Người Nô Lệ Tình Nguyện
Trong thế giới hiện đại, khái niệm "nô lệ" mang đầy hàm ý tiêu cực về sự áp bức, mất tự do và nhân phẩm. Tuy nhiên, trong bối cảnh Kinh Thánh, đặc biệt là Cựu Ước, lại xuất hiện một hình ảnh hết sức đặc biệt và đầy ý nghĩa thuộc linh: người nô lệ tình nguyện (tiếng Hê-bơ-rơ: ‘eved hannidba). Hình ảnh này không nói về sự cưỡng bức, mà nói về một sự cam kết trọn đời xuất phát từ tình yêu và lòng biết ơn sâu sắc. Nó trở thành một ẩn dụ mạnh mẽ cho mối quan hệ mà Đức Chúa Trời mong muốn có với những người đã được Ngài cứu chuộc.
Khái niệm này được tìm thấy rõ ràng nhất trong Phục truyền luật lệ ký 15:12-17. Luật pháp quy định rằng một người Y-sơ-ra-ên, vì nợ nần hoặc hoàn cảnh, có thể trở thành đầy tớ (nô lệ) cho một người anh em trong vòng sáu năm. Đến năm thứ bảy, người chủ phải trả tự do cho họ và cung cấp của cải từ bầy chiên, sân đập lúa và hầm rượu để họ có thể bắt đầu cuộc sống mới.
Tuy nhiên, luật này có một điều khoản đặc biệt:
"Như nếu người đầy tớ nói rằng: Tôi thương chủ, thương vợ con tôi, không muốn ra đi cho được tự do, thì chủ sẽ dẫn người đến trước mặt các quan án, biểu người lại gần cửa hay là cây cột, rồi lấy cái dùi xỏ lỗ tai người; vậy người sẽ làm tôi chủ người mãi mãi." (Phục truyền luật lệ ký 15:16-17)
Hành động "xỏ lỗ tai trên cánh cửa" bằng một cái dùi là một dấu ấn vĩnh viễn, một biểu tượng của giao ước. Chiếc lỗ trên tai tượng trưng cho việc đôi tai đó đã nghe, đón nhận và cam kết vâng theo tiếng nói của người chủ suốt đời. Cánh cửa (deleth) là nơi giao ước được thực hiện, cũng có thể gợi nhớ đến việc huyết bôi trên cửa nhà trong đêm Vượt Qua (Xuất Ê-díp-tô Ký 12:7). Người đầy tớ tuyên bố: "Tôi yêu chủ tôi... tôi không muốn ra đi tự do." Động lực không phải là luật pháp hay sự ép buộc, mà là tình yêu và lòng trung thành.
Sang Tân Ước, sứ đồ Phao-lô đã khai triển triết lý này trong bối cảnh của ân điển. Ông trình bày một sự tương phản sắc nét giữa hai tình trạng "nô lệ".
Trong Rô-ma 6:15-23, Phao-lô khẳng định rằng không ai là tự do tuyệt đối. Mỗi người đều là đầy tớ (nô lệ) của điều mình vâng phục. Ông viết:
"Anh em há chẳng biết rằng nếu anh em đã nộp mình làm tôi mọi đặng vâng phục kẻ nào, thì là tôi mọi của kẻ mình vâng phục sao? Hoặc của tội lỗi đến sự chết, hoặc của sự vâng phục đến sự công bình." (Rô-ma 6:16)
Từ "tôi mọi" ở đây trong nguyên văn Hy Lạp là doulos, có nghĩa là "nô lệ". Trước khi biết Đấng Christ, chúng ta là doulos của tội lỗi (câu 17). Sự nô lệ này dẫn đến sự chết và hổ thẹn (câu 21). Nhưng nhờ sự chết và sống lại của Chúa Giê-xu, chúng ta được giải phóng khỏi ách nô lệ của tội lỗi (câu 18, 22).
Tuy nhiên, sự giải phóng này không dẫn đến một cuộc sống tự do vô chính phủ, "không làm tôi mọi cho ai". Ngược lại, sự giải phóng thật sự là để chúng ta có thể "dâng chính mình anh em cho Đức Chúa Trời, như đã chết mà nay trở nên sống, và dâng chi thể mình cho Đức Chúa Trời như đồ dùng về sự công bình." (Rô-ma 6:13). Đây chính là hành động của một người nô lệ tình nguyện. Chúng ta được tự do khỏi tội lỗi để trở thành nô lệ của Đức Chúa Trời (câu 22), và điều này dẫn đến sự nên thánh và sự sống đời đời. Phao-lô tóm tắt: "Vì tiền công của tội lỗi là sự chết; nhưng sự ban cho của Đức Chúa Trời là sự sống đời đời trong Đấng Christ Jêsus, Chúa chúng ta." (Rô-ma 6:23).
Đức Chúa Giê-xu Christ chính là hiện thân trọn vẹn của một người nô lệ tình nguyện. Trong thư Phi-líp 2:5-8, sứ đồ Phao-lô mô tả một sự "tự hạ" (kenosis) vô song:
"Ngài vốn có hình Đức Chúa Trời,... song đã tự bỏ mình đi, lấy hình tôi tớ, trở nên giống như loài người; Ngài đã hiện ra như một người, tự hạ mình xuống, vâng phục cho đến chết, thậm chí chết trên cây thập tự."
Chúa Giê-xu, là Đức Chúa Trời, đã tình nguyện từ bỏ địa vị vinh hiển để mặc lấy thân phận doulos (tôi tớ). Suốt chức vụ của Ngài, Ngài tuyên bố: "Ta đến không phải để được hầu hạ, nhưng để hầu hạ và phó sự sống mình làm giá chuộc cho nhiều người." (Mác 10:45). Hành động rửa chân cho môn đồ (Giăng 13:1-17) là minh họa sống động cho thân phận đầy tớ và tấm lòng tình nguyện phục vụ của Ngài. Sự vâng phục của Ngài không phải là miễn cưỡng, mà xuất phát từ tình yêu thương trọn vẹn dành cho Cha và cho nhân loại: "Ấy chẳng phải ý muốn Ta, nhưng là ý muốn của Đấng sai Ta." (Giăng 6:38).
Chính vì vậy, khi chúng ta trở thành "nô lệ tình nguyện" của Đấng Christ, chúng ta đang bước vào chính mẫu hình mà Ngài đã vạch ra. Chúng ta không làm điều gì mà Ngài chưa từng làm trước.
Vậy, trở thành một "người nô lệ tình nguyện" của Đấng Christ trong đời sống hằng ngày mang những ý nghĩa và ứng dụng cụ thể nào?
1. Nhận Thức Được Sự Giải Cứu và Ân Điển: Không ai tình nguyện làm nô lệ nếu không nhận biết mình đã được giải thoát khỏi một tình trạng tồi tệ hơn. Trước hết, chúng ta phải thật sự nhận biết mình đã từng là nô lệ của tội lỗi, của sự hư mất, và đã được Chúa Giê-xu giải phóng bằng giá máu Ngài. Lòng biết ơn sâu sắc về ân điển này là động lực mạnh mẽ nhất cho sự cam kết tự nguyện (Rô-ma 12:1).
2. Từ Bỏ Quyền "Tự Chủ" Theo Xác Thịt: Người nô lệ tình nguyện từ bỏ quyền tự quyết định cuộc đời mình cho ý muốn của chủ. Trong đời sống Cơ Đốc, điều này có nghĩa là chúng ta từ bỏ quyền "sở hữu" chính mình. Chúng ta tuyên bố: "Tôi đã bị đóng đinh với Đấng Christ, mà tôi sống, không phải là tôi sống nữa, nhưng Đấng Christ sống trong tôi." (Ga-la-ti 2:20). Mọi quyết định lớn nhỏ—sự nghiệp, tài chính, các mối quan hệ, thời gian—đều được đem dâng lên và tìm kiếm ý muốn Chúa.
3. Sẵn Sàng Phục Vụ Trong Tình Yêu Thương: Người nô lệ tình nguyện phục vụ chủ vì yêu chủ. Chúng ta được kêu gọi phục vụ Chúa và phục vụ lẫn nhau trong tình yêu thương. "Hãy lấy lòng yêu thương làm đầy tớ lẫn nhau." (Ga-la-ti 5:13). Sự phục vụ không còn là bổn phận nặng nề, mà trở thành đặc ân và sự bày tỏ tình yêu. Điều này thể hiện qua việc tích cực tham gia chức vụ trong Hội Thánh, giúp đỡ anh em thiếu thốn, và chia sẻ Phúc Âm.
4. Vâng Phục Tuyệt Đối và Vui Lòng: Đôi tai bị xỏ lỗ tượng trưng cho sự vâng phục trọn vẹn. Đời sống người nô lệ tình nguyện được đánh dấu bằng sự vâng theo Lời Chúa (Kinh Thánh) và sự dẫn dắt của Thánh Linh, ngay cả khi điều đó trái với lý trí, sở thích hay văn hóa thế gian. Sự vâng phục này không phải là nô dịch, mà là "vâng phục của lòng tin" (Rô-ma 1:5) và được thực hiện cách vui lòng (Thi Thiên 40:8).
5. Cam Kết Trọn Đời và Trung Tín: Giao ước tại cánh cửa là cam kết mãi mãi. Theo đuổi Chúa không phải là một thử nghiệm tạm thời hay chỉ trong lúc thuận tiện. Đó là một lựa chọn dứt khoát, trọn đời, dù qua hoàn cảnh thịnh vượng hay thử thách, bắt bớ. Nó đòi hỏi đức tính trung tín cho đến cuối cùng (Khải Huyền 2:10).
Đây chính là nghịch lý vĩ đại của Phúc Âm: Chúng ta tìm được tự do đích thực trong sự nô lệ tình nguyện cho Đấng Christ. Chúa Giê-xu phán: "Nếu ai muốn theo Ta, phải tự bỏ mình đi, mỗi ngày vác thập tự giá mình mà theo Ta." (Lu-ca 9:23). Từ bỏ chính mình (từ chối quyền làm chủ đời mình) là điều kiện để theo Chúa. Nhưng chính trong sự "nô lệ" này, chúng ta khám phá ra ý nghĩa, bình an và phẩm giá thật.
Chúa Giê-xu mời gọi: "Hãy mang lấy ách của Ta,... vì ách Ta dễ chịu và gánh Ta nhẹ nhàng." (Ma-thi-ơ 11:29-30). Ách là biểu tượng của sự phục tùng và làm việc, nhưng ách của Chúa lại "dễ chịu". Tại sao? Vì chúng ta không còn mang nó một mình; chúng ta được kết hợp với Ngài và Ngài gánh cùng với chúng ta. Sự vâng phục trong mối quan hệ yêu thương với Đấng Tạo Hóa Toàn Thiện luôn đem lại sự tự do và an nghỉ cho linh hồn.
Hình ảnh người nô lệ tình nguyện trong Phục truyền luật lệ ký là một bóng hình tuyệt vời về mối quan hệ giao ước mới mà Đức Chúa Trời thiết lập với chúng ta qua Đấng Christ. Chúng ta đã được giải phóng khỏi nhà nô lệ tội lỗi bằng giá máu cao quý. Giờ đây, đáp lại tình yêu và ân điển ấy, chúng ta được mời gọi tự nguyện dâng đời sống mình làm của lễ sống và thánh cho Ngài (Rô-ma 12:1).
Hãy để "đôi tai" thuộc linh của chúng ta được "xỏ lỗ" bên "cánh cửa" là thập tự giá của Chúa Giê-xu, cam kết lắng nghe và vâng phục tiếng Ngài suốt đời. Hãy nói như người đầy tớ ngày xưa: "Con yêu Chúa của con. Con không muốn ra đi cho được tự do. Con muốn ở lại làm tôi tớ Chúa mãi mãi."
Trong vương quốc của Đức Chúa Trời, địa vị cao nhất không phải là người cai trị, mà là người đầy tớ. Chúa Giê-xu đã đi con đường ấy và Ngài phán: "Ai muốn làm lớn giữa các ngươi, thì sẽ làm đầy tớ các ngươi." (Ma-thi-ơ 20:26). Ước mong mỗi chúng ta, bằng cả tấm lòng biết ơn và yêu mến, bước vào đặc ân cao quý và tự do nhất: làm nô lệ tình nguyện của Chúa Cứu Thế Giê-xu.