Tiền phần mười có nhất thiết phải dâng cho nhà thờ hay có thể dùng một phần cho công việc Chúa?

Chủ đề về tiền phần mười (hay một phần mười) luôn là một chủ đề thiết thực, thường gây nhiều thảo luận và đôi khi là thắc mắc trong cộng đồng Cơ Đốc nhân. Trong bối cảnh hiện đại, với nhiều hình thức và nhu cầu cho công việc Chúa khác nhau, một câu hỏi quan trọng được đặt ra: Tiền phần mười có nhất thiết phải dâng cho nhà thờ địa phương nơi mình thờ phượng, hay có thể dùng một phần cho các công việc Chúa khác như truyền giáo, cứu trợ, hay hỗ trợ các nhà truyền đạo? Để trả lời câu hỏi này một cách thấu đáo, chúng ta cần quay về nền tảng Kinh Thánh, xem xét mục đích nguyên thủy, ý nghĩa tâm linh, và sự dạy dỗ của cả Cựu Ước lẫn Tân Ước.

Khái niệm phần mười xuất hiện rất sớm trong Kinh Thánh, trước cả Luật Pháp Môi-se. Áp-ra-ham đã dâng một phần mười chiến lợi phẩm cho Mên-chi-xê-đéc, thầy tế lễ của Đức Chúa Trời Chí Cao (Sáng-thế Ký 14:20). Gia-cốp cũng khấn nguyện sẽ dâng cho Đức Giê-hô-va một phần mười mọi vật Ngài ban cho (Sáng-thế Ký 28:22). Điều này cho thấy phần mười gắn liền với sự nhận biết chủ quyền của Đức Chúa Trời trên mọi của cải và lòng biết ơn của con người.

Đến thời Luật Pháp, việc dâng phần mười được quy định rõ ràng và trở thành một điều răn. Phân đoạn then chốt là Phục-truyền Luật-lệ Ký 12:5-6, 11: "Nhưng phải tìm nơi nào Giê-hô-va Đức Chúa Trời các ngươi sẽ chọn trong các chi phái các ngươi, đặng đặt danh Ngài, và ở đó; các ngươi sẽ đi đến nơi đó, đem đến đó của lễ thiêu và các hi sinh, thuế một phần mười, lễ vật dâng giơ lên, sự khấn nguyện, của lễ lạc ý, cùng các con đầu lòng của bầy bò và chiên các ngươi. Tại đó, các ngươi sẽ ăn trước mặt Giê-hô-va Đức Chúa Trời các ngươi, vui vẻ với mọi việc tay các ngươi đã làm, các ngươi và gia quyến mình... Thì phải đem hết thảy những điều ta dặn biểu các ngươi, tức là của lễ thiêu, các hi sinh, thuế một phần mười, lễ vật dâng giơ lên, và các lễ vật rất tốt về sự khấn nguyện các ngươi, đến trong chỗ Giê-hô-va Đức Chúa Trời các ngươi sẽ chọn đặng danh Ngài ở."

Giải nghĩa then chốt: Từ "nơi" hay "chỗ" (tiếng Hê-bơ-rơ: maqôm) được nhấn mạnh lặp đi lặp lại. Đức Chúa Trời chỉ định một địa điểm trung tâm cho sự thờ phượng – đầu tiên là Đền tạm, sau là Đền thờ. Phần mười (ma‘ăśēr) phải được đem đến đó. Mục đích được nêu rõ trong Phục-truyền 14:22-29 và Dân-số Ký 18:21-24: Phần mười được dùng để chu cấp cho chi phái Lê-vi (những người không có phần sản nghiệp đất đai, chuyên lo việc tế tự và phục vụ Đền thờ), cho khách lạ, kẻ mồ côi, người góa bụa, và để chính người dân ăn mừng trước mặt Chúa. Như vậy, phần mười trong Cựu Ước có mục đích kép: duy trì trung tâm thờ phượng và những người phục vụ thuộc linh tại đó, và chăm sóc cộng đồng dân sự của Đức Chúa Trời.

Lời tiên tri Ma-la-chi 3:8-10 thường được trích dẫn: "Người ta có thể ăn trộm Đức Chúa Trời sao? Mà các ngươi ăn trộm ta. Các ngươi nói rằng: Chúng tôi ăn trộm Chúa ở đâu? Các ngươi đã ăn trộm trong các phần mười và các của dâng... Các ngươi hãy đem hết các phần mười vào kho, hầu có lương thực trong nhà ta; và từ nay các ngươi khá lấy điều nầy mà thử ta, Đức Giê-hô-va vạn quân phán, xem ta có mở các cửa sổ trên trời cho các ngươi, đổ phước xuống cho các ngươi cho đến nỗi không chỗ chứa chăng!" "Kho" (beit hā’ôṣār) ở đây chính là nơi chứa các phần mười tại Đền thờ, nhằm cung cấp "lương thực trong nhà ta" – tức là nhu cầu cho công việc Chúa tại trung tâm thờ phượng.

Tân Ước không hủy bỏ nguyên tắc phần mười, nhưng đặt nó trong bối cảnh của ân điển và sự thờ phượng thuộc linh trọn vẹn hơn. Chúa Giê-xu phán với những người Pha-ri-si trong Ma-thi-ơ 23:23: "Khốn cho các ngươi, thầy dạy luật và người Pha-ri-si, là kẻ giả hình! Vì các ngươi nộp một phần mười về bạc hà, hồi hương, và rau cần, mà bỏ điều hệ trọng hơn trong luật pháp, là sự công bình, sự thương xót và đức tin; ấy là các điều các ngươi phải làm, mà cũng không nên bỏ các điều kia."

Phân tích Hy Lạp: Chúa Giê-xu dùng từ apodekatoō (nộp phần mười). Điều đáng chú ý là Ngài không phủ nhận việc nộp phần mười ("không nên bỏ các điều kia"), nhưng Ngài cảnh cáo việc chỉ giữ hình thức bên ngoài mà bỏ đi cốt lõi của luật pháp là công bình (krisis), thương xót (eleos), và đức tin (pistis). Phần mười phải đi đôi với một đời sống công bình và yêu thương.

Một nguyên tắc quan trọng khác trong Tân Ước là sự hỗ trợ cho những người phục vụ Phúc Âm. Sứ đồ Phao-lô viết trong I Cô-rinh-tô 9:13-14: "Anh em há chẳng biết rằng ai hầu việc thánh thì ăn của dâng trong đền thờ, còn ai hầu việc nơi bàn thờ thì có phần nơi bàn thờ sao? Cũng vậy, Chúa có truyền rằng ai rao giảng Tin Lành thì được nhờ Tin Lành mà sống." Phao-lô viện dẫn nguyên tắc Cựu Ước về việc những người phục vụ đền thờ (người Lê-vi) được nuôi sống bởi phần mười và của dâng, để áp dụng cho thời Tân Ước: những người rao giảng Phúc Âm cũng đáng được Hội Thánh chu cấp. Điều này được thể hiện qua việc Hội Thánh tại Phi-líp gửi quà hỗ trợ Phao-lô (Phi-líp 4:15-18).

Vậy, "kho" hay "nhà" của Đức Chúa Trời trong thời Tân Ước là gì? Không còn là một đền thờ bằng đá tại Giê-ru-sa-lem, mà là Hội Thánh – thân thể của Đấng Christ, nơi Đức Chúa Trời ngự bởi Thánh Linh. I Ti-mô-thê 3:15 gọi Hội Thánh là "nhà của Đức Chúa Trời Hằng Sống, là trụ và nền của lẽ thật". Do đó, nguyên tắc "đem phần mười vào kho" (Ma-la-chi 3:10) có thể được hiểu là đem vào nơi chứa giữ, quản lý và phân phối cho công việc Chúa – mà trung tâm đầu tiên chính là Hội Thánh địa phương nơi tín hữu thuộc về.

Một sự hiểu lầm phổ biến là gộp chung mọi sự dâng hiến vào "phần mười". Kinh Thánh phân biệt rõ:

• Phần Mười (Tithe): Là 10% đầu tiên, thuộc về Chúa. Đó là sự hoàn trả, là sự nhận biết mọi vật đến từ Chúa và Ngài là Chủ. Nó mang tính chất thuộc về Chúa (Lê-vi Ký 27:30).
• Của Dâng, Lễ Vật (Offerings): Là những gì vượt trên phần mười, xuất phát từ lòng biết ơn, vui mừng, khấn nguyện, hay cảm động bởi Chúa (II Cô-rinh-tô 9:7). Đây là sự ban cho một cách tự nguyện.

Sự nhầm lẫn này dẫn đến việc nhiều người lấy từ số 10% để chia cho nhiều mục đích khác nhau, và coi đó là "phần mười". Theo nguyên tắc Kinh Thánh, phần mười là trọn vẹn 10% đầu tiên, và nó nên được đem đến "nhà kho" của Chúa (tức là Hội Thánh địa phương) như một hành động thờ phượng và vâng lời căn bản. Trên nền tảng đó, chúng ta tự nguyện dâng thêm các của dâng cho các công việc khác.

1. Ưu Tiên Hội Thánh Địa Phương: Hội Thánh địa phương là "nhà" thiêng liêng, là gia đình thuộc linh của bạn. Nơi đó, bạn được dạy dỗ Lời Chúa, được thông công, chăm sóc mục vụ, và sai đi. Việc trung tín dâng phần mười (10% đầu lòng) cho Hội Thánh địa phương là cách bạn đầu tư vào "cơ sở hạ tầng" thuộc linh của chính mình, hỗ trợ mục sư, nhân viên, chi phí hoạt động, và các chương trình chăm sóc, giảng dạy cho chính bạn và con cái bạn. Đó là hành động vâng lời và gắn bó.

2. Vai Trò Của Hội Thánh Trong Việc Phân Phối: Một Hội Thánh lành mạnh không chỉ dùng phần mười để tự duy trì. Giống như nguyên tắc trong Cựu Ước, ngân sách Hội Thánh nên bao gồm việc hỗ trợ công việc truyền giáo, cứu trợ, và các tổ chức Cơ Đốc khác (Công-vụ 11:29-30; II Cô-rinh-tô 8-9). Khi bạn dâng phần mười vào Hội Thánh, bạn cũng đang góp phần vào những việc đó thông qua sự phân phối chung của Hội Thánh, dưới sự dẫn dắt của các trưởng lão.

3. Của Dâng Tự Nguyện Cho Các Công Việc Khác: Sau khi trung tín với phần mười cho Hội Thánh nhà, bạn hoàn toàn tự do và được khích lệ dâng thêm (của dâng) trực tiếp cho các thánh sự khác mà Chúa cảm động lòng bạn: hỗ trợ một nhà truyền giáo, một tổ chức từ thiện Cơ Đốc, giúp đỡ anh chị em nghèo khó, v.v... Đây là đặc ân và niềm vui trong ân điển.

4. Tấm Lòng Là Điều Cốt Yếu: Dù bạn quyết định thế nào, nguyên tắc tối cao là tấm lòng. "Mỗi người nên tùy theo lòng mình đã định mà quyên ra, không phải phụng sự cách miễn cưỡng, vì Đức Chúa Trời yêu kẻ dâng của cách vui lòng" (II Cô-rinh-tô 9:7). Sự dâng hiến phải xuất phát từ lòng biết ơn Chúa Giê-xu Christ, Đấng đã nên nghèo vì chúng ta (II Cô-rinh-tô 8:9).

Dựa trên sự nghiên cứu Kinh Thánh, chúng ta có thể đi đến những kết luận sau:

1. Tiền phần mười (10% đầu tiên) thuộc về Chúa. Nó không phải là "tiền của tôi để tôi quyết định chia cho Chúa", mà là "tiền của Chúa, tôi trung tín hoàn lại".

2. Nguyên tắc Kinh Thánh chỉ ra rằng phần mười nên được đem đến "nhà kho" của Đức Chúa Trời – mà trong thời Tân Ước, trung tâm thờ phượng và quản lý thuộc linh chính là Hội Thánh địa phương nơi bạn làm thành viên và được chăm sóc. Đây là sự vâng lời căn bản, giúp Hội Thánh vững mạnh để thực hiện chức năng của mình.

3. Việc dâng phần mười cho Hội Thánh địa phương không loại trừ việc hỗ trợ các công việc Chúa khác. Trái lại, trên nền tảng của sự trung tín với phần mười, chúng ta được mời gọi dâng thêm những của dâng tự nguyện, rộng rãi cho các nhu cầu khác trong vương quốc Đức Chúa Trời, theo sự dẫn dắt của Thánh Linh.

4. Mục đích cuối cùng của mọi sự dâng hiến là tôn vinh Đức Chúa Trời, gây dựng Hội Thánh Ngài, và mở rộng Vương Quốc Ngài. Khi chúng ta đặt Chúa và công việc Ngài lên hàng đầu trong lĩnh vực tài chính, chúng ta kinh nghiệm lời hứa của Ngài về sự chu cấp và phước hạnh (Ma-la-chi 3:10; Ma-thi-ơ 6:33).

Hãy cầu nguyện, học Lời Chúa, và tìm kiếm sự khôn ngoan từ Ngài. Hãy trung tín với phần của Chúa trước nhất, và rồi bạn sẽ kinh nghiệm niềm vui khôn tả của một đời sống ban cho trong ân điển.