Kế Hoạch Cứu Rỗi
Trong dòng chảy của lịch sử nhân loại và mặc khải thánh, một câu hỏi vĩ đại luôn tồn tại: Làm thế nào để con người sa ngã có thể được phục hòa với Đấng Tạo Hóa Thánh Khiết? Câu trả lời trọn vẹn và duy nhất nằm trong Kế Hoạch Cứu Rỗi (The Plan of Salvation) của Đức Chúa Trời. Đây không phải là một ý tưởng phát sinh sau khi con người phạm tội, mà là một mục đích đời đời, một sự sắm sẵn từ trước sáng thế, được mặc khải tiệm tiến qua các trước giả và được hoàn thành trọn vẹn nơi Con Một của Ngài, Chúa Cứu Thế Giê-xu.
I. Nền Tảng: Sự Sa Ngã và Nhu Cầu Cứu Rỗi
Để hiểu về kế hoạch cứu rỗi, chúng ta phải bắt đầu từ nguyên nhân của vấn đề: tội lỗi. Sáng Thế Ký chương 3 ghi lại sự sa ngã của loài người khi A-đam và Ê-va bất tuân mạng lệnh của Đức Chúa Trời. Hậu quả của tội lỗi là sự chết (cả thuộc linh lẫn thể xác) và sự chia cách khỏi Đấng Tạo Hóa. Tiên tri Ê-sai xác nhận: “Nhưng ấy là sự gian ác các ngươi làm xa cách mình với Đức Chúa Trời; và tội lỗi các ngươi đã che khuất mặt Ngài khỏi các ngươi” (Ê-sai 59:2). Tội lỗi không chỉ là hành vi xấu; trong nguyên ngữ Hê-bơ-rơ, từ “חָטָא” (chata) có nghĩa là “trật mục tiêu”, không đạt được tiêu chuẩn vinh hiển của Đức Chúa Trời (Rô-ma 3:23).
Sự công bình thánh khiết của Đức Chúa Trời đòi hỏi hình phạt cho tội lỗi: “Vì tiền công của tội lỗi là sự chết” (Rô-ma 6:23a). Tuy nhiên, tình yêu thương của Ngài tìm kiếm phương cách để cứu chuộc. Mâu thuẫn giữa công lý và tình yêu thương này chỉ có thể được giải quyết trong kế hoạch cứu rỗi nhiệm mầu.
II. Lời Hứa và Sự Báo Trước Trong Cựu Ước
Kế hoạch cứu rỗi không được bày tỏ đột ngột trong Tân Ước, mà đã được phác thảo từ ban đầu. Ngay sau khi tội lỗi vào thế gian, Đức Chúa Trời đã hứa về một “Dòng Dõi” (Ngôi Lời, Seed) sẽ đến để đánh bại Sa-tan: “Ta sẽ làm cho mày cùng người nữ, dòng dõi mày cùng dòng dõi người nữ nghịch thù nhau. Người sẽ giày đạp đầu mày, còn mày sẽ cắn gót chân người.” (Sáng-thế Ký 3:15). Đây được xem là “Proto-Evangelium” (Tin Lành đầu tiên), ám chỉ về cuộc chiến và chiến thắng sau cùng của Đấng Christ.
Suốt Cựu Ước, Đức Chúa Trời thiết lập hệ thống tế lễ, nơi máu của con sinh không tì vết được đổ ra để chuộc tội (Lê-vi Ký 17:11). Tuy nhiên, thư Hê-bơ-rơ khẳng định: “Vì huyết của bò đực và dê đực không thể cất tội lỗi đi được.” (Hê-bơ-rơ 10:4). Những của lễ này chỉ là “hình và bóng” (σκιά, skia) của thực tại sẽ đến, tức là chính Chúa Giê-xu Christ (Cô-lô-se 2:17). Các tiên tri tiếp tục loan báo về Đấng Mê-si, một Đấng Chịu Khổ sẽ gánh tội lỗi của dân chúng (Ê-sai 53), được sinh ra tại Bết-lê-hem (Mi-chê 5:2), và sẽ vào thành Giê-ru-sa-lem cách khiêm nhường (Xa-cha-ri 9:9).
III. Sự Thành Toàn: Chúa Giê-xu Christ – Trung Tâm Của Kế Hoạch
Kế hoạch cứu rỗi đạt đến đỉnh điểm và được bày tỏ trọn vẹn trong thân vị và công trình của Chúa Giê-xu Christ. Sứ đồ Phao-lô gọi đây là “sự mầu nhiệm” (μυστήριον, mystērion) đã được giấu kín từ trước các đời, nhưng nay được bày tỏ (Ê-phê-sô 3:9). Chúng ta có thể xem xét các phương diện then chốt:
1. Thần Tính và Nhân Tính của Đấng Christ: Để làm Đấng Trung Bảo giữa Đức Chúa Trời và loài người, Chúa Giê-xu phải hoàn toàn là Đức Chúa Trời và hoàn toàn là người. Ngài là “Ngôi Lời” (Λόγος, Logos) đã trở nên xác thịt (Giăng 1:14). Thần tính của Ngài đảm bảo giá trị vô hạn của sự chuộc tội (Công vụ 20:28), còn nhân tính trọn vẹn (nhưng vô tội) của Ngài cho phép Ngài đại diện cho loài người và chịu chết thay (Hê-bơ-rơ 2:14, 4:15).
2. Sự Chết Đền Tội (The Atoning Death): Cái chết của Chúa Giê-xu trên thập tự giá không phải là một tai nạn lịch sử, mà là sự ứng nghiệm có chủ đích. Ngài tuyên bố: “Ấy là huyết ta, huyết của sự giao ước đổ ra cho nhiều người được tha tội.” (Ma-thi-ơ 26:28). Danh từ Hy Lạp được dùng cho “sự chuộc tội” là “ἱλασμός” (hilasmos) (I Giăng 2:2), mang ý nghĩa làm nguôi cơn thịnh nộ, làm cho hòa lại. Trên thập tự giá, Chúa Giê-xu mang lấy án phạt mà chúng ta đáng chịu, trở nên tội lỗi vì chúng ta (II Cô-rinh-tô 5:21). Đây là sự “thay thế hình phạt” (Penal Substitution) – Ngài chết thay cho chúng ta.
3. Sự Sống Lại Khải Thắng: Nếu sự chết của Chúa Giê-xu là để trả giá cho tội lỗi, thì sự sống lại của Ngài là sự xác nhận của Đức Chúa Trời rằng giá đã được trả xong, và quyền lực của tội lỗi và sự chết đã bị đánh bại. Phao-lô lý luận cách mạnh mẽ: “Và nếu Đấng Christ không sống lại, thì đức tin anh em cũng vô ích, anh em còn ở trong tội lỗi mình.” (I Cô-rinh-tô 15:17). Sự sống lại là bằng chứng rằng Chúa Cha đã chấp nhận của lễ chuộc tội của Con Ngài.
IV. Cơ Chế Nhận Lãnh Sự Cứu Rỗi: Ân Điển Bởi Đức Tin
Làm thế nào để một người nhận được sự cứu rỗi mà Chúa Giê-xu đã hoàn thành? Kinh Thánh dạy rõ ràng: “Vả, ấy là nhờ ân điển, bởi đức tin, mà anh em được cứu, điều đó không phải đến từ anh em, bèn là sự ban cho của Đức Chúa Trời. Ấy chẳng phải bởi việc làm đâu, hầu cho không ai khoe mình.” (Ê-phê-sô 2:8-9).
- Ân Điển (χάρις, charis): Là ơn nhưng không, không đáng được, của Đức Chúa Trời ban cho tội nhân. Cứ� rỗi khởi đầu, tiến triển và kết thúc bởi ân điển. Chúng ta không thể làm gì để xứng đáng hay mua lấy nó.
- Đức Tin (πίστις, pistis): Là công cụ, phương tiện để chúng ta tiếp nhận ân điển. Đức tin không phải là một việc làm công đức, mà là sự tin cậy, nương cậy hoàn toàn vào Chúa Giê-xu và công lao của Ngài, chứ không vào bản thân. Nó bao gồm sự “Metanoia” (μετάνοια) – ăn năn, là sự thay đổi tâm trí dẫn đến sự xây bỏ tội lỗi và quay về với Đức Chúa Trời.
Mô hình này loại bỏ mọi sự khoe mình. Như Martin Luther tóm tắt: “Sola Gratia, Sola Fide” (Chỉ bởi Ân điển, Chỉ bởi Đức tin). Việc lành là kết quả của đức tin cứu rỗi, chứ không phải nguyên nhân của nó (Ê-phê-sô 2:10).
V. Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân
Hiểu biết về kế hoạch cứu rỗi không chỉ là kiến thức thần học, mà phải biến đổi đời sống chúng ta.
1. Sự Bảo Đảm Cứu Rỗi: Vì cứu rỗi dựa trên công lao của Chúa Giê-xu chứ không dựa trên sự bất nhất của chúng ta, chúng ta có thể có sự bảo đảm. “Tôi đã trao sự sống đời đời cho chiên ta, chẳng hề mất” (Giăng 10:28). Sự bảo đảm này không dẫn đến sự buông thả, mà là nền tảng cho lòng biết ơn và sự vâng phục.
2. Động Lực cho Sự Thánh Khiết: Chúng ta không cố gắng sống thánh khiết để được cứu, mà vì chúng ta đã được cứu một cách kỳ diệu. Ân điển dạy chúng ta “từ chối điều ác và tư dục thế gian, phải sống ở đời nầy theo tiết độ, công bình, nhân đức” (Tít 2:12).
3. Nền Tảng cho Sự Cầu Nguyện và Thờ Phượng: Sự hiện diện của chúng ta trước mặt Đức Chúa Trời hoàn toàn dựa trên huyết của Chúa Giê-xu (Hê-bơ-rơ 10:19-22). Điều này biến đổi sự thờ phượng thành lời đáp lại đầy lòng biết ơn trước công việc cứu chuộc của Ngài.
4. Nhiệt Huyết Truyền Giáo: Khi thấu hiểu rằng kế hoạch cứu rỗi là hy vọng duy nhất cho nhân loại, chúng ta không thể giữ im lặng. Mỗi Cơ Đốc nhân là một sứ giả của sự hòa giải (II Cô-rinh-tô 5:18-20).
Kết Luận
Kế hoạch cứu rỗi là kiệt tác của tình yêu thương, sự khôn ngoan và quyền năng của Đức Chúa Trời Ba Ngôi: Được định từ trước bởi Chúa Cha (Ê-phê-sô 1:4), được hoàn thành bởi Chúa Con (Giăng 19:30), và được áp dụng cho tấm lòng tín hữu bởi Chúa Thánh Linh (Tít 3:5). Đây là Tin Lành—tin tốt lành—rằng Đức Chúa Trời đã làm điều mà chúng ta không thể tự làm: Ngài đã cung ứng con đường để chúng ta được xưng công bình, được tái sinh, và được bảo đảm một cơ nghiệp đời đời.
Lời mời gọi cuối cùng dành cho mọi người vẫn là: “Hãy hối cải, ai nấy phải nhân danh Đức Chúa Jêsus chịu phép báp-têm, để được tha tội mình, rồi sẽ được lãnh sự ban cho Đức Thánh Linh.” (Công vụ 2:38). Hãy đặt đức tin nơi Chúa Giê-xu Christ, Đấng duy nhất có thể cứu bạn, và bước vào kế hoạch diệu kỳ mà Đức Chúa Trời đã dành sẵn cho bạn từ trước sáng thế.