Tại sao tôi phải tha thứ?

Trong hành trình đức tin, có lẽ không mệnh lệnh nào của Chúa lại thách thức bản chất con người sâu sắc như mệnh lệnh tha thứ. Chúng ta thường vật lộn với câu hỏi: “Tại sao tôi phải tha thứ cho người đã gây ra cho tôi nỗi đau sâu sắc như vậy?”. Bài viết này sẽ đi sâu vào nền tảng Kinh Thánh, khám phá ý nghĩa thần học sâu xa và những lý do căn cốt mà mỗi Cơ Đốc nhân được kêu gọi để sống trong sự tha thứ.

Trước hết, cần hiểu rằng tha thứ trong Kinh Thánh không phải là một cảm xúc nhất thời hay một lựa chọn tùy nghi. Nó là một mệnh lệnh rõ ràng và là hệ quả tất yếu của việc đã nhận lãnh ân điển cứu rỗi. Chúa Giê-xu tuyên bố trong Ma-thi-ơ 6:14-15: “Vì nếu các ngươi tha lỗi cho người ta, thì Cha các ngươi ở trên trời cũng sẽ tha thứ các ngươi. Song nếu không tha lỗi cho người ta, thì Cha các ngươi cũng sẽ không tha lỗi các ngươi.” Đây không phải là điều kiện để được cứu, nhưng là bằng chứng của một tấm lòng đã được cứu và biến đổi. Nó cho thấy mối liên hệ chặt chẽ giữa sự tha thứ chúng ta nhận từ Đức Chúa Trời và sự tha thứ chúng ta trao cho người khác.

Đây là nền tảng vững chắc nhất. Sứ đồ Phao-lô viết trong Ê-phê-sô 4:32: “Hãy ở với nhau cách nhân từ, đầy dẫy lòng thương xót, tha thứ nhau như Đức Chúa Trời đã tha thứ anh em trong Đấng Christ vậy.” Từ “tha thứ” trong tiếng Hy Lạp nguyên bản là charizomai (χαρίζομαι), xuất phát từ gốc charis (χάρις) nghĩa là “ân điển”. Tha thứ, do đó, là hành động ban cho người khác một ân điển mà họ không xứng đáng, đúng như Chúa đã ban ân điển cứu rỗi cho chúng ta khi chúng ta còn là tội nhân (Rô-ma 5:8).

Trong Cô-lô-se 3:13, Phao-lô nhấn mạnh hơn nữa: “Nếu một người trong anh em có sự tranh tình với kẻ khác, hãy nhường nhịn nhau và tha thứ nhau: như Chúa đã tha thứ anh em thể nào, thì anh em cũng phải tha thứ thể ấy.” Chúng ta tha thứ không phải vì người kia xin lỗi hay hối cải, nhưng chủ yếu là vì Chúa đã làm điều đó cho chúng ta. Thước đo của sự tha thứ chúng ta trao đi chính là sự tha thứ vô lượng chúng ta đã nhận được.

Khi không tha thứ, chúng ta không trừng phạt được người đã làm tổn thương mình, nhưng chính chúng ta lại trở thành nạn nhân lần nữa. Sự cay đắng, oán giận và thù hận trở thành một nhà tù tinh thần giam giữ chính chúng ta. Hê-bơ-rơ 12:15 cảnh báo nghiêm khắc: “Hãy coi chừng kẻo có kẻ trật phần ân điển của Đức Chúa Trời, kẻo rễ đắng châm ra, có thể ngăn trở và làm ô uế phần nhiều trong anh em chăng.” Từ “rễ đắng” (pikrias πικρίας) mô tả một thái độ độc hại ăn sâu, lan rộng và đầu độc toàn bộ đời sống thuộc linh cũng như các mối quan hệ.

Tha thứ là chìa khóa để phá hủy nhà tù đó. Nó là một hành động của ý chí, từ bỏ quyền “trả thù” hay nuôi dưỡng sự oán giận. Nó không phủ nhận nỗi đau hay sự sai trái, nhưng nó chọn cách không để sự sai trái đó tiếp tục kiểm soát tâm trí và tấm lòng mình. Tha thứ là một hình thức tự giải phóng.

Chúa Giê-xu đã liên kết trực tiếp việc chúng ta tha thứ cho người khác với việc Chúa tha thứ cho chúng ta. Trong ẩn dụ về đầy tớ không có lòng thương xót (Ma-thi-ơ 18:21-35), Chúa Giê-xu vẽ nên một bức tranh đầy đủ. Người đầy tớ được chủ tha một món nợ khổng lồ (10,000 ta-lâng – một số tiền không tưởng), nhưng lại từ chối tha một món nợ nhỏ bé (100 đơ-ni-ri) cho bạn mình. Kết cục, anh ta bị giao cho kẻ hành hạ. Chúa Giê-xu kết luận: “Ấy, Cha ta ở trên trời cũng sẽ xử với các ngươi như vậy, nếu mỗi người trong các ngươi chẳng hết lòng tha lỗi cho anh em mình.” (Ma-thi-ơ 18:35).

Điều này dạy chúng ta rằng: một tấm lòng không thể tha thứ cho người khác chứng tỏ nó chưa thực sự hiểu hay cảm nhận được chiều sâu của sự tha thứ mình đã nhận từ Đức Chúa Trời. Nó giống như việc chúng ta đang nhận một dòng suối ân điển nhưng lại từ chối cho người khác một ngụm nước. Tha thứ là phản ứng tự nhiên của một tấm lòng đã được tẩy sạch.

Hiểu ý nghĩa nguyên thủy giúp chúng ta nắm bắt sự phong phú của khái niệm này:

• Trong tiếng Hê-bơ-rơ (Cựu Ước): Từ phổ biến là nasa’ (נָשָׂא), nghĩa đen là “cất đi”, “mang đi”. Thi Thiên 32:1 chép: “Phước thay cho người nào được tha sự vi phạm mình, được khỏa lấp tội lỗi mình!” Tội lỗi được “cất đi” khỏi chúng ta. Một từ khác là salach (סָלַח), chỉ được dùng khi Đức Chúa Trời là Chủ thể tha thứ, nhấn mạnh sự tha thứ thuộc về thần tính và trọn vẹn.
• Trong tiếng Hy Lạp (Tân Ước): Từ chính là aphiēmi (ἀφίημι), nghĩa là “buông ra”, “thả cho đi”, “tha bổng”. Nó mang ý nghĩa của việc giải phóng ai đó khỏi một món nợ hoặc hình phạt. Khi Chúa Giê-xu nói: “Hãy tha cho họ” trên thập tự giá (Lu-ca 23:34), Ngài đang sử dụng từ này – Ngài buông bỏ quyền kết án, thả cho những kẻ hành hạ Ngài ra khỏi món nợ tội lỗi trong giây phút đó.

Trong thế giới đầy xung đột và chia rẽ, khả năng tha thứ của một Cơ Đốc nhân là một chứng nhân mạnh mẽ cho quyền năng biến đổi của Phúc Âm. Khi chúng ta tha thứ một cách siêu nhiên – tha thứ cho những điều không thể tha thứ theo quan điểm thế gian – chúng ta đang phản chiếu tấm lòng của Đấng Christ. Điều này thu hút người khác đến với nguồn suối tha thứ thật sự. Lời cầu nguyện của Ê-tiên khi bị ném đá: “Lạy Chúa, xin đừng đổ tội nầy cho họ!” (Công vụ 7:60), là một tiếng vang mạnh mẽ của tấm lòng Chúa Giê-xu, và chắc chắn đã để lại dấu ấn sâu sắc trên Sau-lơ (sau là Phao-lô) – người đang chứng kiến.

Tha thứ là một hành trình, không phải một sự kiện. Dưới đây là một số bước thực hành dựa trên nguyên tắc Kinh Thánh:

1. Thành thật với Đức Chúa Trời về nỗi đau: Hãy mang sự tổn thương, tức giận của bạn đến trước mặt Chúa. Ngài biết tất cả. Đừng giả vờ. Hãy xưng ra sự cay đắng của bạn như một tội lỗi cần được thanh tẩy (Thi Thiên 62:8).
2. Nhớ lại và cảm tạ vì sự tha thứ bạn đã nhận: Suy ngẫm về sự tha thứ toàn vẹn của Chúa dành cho bạn trong Đấng Christ. Tập trung vào ân điển này sẽ làm mềm lòng bạn.
3. Quyết định bằng ý chí, không chờ cảm xúc: Tha thứ là một lựa chọn vâng lời Chúa. Hãy cầu nguyện: “Lạy Chúa, con chọn tha thứ cho [tên người đó] vì [hành vi cụ thể], dù con vẫn còn đau. Xin Chúa giúp con.” (Mác 11:25).
4. Cầu nguyện cho người đã làm tổn thương bạn: Đây là bước mạnh mẽ nhất để phá vỡ xiềng xích oán giất. Cầu nguyện cho phước hạnh và sự cứu rỗi của họ (Ma-thi-ơ 5:44).
5. Không đào lại quá khứ: Một khi đã tha thứ, hãy cố gắng không dùng lỗi lầm cũ như vũ khí trong các cuộc tranh cãi mới. Điều này không có nghĩa là bạn phủ nhận ký ức hay mất sự khôn ngoan, nhưng bạn từ chối dùng nó để tấn công.
6. Tìm kiếm sự hòa giải nếu có thể và khôn ngoan: Tha thứ là nghĩa vụ một chiều của bạn với Chúa. Nhưng hòa giải đòi hỏi sự ăn năn và tin cậy từ hai phía. Hãy khôn ngoan (Ma-thi-ơ 10:16). Đôi khi, hòa giải có nghĩa là thiết lập những ranh giới lành mạnh để bảo vệ bản thân khỏi sự lạm dụng tiếp diễn.

Tha thứ không phải là một tùy chọn phụ thêm cho Cơ Đốc nhân; nó là trọng tâm của Phúc Âm và là dấu hiệu của sự sống mới trong Đấng Christ. Chúng ta tha thứ vì chúng ta đã được tha thứ một cách vinh diệu. Chúng ta tha thứ để được tự do khỏi nhà tù của lòng oán hận. Chúng ta tha thứ để mối tương giao với Đức Chúa Trời không bị cản trở. Và chúng ta tha thứ để thế giới thấy được một tình yêu vượt trên mọi sự hiểu biết – tình yêu của Đấng đã cầu xin: “Cha ơi, xin tha cho họ, vì họ không biết mình làm điều gì” (Lu-ca 23:34).

Hành trình tha thứ có thể đau đớn và kéo dài, nhưng bạn không đơn độc. Đức Thánh Linh là Đấng yên ủi và ban năng lực sẽ ở cùng bạn, biến đổi tấm lòng đá thành tấm lòng bằng thịt, và dần dần giúp bạn kinh nghiệm được sự tự do và bình an sâu sắc đến từ việc vâng lời Ngài. Hãy bắt đầu ngay hôm nay, với một quyết tâm nhỏ, trao mối bối rối, tổn thương của bạn cho Chúa, và bước đi trong ân điển của sự tha thứ.