Lãnh đạo Cơ Đốc là gì?

Trong một thế giới đầy rẫy những mô hình lãnh đạo dựa trên quyền lực, địa vị và sự kiểm soát, Kinh Thánh trình bày một mẫu mực hoàn toàn khác biệt và đảo ngược: Lãnh đạo Cơ Đốc. Đây không phải là một chức vụ để thống trị, mà là một sự kêu gọi để phục vụ; không phải là đỉnh cao của thang bậc xã hội, mà là vị trí khiêm nhường của người đầy tớ. Bài viết nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khám phá nền tảng Kinh Thánh, các nguyên tắc, phẩm chất và mục đích của lãnh đạo Cơ Đốc chân chính.

I. Định Nghĩa Nền Tảng: Lãnh Đạo Theo Gương Chúa Giê-su

Để hiểu lãnh đạo Cơ Đốc là gì, chúng ta phải bắt đầu từ Chúa Giê-su Christ, Đấng là hiện thân hoàn hảo của mọi nguyên tắc lãnh đạo từ Đức Chúa Trời. Ngài tuyên bố một chân lý nền tảng: “Các ngươi biết rằng các vua của các dân ngoại trị vì trên họ, và những kẻ cầm quyền thì lấy danh hiệu ân nhân. Song trong các ngươi thì không như vậy; trái lại, hễ ai muốn làm lớn trong các ngươi, thì sẽ làm đầy tớ các ngươi; và ai muốn làm đầu, thì sẽ làm tôi mọi các ngươi. Cũng như Con người đến không phải để người ta hầu việc mình, song để hầu việc người ta, và phó sự sống mình làm giá chuộc cho nhiều người.” (Ma-thi-ơ 20:25-28).

Trong nguyên ngữ Hy Lạp, từ “hầu việc” ở đây là diakoneō (διακονέω), mang nghĩa phục vụ tại bàn, chăm sóc nhu cầu của người khác. Còn “tôi mọi” là doulos (δοῦλος), chỉ người nô lệ, không có quyền tự chủ. Chúa Giê-su đã định nghĩa sự vĩ đại và quyền lãnh đạo thật qua lăng kính của sự phục vụ tận tụy và sự hy sinh quyền lợi bản thân. Hành động rửa chân cho môn đồ (Giăng 13:1-17) không chỉ là một bài học về sự khiêm nhường, mà là một thần học hành động về bản chất của vương quốc Đức Chúa Trời và cách thức lãnh đạo trong vương quốc ấy.

II. Các Mô Hình & Nguyên Tắc Lãnh Đạo Trong Kinh Thánh

Kinh Thánh cung cấp nhiều mô hình lãnh đạo, cả thành công lẫn thất bại, để chúng ta học hỏi.

1. Người Chăn Bầy (The Shepherd)

Đây là hình ảnh xuyên suốt Cựu Ước và Tân Ước. Đức Chúa Trời là Đấng Chăn (Thi-thiên 23:1), Chúa Giê-su là Người Chăn Nhân Lành (Giăng 10:11), và những người lãnh đạo Hội Thánh được kêu gọi “chăn bầy của Đức Chúa Trời” (1 Phi-e-rơ 5:2). Từ Hy Lạp poimēn (ποιμήν) vừa có nghĩa là người chăn, vừa là người chăm sóc, bảo vệ, dẫn dắt. Người chăn bầy tốt:

• Biết chiên mình (Giăng 10:14): Có mối tương giao cá nhân.
• Dẫn chiên đến đồng cỏ xanh (Thi-thiên 23:2): Nuôi dưỡng bằng Lời Chúa.
• Bảo vệ chiên khỏi muông sói (Công vụ 20:29): Bảo vệ về giáo lý và thuộc linh.
• Tìm kiếm chiên lạc (Ma-thi-ơ 18:12-14): Quan tâm đến từng cá nhân.

2. Người Đầy Tớ (The Servant)

Môi-se được ghi nhận là “một người rất khiêm nhường, hơn mọi người trên thế gian” (Dân số ký 12:3). Sự khiêm nhường (anav trong tiếng Hê-bơ-rơ, עָנָו) không phải là sự yếu đuối, mà là sức mạnh được kiểm soát, luôn nhận biết mình phụ thuộc vào Đức Chúa Trời. Ông phục vụ dân sự với tư cách là người trung bảo, cầu thay, và hướng dẫn, luôn đặt lợi ích của dân sự và vinh quang của Đức Chúa Trời lên trên.

3. Người Quản Gia (The Steward)

Nguyên tắc quản gia nhấn mạnh rằng mọi sự chúng ta có—tài năng, thời gian, cơ hội, nguồn lực, và thậm chí chức vụ—đều là ơn giao phó từ Chúa. “Vả, ai coi chúng tôi như là kẻ giúp việc của Đấng Christ, và kẻ quản lý các sự mầu nhiệm của Đức Chúa Trời. Vả, cái điều người ta trông đợi nơi kẻ quản lý, ấy là phải trung tín.” (1 Cô-rinh-tô 4:1-2). Người lãnh đạo Cơ Đốc không sở hữu Hội Thánh, hội chúng, hay chức vụ; họ chỉ là những quản gia trung tín được giao nhiệm vụ quản lý những gì thuộc về Chúa.

III. Phẩm Chất Của Người Lãnh Đạo Cơ Đốc Theo Kinh Thánh

Các sách giáo huấn mục vụ trong Tân Ước (1 Ti-mô-thê, 2 Ti-mô-thê, Tít) liệt kê chi tiết các phẩm chất cần có. Điều đáng chú ý là những phẩm chất này tập trung vào tính cách và đời sống thuộc linh hơn là kỹ năng, học vấn hay tài hùng biện.

1 Ti-mô-thê 3:1-13 và Tít 1:6-9 nêu rõ:

• Không chỗ trách được (ἀνεπίλημπτος - anepilēmptos): Một đời sống toàn vẹn, không có cớ vấp phạm công khai.
• Chồng của một vợ: Trung tín trong hôn nhân và các mối quan hệ.
• Tiết độ, khôn ngoan, yêu khách.
• Không ham rượu, không hung bạo, nhưng mềm mại hòa nhã.
• Không ham tiền (ἀφιλάργυρος - aphilargyros): Không tham lam, không dùng chức vụ để trục lợi.
• Khéo cai trị nhà mình: Thẩm quyền thuộc linh bắt đầu từ gia đình.
• Không phải là người mới tin đạo: Cần có sự trưởng thành và kinh nghiệm thuộc linh.
• Được chứng tốt bởi người ngoài: Có danh tiếng tốt trong xã hội.
• Yêu thương điều lành, công bình, thánh sạch, tiết độ (Tít 1:8).
• Giữ vững lấy lời đáng tin cậy đã theo đạo lý dạy (Tít 1:9): Có khả năng dạy dỗ, bảo vệ chân lý và sửa trị những lời nghịch cùng đạo lý.

Những phẩm chất này cho thấy Đức Chúa Trời quan tâm đến con người bên trong hơn là thành tích bên ngoài. Một đời sống nêu gương (typos - τύπος) là vũ khí mạnh mẽ nhất của người lãnh đạo (Phi-líp 3:17).

IV. Thẩm Quyền & Sự Vâng Phục Trong Lãnh Đạo Cơ Đốc

Lãnh đạo Cơ Đốc có thẩm quyền, nhưng đó là thẩm quyền được ủy nhiệm và phục tùng. Mọi thẩm quyền đều đến từ Đức Chúa Trời (Rô-ma 13:1). Người lãnh đạo phải đầu phục Chúa Giê-su Christ (Gia-cơ 4:7) và vâng phục Lời Ngài. Họ cũng phải sống trong sự trách nhiệm giải trình với các trưởng lão khác và với hội chúng (Hê-bơ-rơ 13:17).

Đồng thời, Kinh Thánh dạy tín hữu phải vâng phục những người lãnh đạo mình: “Hãy vâng lời kẻ dắt anh em và chịu phục các người ấy, vì các người ấy tỉnh thức về linh hồn anh em, dường như sẽ khai trình; hầu cho các người ấy lấy lòng vui mừng mà làm việc, không than thở, vì ấy chẳng ích lợi gì cho anh em.” (Hê-bơ-rơ 13:17). Sự vâng phục này không phải là mù quáng, mà dựa trên sự nhận biết rằng người lãnh đạo đang thực thi chức vụ trước mặt Chúa vì lợi ích thuộc linh của hội chúng.

V. Ứng Dụng Thực Tế Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân

Lãnh đạo Cơ Đốc không chỉ dành cho mục sư, truyền đạo hay chấp sự. Mỗi tín hữu đều được kêu gọi bày tỏ nguyên tắc lãnh đạo-phục vụ trong phạm vi ảnh hưởng của mình.

1. Trong Gia Đình: Người chồng, người cha được kêu gọi lãnh đạo bằng tình yêu thương và sự hy sinh, như Chúa Christ yêu Hội Thánh (Ê-phê-sô 5:25-29). Người vợ, người mẹ lãnh đạo bằng sự khôn ngoan và nêu gương tin kính (Châm-ngôn 31, Tít 2:3-5). Cha mẹ lãnh đạo con cái bằng việc dạy dỗ và nêu gương về đạo Chúa (Phục-truyền 6:6-7).

2. Trong Hội Thánh Địa Phương: Dù không giữ chức vụ chính thức, mỗi tín hữu đều có ân tứ để gây dựng thân thể Đấng Christ (1 Cô-rinh-tô 12:7). Lãnh đạo có thể là việc dạy một lớp Trường Chúa Nhật, hướng dẫn một nhóm nhỏ, thăm viếng người đau yếu, hoặc âm thầm phục vụ trong những công việc thực tế. Sự trung tín trong việc nhỏ là thử nghiệm cho sự giao phó lớn hơn (Ma-thi-ơ 25:21).

3. Tại Nơi Làm Việc & Xã Hội: Người tin Chúa được kêu gọi trở nên “muối” và “ánh sáng” (Ma-thi-ơ 5:13-16). Lãnh đạo ở đây thể hiện qua tính cách chính trực (không tham ô, trung thực), tinh thần phục vụ (sẵn sàng giúp đỡ đồng nghiệp), và năng lực xuất sắc (làm việc hết lòng như cho Chúa, Cô-lô-se 3:23).

VI. Lời Kêu Gọi & Sự Cảnh Báo

Sứ đồ Gia-cơ cảnh báo: “Hỡi anh em, trong vòng anh em chớ có nhiều người tự lập làm thầy, vì biết rằng mình sẽ phải chịu xét đoán càng nghiêm hơn.” (Gia-cơ 3:1). Chức vụ lãnh đạo thuộc linh đi kèm với trách nhiệm nặng nề và sự phán xét nghiêm khắc hơn. Nó đòi hỏi sự kêu gọi rõ ràng từ Chúa, sự trang bị của Thánh Linh, và sự xác nhận của Hội Thánh.

Ngược lại, Chúa cũng tìm kiếm những người sẵn lòng đáp lại tiếng gọi của Ngài. Như tiên tri I-sa-ya đã thưa: “Có tôi đây; xin hãy sai tôi!” (Ê-sai 6:8). Lời kêu gọi lãnh đạo bắt đầu bằng một tấm lòng sẵn sàng, được Đức Chúa Trời thanh tẩy và thúc đẩy bởi tình yêu thương Ngài.

Kết Luận

Lãnh đạo Cơ Đốc, xét đến cùng, là môn đồ hóa trong hành động. Đó là quá trình được Đức Chúa Trời biến đổi để trở nên giống hình ảnh của Con Ngài là Chúa Giê-su Christ—Đấng Lãnh Đạo và Người Đầy Tớ vĩ đại—và rồi dẫn dắt người khác vào hành trình môn đồ hóa đó. Nó được xây dựng trên nền tảng của đời sống tin kính cá nhân, được thúc đẩy bởi tình yêu thương, và được định hướng bởi mục đích tôn vinh Đức Chúa Trời và gây dựng thân thể Đấng Christ.

Dù bạn được Chúa đặt để ở vị trí nào—trong gia đình, Hội Thánh, hay ngoài xã hội—hãy sống và dẫn dắt với tấm lòng của người đầy tớ, dưới sự dẫn dắt của Đấng Chăn Nhân Lành, để qua đời sống bạn, người khác có thể nhìn thấy và tôn vinh Cha của chúng ta ở trên trời.