao tình yêu trọn vẹn từ trước vô cùng. Ngài tạo dựng con người để mở rộng vòng tay tình yêu đó, để chia sẻ sự vinh hiển và sự hiệp thông của Ngài.

Con người được tạo dựng "theo hình ảnh Đức Chúa Trời" (Sáng thế ký 1:27). Điều này bao gồm khả năng lý trí, cảm xúc, ý chí, đạo đức và khả năng tương giao. Một cỗ máy vô tri chỉ biết vâng lời không thể yêu thương thật sự. Vì vậy, Đức Chúa Trời đã ban cho con người ý chí tự do (free will) – khả năng lựa chọn. Sự lựa chọn tối cao nhất là lựa chọn yêu mến và vâng phục Đấng Tạo Hóa, hoặc từ chối Ngài. Cây Biết Điều Thiện và Điều Ác trong vườn Ê-đen (Sáng thế ký 2:9, 17) chính là biểu tượng vật chất của sự lựa chọn tự do này. Nó là "bài kiểm tra" về lòng trung tín và tình yêu tự nguyện.

Nói cách khác, Đức Chúa Trời đã tạo dựng một thế giới nơi tình yêu đích thực có thể hiện hữu. Nhưng để tình yêu đích thực tồn tại, thì khả năng từ chối tình yêu – tức là phạm tội – cũng phải hiện hữu như một lựa chọn khả thi. Ngài đã chọn tạo dựng một thế giới có tự do, dù biết trước rủi ro, vì giá trị của tình yêu tự nguyện và mối tương giao chân thật lớn hơn nhiều so với một thế giới của những con rối được lập trình sẵn.

Sự sa ngã của A-đam và Ê-va không làm Đức Chúa Trời ngạc nhiên hay đảo lộn kế hoạch của Ngài. Ngay từ đầu, Ngài đã có một kế hoạch lớn hơn, một mục đích vĩ đại hơn cái bóng của tội lỗi. Đây là sự mặc khải tuyệt vời của Kinh Thánh.

Sau khi tuyên bố sự phán xét cho tội lỗi, Đức Chúa Trời ngay lập tức hứa về Đấng Cứu Chuộc: "Ta sẽ làm cho mầy cùng người nữ, dòng dõi mầy cùng dòng dõi người nữ nghịch thù nhau. Người sẽ giày đạp đầu mầy, còn mầy sẽ cắn gót chân người" (Sáng thế ký 3:15). Đây được gọi là Protoevangelium (Tin Lành đầu tiên) – lời hứa đầu tiên về Đấng Christ, dòng dõi của người nữ, sẽ hủy phá công việc của ma quỷ.

Sứ đồ Phao-lô mô tả Chúa Giê-xu là "Chiên Con không vết, không chỗ trách được, đã bị định sẵn từ trước khi sáng thế" (1 Phi-e-rơ 1:19-20). Và trong thư Ê-phê-sô, ông viết: "Ngài đã chọn chúng ta trong Đấng Christ trước khi sáng thế... tiền định chúng ta nên con nuôi của Ngài bởi Đức Chúa Giê-xu Christ" (Ê-phê-sô 1:4-5).

Điều này cho thấy một chân lý sâu sắc: Kế hoạch cứu chuộc qua Chúa Giê-xu Christ không phải là "Kế hoạch B" của Đức Chúa Trời, mà chính là "Kế hoạch A" từ trước muôn đời. Sự sáng tạo, sự sa ngã, và sự cứu chuộc đều nằm trong sự khôn ngoan thăm thẳm và quyền tể trị tối cao của Đức Chúa Trời. Ngài cho phép tội lỗi xảy ra để, qua việc chiến thắng nó một lần đủ cả trong Đấng Christ, Ngài có thể bày tỏ ân điển, sự thương xót và tình yêu của Ngài một cách vinh hiển hơn bất kỳ thế giới không-tội-lỗi nào có thể.

Chân lý này không chỉ để tranh luận thần học, mà phải biến đổi cách chúng ta sống và tin cậy Đức Chúa Trời mỗi ngày.

1. Sống Với Trách Nhiệm Cá Nhân Trong Sự Tự Do Đã Được Chuộc: Hiểu rằng chúng ta có ý chí tự do thật sự, nhưng đã bị tội lỗi làm nô lệ (Giăng 8:34). Sự cứu chuộc của Đấng Christ giải phóng chúng ta để chúng ta có thể tự nguyện vâng phục và yêu mến Ngài. Mỗi ngày, chúng ta đối diện với những lựa chọn. Hãy chọn vâng lời, chọn yêu thương, chọn tin cậy, biết rằng mỗi lựa chọn đều có ý nghĩa trong cái nhìn của Đấng Tạo Hóa.

2. Kinh Nghiệm Ân Điển Cách Sâu Nhiệm Hơn: Khi nhận ra rằng tội lỗi của chúng ta không làm Chúa ngạc nhiên, và Ngài đã có kế hoạch cứu chuộc từ trước muôn đơn, chúng ta thấy ân điển Ngài càng lớn lao hơn. "Nhưng Đức Chúa Trời tỏ lòng yêu thương Ngài đối với chúng ta, khi chúng ta còn là người có tội, thì Đấng Christ vì chúng ta chịu chết" (Rô-ma 5:8). Sự tha thứ của Ngài không phải là "sửa chữa tạm thời", mà là sự hoàn thành của một kế hoạch vĩnh cửu.

3. Tìm Kiếm Ý Nghĩa Trong Sự Đau Khổ Và Sự Dữ: Câu hỏi "Tại sao?" trong nỗi đau thường trở lại vấn đề gốc rễ này. Kinh Thánh không giải thích đầy đủ mọi sự dữ cụ thể, nhưng nó cho chúng ta một khung cảnh lớn: Đức Chúa Trời, trong sự khôn ngoan vô hạn của Ngài, cho phép sự dữ tạm thời hiện hữu để đạt được một mục đích tốt lành và vinh hiển hơn mà chúng ta chưa thể thấy trọn. "Chúng ta biết rằng mọi sự hiệp lại làm ích cho kẻ yêu mến Đức Chúa Trời, tức là cho kẻ được gọi theo ý muốn Ngài đã định" (Rô-ma 8:28). Chúng ta tin cậy vào Ngài, Đấng đã thấy trước và đã chiến thắng mọi sự dữ trên thập tự giá.

4. Sống Với Hy Vọng Cánh Chung: Câu chuyện không kết thúc với sự sa ngã hay ngay cả với thập tự giá. Đức Chúa Trời đang dẫn dắt lịch sử đến một kết thúc vinh quang: "Nầy, ta sẽ làm mới lại mọi sự" (Khải huyền 21:5). Ngài sẽ tạo dựng trời mới đất mới, nơi tội lỗi và đau khổ không còn nữa, nhưng tình yêu, sự vâng phục tự nguyện và mối tương giao mà Ngài mong muốn từ ban đầu sẽ được hoàn thành một cách trọn vẹn. Chúng ta sống và làm việc hướng về ngày đó.

Vậy, tại sao Đức Chúa Trời, Đấng biết trước, vẫn tạo dựng A-đam và Ê-va? Vì Ngài là Đức Chúa Trời của tình yêu, và tình yêu đích thực đòi hỏi sự đáp lại tự nguyện từ một tạo vật có tự do. Ngài đã chọn tạo dựng một thế giới nơi tình yêu và sự vinh hiển đích thực có thể hiện hữu, dù điều đó đồng nghĩa với việc cho phép khả năng của tội lỗi. Sự sa ngã của con người không làm Ngài thất bại, vì ngay từ ban đầu, trong sự khôn ngoan thăm thẳm, Ngài đã định một kế hoạch cứu chuộc vinh hiển qua Chúa Giê-xu Christ. Kế hoạch này không chỉ khắc phục hậu quả của tội lỗi, mà còn bày tỏ ân điển, sự công bình và tình yêu của Đức Chúa Trời một cách sâu sắc hơn bất kỳ tình huống nào khác.

Do đó, thay vì nghi ngờ sự tốt lành hay quyền năng của Đức Chúa Trời, câu hỏi này dẫn chúng ta đến sự kinh ngạc, thờ phượng và tin cậy. Chúng ta phó thác mình cho Đấng đã thấy trước mọi sự, đã định trước sự cứu rỗi cho chúng ta, và đang dẫn dắt mọi sự đến sự hoàn thành vinh hiển trong Đấng Christ. "Ôi! sâu nhiệm thay là sự giàu có, khôn ngoan và thông biết của Đức Chúa Trời! Sự phán xét của Ngài nào ai thấu được, đường nẻo của Ngài nào ai hiểu được!" (Rô-ma 11:33).