Trang Phục Theo Quan Điểm Của Kinh Thánh
Trang phục là một phần không thể tách rời của đời sống con người, vừa mang chức năng thực dụng, vừa mang tính văn hóa và xã hội sâu sắc. Đối với Cơ Đốc nhân, câu hỏi “Tôi nên mặc gì?” không chỉ dừng lại ở thời trang hay sở thích cá nhân, mà còn liên quan đến chứng đạo, sự tôn trọng, và thậm chí là biểu hiện của đức tin bên trong. Kinh Thánh, từ Sáng-thế Ký đến sách Khải-huyền, không phải là một cuốn cẩm nang thời trang, nhưng nó đưa ra những nguyên tắc nền tảng, những lời cảnh báo nghiêm túc và cả những hình bóng thuộc linh sâu sắc về ý nghĩa của trang phục. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khảo sát Lời Chúa để tìm ra câu trả lời thỏa đáng cho vấn đề tưởng chừng trần tục nhưng lại có ý nghĩa thuộc linh quan trọng này.
Để hiểu ý nghĩa thuộc linh của trang phục, chúng ta phải quay trở lại điểm khởi nguyên. Trong vườn Ê-đen, trước khi phạm tội, A-đam và Ê-va “cả hai đều trần truồng mà chẳng hổ thẹn” (Sáng-thế Ký 2:25). Sự trần truồng lúc bấy giờ biểu thị sự trong sạch, vô tội và sự hiệp một trọn vẹn trước mặt Đức Chúa Trời và với nhau. Tuy nhiên, sau khi phạm tội, mắt họ mở ra, thấy mình trần truồng, và cảm nhận đầu tiên là sự hổ thẹn (Sáng-thế Ký 3:7). Phản ứng tức thời của họ là tự mình tìm cách che đậy bằng lá cây vả. Đây là nỗ lực đầu tiên của con người nhằm giải quyết vấn đề tội lỗi và sự xấu hổ bằng sức riêng và bằng những vật chất tạm bợ (“lá vả”).
Nhưng Đức Chúa Trời đã can thiệp. Ngài không chấp nhận giải pháp tạm bợ ấy. Thay vào đó, “Giê-hô-va Đức Chúa Trời lấy da thú kết thành áo dài cho vợ chồng A-đam, và mặc lấy cho” (Sáng-thế Ký 3:21). Hành động này mang nhiều ý nghĩa thần học sâu sắc:
1. Sự Che Phủ Đầy Đủ: Da thú bền chắc và che phủ tốt hơn lá vả, biểu trưng cho sự che phủ tội lỗi một cách đầy đủ mà chỉ Đức Chúa Trời mới có thể cung ứng.
2. Hình Bóng Về Sự Chết Đền Tội: Để có da thú, một sinh vật phải chết. Đây là hình bóng đầu tiên trong Kinh Thánh về nguyên tắc “không đổ huyết thì không có sự tha thứ” (Hê-bơ-rơ 9:22). Sự sống của con thú vô tội đã bị cất đi để che đậy sự hổ thẹn và hậu quả tội lỗi của con người, báo trước về Chiên Con của Đức Chúa Trời là Chúa Giê-xu Christ, sẽ chịu chết để làm áo công bình cho chúng ta (Ê-sai 61:10).
3. Ân Điển Chủ Động: Chính Đức Chúa Trời là Đấng chủ động tạo và mặc áo cho họ. Ơn cứu chuộc và sự che phủ luôn bắt nguồn từ hành động của Ngài, không phải từ nỗ lực của con người.
Như vậy, ngay từ đầu, trang phục đã mang ý nghĩa thuộc linh sâu xa: nó nói lên nhu cầu được che phủ khỏi tội lỗi và sự xấu hổ, và chỉ có sự chu cấp từ Đức Chúa Trời mới đáp ứng được nhu cầu ấy cách trọn vẹn.
Xuyên suốt Kinh Thánh, chúng ta tìm thấy các nguyên tắc hướng dẫn về trang phục, có thể được tóm gọn trong các từ khóa: khiết sạch, phân biệt, tôn trọng và vừa phải.
A. Nguyên Tắc Phân Biệt và Thánh Khiết:
Trong Cựu Ước, luật pháp Môi-se đưa ra những quy định rõ ràng về trang phục, đặc biệt cho các thầy tế lễ (Xuất Ê-díp-tô Ký 28), và những điều cấm về việc mặc lẫn lộn vải (Phục-truyền Luật-lệ Ký 22:11). Mục đích chính của những luật lệ này là dạy dân Y-sơ-ra-ên về sự thánh khiết (sự biệt riêng ra cho Đức Chúa Trời) và sự phân biệt giữa họ với các dân tộc ngoại bang xung quanh. Trang phục trở thành một dấu hiệu hữu hình của giao ước và căn tính dân sự Chúa.
B. Lời Cảnh Báo Chống Lại Sự Phô Trương và Kiêu Ngạo:
Các tiên tri thường cảnh báo về sự chú trọng quá mức vào trang sức và quần áo đẹp mà bỏ qua lẽ công bình và lòng nhân từ. Ê-sai quở trách phụ nữ Giê-ru-sa-lem vì sự kiêu ngạo và chưng diện của họ, và báo trước rằng Chúa sẽ cất bỏ những đồ trang sức ấy (Ê-sai 3:16-24). Sự nhấn mạnh không phải ở việc làm đẹp tự thân, mà ở tấm lòng hướng về sự giàu có, sự quyến rũ xác thịt và sự tự tôn, thay vì khiêm nhường nương cậy Chúa.
C. Nguyên Tắc Trọng Tâm Trong Tân Ước: Sự Tô Điểm Bên Trong
Tân Ước chuyển dịch trọng tâm từ những quy định bên ngoài sang nguyên tắc của tấm lòng và động cơ. Sứ đồ Phi-e-rơ khuyên các tín hữu nữ một lời khuyên vượt thời gian:
“Chớ lấy sự kết tóc, đeo đồ vàng, mặc áo quần lòe loẹt mà làm đồ trang sức, nhưng hãy lấy sự tô điểm giấu ở bên trong, tức là cái mềm mại trầm lặng của tâm thần mình, là sự quí giá trước mặt Đức Chúa Trời.” (1 Phi-e-rơ 3:3-4)
Từ Hy Lạp được dùng cho “tô điểm” ở đây là kosmos (κόσμος), cũng có nghĩa là “trật tự, sự sắp xếp hài hòa”. Sự tô điểm đẹp nhất không phải là sự hỗn loạn của những thứ đắt tiền bên ngoài, mà là trật tự đẹp đẽ, sự hài hòa của tâm linh khiêm nhường, nhu mì và trầm lặng. Điều này “có giá trị lớn trước mặt Đức Chúa Trời”.
Tương tự, Phao-lô khuyên Ti-mô-thê:
“Cũng hãy muốn cho đờn bà ăn mặc một cách gọn ghẽ, lấy nết na và đức hạnh giồi mình, chớ không lấy tóc gióc, vàng, ngọc trai, hay là áo quần đắt giá mà giồi; nhưng làm việc lành, ấy là đồ trang sức của người đờn bà tin kính Chúa.” (1 Ti-mô-thê 2:9-10)
Cụm từ “gọn ghẽ, nết na” trong tiếng Hy Lạp (kosmios – có trật tự, trang nhã; và aidōs – sự tôn trọng, hổ thẹn lành mạnh) mô tả một phong thái trang nhã, có trọng lượng và biết tôn trọng. Trang phục phản ánh và tạo điều kiện cho “các việc lành” (ergois agathois), là chứng cớ cho đức tin thật.
Khái niệm quan trọng nhất về trang phục trong Kinh Thánh là ẩn dụ thuộc linh. Con người tự mình chỉ có “áo lá vả” của sự công bình riêng, nhưng trước mặt Đức Chúa Trời, những bộ áo ấy đều như “áo nhớp” (Ê-sai 64:6). Tin Lành tốt lành chính là Đức Chúa Trời ban cho chúng ta một bộ áo mới:
“Ta lấy sự vui mừng cả thể mà vui mừng trong Đức Giê-hô-va, linh hồn ta mừng rỡ trong Đức Chúa Trời ta; vì Ngài đã mặc áo cứu rỗi cho ta, khoác áo công bình cho ta…” (Ê-sai 61:10)
Trong thư gửi Hội Thánh Lao-đi-xê, Chúa Giê-xu phán: “Ta khuyên ngươi hãy mua… áo trắng của ta, để mặc vào, hầu cho sự xấu hổ về sự trần truồng của ngươi không lộ ra” (Khải-huyền 3:18). “Áo trắng” tượng trưng cho sự công bình của các thánh đồ (Khải-huyền 19:8), là sự công bình được ban cho bởi đức tin nơi Christ (Phi-líp 3:9).
Như vậy, ưu tiên hàng đầu của Cơ Đốc nhân là phải được mặc lấy Chúa Giê-xu Christ (Rô-ma 13:14) và “mặc lấy người mới” (Cô-lô-se 3:10). Mọi lựa chọn trang phục thể lý đều phải phản ánh và không được mâu thuẫn với thực tại thuộc linh cao trọng này.
Từ những nguyên tắc Kinh Thánh trên, chúng ta có thể rút ra những ứng dụng cụ thể cho việc lựa chọn trang phục hằng ngày:
1. Ưu Tiên Cho Sự Khiêm Nhường và Nết Na (Modesty):
Trang phục nết na không phải là vấn đề của một danh sách các kiểu dáng cấm đoán, mà là vấn đề của tấm lòng và động cơ. Nó xuất phát từ lòng tôn trọng Chúa, tôn trọng thân thể là đền thờ của Đức Thánh Linh (1 Cô-rinh-tô 6:19-20), và tôn trọng anh chị em mình (không gây cớ vấp phạm – Rô-ma 14:13). Trang phục nết na tìm cách thu hút sự chú ý vào nhân cách và đức tính của người mặc, thay vì vào đường nét cơ thể hay của cải vật chất. Nó đặt câu hỏi: “Bộ trang phục này có giúp tôi và người khác tập trung vào Christ không, hay nó đang khơi gợi sự ham muốn hoặc sự đố kỵ?”
2. Phù Hợp Với Hoàn Cảnh và Văn Hóa (Propriety):
Phao-lô dạy về việc ăn ở cho phải lẽ (Rô-ma 12:17). Trang phục cần phù hợp với ngữ cảnh: đi làm, đi nhà thờ, đi chơi, ở nhà. “Phải lẽ” bao hàm sự tôn trọng đối với nơi chốn, sự kiện và những người hiện diện. Ví dụ, trang phục đến nhà thờ nên thể hiện sự tôn kính dành cho nơi thờ phượng Chúa và cộng đồng thánh. Điều này không nhất thiết phải là “com lê, cà vạt”, nhưng là sự chỉn chu, sạch sẽ, và thái độ nghiêm trang.
3. Tránh Sự Phô Trương và Lệ Thuộc Vào Vật Chất:
Chúa Giê-xu cảnh báo: “Sự sống không cốt tại đồ ăn, thân thể không cốt tại quần áo” (Lu-ca 12:23). Chúng ta không nên để lòng mình bị trói buộc vào các nhãn hiệu đắt tiền hay xu hướng thời trang để tìm kiếm giá trị bản thân. Sự phô trương giàu có qua trang phục có thể gây vấp phạm trong cộng đồng và đi ngược lại tinh thần “các ngươi nghèo trong đời này” nhưng lại “giàu trong đức tin” (Gia-cơ 2:5).
4. Tự Do Trong Ân Điển và Trách Nhiệm Cá Nhân:
Tân Ước không đưa ra một bộ luật chi tiết về trang phục. Điều này cho thấy sự tự do trong ân điển. Tuy nhiên, tự do này đi kèm với trách nhiệm. Mỗi Cơ Đốc nhân cần được Đức Thánh Linh và Lời Chúa dẫn dắt để có sự xét đoán thuộc linh (spiritual discernment). Chúng ta cần tự hỏi: “Lựa chọn này có xuất phát từ đức tin không? Có làm sáng danh Chúa không? Có gây gương xấu cho một tín hữu yếu đuối không?” (Rô-ma 14:22-23; 1 Cô-rinh-tô 10:31).
Kinh Thánh dạy rằng trang phục quan trọng hơn nhiều so với vẻ bề ngoài. Nó bắt đầu với nhu cầu được che phủ khỏi tội lỗi, và đạt đến đỉnh cao trong “áo công bình” mà Chúa Giê-xu Christ ban cho những ai tin Ngài. Trang phục thể lý của chúng ta, do đó, nên là một bức tranh phản chiếu thực tại thuộc linh ấy. Nó nên thể hiện sự khiêm nhường, nết na, tôn trọng và sự tự do khỏi ách nô lệ của vật chất và kiêu ngạo.
Cuối cùng, hãy để lời của sứ đồ Phao-lô là kim chỉ nam cho chúng ta trong mọi lĩnh vực, bao gồm cả trang phục: “Vậy, anh em hoặc ăn, hoặc uống, hay là làm sự chi khác, hãy vì sự vinh hiển Đức Chúa Trời mà làm” (1 Cô-rinh-tô 10:31). Khi chúng ta tìm kiếm sự tôn vinh Chúa trong cả những chi tiết nhỏ nhặt như chọn lựa trang phục, Ngài sẽ hướng dẫn chúng ta vào sự khôn ngoan và ân điển của Ngài.