Dầu Ô Liu: Biểu Tượng và Ý Nghĩa Thần Học Trong Kinh Thánh
Trong suốt Kinh Thánh, từ Cựu Ước đến Tân Ước, dầu ô liu xuất hiện như một hình ảnh phong phú và đa tầng ý nghĩa, vượt xa khỏi công dụng thông thường như một loại thực phẩm hay nhiên liệu. Đối với người nghiên cứu Kinh Thánh, việc khám phá biểu tượng của dầu ô liu là bước vào một hành trình tìm hiểu về sự hiện diện, quyền năng và sự chu cấp của Đức Chúa Trời trong lịch sử cứu rỗi. Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ phân tích ý nghĩa biểu tượng của dầu ô liu dựa trên nền tảng Kinh Thánh, khai thác nguyên ngữ Hê-bơ-rơ và Hy Lạp, đồng thời đưa ra những áp dụng thiết thực cho đời sống đức tin hôm nay.
Một trong những biểu tượng quan trọng và xuyên suốt nhất của dầu ô liu chính là hình ảnh của Đức Thánh Linh và hành động xức dầu (anointing). Trong tiếng Hê-bơ-rơ, từ "xức dầu" là mashach (משח), và danh từ "Đấng Chịu Xức Dầu" là Mashiach (משיח) – tức "Đấng Mê-si" hay "Christ" trong tiếng Hy Lạp (Christos - Χριστός). Hành động xức dầu bằng dầu ô liu thánh biệt riêng một người hoặc vật cho công việc đặc biệt của Đức Chúa Trời.
Kinh Thánh ghi lại việc xức dầu cho các chức vụ quan trọng:
"Ngươi hãy lấy dầu xức, đổ trên đầu người mà xức cho, rồi nói rằng: Đức Giê-hô-va phán như vầy: Ta xức dầu cho ngươi làm vua của Y-sơ-ra-ên" (2 Các Vua 9:3, 6 - Kinh Thánh Truyền Thống 1925).
Các tiên tri, thầy tế lễ và đặc biệt là các vua đều được xức dầu (1 Sa-mu-ên 10:1, Lê-vi Ký 8:12). Dầu ô liu ở đây tượng trưng cho Đức Thánh Linh giáng xuống, ban thẩm quyền, năng lực và sự khôn ngoan thiên thượng để thi hành chức vụ.
Trong Tân Ước, sự xức dầu này được ứng nghiệm trọn vẹn nơi Chúa Giê-xu Christ. Chính Ngài là Christos, Đấng được Đức Chúa Trời xức dầu bằng Đức Thánh Linh cách đặc biệt:
"Đức Chúa Trời đã xức cho Đức Chúa Jêsus ở Na-xa-rét bằng Đức Thánh Linh và quyền phép; Ngài đi từ nơi nọ qua chỗ kia làm phước và chữa lành hết thảy những người bị ma quỉ ức hiếp, vì Đức Chúa Trời ở cùng Ngài" (Công vụ 10:38).
Sự xức dầu này được bày tỏ trong Báp-tem tại sông Giô-đanh, khi Đức Thánh Linh ngự xuống trên Ngài như chim bồ câu (Ma-thi-ơ 3:16).
Hơn nữa, sự xức dầu bằng Đức Thánh Linh không chỉ dành riêng cho Chúa Giê-xu mà còn cho mọi tín đồ. Sứ đồ Giăng dạy rằng:
"Về phần các con, sự xức dầu đã chịu lấy nơi Ngài vẫn còn trong mình, thì không cần ai dạy cho hết; song vì sự xức dầu của Ngài dạy các con mọi việc, mà sự ấy là thật, không phải dối, thì hãy ở trong Ngài, theo như sự dạy dỗ mà các con đã nhận" (1 Giăng 2:27).
Ở đây, "sự xức dầu" (trong nguyên ngữ Hy Lạp là chrisma - χρῖσμα) chính là Đức Thánh Linh, Đấng dạy dỗ, hướng dẫn và làm chứng trong lòng mỗi Cơ Đốc nhân.
Dầu ô liu cũng là biểu tượng mạnh mẽ cho sự chữa lành và phục hồi, cả về thể chất lẫn thuộc linh. Trong dụ ngôn Người Sa-ma-ri nhân lành, dầu và rượu được dùng để sát trùng và làm dịu vết thương của người bị nạn (Lu-ca 10:34). Các môn đồ được Chúa Giê-xu sai đi đã "xức dầu cho nhiều kẻ đau và chữa lành" (Mác 6:13). Sứ đồ Gia-cơ cũng chỉ dẫn cho Hội Thánh:
"Trong anh em có ai đau ốm chăng? hãy mời các trưởng lão Hội thánh đến, sau khi nhơn danh Chúa xức dầu cho người bịnh đoạn, thì các trưởng lão hãy cầu nguyện cho người" (Gia-cơ 5:14).
Hành động xức dầu trong bối cảnh này không mang tính ma thuật, mà là dấu hiệu hữu hình của đức tin, sự vâng lời và phó thác cho sự chữa lành đến từ chính Đức Chúa Trời. Dầu tượng trưng cho sự sống, sự êm dịu và sự can thiệp đầy yêu thương của Ngài vào những nỗi đau và sự bại hoại của thân thể.
Trong văn hóa Kinh Thánh, dầu ô liu là một phần thiết yếu của đời sống kinh tế và xã hội. Việc có dư dật dầu ô liu là dấu hiệu của sự thịnh vượng và phước hạnh từ Đức Giê-hô-va (Phục truyền 7:13, 11:14). Ngược lại, sự thiếu hụt dầu là một phần của sự rủa sả và phán xét (Mi-chê 6:15, A-ghê 1:11).
Dầu còn gắn liền với sự vui mừng và lễ hội. Thánh Thi 45:7 ví sánh: "Ngươi yêu mến sự công bình và ghét sự gian ác; Cho nên, hỡi Đức Chúa Trời, Đức Chúa Trời của ngươi đã xức dầu vui mừng cho ngươi hơn các bạn hữu ngươi." Trong dụ ngôn Mười Trinh Nữ (Ma-thi-ơ 25:1-13), dầu trong các bình đèn tượng trưng cho sự chuẩn bị thuộc linh, đời sống được đầy dẫy Thánh Linh, là thứ cần thiết để giữ cho "ngọn đèn" đức tin được cháy sáng trong khi chờ đợi Chàng Rể. Những trinh nữ khôn ngoan có dầu dự trữ, tức là họ có một mối quan hệ sống động, được tiếp trợ liên tục bởi Đức Thánh Linh.
Một biểu tượng đẹp đẽ khác của dầu ô liu là sự hòa thuận. Điều này được thấy rõ trong Thánh Thi 133, một bài ca về sự hiệp một của anh em:
"1 Kìa, anh em ăn ở hòa thuận nhau Thật tốt đẹp thay! 2 Aáy khác nào dầu quý giá đổ ra trên đầu, Chảy xuống râu, tức râu của A-rôn, Chảy đến trôn áo người; 3 Lại khác nào sương móc từ Hẹt-môn Sa xuống các núi Si-ôn; Vì tại đó Đức Giê-hô-va đã ban phước, Tức là sự sống cho đến đời đời."
Dầu xức trên đầu A-rôn, thầy tế lễ thượng phẩm, chảy xuống thống nhất toàn bộ bộ áo lễ. Hình ảnh này diễn tả sự hiệp một mà Đức Thánh Linh đem lại phải bắt đầu từ "đầu" là Chúa Christ (Ê-phê-sô 4:15-16) và chảy tràn đến mọi chi thể trong thân, tạo nên một sự hòa thuận đẹp đẽ và có mùi thơm trước mặt Đức Chúa Trời.
Việc hiểu biết ý nghĩa biểu tượng của dầu ô liu không chỉ dừng lại ở mức độ tri thức, mà phải dẫn đến sự biến đổi và áp dụng trong đời sống thực tế của mỗi Cơ Đốc nhân.
1. Sống Trong Sự Xức Dầu Hằng Ngày: Chúng ta cần ý thức rằng mình đã nhận lãnh "sự xức dầu" từ Đấng Thánh (2 Cô-rinh-tô 1:21-22). Điều này đòi hỏi một đời sống nhạy bén, vâng phục và bước đi theo sự dẫn dắt của Đức Thánh Linh mỗi ngày. Hãy cầu nguyện để được đầy dẫy Đức Thánh Linh (Ê-phê-sô 5:18), để Ngài ban quyền năng làm chứng, ban sự khôn ngoan trong các quyết định, và thánh hóa đời sống chúng ta.
2. Trở Nên Phương Tiện Chữa Lành: Một Cơ Đốc nhân được đầy dẫy "dầu" Thánh Linh sẽ trở nên một phương tiện cho sự chữa lành và an ủi của Chúa đến với người khác. Điều này thể hiện qua lời cầu thay chân thành, sự đồng cảm với người đau yếu, và đưa dẫn họ đến với Đấng Giê-xu, là Thầy Thuốc vĩ đại.
3. Giữ Cho "Dầu" Đức Tin Luôn Đầy Tràn: Như các trinh nữ khôn ngoan, chúng ta phải chủ động "dự trữ dầu" bằng một đời sống kỷ luật thuộc linh: đọc, suy ngẫm Lời Chúa; cầu nguyện không thôi; thông công với Hội Thánh; và vâng lời Chúa trong mọi sự. Đây là cách duy trì ngọn lửa đức tin sáng mãi giữa thế gian tối tăm và trong khi chờ đợi sự trở lại của Chúa.
4. Thúc Đẩy Sự Hòa Thuận và Hiệp Một: Chúng ta được kêu gọi để gìn giữ "sự hiệp một của Thánh Linh" (Ê-phê-sô 4:3). Khi mỗi cá nhân trong Hội Thánh để cho "dầu" Thánh Linh chảy tràn, nó sẽ xóa tan những sự gượng gạo, nghi kỵ và chia rẽ, tạo nên một cộng đồng yêu thương, gánh vác gánh nặng cho nhau, từ đó trở nên một chứng cớ mạnh mẽ cho thế gian về tình yêu của Đấng Christ.
Dầu ô liu trong Kinh Thánh là một biểu tượng thần học phong phú và sâu sắc, trước hết và trên hết, chỉ về Đức Thánh Linh – Đấng Ban Sự Sống, Quyền Năng và Sự Hiệp Một. Từ hình ảnh xức dầu cho các vị vua, thầy tế lễ, đến sự xức dầu trọn vẹn trên Chúa Giê-xu Christ, và sau rốt là trên mỗi tín đồ, dầu ô liu vẽ nên một bức tranh liên tục về sự hiện diện biến đổi của Đức Chúa Trời giữa dân Ngài.
Nó nhắc nhở chúng ta rằng đời sống Cơ Đốc không phải là sự nỗ lực bằng xác thịt, mà là sự bước đi trong Thánh Linh (Ga-la-ti 5:16). Khi chúng ta khiêm nhường đầu phục và để cho "dầu" thánh của Ngài chảy qua mình, chúng ta sẽ kinh nghiệm sự chữa lành, sự vui mừng thật, sự thịnh vượng thuộc linh, và trở nên những sứ giả của sự hòa thuận. Ước mong mỗi chúng ta, như những cây ô liu xanh tươi trong nhà Đức Chúa Trời (Thi Thiên 52:8), luôn được hút nhựa sống từ Ngài, để kết quả là đời sống tỏa ra hương thơm của Christ và sức sống của Thánh Linh cho vinh hiển của Đức Chúa Trời Cha.