Có nên dâng một phần mười từ thu nhập phụ?

Trong hành trình đức tin, vấn đề quản lý tài chính và sự dâng hiến luôn là một chủ đề thiết thực và đôi khi gây nhiều thắc mắc. Một câu hỏi thường xuyên được đặt ra là: **"Có nên dâng một phần mười (hay phần mười) từ thu nhập phụ không?"** Để trả lời câu hỏi này một cách thấu đáo, chúng ta cần quay về nền tảng Kinh Thánh, tìm hiểu bản chất của việc dâng phần mười trong cả giao ước cũ và mới, và đặc biệt là xem xét tấm lòng cùng nguyên tắc mà Chúa muốn chúng ta sống theo.

I. Nguồn Gốc và Ý Nghĩa Của Việc Dâng Phần Mười Trong Kinh Thánh

Trước khi đi vào câu hỏi cụ thể về "thu nhập phụ", chúng ta cần hiểu rõ về khái niệm "phần mười" (ma‘ăśēr - מַעֲשֵׂר trong tiếng Hê-bơ-rơ).

1. Trước Luật Pháp Môi-se: Việc dâng phần mười đã xuất hiện trước khi luật pháp được ban hành. Áp-ra-ham, sau khi chiến thắng các vua, đã dâng một phần mười mọi của cải mình có cho Mên-chi-xê-đéc, thầy tế lễ của Đức Chúa Trời Chí Cao (Sáng-thế Ký 14:20). Gia-cốp cũng khấn hứa sẽ dâng cho Đức Chúa Trời một phần mười mọi sự Ngài ban cho (Sáng-thế Ký 28:22). Điều này cho thấy, trong căn nguyên, phần mười là một hành động tự nguyện của đức tin, nhìn nhận Chúa là Chủ và là Đấng ban cho mọi phước hạnh.

2. Dưới Luật Pháp Môi-se: Tại đây, việc dâng phần mười trở thành một điều răn bắt buộc cho dân Y-sơ-ra-ên. Phần mười được quy định rõ ràng từ "hoa lợi của đất" và "bầy súc vật" (Lê-vi Ký 27:30-33, Phục-truyền Luật-lệ Ký 14:22-29). Mục đích chính là để cung ứng cho gia đình người Lê-vi (những người phục vụ Đền thờ, không có sản nghiệp), cho khách lạ, kẻ mồ côi và người góa bụa. Đây là một cơ chế xã hội và tôn giáo của giao ước cũ, gắn liền với Đất Hứa và chế độ tế lễ.

3. Trong Tân Ước - Dưới Ân Điển: Đây là điểm then chốt để chúng ta suy ngẫm. Chúa Giê-xu Christ đã hoàn toàn làm trọn luật pháp (Ma-thi-ơ 5:17). Tân Ước không bãi bỏ phần mười nhưng đặt nó trong một bối cảnh mới, một tinh thần mới. Chúa Giê-xu có nhắc đến việc dâng phần mười nhưng phê phán thái độ hình thức, bỏ qua những điều quan trọng hơn là công lý, thương xót và đức tin (Ma-thi-ơ 23:23, Lu-ca 11:42). Ngài phán: "Hãy làm sự đó, song cũng chớ bỏ sự kia". Sứ đồ Phao-lô, người viết phần lớn các thư tín dạy dỗ Hội Thánh, không hề ra lệnh về một tỷ lệ cố định. Thay vào đó, ông đưa ra những nguyên tắc cao hơn, sâu sắc hơn cho sự dâng hiến.

II. Nguyên Tắc Dâng Hiến Trong Tân Ước: Vượt Trên Luật Lệ

Thay vì tập trung vào con số 10%, các sứ đồ tập trung vào tấm lòng, động cơ và sự tự nguyện. Đây là những nguyên tắc nền tảng:

1. Dâng Theo Khả Năng và Sự Dư Dật (1 Cô-rinh-tô 16:2, 2 Cô-rinh-tô 8:12): "Cứ ngày đầu tuần, mỗi một người trong anh em khá tùy sức mình chắt lót được bao nhiêu thì để dành tại nhà mình." Sự dâng hiến được liên hệ với sự phước hạnh Chúa ban ("tùy sức mình", "theo như sự dư dật").

2. Dâng Với Lòng Vui Mừng, Tự Nguyện (2 Cô-rinh-tô 9:7): Đây là câu Kinh Thánh then chốt: "Mỗi người nên tùy theo lòng mình đã định mà quyên ra, không phải phàn nàn hay là vì ép uổng; vì Đức Chúa Trời yêu kẻ dâng của cách vui lòng." Từ "vui lòng" trong nguyên văn Hy Lạp là hilaron (ἱλαρὸν), có nghĩa là vui vẻ, hào hứng, hân hoan. Đức Chúa Trời quan tâm đến thái độ hơn là số lượng.

3. Dâng Như Một Sự Thờ Phượng (Rô-ma 12:1): Sứ đồ Phao-lô kêu gọi: "Vậy, hỡi anh em, tôi lấy sự thương xót của Đức Chúa Trời khuyên anh em dâng thân thể mình làm của lễ sống và thánh, đẹp lòng Đức Chúa Trời, ấy là sự thờ phượng phải lẽ của anh em." Sự dâng hiến tài chính là một phần của việc dâng hiến toàn bộ đời sống mình cho Chúa.

4. Nhận Biết Mọi Sự Đến Từ Chúa và Quản Lý Thay Ngài (1 Sử-ký 29:14, 1 Cô-rinh-tô 4:7): Vua Đa-vít thốt lên: "Vì mọi vật đều do nơi Chúa mà đến; và những vật chúng tôi đã dâng cho Chúa chẳng qua là đã thuộc về Chúa." Chúng ta chỉ là những quản gia (kết toán viên) của những gì Chúa giao. Không có khái niệm "của tôi" và "của Chúa" tách biệt, mà là toàn bộ thuộc về Chúa.

III. Áp Dụng Cho Thu Nhập Phụ: Phân Định và Nguyên Tắc

"Thu nhập phụ" có thể hiểu là bất kỳ nguồn thu nào ngoài lương chính thức: tiền làm thêm, tiền đầu tư, lợi nhuận kinh doanh nhỏ, tiền hoa hồng, tiền thưởng, tiền lãi, quà tặng bằng tiền, v.v. Vậy, có nên tách riêng nguồn này và dâng phần mười không?

1. Xét Theo Góc Độ "Hoa Lợi": Trong Cựu Ước, phần mười được lấy từ "hoa lợi" - tức là phần sinh ra, tăng trưởng từ vốn có. Thu nhập phụ, dù không phải lương chính, vẫn là "hoa lợi" từ thì giờ, sức lực, kỹ năng, và tài nguyên Chúa ban. Về mặt nguyên tắc, nó không khác biệt với thu nhập chính. Nếu một người tin theo nguyên tắc dâng phần mười trên tổng thu nhập, thì thu nhập phụ nên được tính vào.

2. Xét Theo Tinh Thần Tân Ước - Sự Trọn Vẹn Của Sự Dâng Hiến: Câu hỏi sâu xa hơn không phải là "tôi có phải dâng không?" mà là "Làm thế nào tôi có thể bày tỏ lòng biết ơn, sự thờ phượng và quản lý trung tín mọi điều Chúa giao cho tôi?". Nếu chúng ta coi việc dâng phần mười từ lương chính là "nghĩa vụ" và thu nhập phụ là "của tôi để tiêu xài", chúng ta đã vô tình tạo ra một sự phân chia trong lòng, đi ngược lại tinh thần "dâng cả đời sống" của Rô-ma 12:1.

3. Thực Hành Khôn Ngoan:
Dâng Trên Tổng Thu Nhập: Nhiều Cơ Đốc nhân chọn cách tính toán tổng thu nhập (chính + phụ) trong một tháng/quý và dâng một phần (có thể là 10% hoặc hơn) từ tổng số đó. Đây là cách đơn giản, rõ ràng và trọn vẹn, thể hiện sự nhận biết rằng mọi sự ban cho đều từ Chúa.
Dâng Một Tỷ Lệ Cao Hơn Cho Thu Nhập Phụ: Một số Cơ Đốc nhân cảm thấy được Chúa thúc giục dâng một tỷ lệ cao hơn (20%, 30%, 50% hoặc toàn bộ) từ thu nhập bất ngờ hoặc thu nhập phụ, như một cách đặc biệt bày tỏ lòng tạ ơn và tin cậy Chúa sẽ tiếp tục chu cấp.
Dâng Hiến Cho Các Mục Đích Đặc Biệt: Thu nhập phụ có thể được dùng để dâng hiến đặc biệt cho các nhu cầu trong Hội Thánh, hỗ trợ nhà truyền giáo, hoặc giúp đỡ người nghèo, vượt trên phần dâng thường lệ. Điều này phù hợp với tinh thần rộng rãi trong 2 Cô-rinh-tô 8-9.

IV. Ứng Dụng Thực Tế Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân

1. Bắt Đầu Với Sự Cầu Nguyện và Xét Lòng: Hãy trình dâng câu hỏi này lên cho Chúa. Hỏi Ngài: "Lạy Chúa, Chúa muốn con quản lý món thu nhập bất ngờ/này thế nào để làm vinh hiển Danh Chúa?" Hãy thành thật với chính mình về động cơ: có phải tôi muốn giữ lại vì lòng tham, sự lo lắng cho tương lai, hay khao khát hưởng thụ không?

2. Lập Kế Hoạch Tài Chính Có Chủ Đích: Thay vì chi tiêu ngẫu hứng, hãy có kế hoạch cho thu nhập phụ. Ví dụ: 10-15% dâng cho Chúa, 50% để trả nợ hoặc tiết kiệm, 35% cho các nhu cầu hoặc mong muốn chính đáng. Việc có kế hoạch giúp chúng ta làm quản gia khôn ngoan.

3. Nhìn Thấy Cơ Hội Trong Phước Lành: Một khoản thu nhập phụ không chỉ là cơ hội để cải thiện đời sống vật chất, mà trước hết là một cơ hội để tham gia vào công việc Chúa. Nó cho phép chúng ta kinh nghiệm lời hứa của Chúa trong Ma-la-chi 3:10 theo một nghĩa thuộc linh sâu sắc hơn: khi chúng ta trung tín, Ngài mở cửa sổ trên trời và ban phước dư dật về mọi mặt (thuộc linh, tình cảm, các mối quan hệ) chứ không chỉ vật chất.

4. Nuôi Dưỡng Tấm Lòng Rộng Rãi: Thói quen dâng hiến từ những điều "bất ngờ" giúp rèn luyện tấm lòng rộng rãi, sẵn sàng, không bám víu vào tiền bạc. Nó giải phóng chúng ta khỏi quyền lực của đồng tiền và củng cố đức tin nơi Chúa là Đấng chu cấp.

Kết Luận

Vậy, có nên dâng một phần mười từ thu nhập phụ? Dưới ánh sáng của Tân Ước, câu trả lời không nằm ở một luật lệ cứng nhắc, mà nằm ở một tấm lòng đáp lại ân điển. Thu nhập phụ, cũng như thu nhập chính, đều là ân tứ từ nơi Chúa. Việc dâng hiến một phần từ đó là một hành động cụ thể của đức tin, sự thờ phượng và lòng biết ơn.

Thay vì hỏi "Tôi phải dâng bao nhiêu?", hãy hỏi "Lạy Chúa, Ngài muốn con dâng bao nhiêu trong sự vui mừng và tự nguyện?" và "Làm thế nào con có thể sử dụng mọi nguồn lực Chúa ban để làm sáng Danh Ngài?". Khi chúng ta bước đi với tấm lòng của một quản gia trung tín, mong muốn đầu tư cho Vương Quốc Đức Chúa Trời, Ngài sẽ hướng dẫn chúng ta cách cụ thể và ban cho chúng ta niềm vui khôn tả trong sự dâng hiến. Hãy nhớ lời Chúa Giê-xu phán: "Vì của đâu, thì lòng cũng ở đó" (Ma-thi-ơ 6:21). Việc dâng hiến, kể cả từ thu nhập phụ, chính là cách chúng ta đặt lòng mình nơi kho tàng trên trời.