Có nên kết thân với người không cùng đức tin?

Trong hành trình đức tin, một trong những vấn đề thực tiễn và thường gây trăn trở nhất cho Cơ Đốc nhân chính là các mối quan hệ. Chúng ta được kêu gọi sống trong thế gian nhưng không thuộc về thế gian (Giăng 17:14-16). Điều này đặt ra câu hỏi then chốt: Có nên kết thân, tức là xây dựng những mối quan hệ thân thiết, gần gũi, sâu sắc với những người không cùng niềm tin nơi Chúa Giê-xu Christ hay không? Câu trả lời không đơn giản là "có" hoặc "không", mà nằm trong sự khôn ngoan được Kinh Thánh dạy dỗ, với những nguyên tắc rõ ràng và cân bằng giữa sự kêu gọi truyền giảng Phúc Âm và sự kêu gọi nên thánh.

I. Nguyên Tắc Kinh Thánh Căn Bản: Sự Không Đồng Đều

Nền tảng quan trọng nhất cho việc xem xét vấn đề này được tìm thấy trong thư tín của Sứ đồ Phao-lô: "Chớ mang ách chung với kẻ chẳng tin. Bởi vì công bình với gian ác có hội hiệp nhau được chăng? Sự sáng với sự tối tăm có thông đồng nhau được chăng?" (2 Cô-rinh-tô 6:14).

Để hiểu thấu đáo, chúng ta cần giải nghĩa một số từ then chốt:

- "Ách" (Hy Lạp: ζυγός - zygos): Trong văn hóa thời đó, ách là thanh gỗ gắn vào cổ hai con vật để chúng cùng kéo một gánh nặng. Hình ảnh này nói lên sự kết hợp chặt chẽ, cùng chia sẻ một mục đích, một hướng đi, một gánh nặng. "Mang ách chung" hàm ý một sự ràng buộc thân mật, hợp tác chặt chẽ trong cuộc sống, công việc, hoặc mục tiêu chung.

- "Hội hiệp" (Hy Lạp: κοινωνία - koinōnia): Thường được dịch là "sự thông công", chỉ mối liên hệ sâu xa, sự chia sẻ, cộng tác và hiệp một trong tinh thần và mục đích.

- "Thông đồng" (Hy Lạp: συγκατάθεσις - sygkatathesis): Có nghĩa là sự đồng ý, tán thành, hoặc đồng lòng với nhau.

Phao-lô đặt ra một loạt câu hỏi tu từ để nhấn mạnh sự tương phản tuyệt đối: công bình với gian ác, sự sáng với sự tối tăm, Đấng Christ với Bê-li-an (Sa-tan), người tin với kẻ chẳng tin, đền thờ Đức Chúa Trời với hình tượng tà thần (2 Cô-rinh-tô 6:14-16). Sự tương phản này xuất phát từ bản chất. Một Cơ Đốc nhân đã được tái sinh, có bản chất mới trong Christ (2 Cô-rinh-tô 5:17), trong khi người chưa tin vẫn đang sống dưới quyền lực của thế gian và của kẻ cầm quyền chốn không trung (Ê-phê-sô 2:2). Mục tiêu, giá trị, nền tảng đạo đức và định hướng đời sống của hai bên là hoàn toàn trái ngược.

Kinh Thánh cảnh báo rõ ràng: "Anh em chớ mắc lừa: bạn bè xấu làm hư thói nết tốt" (1 Cô-rinh-tô 15:33). Câu này nguyên văn là trích dẫn từ một nhà thơ Hy Lạp, cho thấy chân lý này hiển nhiên cả trong lẫn ngoài Kinh Thánh. Những mối quan hệ thân thiết sẽ ảnh hưởng lẫn nhau một cách sâu sắc và thường là tiêu cực. Người có đức tin yếu đuối dễ bị "kéo xuống" hơn là kéo người khác "lên".

II. Phân Biệt Các Cấp Độ Quan Hệ: Kết Thân, Giao Thiệp và Làm Chứng

Một trong những sai lầm lớn trong việc giải nghĩa Kinh Thánh là quy chụp tất cả mọi kiểu quan hệ. Kinh Thánh không dạy chúng ta phải sống tách biệt hoàn toàn, trong những "bong bóng" Cơ Đốc. Chúa Giê-xu chính là tấm gương hoàn hảo. Ngài được gọi là "bạn của người thâu thuế và kẻ phạm tội" (Ma-thi-ơ 11:19), Ngài tiếp xúc, ăn uống và chữa lành cho nhiều người ngoài dân Y-sơ-ra-ên. Tuy nhiên, nhóm môn đồ thân tín nhất của Ngài chỉ có mười hai người, những người cùng chia sẻ sứ mạng và lẽ thật với Ngài.

Do đó, chúng ta cần phân biệt ba cấp độ quan hệ:

1. Kết Thân (Deep Fellowship/Partnership): Đây là mối quan hệ sâu sắc nhất, nơi hai người chia sẻ tâm tình, ước vọng, nỗi sợ, và cùng hướng đến một mục đích chung. Đây là mối "ách chung" mà 2 Cô-rinh-tô 6:14 cảnh báo. Trong mối quan hệ này, đời sống thuộc linh, sự cầu nguyện, khích lệ và sửa trị trong Chúa là trung tâm. Kinh Thánh khuyên điều này nên dành cho những anh chị em cùng đức tin (Hê-bơ-rơ 10:24-25; Ga-la-ti 6:1-2).

2. Giao Thiệp Xã Hội (Social Interaction): Là các mối quan hệ với đồng nghiệp, hàng xóm, bạn học, họ hàng chưa tin Chúa. Chúng ta được kêu gọi sống hòa nhã với mọi người (Rô-ma 12:18), ăn ở ngay lành giữa dân ngoại (1 Phi-e-rơ 2:12), và nắm lấy mọi cơ hội để bày tỏ tình yêu và sự phục vụ của Christ.

3. Quan Hệ Làm Chứng (Missional Relationship): Đây là mối quan hệ có chủ ý, với tấm lòng và mục tiêu rõ ràng là để chia sẻ Phúc Âm. Chúng ta chủ động xây dựng tình bạn, sự tin cậy để người chưa tin thấy được Đấng Christ trong đời sống chúng ta và để chúng ta có cơ hội rao truyền lẽ thật cứu rỗi.

Vấn đề nảy sinh khi chúng ta nhầm lẫn giữa ba cấp độ này, đặc biệt là khi để mối quan hệ "giao thiệp" hoặc "làm chứng" tiến sâu vào mức độ "kết thân" một cách không suy xét, dẫn đến việc mang "ách chung" mà Kinh Thánh cảnh báo.

III. Những Lĩnh Vực Cần Đặc Biệt Thận Trọng

Có những lĩnh vực mà sự "mang ách chung" với người không cùng đức tin sẽ đặc biệt nguy hiểm và trái với mạng lệnh Kinh Thánh:

1. Hôn Nhân: Đây là mối quan hệ "mang ách chung" nhất, nơi hai người trở nên một thịt (Sáng-thế Ký 2:24). Kinh Thánh nghiêm cấm điều này một cách rõ ràng: "Chớ mang ách chung với kẻ chẳng tin... Chớ hiệp với kẻ chẳng tin" (2 Cô-rinh-tô 6:14, 17) và "Chỉ nên kết duyên trong Chúa mà thôi" (1 Cô-rinh-tô 7:39). Hôn nhân khác đức tin sẽ tạo ra sự chia rẽ trong nền tảng tâm linh, giá trị sống, cách dạy dỗ con cái, và có thể kéo người tin Chúa xa rời đức tin (như trường hợp Sa-lô-môn - 1 Các Vua 11:4).

2. Hợp Tác Kinh Doanh (Đồng Sở Hữu/Công Ty): Một liên doanh kinh doanh chặt chẽ đòi hỏi sự đồng lòng về chiến lược, đạo đức, tài chính và mục tiêu lâu dài. Nếu một bên lấy lợi nhuận làm tối thượng, sẵn sàng thực hiện các hành vi thiếu trung thực, còn bên kia muốn làm ăn theo nguyên tắc Kinh Thánh, sự xung đột là không thể tránh khỏi. Sách Châm Ngôn cảnh báo nhiều về việc bảo lãnh nợ cho người ngoài (Châm Ngôn 6:1-5; 11:15; 22:26-27) - đây cũng là một dạng ràng buộc và "ách chung" về tài chính.

3. Sự Cố Vấn Thuộc Linh Hay Tình Cảm: Đây là điều tế nhị nhưng cực kỳ quan trọng. Khi gặp khủng hoảng tâm lý, khó khăn trong hôn nhân, hay những quyết định lớn của đời sống, người mà chúng ta tìm đến để xin lời khuyên phải là một Cơ Đốc nhân trưởng thành, có nền tảng Kinh Thánh vững vàng. "Đường lối Đức Giê-hô-va là nơi nương náu cho người trọn vẹn" (Châm Ngôn 10:29a). Lời khuyên của thế gian, dù tốt đẹp, cũng không có cùng nền tảng và mục tiêu tối hậu như sự khôn ngoan đến từ Đức Chúa Trời (1 Cô-rinh-tô 2:14).

IV. Ứng Dụng Thực Tế Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân

1. Yêu Thương Nhưng Không Đồng Hóa: Chúng ta được kêu gọi yêu thương mọi người, kể cả kẻ thù (Ma-thi-ơ 5:44). Tình yêu đó thể hiện qua sự tôn trọng, tử tế, sẵn sàng giúp đỡ và cầu nguyện cho họ. Tuy nhiên, yêu thương không có nghĩa là đồng ý với mọi lối sống, quan điểm của họ, hay tham gia vào những sinh hoạt trái với lương tâm đã được Kinh Thánh dạy dỗ (ví dụ: các cuộc vui sa đọa, bàn luận tục tĩu). Chúng ta phải học cách nói "không" một cách khéo léo và yêu thương.

2. Chủ Động Xây Dựng Tình Bạn Cùng Đức Tin: Để không bị cô lập và có nhu cầu thông công được đáp ứng, chúng ta phải chủ động đầu tư vào Hội Thánh địa phương. Hãy tìm kiếm và xây dựng những tình bạn sâu sắc với anh chị em trong Chúa, những người có thể cùng chúng ta cầu nguyện, học Kinh Thánh, khích lệ và nâng đỡ nhau (Truyền Đạo 4:9-12).

3. Là Muối Và Ánh Sáng Trong Các Mối Quan Hệ Xã Giao: Với đồng nghiệp, bạn học chưa tin Chúa, hãy sống với phẩm cách của một con cái Chúa. Sự trung thực, siêng năng, vui vẻ và sẵn sàng phục vụ của bạn chính là bài giảng không lời hùng hồn. Hãy để họ thấy "ánh sáng" của bạn (Ma-thi-ơ 5:14-16) và đặt câu hỏi về niềm hy vọng trong bạn (1 Phi-e-rơ 3:15).

4. Thiết Lập Ranh Giới Lành Mạnh: Điều này đặc biệt quan trọng trong môi trường làm việc hay gia đình có người thân chưa tin. Bạn có thể ăn trưa cùng họ, lắng nghe và chia sẻ về công việc, gia đình, nhưng cần khôn ngoan tránh những cuộc tâm sự quá riêng tư về đời sống thuộc linh hay những nan đề chỉ nên chia sẻ với người đồng đức tin. Hãy cầu xin Chúa ban sự khôn ngoan để biết đâu là điểm dừng (Gia-cơ 1:5).

5. Làm Chứng Có Chủ Ý Nhưng Tế Nhị: Hãy xem mỗi mối quan hệ với người chưa tin là một cánh cửa cơ hội. Cầu nguyện cho họ. Tìm dịp chia sẻ câu chuyện Chúa đã làm trong đời bạn. Mời họ tham dự các buổi nhóm hoặc hoạt động thân thiện của Hội Thánh. Nhưng đừng biến tình bạn thành một "dự án truyền giáo" khiến họ cảm thấy bị sử dụng. Hãy chân thành quan tâm đến con người họ.

V. Kết Luận: Sự Khôn Ngoan Từ Trên Cao

Câu hỏi "Có nên kết thân với người không cùng đức tin?" đưa chúng ta vào trọng tâm của sự cân bằng thuộc linh: vừa phải tách biệt khỏi sự ô uế của thế gian, vừa phải tham gia vào sứ mạng cứu chuộc thế gian của Chúa.

Kinh Thánh không cấm chúng ta có bạn bè, đồng nghiệp, hay người quen chưa tin Chúa. Trái lại, làm thế nào chúng ta có thể làm chứng nếu hoàn toàn tách biệt? Tuy nhiên, Kinh Thánh cảnh báo nghiêm túc chống lại việc thiết lập những mối quan hệ "ách chung" - những mối ràng buộc sâu sắc, thân mật, cùng chia sẻ mục đích sống và định hướng - với những người không cùng gốc rễ thuộc linh nơi Chúa Giê-xu Christ.

Sự khôn ngoan thực sự đến từ việc phân biệt được các cấp độ quan hệ, thiết lập những ranh giới lành mạnh dựa trên lẽ thật của Đức Chúa Trời, và trên hết, luôn tìm kiếm ý muốn Ngài qua sự cầu nguyện và suy ngẫm Lời Chúa. Hãy để Chúa Thánh Linh, Đấng dẫn chúng ta vào mọi lẽ thật (Giăng 16:13), hướng dẫn từng bước trong các mối quan hệ của chúng ta. Cuối cùng, mọi mối quan hệ của chúng ta - dù với ai - cũng phải quy hướng về vinh quang của Đức Chúa Trời và sự lớn lên trong hình ảnh của Con Ngài là Chúa Giê-xu Christ.

"Vậy, hoặc anh em ăn, hoặc uống, hay là làm sự chi khác, hãy vì sự vinh hiển Đức Chúa Trời mà làm." (1 Cô-rinh-tô 10:31).