Tại sao tất cả Cơ đốc nhân đều đạo đức giả?

Nhận định "tất cả Cơ đốc nhân đều đạo đức giả" là một lời buộc tội phổ biến, không chỉ từ thế giới bên ngoài mà đôi khi còn từ chính tiếng nói tự vấn bên trong mỗi tín hữu. Nó trở thành một cái bẫy tâm lý gây ra sự nghi ngờ, chán nản và thậm chí vấp ngã. Là những người nghiên cứu Lời Chúa, chúng ta cần phải đối diện với nhận định này một cách thẳng thắn, trung thực và quan trọng nhất là dưới ánh sáng của Kinh Thánh. Bài viết này sẽ phân tích bản chất của sự "đạo đức giả" (hypocrisy), đối chiếu với thực trạng của Hội Thánh, và chỉ ra con đường của sự chân thật mà Chúa Giê-xu Christ mong muốn cho những người theo Ngài.

Trong nguyên ngữ Hy Lạp của Tân Ước, từ "đạo đức giả" được dịch từ "ὑποκριτής (hypokritēs)". Từ này trong bối cảnh văn hóa Hy Lạp ban đầu dùng để chỉ một diễn viên trên sân khấu, người đeo mặt nạ (persona) để đóng một vai khác với con người thật của mình. Chúa Giê-xu đã sử dụng từ này mạnh mẽ để mô tả những người Pha-ri-si và các thầy thông giáo, vì họ tạo dựng một vẻ ngoài công bình, đạo đức để được người ta tôn kính, nhưng bên trong thì đầy dẫy sự giả hình và gian ác (Ma-thi-ơ 23:27-28).

Vậy, theo định nghĩa Kinh Thánh, đạo đức giả là sự cố ý tạo ra một hình ảnh thuộc linh bên ngoài nhằm che đậy tình trạng thuộc linh thật bên trong, thường với động cơ tìm kiếm sự tán dương của con người thay vì sự chấp nhận của Đức Chúa Trời. Nó là một sự lừa dối có chủ ý. Điều này khác biệt căn bản với sự yếu đuối, sa ngã, hay chiến đấu với tội lỗi mà mỗi tín hữu chân thật đều trải nghiệm.

Để trả lời câu hỏi "Có phải tất cả đều đạo đức giả?", chúng ta phải phân biệt ba khái niệm then chốt:

1. Bản Chất Tội Lỗi Phổ Quát: Kinh Thánh khẳng định rõ ràng: "Vì mọi người đều đã phạm tội, thiếu mất sự vinh hiển của Đức Chúa Trời" (Rô-ma 3:23). Mọi Cơ đốc nhân, dầu đã được tái sinh, vẫn mang lấy xác thịt và vẫn có khả năng phạm tội. Sứ đồ Giăng viết: "Ví bằng chúng ta nói mình không có tội chi hết, ấy là chính chúng ta lừa dối mình, và lẽ thật không ở trong chúng ta" (1 Giăng 1:8). Nhận biết mình vẫn có thể phạm tội không phải là đạo đức giả; đó là sự chân thật.

2. Tiêu Chuẩn Toàn Hảo Của Đức Chúa Trời: Chúa Giê-xu phán: "Vậy, các ngươi hãy nên trọn vẹn, như Cha các ngươi ở trên trời là trọn vẹn" (Ma-thi-ơ 5:48). Tiêu chuẩn này là tuyệt đối và thánh khiết. Khoảng cách giữa sự toàn hảo này và đời sống thực tế của chúng ta là rất lớn. Thế gian thấy khoảng cách đó và có thể kết luận: "Họ nói theo điều cao trọng nhưng sống không xứng hợp, vậy là đạo đức giả!" Tuy nhiên, sự non kém so với tiêu chuẩn của Chúa không tự động đồng nghĩa với sự giả hình. Nó cho thấy chúng ta đang trong tiến trình nên thánh (sanctification).

3. Hành Vi Đạo Đức Giả Thực Sự: Đây là điều Chúa Giê-xu lên án gay gắt. Ngài vạch trần những kẻ "rửa sạch bề ngoài chén và mâm, nhưng bề trong thì đầy dẫy sự ăn cướp và sự quá độ" (Ma-thi-ơ 23:25). Họ "làm bộ đọc lời cầu nguyện cho dài" (Ma-thi-ơ 23:14). Đặc điểm của họ là sống hai lòng (double-minded), cố tình dùng việc đạo đức để tôn vinh bản thân và lừa dối người khác. Họ không có ý định ăn năn hay thay đổi tấm lòng.

Vậy, không phải tất cả Cơ đốc nhân đều đạo đức giả theo định nghĩa Kinh Thánh. Nhưng phải thừa nhận rằng, vì bản chất tội lỗi còn sót lại và sự yếu đuối, bất kỳ tín hữu nào cũng có nguy cơ và đôi khi sa vào hành vi đạo đức giả. Khoảnh khắc chúng ta cố gắng tỏ ra "đạo đức hơn" thực tế của mình trước mặt người khác vì sĩ diện, đó chính là lúc chúng ta bước vào vùng nguy hiểm của sự giả hình.

Thay vì trình diện một bức tranh giả tạo về sự toàn hảo, Kinh Thánh cho chúng ta thấy hình ảnh chân thực về đời sống đức tin. Sứ đồ Phao-lô chia sẻ một cách thống thiết về cuộc chiến nội tâm: "Vì tôi không làm điều lành mình muốn, nhưng làm điều dữ mình không muốn... Khốn nạn cho tôi! Ai sẽ cứu tôi thoát khỏi thân thể hay chết nầy?" (Rô-ma 7:19, 24). Đây không phải là lời của một người đạo đức giả, mà là của một chiến sĩ thuộc linh chân chính đang vật lộn với thực tế của tội lỗi và ân điển.

Một Cơ đốc nhân chân chính được đặc trưng bởi:
Sự Ăn Năn Liên Tục: Như vua Đa-vít sau khi phạm tội, ông không giả vờ như không có chuyện gì, nhưng đã thốt lên: "Đức Chúa Trời ôi! xin hãy thương xót tôi tùy lòng nhân từ của Chúa..." (Thi Thiên 51:1). Đời sống Cơ đốc là một chu kỳ của sự vấp ngã, nhận biết tội lỗi, ăn năn, nhận lãnh sự tha thứ và đứng dậy tiếp tục.
Sự Lệ Thuộc Vào Ân Điển, Không Vào Công Đức: Chúng ta không tuyên bố mình vô tội, nhưng tuyên bố mình được xưng công bình bởi đức tin nơi Đấng Christ (Rô-ma 5:1). Sự công bình này là một ân tứ được ban cho (imputed righteousness), chứ không phải là thành tích tự lực của chúng ta.
Một Tấm Lòng Được Biến Đổi: Chúa hứa: "Ta sẽ ban lòng mới cho các ngươi, và đặt thần mới trong các ngươi. Ta sẽ cất lòng bằng đá khỏi thịt các ngươi, và ban cho các ngươi lòng bằng thịt" (Ê-xê-chi-ên 36:26). Mục tiêu là sự biến đổi bên trong bởi Thánh Linh, từ đó sinh ra hành vi bên ngoài, chứ không phải dùng hành vi bên ngoài để thay thế cho sự biến đổi bên trong.

Làm thế nào để chúng ta tránh khỏi cái bẫy đạo đức giả và sống một đời sống chân thật?

1. Thành Thật Với Chúa Trong Sự Cầu Nguyện: Hãy từ bỏ những lời cầu nguyện khuôn sáo, đẹp đẽ chỉ để người khác nghe. Hãy đến với Chúa trong sự yếu đuối, bối rối, và tội lỗi thật của mình. Ngài biết rõ mọi sự (Thi Thiên 139), sự giả vờ là vô ích.

2. Sống Trong Sự Tự Do Của Ân Điển: Khi thất bại, đừng vội vàng đeo lên "mặt nạ" hoàn hảo. Thay vào đó, hãy chạy đến với thập tự giá, nơi ân điển và sự tha thứ luôn dư dật. "Ví bằng chúng ta xưng tội mình, thì Ngài là thành tín công bình để tha tội cho chúng ta, và làm cho chúng ta sạch mọi điều gian ác" (1 Giăng 1:9).

3. Tìm Kiếm Sự Gắn Kết Chân Thật Trong Hội Thánh: Hãy ở trong một môi trường Hội Thánh hoặc nhóm nhỏ nơi bạn có thể là chính mình—không cần phải giả vờ mạnh mẽ, đủ đầy, hay luôn vui vẻ. Hãy thực hành "Xưng tội cùng nhau" (Gia-cơ 5:16) để nhận được sự nâng đỡ và cầu thay.

4. Tập Trung Vào Đấng Christ, Không Vào Hình Ảnh Bản Thân: Sự cám dỗ đạo đức giả đến từ việc chúng ta quá quan tâm đến việc người khác nghĩ gì về mình. Hãy dứt mắt khỏi bản thân và chăm xem Đức Chúa Giê-xu Christ (Hê-bơ-rơ 12:2). Khi Ngài là trung tâm, áp lực phải "trình diễn" sẽ giảm đi.

5. Thành Thật Với Người Ngoài: Đừng ngại thừa nhận với những người chưa tin rằng bạn không hoàn hảo. Bạn có thể nói: "Tôi là một tội nhân đã được Chúa Giê-xu tha thứ và đang trong hành trình học biết yêu thương và vâng lời Ngài mỗi ngày." Sự chân thật này thường có sức thuyết phục hơn nhiều so với một hình ảnh "thánh nhân" không tì vết.

Nhận định "tất cả Cơ đốc nhân đều đạo đức giả" là một sự khái quát hóa sai lầm nếu dựa trên định nghĩa Kinh Thánh về sự giả hình có chủ ý. Tuy nhiên, nó là một hồi chuông cảnh tỉnh mạnh mẽ cho Hội Thánh của Chúa. Chúng ta, những người mang danh Christ, phải luôn cảnh giác với khuynh hướng giả hình trong lòng mình. Thay vì cố gắng tỏ ra công bình, chúng ta được mời gọi để sống trong sự công bình đã được ban cho bởi đức tin, và để cho sự sống của Đấng Christ từ bên trong tuôn tràn ra hành vi bên ngoài một cách tự nhiên và chân thật.

Hội Thánh không phải là viện bảo tàng trưng bày những con người hoàn hảo, mà là một bệnh xá nơi những tội nhân được chữa lành đang trong quá trình phục hồi, nương dựa vào Bác Sĩ duy nhất là Giê-xu Christ. Sự chân thật về tội lỗi của chúng ta và về ân điển vĩ đại của Chúa chính là lời chứng mạnh mẽ nhất cho một thế giới đang khao khát sự thật.

"Ấy vậy, nếu ai ở trong Đấng Christ, thì nấy là người dựng nên mới; những sự cũ đã qua đi, nầy mọi sự đều trở nên mới." (2 Cô-rinh-tô 5:17)