Bên Trong Hòm Giao Ước
Trong hành trình thuộc linh của dân Y-sơ-ra-ên, không có vật thể nào linh thiêng và bí ẩn hơn Hòm Giao Ước (Ark of the Covenant). Hòm không chỉ là một vật dụng thánh trong Đền Tạm, mà là hiện thân của sự hiện diện và giao ước của Đức Chúa Trời với dân Ngài. Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khám phá chi tiết những gì được chứa đựng bên trong Hòm Giao Ước dựa trên Kinh Thánh, giải nghĩa các từ ngữ gốc Hê-bơ-rơ, và rút ra những ứng dụng thuộc linh sâu sắc cho Cơ Đốc nhân ngày nay.
I. Giới Thiệu Về Hòm Giao Ước: Biểu Tượng Của Sự Hiện Diện Đức Chúa Trời
Trước khi đi vào nội dung bên trong, chúng ta cần hiểu ý nghĩa của chính chiếc Hòm. Trong tiếng Hê-bơ-rơ, Hòm Giao Ước được gọi là "Aron HaBrit" (אָרוֹן הַבְּרִית). Từ "Aron" có nghĩa là rương, hòm, hoặc quan tài, còn "Brit" nghĩa là giao ước. Vậy, đây chính là Rương của Giao Ước – nơi lưu giữ những bằng chứng vật chất về giao ước giữa Đức Chúa Trời và dân Y-sơ-ra-ên. Hòm được đặt trong Nơi Chí Thánh (Holy of Holies), và chỉ có Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm được phép vào, mỗi năm một lần, trong Ngày Chuộc Tội (Lê-vi Ký 16:2, Hê-bơ-rơ 9:7).
II. Ba Vật Thánh Bên Trong Hòm Giao Ước: Kinh Thánh Dạy Gì?
Kinh Thánh cung cấp cho chúng ta thông tin rõ ràng về nội dung bên trong Hòm. Phân đoạn then chốt nhất là trong thư Hê-bơ-rơ:
"...có một cái bình bằng vàng đựng đầy ma-na, cây gậy của A-rôn đã trổ hoa, và hai bảng giao ước." (Hê-bơ-rơ 9:4, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925)
Dựa trên đây, chúng ta có ba vật phẩm thiêng liêng:
1. Hai Bảng Đá Chứng (Hai Bảng Giao Ước)
Đây là vật được nhắc đến đầu tiên và là trung tâm của giao ước. Xuất Ê-díp-tô Ký ký thuật: "Đoạn, Môi-se xây lại và đi xuống núi, tay cầm hai bảng chứng... Hai bảng nầy là công việc của Đức Chúa Trời, và chữ cũng là chữ của Đức Chúa Trời khắc trên bảng." (Xuất Ê-díp-tô Ký 32:15-16).
- Từ ngữ gốc: Trong tiếng Hê-bơ-rơ, chúng được gọi là "Luchot Ha'Edut" (לוּחֹת הָעֵדֻת) – "những tấm bảng của lời chứng". Từ "Edut" (עֵדוּת) có nghĩa là bằng chứng, lời khai, hoặc sự chứng nhận. Hai bảng đá này là bằng chứng vĩnh cửu về luật pháp đạo đức của Đức Chúa Trời.
- Ý nghĩa: Chúng đại diện cho ý chỉ hoàn hảo và thánh khiết của Đức Chúa Trời – Mười Điều Răn. Chúng là nền tảng cho mối quan hệ giao ước: Đức Chúa Trời là Đấng cứu chuộc và cai trị; dân sự Ngài phải vâng lời và thánh khiết. Việc đặt chúng bên trong Hòm nói lên rằng luật pháp thánh khiết của Đức Chúa Trời là trung tâm của sự hiện diện và giao ước của Ngài.
2. Bình Ma-na Bằng Vàng
Ma-na là thức ăn siêu nhiên Đức Chúa Trời ban cho dân Y-sơ-ra-ên trong suốt 40 năm lưu lạc trong đồng vắng. Đức Chúa Trời truyền lệnh: "Hãy lấy một cái bình đựng đầy ma-na... để trước mặt Đức Giê-hô-va mà giữ trải các đời." (Xuất Ê-díp-tô Ký 16:33). Một ô-mơ (khoảng 2 lít) ma-na được đặt trong một cái bình bằng vàng và sau đó được đặt trước mặt Đức Giê-hô-va, có thể suy luận là bên trong Hòm Giao Ước.
- Từ ngữ gốc: Từ "Ma-na" (מן) có nguồn gốc từ câu hỏi "Man hu?" (מָן הוּא) có nghĩa là "Cái này là gì?" (Xuất Ê-díp-tô Ký 16:15). Nó biểu thị một điều kỳ diệu, không thể giải thích được.
- Ý nghĩa: Bình ma-na là lời nhắc nhở hữu hình về sự chu cấp kỳ diệu, trung tín và từng ngày của Đức Chúa Trời. Nó dạy dân sự phải sống phụ thuộc hoàn toàn vào Ngài từng ngày. Ma-na cũng tượng trưng cho Lời Đức Chúa Trời – nhu cầu lương thực thuộc linh hằng ngày (Phục Truyền 8:3).
3. Gậy Của A-rôn Đã Trổ Hoa
Sự kiện này được ghi lại trong Dân Số Ký chương 17, khi Đức Chúa Trời chấm dứt sự phản loạn của Cô-rê bằng một phép lạ. Mười hai cây gậy của các chi phái được đặt trước Hòm Chứng. Sáng hôm sau, "gậy của A-rôn về nhà Lê-vi đã trổ hoa: nó có nứt mụt, trổ hoa, và kết trái hạnh nhân chín." (Dân Số Ký 17:8). Cây gậy được truyền lệnh cất giữ "làm một dấu cho kẻ bạn nghịch" (câu 10).
- Từ ngữ gốc: "Gậy" trong tiếng Hê-bơ-rơ là "Matteh" (מַטֶּה), cũng có nghĩa là bộ tộc hoặc quyền lực cai trị. Việc nó "trổ hoa" (tiếng Hê-bơ-rơ: Parach פָרַח) và kết trái hạnh nhân (một loại cây nở hoa sớm nhất vào mùa xuân) cho thấy sự sống từ sự chết, quyền năng tái tạo của Đức Chúa Trời.
- Ý nghĩa: Cây gậy tượng trưng cho quyền tư tế được Đức Chúa Trời lựa chọn và ban sự sống. Nó xác nhận rằng A-rôn và dòng dõi ông được Đức Chúa Trời chọn lựa cách siêu nhiên cho chức vụ thầy tế lễ. Đây là dấu hiệu của thẩm quyền thuộc linh thần phục và sự sống phục sinh đến từ Đức Chúa Trời.
III. Một Sự Điều Chỉnh Quan Trọng Từ Cựu Ước
Cần lưu ý một chi tiết quan trọng trong 1 Các Vua 8:9: "Trong hòm chỉ có hai bảng đá mà Môi-se đã để, trên núi Hô-rếp, khi Đức Giê-hô-va lập giao ước với dân Y-sơ-ra-ên, lúc họ ra khỏi xứ Ê-díp-tô." Điều này dường như mâu thuẫn với Hê-bơ-rơ 9:4. Lời giải thích phổ biến và hợp lý nhất giữa các nhà giải kinh là:
- Khi mới được xây dựng, cả ba vật đều được đặt trước Hòm Chứng (trong Nơi Chí Thánh).
- Theo thời gian, có thể vào thời kỳ sao lãng thuộc linh (như dưới thời các Thẩm Phán), bình ma-na và gậy A-rôn có thể đã bị mất hoặc bị lấy ra.
- Đến thời Vua Sa-lô-môn xây dựng Đền Thờ và rước Hòm vào (1 Các Vua 8), thì trong Hòm chỉ còn lại hai bảng đá. Tuy nhiên, theo nguyên tắc và ý nghĩa thần học, Hòm Giao Ước vẫn được nhớ đến và mô tả với đầy đủ ba vật tượng trưng cho giao ước hoàn chỉnh của Đức Chúa Trời.
IV. Ứng Dụng Thuộc Linh Cho Cơ Đốc Nhân Ngày Nay
Là Cơ Đốc nhân sống dưới giao ước mới, chúng ta không tìm kiếm Hòm Giao Ước bằng vật chất, nhưng tìm thấy sự ứng nghiệm trọn vẹn của nó trong Chúa Cứu Thế Giê-xu. Hê-bơ-rơ 9:11-15 trình bày Chúa Giê-xu là Đấng Trung Bảo của một giao ước tốt hơn. Từ ba vật trong Hòm, chúng ta rút ra bài học thực tiễn:
1. Ứng Dụng Từ Hai Bảng Đá: Sống Dưới Luật Pháp Của Tình Yêu Thương
Chúa Giê-xu không hủy bỏ luật pháp nhưng làm cho trọn (Ma-thi-ơ 5:17). Giờ đây, luật pháp được ghi trong lòng (Hê-bơ-rơ 8:10). Ứng dụng:
- Lấy Lời Chúa làm tiêu chuẩn tối cao: Giống như hai bảng đá được đặt ở trung tâm, Lời Chúa phải là thẩm quyền tối hậu cho đức tin và đời sống chúng ta.
- Sống thánh khiết: Mười Điều Răn phản ánh bản tính thánh khiết của Đức Chúa Trời. Chúng ta được kêu gọi sống thánh khiết vì Đấng gọi chúng ta là thánh (1 Phi-e-rơ 1:15-16).
2. Ứng Dụng Từ Bình Ma-na: Phụ Thuộc Vào Sự Chu Cấp Hằng Ngày
Chúa Giê-xu tuyên bố: "Ta là bánh của sự sống... ai ăn bánh nầy, sẽ sống đời đời." (Giăng 6:35, 51). Ứng dụng:
- Tìm kiếm lương thực thuộc linh hằng ngày: Đừng sống bằng "ma-na" cũ (kinh nghiệm quá khứ). Hãy đọc Lời Chúa và cầu nguyện mỗi ngày để nhận sự nuôi dưỡng mới mẻ.
- Tin cậy sự chu cấp của Chúa: Trong mọi hoàn cảnh – tài chính, sức khỏe, tinh thần – hãy tin rằng Đức Chúa Trời sẽ chu cấp những gì bạn cần theo sự giàu có vinh hiển của Ngài trong Đấng Christ (Phi-líp 4:19).
3. Ứng Dụng Từ Gậy A-rôn Trổ Hoa: Vâng Phục Quyền Tư Tế Của Đấng Christ
Chúa Giê-xu là Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm trọn vẹn đời đời theo ban Mên-chi-xê-đéc (Hê-bơ-rơ 7:17). Cây gậy trổ hoa báo trước sự phục sinh của Ngài – sự sống từ sự chết. Ứng dụng:
- Đến gần Chúa với sự tin quyết: Nhờ huyết Chúa Giê-xu, chúng ta có thể "đến gần Ngài cách dạn dĩ" (Hê-bơ-rơ 4:16), không còn bị ngăn cách như dân Y-sơ-ra-ên xưa.
- Sống trong quyền năng phục sinh: Cùng một quyền năng khiến cho gậy khô trổ hoa và khiến Chúa Giê-xu sống lại đang hành động trong chúng ta (Ê-phê-sô 1:19-20). Hãy để sự sống của Đấng Christ thể hiện qua chúng ta, kết quả cho Ngài.
Kết Luận
Hòm Giao Ước và những vật bên trong không phải là những câu chuyện cổ xa vời. Chúng là những biểu tượng được Đức Chúa Trời thiết lập để chỉ về những lẽ thật vĩnh cửu: Luật Pháp Thánh Khiết, Sự Chu Cấp Thành Tín, và Quyền Tư Tế Được Lựa Chọn. Tất cả đều được ứng nghiệm trọn vẹn trong con người và công việc của Chúa Cứu Thế Giê-xu. Ngày nay, mỗi chúng ta được mời gọi bước vào "Nơi Chí Thánh" thuộc linh qua huyết của Đấng Christ, để sống một đời sống được Lời Chúa dẫn dắt, được ân điển Ngài nuôi dưỡng, và được quyền năng phục sinh của Ngài biến đổi. Hãy để cuộc đời bạn trở thành một "hòm giao ước sống động", mang sự hiện diện của Đức Chúa Trời đến cho thế giới xung quanh.