Tại sao Kinh Thánh nói không nên mặc trang phục bằng vải pha sợi?

Trong hành trình tìm hiểu Lời Chúa, chúng ta thường gặp những điều luật trong Cựu Ước, đặc biệt là trong sách Lê-vi và Phục truyền, khiến chúng ta phải suy ngẫm về ý nghĩa và sự ứng dụng cho đời sống tin kính ngày nay. Một trong những luật lệ đó là điều cấm mặc trang phục được dệt bằng hai thứ sợi khác nhau, thường được gọi là “vải pha sợi”. Đây không chỉ là một quy định về trang phục, mà là một cánh cửa dẫn chúng ta vào sự hiểu biết sâu sắc hơn về bản tính thánh khiết của Đức Chúa Trời và nguyên tắc phân biệt của Ngài dành cho dân sự.

Điều luật này được chép rõ ràng trong hai phân đoạn:

Lê-vi Ký 19:19 (Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925): "Các ngươi hãy giữ những luật lệ ta. Chớ để cho súc vật ngươi tạp chủng với loài khác; chớ gieo ruộng ngươi hai thứ giống, và chớ mặc áo bằng hai thứ chỉ pha nhau."

Phục Truyền Luật Lệ Ký 22:11: "Chớ mặc áo bằng vải pha len và gai."

Trong tiếng Hê-bơ-rơ, từ dùng để chỉ sự pha trộn cấm kỵ này là "sha’atnez" (שַׁעַטְנֵז). Từ nguyên của nó không hoàn toàn rõ ràng, nhưng các học giả thường đồng ý rằng nó chỉ một loại vải dệt có chủ ý pha trộn hai loại sợi tự nhiên khác loài, cụ thể là len (từ động vật) và vải gai (từ thực vật). Đây không phải là sự pha trộn ngẫu nhiên mà là một sự kết hợp có chủ đích, bị cấm đoán.

Để hiểu đầy đủ luật này, chúng ta phải đặt nó vào bối cảnh rộng lớn hơn của sách Lê-vi và giao ước Đức Chúa Trời lập với Y-sơ-ra-ên tại núi Si-na-i. Chủ đề xuyên suốt là: "Các ngươi hãy nên thánh, vì ta là Đức Giê-hô-va, Đức Chúa Trời các ngươi, vốn là thánh" (Lê-vi Ký 19:2). Sự thánh khiết (tiếng Hê-bơ-rơ: qadosh) về cốt lõi có nghĩa là "được biệt riêng ra" cho Đức Chúa Trời và khác biệt với các dân tộc ngoại bang.

Luật về sha’atnez không đứng riêng lẻ. Nó nằm trong một nhóm các luật lệ nhấn mạnh đến nguyên tắc phân biệt theo từng loài (theo phép tạo dựng):

• Giống vật: Cấm lai giống hai loài thú khác nhau (Lê-vi 19:19).
• Giống cây: Cấm gieo hai thứ giống khác nhau trên cùng một thửa ruộng (Lê-vi 19:19).
• Vải sợi: Cấm pha trộn hai loại sợi khác loài.

Đức Chúa Trời, qua các luật lệ này, đang dạy dân Y-sơ-ra-ên một bài học thuộc linh thông qua những điều cụ thể trong đời sống hằng ngày. Ngài là Đấng Tạo Hóa đã phân định mọi loài "tùy theo loài nó" (Sáng Thế Ký 1). Sự pha trộn các loài làm mờ đi ranh giới mà Ngài đã thiết lập, đó là biểu hiện của sự hỗn loạn và không vâng phục trật tự thánh khiết của Ngài. Dân sự của Chúa được kêu gọi phản chiếu trật tự và sự phân biệt đó trong mọi phương diện, từ canh tác, chăn nuôi cho đến cách ăn mặc.

Ngoài ra, có một ý nghĩa thực tiễn và biểu tượng khác. Trang phục của thầy tế lễ (Xuất Ê-díp-tô Ký 28) có sử dụng vàng và vải gai mịn, nhưng đây là sự kết hợp được Chúa đặc biệt chỉ định cho chức vụ thánh. Điều này cho thấy không phải mọi sự pha trộn đều bị cấm, mà là sự pha trộn tự ý, theo ý muốn con người, trái với mạng lịnh đặc biệt của Đức Chúa Trời. Sự vâng lời trong điều nhỏ nhặt chính là then chốt.

Đây là điểm then chốt cho Cơ Đốc nhân ngày nay. Chúng ta sống dưới giao ước mới trong huyết của Chúa Giê-xu Christ. Các luật lệ nghi lễ và dân sự của Cựu Ước đã được Chúa Giê-xu làm trọn (Ma-thi-ơ 5:17). Sứ đồ Phao-lô, dưới sự soi dẫn của Đức Thánh Linh, đã giải quyết rõ ràng vấn đề này trong các thư tín của ông.

Ga-la-ti 5:1 tuyên bố: "Ấy là để cho chúng ta được tự do mà Christ đã buông tha chúng ta. Vậy hãy đứng vững, chớ lại để mình dưới ách tôi mọi nữa." Ách ở đây chính là hệ thống luật pháp Môi-se như một phương cách để được xưng công bình. Sự cứu rỗi đến bởi đức tin nơi Christ, không bởi việc tuân giữ luật pháp (Ê-phê-sô 2:8-9).

Quan trọng hơn, trong Cô-lô-se 2:16-17, Phao-lô viết: "Vậy chớ có ai đoán xét anh em về của ăn, uống, hoặc ngày lễ, hoặc ngày trăng mới, hoặc ngày Sa-bát, ấy đều chỉ là bóng của các việc sẽ tới, còn hình thì ở trong Đấng Christ." Các luật về thức ăn, đồ uống và ngày lễ - và chúng ta có thể mở rộng nguyên tắc này cho các luật về trang phục nghi lễ như sha’atnez - đều là "cái bóng". Bản thể thật, "hình", chính là Chúa Giê-xu Christ. Ngài là sự thể hiện trọn vẹn và cuối cùng của ý muốn Đức Chúa Trời.

Do đó, Cơ Đốc nhân ngày nay không bị ràng buộc bởi điều luật cấm mặc vải pha sợi theo nghĩa đen và nghi lễ. Chúng ta không phạm tội khi mặc một chiếc áo len pha cotton. Tuy nhiên, nguyên tắc thuộc linh đằng sau luật đó vẫn còn nguyên giá trị và thậm chí còn được đào sâu hơn trong Tân Ước.

Thay vì tập trung vào chất liệu vải, Đức Thánh Linh qua Lời Chúa kêu gọi chúng ta áp dụng nguyên tắc thánh khiết và phân biệt vào những lĩnh vực then chốt của đời sống thuộc linh:

1. Sự Phân Biệt Thuộc Linh và Đạo Đức: Lời kêu gọi "hãy nên thánh" vẫn vang vọng mạnh mẽ cho Hội Thánh (I Phi-e-rơ 1:15-16). Sha’atnez nhắc chúng ta về nguy cơ của sự "pha trộn thuộc linh" - sự đồng hóa với thế gian đến mức không còn phân biệt được. II Cô-rinh-tô 6:14-18 cảnh báo: "Chớ mang ách chung với kẻ chẳng tin. Bởi vì công bình với gian ác có hội hiệp nhau được chăng? Sự sáng với sự tối tăm có thông đồng nhau được chăng?... Ấy vậy, hãy ra khỏi giữa chúng nó, hãy phân rẽ ra khỏi chúng nó, Chúa phán như vậy; đừng đá đến đồ ô uế, thì ta sẽ tiếp nhận các ngươi." Sự "pha trộn" cấm kỵ ngày nay là sự cấu kết, đồng lõa với những tư tưởng, giá trị và hành vi trái ngược với Lời Chúa.

2. Tính Nguyên Chất của Tin Lành và Đời Sống Môn Đồ: Chúa Giê-xu dạy về sự cần thiết phải chọn lựa dứt khoát: "Không ai có thể làm tôi hai chủ..." (Ma-thi-ơ 6:24). Đời sống chúng ta không thể là một tấm vải pha trộn giữa tình yêu Chúa và tình yêu thế gian (Gia-cơ 4:4). Chúng ta được kêu gọi mặc lấy Chúa Giê-xu Christ và không còn "vuốt ve những dục vọng của xác thịt nữa" (Rô-ma 13:14). "Bộ áo" của chúng ta là đức tin, sự công bình và nhân đức (Khải Huyền 19:8; Cô-lô-se 3:12-14).

3. Sự Vâng Lời Trong Những Điều "Nhỏ Nhặt": Luật sha’atnez dạy rằng Đức Chúa Trời quan tâm đến mọi chi tiết của đời sống chúng ta. Sự trung tín trong điều nhỏ là nền tảng cho sự trung tín trong điều lớn (Lu-ca 16:10). Ngày nay, điều đó có thể là sự trung thực trong công việc, lời nói yêu thương trong gia đình, hay sự tiết độ trong cách sử dụng thời gian và tiền bạc.

4. Nguyên Tắc Tạo Dựng và Sự Kính Trọng Trật Tự Của Chúa: Là những người quản lý công trình sáng tạo, chúng ta được kêu gọi kính trọng trật tự và các loài Chúa đã dựng nên. Điều này dẫn đến thái độ sống có trách nhiệm với môi trường, với động vật, và phản đối những hành vi làm méo mó, lạm dụng công trình sáng tạo một cách vô nguyên tắc (ví dụ: một số hình thức lai tạo cực đoan hay biến đổi gen vì mục đích ích kỷ, trái đạo đức).

Điều luật cấm mặc vải pha sợi (sha’atnez) không phải là một quy tắc lỗi thời hay vô nghĩa, càng không phải là luật để chúng ta tự hào về sự tuân giữ hình thức. Nó là một viên ngọc quý trong kho tàng Lời Chúa, chiếu sáng lên chân lý vĩnh cửu về bản tính thánh khiết của Đức Chúa Trời và ơn gọi phân biệt, biệt riêng ra thánh cho Ngài của dân sự Ngài.

Dưới thời Tân Ước, chúng ta không còn ở dưới "cái bóng" của luật pháp nghi lễ, nhưng chúng ta bước vào "thực tại" trong Chúa Giê-xu Christ. Ngài là Đấng đã sống một đời sống hoàn toàn thánh khiết, phân biệt trọn vẹn với tội lỗi. Khi chúng ta tin nhận Ngài, chúng ta được mặc lấy sự công bình của Ngài (II Cô-rinh-tô 5:21). Bây giờ, được Đức Thánh Linh ban năng lực, chúng ta theo đuổi sự thánh khiết không phải bằng nỗ lực tuân giữ các quy tắc bề ngoài, mà bằng việc để cho Lời Chúa và Thánh Linh biến đổi chúng ta từ bên trong, làm cho mọi lĩnh vực đời sống - tư tưởng, lời nói, hành động, các mối quan hệ - đều được dệt nên bởi "chỉ" của ân điển và lẽ thật Chúa, không bị pha tạp với những giá trị ô uế của thế gian.

Ước mong mỗi chúng ta, khi suy ngẫm về luật lệ tưởng chừng nhỏ bé này, sẽ được thúc giục sống một đời sống dâng hiến trọn vẹn, rõ ràng, và đẹp lòng Chúa, như một tấm vải nguyên chất phản chiếu vinh quang của Đấng đã kêu gọi chúng ta ra khỏi tối tăm vào sự sáng lạ lùng của Ngài (I Phi-e-rơ 2:9).