Sách Giáo lý Công giáo là gì?

Khi nghiên cứu về đức tin Cơ Đốc, chúng ta thường gặp thuật ngữ "Sách Giáo lý Công giáo". Là những người tin vào Chúa Giê-xu Christ và xem Kinh Thánh là thẩm quyền tối cao cho đức tin và sự thực hành, chúng ta cần hiểu rõ về văn kiện này dưới ánh sáng của Lời Chúa. Bài viết này sẽ khám phá bản chất của Sách Giáo lý Công giáo, so sánh với nền tảng Kinh Thánh thuần túy, và đưa ra lời khuyên thiết thực cho đời sống đức tin của Cơ Đốc nhân.

Sách Giáo lý Công giáo (The Catechism of the Catholic Church) là một bản tóm tắt toàn diện các giáo lý, luật lệ, nghi lễ và đạo đức của Giáo hội Công giáo Rôma. Nó được chính thức xuất bản năm 1992 dưới thời Giáo hoàng Gioan Phaolô II, với mục tiêu trình bày một cách có hệ thống những điều dạy dỗ của Giáo hội. Sách này dựa trên bốn trụ cột chính: Tuyên xưng Đức tin (Kinh Tin Kính), cử hành Mầu nhiệm Kitô giáo (các Bí tích), Đời sống trong Chúa Kitô (Luân lý, Mười Điều Răn), và Kinh nguyện Kitô giáo.

Từ góc độ nghiên cứu Tin Lành, chúng ta nhận thấy ngay một khác biệt căn bản về thẩm quyền. Trong khi Kinh Thánh Tin Lành xem Kinh Thánh là thẩm quyền duy nhất và đầy đủ (Sola Scriptura) cho đức tin và sự thực hành (2 Ti-mô-thê 3:16-17), thì Sách Giáo lý Công giáo kết hợp Kinh Thánh với Thánh Truyền (truyền thống giáo hội) và Huấn quyền (sự dạy dỗ chính thức của các giáo hoàng và công đồng) như những nguồn mặc khải có thẩm quyền ngang nhau.

Hãy cùng xem xét một số điểm giáo lý then chốt trong Sách Giáo lý Công giáo và đối chiếu với sự dạy dỗ rõ ràng của Kinh Thánh.

Sách Giáo lý Công giáo dạy về sự cần thiết của ân điển để được cứu, nhưng thường kết nối ân điển đó một cách không tách rời với các bí tích và công đức. Nó nói về việc "cộng tác" với ân điển để đạt được sự công chính hóa.

Tuy nhiên, Kinh Thánh dạy rõ ràng về sự công chính hóa bởi đức tin mà thôi (Sola Fide), nhận lãnh như một ân tứ nhưng không qua sự chết chuộc tội của Chúa Giê-xu Christ.

"Vì chúng ta kể rằng người ta được xưng công bình bởi đức tin, chớ không bởi việc làm theo luật pháp." (Rô-ma 3:28)

"Ấy là nhờ ân điển, bởi đức tin, mà anh em được cứu, điều đó không phải đến từ anh em, bèn là sự ban cho của Đức Chúa Trời. Ấy chẳng phải bởi việc làm đâu, hầu cho không ai khoe mình." (Ê-phê-sô 2:8-9)

Từ Hy Lạp cho "ân điển" là χάρις (charis), mang nghĩa "ơn huệ nhưng không, không đáng được". Sự cứu rỗi là hành động một chiều của Đức Chúa Trời dành cho tội nhân, được tiếp nhận bởi đức tin, không phải là kết quả của sự cộng tác giữa con người và Đức Chúa Trời.

Như đã đề cập, Sách Giáo lý đặt Thánh Truyền ngang hàng với Kinh Thánh. Điều này trái ngược với lời cảnh báo nghiêm khắc của Chúa Giê-xu về việc để truyền thống con người làm vô hiệu Lời Đức Chúa Trời.

"Ngài đáp rằng: Còn các ngươi, vì cớ truyền thống mình mà các ngươi đã bỏ lời Đức Chúa Trời." (Ma-thi-ơ 15:3)

"Sự chúng nó thờ lạy ta là vô ích, Vì chúng nó dạy theo những điều răn mà chỉ bởi người ta đặt ra." (Ma-thi-ơ 15:9, trích Ê-sai 29:13)

Sứ đồ Phao-lô cũng nhấn mạnh tính tối thượng của Phúc Âm được mặc khải từ Đức Chúa Trời so với bất kỳ sự dạy dỗ nào khác.

"Nhưng nếu có ai, hoặc chính chúng tôi, hoặc thiên sứ trên trời, truyền cho anh em một tin lành nào khác với tin lành chúng tôi đã truyền cho anh em, thì người ấy đáng bị a-na-them!" (Ga-la-ti 1:8)

Từ "truyền thống" trong Ma-thi-ơ 15 là παράδοσις (paradosis), chỉ về những giáo lý được truyền lại bằng lời nói của con người, có nguy cơ che khuất mệnh lệnh của Đức Chúa Trời.

Sách Giáo lý Công giáo dạy về việc cầu nguyện với các thánh và Đức Maria, xem họ như những người cầu thay mạnh mẽ. Tuy nhiên, Kinh Thánh chỉ dạy về một Đấng Trung Gian duy nhất giữa Đức Chúa Trời và loài người.

"Vì chỉ có một Đức Chúa Trời, và chỉ có một Đấng Trung Gian giữa Đức Chúa Trời và loài người, tức là Đức Chúa Jêsus Christ, là người." (1 Ti-mô-thê 2:5)

Chúa Giê-xu Christ, với danh Hy Lạp Ἰησοῦς Χριστός (Iēsous Christos) - Giê-xu, Đấng được xức dầu - là Đấng Trung Gian hoàn hảo, vì Ngài vừa là Đức Chúa Trời trọn vẹn vừa là người trọn vẹn, đã dâng chính mình làm tế lễ chuộc tội một lần đủ cả (Hê-bơ-rơ 10:10-14). Mỗi tín đồ đều có thể "đi thẳng đến ngôi ơn phước" (Hê-bơ-rơ 4:16) qua Danh Ngài, không cần một trung gian nhân loại nào khác.

Giáo lý Công giáo xem bảy bí tích như những phương tiện cần thiết để ban ân điển. Trong khi đó, Kinh Thánh chỉ công nhận hai lễ nghi chính do Chúa Giê-xu thiết lập: Báp-têm và Tiệc Thánh (Lễ Bẻ Bánh), và mục đích chính của chúng là sự vâng lời, làm chứng và tưởng niệm, hơn là những kênh chuyển ân điển tự động. Ân điển được ban cho bởi Đức Thánh Linh qua đức tin nơi Lời Chúa.

"Vả, ấy là nhờ Tin Lành mà anh em được cứu, miễn là anh em giữ lấy y như tôi đã giảng cho... nếu anh em không tin cách vô ích." (1 Cô-rinh-tô 15:2)

Là những người tin theo Kinh Thánh, chúng ta có thể rút ra những bài học thiết thực từ việc nghiên cứu này:

1. Thẩm Vấn Mọi Giáo Lý Bằng Kinh Thánh: Hãy noi gương người Bê-rê, "ngày đêm tra xem Kinh Thánh, để xét lời giảng có thật chăng" (Công vụ 17:11). Bất kỳ sách giáo lý, bài giảng hay truyền thống nào cũng phải được đem ra "soi" dưới ánh sáng của Lời Đức Chúa Trời, là "thanh gươm hai lưỡi" (Hê-bơ-rơ 4:12).

2. Giữ Vững Nguyên Tắc "Chỉ Bởi Đức Tin, Chỉ Bởi Ân Điển, Chỉ Bởi Đấng Christ": Trọng tâm đức tin của chúng ta phải luôn là Chúa Giê-xu Christ và công trình cứu chuộc hoàn tất của Ngài trên thập tự giá. Sự an toàn và bình an của chúng ta không dựa trên nghi lễ, công đức hay mức độ "cộng tác", nhưng trên lời hứa thành tín của Đức Chúa Trời trong Đấng Christ (Rô-ma 8:1, 38-39).

3. Trực Tiếp Trong Mối Quan Hệ Với Chúa: Qua Chúa Giê-xu, chúng ta được trở nên con cái Đức Chúa Trời (Giăng 1:12). Với tư cách là con, chúng ta có đặc quyền đến gần Ngài trong sự cầu nguyện cách trực tiếp, thân mật và đầy lòng tin cậy, bởi Danh Chúa Giê-xu (Giăng 16:23-24). Hãy nuôi dưỡng mối tương giao cá nhân đó mỗi ngày.

4. Tìm Kiếm Sự Dạy Dỗ Thuần Khiết: Hãy chọn lọc và ưu tiên những nguồn dạy dỗ trung thành giải kinh Kinh Thánh cách chính xác, tôn cao Chúa Giê-xu Christ, và rao giảng Phúc Âm cứu rỗi rõ ràng. Tránh xa những giáo lý pha trộn, thêm thắt hoặc giảm bớt Lời của Đức Chúa Trời (Khải Huyền 22:18-19).

5. Sống Với Tấm Lòng Biết Ơn Và Thờ Phượng: Hiểu được rằng sự cứu rỗi là món quà nhưng không, phải thúc đẩy chúng ta sống một đời sống thờ phượng, phục vụ và yêu thương, không phải để được cứu, mà là vì đã được cứu. "Chúng ta yêu Ngài, vì Ngài đã yêu chúng ta trước" (1 Giăng 4:19).

Sách Giáo lý Công giáo đại diện cho một hệ thống thần học phức tạp, kết hợp Kinh Thánh với truyền thống giáo hội và quyền giảng dạy. Tuy nhiên, với tư cách là Cơ Đốc nhân tin theo Kinh Thánh, chúng ta được kêu gọi quay về với nguồn mạch thuần khiết, đầy đủ và có thẩm quyền tối cao là chính Lời Đức Chúa Trời. Kinh Thánh đã ban cho chúng ta mọi điều cần thiết cho đức tin, sự cứu rỗi và đời sống tin kính (2 Phi-e-rơ 1:3).

Hãy để lòng chúng ta được an nghỉ trong chân lý vinh hiển này: Chúa Giê-xu Christ, Con Đức Chúa Trời, đã hoàn tất mọi sự trên thập tự giá vì chúng ta. Sự cứu rỗi là ân điển nhưng không, được tiếp nhận bởi đức tin, và sự bảo đảm của chúng ta nằm trong chính Ngài, Đấng Trung Gian duy nhất và hoàn hảo. Ước gì chúng ta luôn "bền lòng giữ lấy sự tin quyết ban đầu của chúng ta đến cuối cùng" (Hê-bơ-rơ 3:14), và chuyên tâm nghiên cứu, yêu mến và sống theo Lời Hằng Sống của Đức Chúa Trời.