Thứ Hai Tuần Thánh
Tuần Thánh – khoảng thời gian thiêng liêng nhất trong năm của Cơ Đốc giáo, ghi dấu những ngày cuối cùng trong chức vụ trên đất của Chúa Giê-xu Christ, sự chết chuộc tội và sự sống lại vinh hiển của Ngài. Trong khi Chúa Nhật Lễ Lá (Chúa vào thành Giê-ru-sa-lem) và Thứ Sáu Tuần Thánh (Chúa chịu đóng đinh) thường được chú trọng, thì Thứ Hai Tuần Thánh lại là một ngày ít được đề cập chi tiết trong Kinh Thánh, nhưng không kém phần quan trọng trong dòng chảy của các biến cố. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào bối cảnh, ý nghĩa thuộc linh, và những bài học thực tiễn từ Thứ Hai Tuần Thánh, dựa trên lời Kinh Thánh và truyền thống ghi nhận các sự kiện.
Sau sự kiện long trọng và đầy vui mừng của Chúa Nhật Lễ Lá, khi Chúa Giê-xu cưỡi lừa con vào thành Giê-ru-sa-lem giữa sự reo hò "Hô-sa-na!" của đoàn dân (Ma-thi-ơ 21:1-11; Mác 11:1-11; Lu-ca 19:28-40; Giăng 12:12-19), Thứ Hai Tuần Thánh là ngày Chúa trở lại thành và bắt đầu một loạt hành động và giảng dạy quyết liệt. Kinh Thánh không ghi chú rõ ràng "Thứ Hai", nhưng theo trình tự thời gian được các sách Phúc Âm ký thuật, ngày sau Chúa Nhật Lễ Lá là một ngày hành động mạnh mẽ của Chúa.
Một trong những sự kiện trung tâm được liên kết với ngày này là việc Chúa Giê-xu thanh tẩy đền thờ lần thứ hai. Sách Mác thuật lại: "Đến thành Giê-ru-sa-lem, Đức Chúa Jêsus vào trong đền thờ, bèn đuổi những kẻ buôn bán ở đó, lật đổ bàn của những người đổi bạc, và ghế của những kẻ bán bò câu. Ngài cấm không cho ai được đem đồ gì đi ngang qua đền thờ. Rồi Ngài dạy dỗ chúng mà rằng: Có lời chép rằng: Nhà ta sẽ gọi là nhà cầu nguyện của mọi dân tộc. Nhưng các ngươi đã làm thành cái hang trộm cướp" (Mác 11:15-17, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925).
Hành động này mang tính biểu tượng sâu sắc. Từ ngữ Hy Lạp được dùng cho "đuổi" là ekballō (ἐκβάλλω), mang nghĩa mạnh mẽ: "quăng ra, trục xuất". Đây không phải là một sự khuyên răn nhẹ nhàng, mà là một hành động quyền năng và thẩm quyền, biểu lộ sự thánh khiết của Đức Chúa Trời và sự phẫn nộ thánh trước việc biến nơi thờ phượng thành chợ búa. Sự kiện này cũng được ghi trong Ma-thi-ơ 21:12-13 và Lu-ca 19:45-46. Lưu ý rằng Giăng thuật lại một sự kiện thanh tẩy đền thần ngay đầu chức vụ của Chúa (Giăng 2:13-17), điều này cho thấy tình trạng mua bán đã tồn tại lâu dài và Chúa Giê-xu đã hai lần hành động để phán xét và tẩy sạch.
1. Quyền Năng Phán Xét và Thanh Tẩy của Đấng Mê-si: Hành động thanh tẩy đền thờ là một lời tuyên bố mạnh mẽ về thân vị của Chúa Giê-xu. Ngài không chỉ là Đấng Mê-si khiêm nhường cưỡi lừa con (Xa-cha-ri 9:9), mà còn là Đấng có thẩm quyền trên chính trung tâm tôn giáo của dân Y-sơ-ra-ên. Tiên tri Ma-la-chi đã báo trước: "Chúa các đạo binh phán: Nầy, ta sai sứ giả ta, người sẽ dọn đường trước mặt ta; và Chúa mà các ngươi tìm kiếm sẽ thình lình vào trong đền thờ Ngài, tức là thiên sứ của sự giao ước mà các ngươi trông mong" (Ma-la-chi 3:1). Hành động của Chúa Giê-xu chính là sự ứng nghiệm lời tiên tri này, xác nhận Ngài là "Chúa" của đền thờ.
2. Sự Vô Hình Quả và Lời Rủa Sả Cây Vả: Mác và Ma-thi-ơ ghi lại sự kiện Chúa Giê-xu rủa sả cây vả không ra trái vào buổi sáng Thứ Hai Tuần Thánh (Mác 11:12-14, 20-21; Ma-thi-ơ 21:18-22). Cây vả là biểu tượng của dân Y-sơ-ra-ên và cá nhân mỗi người (xem Lu-ca 13:6-9; Ô-sê 9:10). Việc nó có lá xanh tươi (vẻ ngoài đạo đức) nhưng không có trái (không có thực chất công bình, đức tin, ăn năn) đã khiến nó bị rủa sả. Từ Hy Lạp katanathematizō (καταναθεματίζω) trong bản Textus Receptus thể hiện một lời tuyên bố phán xét nghiêm trọng. Đây là một hành động tiên tri bằng hình ảnh, báo trước sự phán xét trên sự giả hình tôn giáo và tình trạng vô tín.
3. Những Sự Dạy Dỗ về Đức Tin và Cầu Nguyện: Ngay sau sự kiện cây vả, Chúa Giê-xu dạy các môn đồ bài học quan trọng về đức tin. "Đức Chúa Jêsus đáp rằng: Quả thật, ta nói cùng các ngươi, nếu các ngươi có đức tin, và không nghi ngờ chi hết, thì chẳng những các ngươi làm được điều đã làm cho cây vả mà thôi, song dầu các ngươi biểu hòn núi nầy rằng: Hãy cất mình lên và quăng xuống biển, thì việc cũng sẽ thành. Trong khi cầu nguyện, các ngươi có sự gì xin, dù tin, tất sẽ được" (Ma-thi-ơ 21:21-22). Lời dạy này liên kết trực tiếp với quyền năng của Đức Chúa Trời và hiệu quả của sự cầu nguyện trong đức tin – một sự chuẩn bị tâm lý cho các môn đồ trước những biến cố sắp xảy ra.
Phúc Âm Lu-ca (20:1-47) và Mác (11:27-12:44) ghi lại rằng trong những ngày này (bao gồm Thứ Ba Tuần Thánh), Chúa Giê-xu đã giảng dạy trong đền thờ và đối mặt với những cuộc chất vấn thù nghịch từ các nhà lãnh đạo tôn giáo. Họ hỏi Ngài về thẩm quyền của Ngài (Lu-ca 20:2). Mặc dù những cuộc tranh luận này có thể kéo dài sang Thứ Ba, nhưng không khí của Thứ Hai là khởi đầu cho sự đối đầu công khai và quyết liệt này. Chúa Giê-xu đã trả lời họ bằng thẩm quyền thiên thượng và kể những ẩn dụ phán xét họ, như ẩn dụ người trồng nho (Lu-ca 20:9-19).
Trong bối cảnh này, chúng ta thấy Chúa Giê-xu không hề tránh né xung đột. Ngài là "Đá" bị các thợ xây loại ra (Thi thiên 118:22; Lu-ca 20:17), nhưng đã trở nên đá góc nhà. Thứ Hai Tuần Thánh cho thấy Chúa Giê-xu chủ động dẫn dắt các sự kiện tiến về phía thập tự giá, vừa bày tỏ thẩm quyền của Đấng Mê-si, vừa phơi bày sự cứng lòng của giới lãnh đạo.
1. Thanh Tẩy "Đền Thờ" Cá Nhân: Sứ đồ Phao-lô dạy: "Anh em há chẳng biết mình là đền thờ của Đức Chúa Trời, và Thánh Linh Đức Chúa Trời ở trong anh em sao?" (1 Cô-rinh-tô 3:16). Hành động của Chúa Giê-xu thúc giục mỗi tín hữu xem xét lại "đền thờ" lòng mình. Có điều gì đang làm ô uế nơi ở của Đức Thánh Linh không? Có sự tham lam, giả hình, hay những ưu tiên trần tục nào đang biến đời sống cầu nguyện và thờ phượng thành "cái hang trộm cướp"? Thứ Hai Tuần Thánh mời gọi chúng ta để Chúa Giê-xu thanh tẩy đời sống mình với thẩm quyền và quyền năng của Ngài.
2. Sống Kết Quả Thật, Không Chỉ Hình Thức: Bài học từ cây vả không trái nhắc nhở chúng ta rằng Đức Chúa Trời tìm kiếm trái thật của Đức Thánh Linh (Ga-la-ti 5:22-23), chứ không chỉ vẻ bề ngoài tôn giáo. Chúng ta được kêu gọi để có "đức tin có làm ra" (Gia-cơ 2:17). Mùa Chay và Tuần Thánh là thời điểm để tự xét, ăn năn và cầu xin Chúa khiến đời sống chúng ta sinh nhiều trái cho vinh hiển Ngài.
3. Đứng Vững Trong Đức Tin và Cầu Nguyện: Lời Chúa dạy về đức tin có thể dời núi là lời hứa quý báu. Trong một tuần đầy biến động như Tuần Thánh, các môn đồ cần đức tin vững vàng. Hôm nay, chúng ta cũng sống trong một thế giới đầy thử thách. Lời Chúa nhắc nhở rằng sự cầu nguyện trong đức tin nơi quyền năng và ý muốn trọn vẹn của Đức Chúa Trời là vũ khí mạnh mẽ nhất. Hãy cầu nguyện với lòng tin quyết, không nghi ngờ, vì biết rằng Cha Thiên Thượng lắng nghe.
4. Công Bố và Bảo Vệ Sự Thánh Khiết của Sự Thờ Phượng: Chúa Giê-xu quan tâm sâu sắc đến sự trong sạch của sự thờ phượng. Chúng ta, với tư cách cá nhân và Hội Thánh, được kêu gọi gìn giữ sự thánh khiết và chân lý trong sự thờ phượng tập thể. Sự thờ phượng phải hướng về Đức Chúa Trời, dựa trên Lời Ngài, được dẫn dắt bởi Thánh Linh, chứ không bị thế tục hóa hay biến thành nơi cho các mục đích ích kỷ.
Thứ Hai Tuần Thánh có thể không có những nghi thức lớn, nhưng nó chất chứa những bài học sâu sắc về thẩm quyền, sự phán xét, sự thanh tẩy và đức tin của Chúa Giê-xu Christ. Nó là ngày chuyển tiếp từ lễ reo hò sang sự đối đầu và chuẩn bị cho sự hy sinh. Khi suy ngẫm về ngày này, chúng ta được nhắc nhở rằng Chúa Giê-xu là Đấng chủ động bước vào sự đau khổ vì chúng ta, Ngài là Chúa của đền thờ và là Đấng xét đoán mọi sự giả hình.
Hãy để tinh thần của Thứ Hai Tuần Thánh – tinh thần của sự thanh tẩy, kết quả thật, đức tin mạnh mẽ, và lòng tôn kính thánh khiết với Đức Chúa Trời – dẫn dắt chúng ta qua từng ngày của Tuần Thánh, hướng lòng về thập tự giá và ngôi mộ trống với tấm lòng đã được Chúa thanh tẩy và chuẩn bị. "Vậy, hỡi anh em, hãy ăn ở cho phải lẽ, giữ mình không tỳ vết, cho đến ngày Đức Chúa Jêsus Christ chúng ta" (Phi-líp 1:10).