Sự khác biệt giữa Israel và Palestine là gì?

Trong bối cảnh thời sự căng thẳng và đầy xung đột, thuật ngữ "Israel" và "Palestine" thường xuyên xuất hiện, gây ra nhiều tranh luận phức tạp về chính trị, lịch sử và lãnh thổ. Tuy nhiên, với tư cách là Cơ Đốc nhân, đặc biệt là tín hữu Tin Lành, chúng ta cần có một cái nhìn được soi dẫn và định hình bởi Lời Đức Chúa Trời. Bài nghiên cứu này không nhằm đưa ra phân tích chính trị, mà muốn dẫn dắt chúng ta tìm hiểu căn nguyên, ý nghĩa thần học và sự khác biệt giữa hai danh xưng này từ gốc rễ Kinh Thánh, để từ đó rút ra những bài học thuộc linh sâu sắc cho đời sống đức tin cá nhân.

1. "Israel" - Danh Xưng Giao Ước:
Danh xưng "Israel" xuất phát từ một biến cố thuộc linh quan trọng được chép trong Sáng-thế Ký 32:28: "Người nói: Tên ngươi sẽ chẳng gọi là Gia-cốp nữa, nhưng là Y-sơ-ra-ên; vì ngươi đã có quyền phép với Đức Chúa Trời và với loài người, và ngươi đã được thắng." Từ nguyên tiếng Hê-bơ-rơ (יִשְׂרָאֵל - Yisra'el) có thể được hiểu là "người vật lộn với Đức Chúa Trời" hoặc "Đức Chúa Trời chiến đấu". Đây không chỉ là tên mới của Gia-cốp, mà trở thành danh xưng cho dòng dõi ông - tức mười hai chi phái, dân tộc được Đức Chúa Trời lựa chọn, kết ước và hứa ban cho một vùng đất đặc biệt.

Giao ước Áp-ra-ham (Sáng-thế Ký 12:1-3; 15:18-21; 17:1-8) là nền tảng: Đức Chúa Trời hứa ban cho dòng dõi Áp-ra-ham (sau này là Y-sơ-ra-ên) một vùng đất cụ thể, từ sông Ai-cập đến sông Ơ-phơ-rát. Vùng đất này được gọi là "Đất Hứa" (Ê-retz Yisra'el). Vậy, trong bối cảnh Kinh Thánh, "Israel" trước hết mang ý nghĩa một dân tộc trong giao ước với Đức Chúa Trời, và thứ hai là vùng đất được hứa ban trong giao ước đó.

2. "Palestine" - Danh Xưng Địa Lý Lịch Sử:
Từ "Palestine" không xuất hiện trong nguyên bản Kinh Thánh tiếng Hê-bơ-rơ. Nó bắt nguồn từ chữ "Philistia" (Pəlešeth - פְּלֶשֶׁת), tên của vùng đất của người Phi-li-tin, một dân tộc thường xuyên thù địch với Y-sơ-ra-ên thời kỳ các Quan Xét và Vua Sau-lơ, Đa-vít (Các Quan Xét 14-16; I Sa-mu-ên 17). Người La Mã, sau khi dập tắt cuộc khởi nghĩa của người Do Thái năm 135 SCN, đã đổi tên tỉnh Judea thành "Syria Palaestina" như một hành động xóa bỏ sự gắn kết của người Do Thái với vùng đất này. Về mặt Kinh Thánh, vùng đất này thường được gọi là "Ca-na-an" trước khi dân Y-sơ-ra-ên vào chiếm hữu (Sáng-thế Ký 12:5), hoặc "Đất Y-sơ-ra-ên", "Đất Giu-đa" sau này.

Như vậy, sự khác biệt đầu tiên và căn bản nhất là: "Israel" là một danh xưng mang tính giao ước và thần học, trong khi "Palestine" ban đầu là một danh xưng địa lý - dân tộc ngoại bang, và sau này trở thành tên gọi hành chính.

Sự hiện diện của hai nhóm dân cư chính (Do Thái và Ả Rập) trên cùng một mảnh đất ngày nay có gốc rễ từ lịch sử lâu dài. Kinh Thánh cũng tiên tri về những điều này:

1. Sự Tản Lạc và Trở Về của Y-sơ-ra-ên:
Các tiên tri đã cảnh báo rằng vì sự bất trung và thờ hình tượng, dân Y-sơ-ra-ên sẽ bị đuổi khỏi Đất Hứa (Phục-truyền 28:63-68; II Sử-ký 36:14-21). Điều này đã ứng nghiệm qua các cuộc lưu đày sang A-si-ri và Ba-by-lôn. Quan trọng hơn, Kinh Thánh cũng tiên tri về sự tái lập của dân tộc và quốc gia Y-sơ-ra-ên trong những ngày sau rốt. Ê-xê-chi-ên 37:21-22 chép: "Chúa Giê-hô-va phán như vầy: Nầy, ta sẽ lấy con cái của Y-sơ-ra-ên từ giữa các dân tộc mà chúng nó đã đi đến; ta sẽ nhóm chúng nó lại tứ phía và đem chúng nó về trong đất riêng của chúng nó. Ta sẽ làm cho chúng nó thành một nước trong đất, trên các núi của Y-sơ-ra-ên." Sự kiện năm 1948 được nhiều nhà giải kinh xem như một sự ứng nghiệm bước đầu của lời tiên tri này, dù sự trở về thuộc linh trọn vẹn còn ở tương lai.

2. Vai Trò Của Dân Ngoại và Xung Đột:
Trong thời kỳ Y-sơ-ra-ên bị tản lạc, các dân tộc khác (bao gồm các bộ tộc Ả Rập) đã đến sinh sống tại vùng đất này. Sự xung đột về quyền sở hữu lịch sử và tôn giáo là hệ quả tất yếu. Lời tiên tri về sự tranh chấp cũng đã được báo trước. Xa-cha-ri 12:2-3 nói về Giê-ru-sa-lem như một "chén làm cho say" và "hòn đá nặng" cho mọi dân tộc. Sự thù nghịch xung quanh thành Giê-ru-sa-lem là một dấu chỉ của thời đại cuối cùng.

Đây là điểm then chốt để Cơ Đốc nhân hiểu đúng vấn đề, vượt lên trên những tranh cãi chính trị thuần túy.

1. Israel Theo Xác Thịt và Israel Thuộc Linh:
Tân Ước làm sáng tỏ một chân lý quan trọng: không phải tất cả những người mang dòng máu Y-sơ-ra-ên đều là Y-sơ-ra-ên thật theo ý nghĩa giao ước thuộc linh. Rô-ma 9:6-8 phân biệt rõ: "Vì chẳng phải những kẻ bởi Y-sơ-ra-ên sanh ra đều là người Y-sơ-ra-ên, cũng chẳng phải vì là dòng dõi của Áp-ra-ham thì đều là con cái người; nhưng có lời chép rằng: Ấy là bởi Y-sác mà ngươi sẽ có một dòng dõi, gọi là dòng dõi ngươi. Nghĩa là chẳng phải con cái thuộc về xác thịt là con cái Đức Chúa Trời, nhưng con cái thuộc về lời hứa thì được kể là dòng dõi của Áp-ra-ham."

Sứ đồ Phao-lô tiếp tục khẳng định trong Ga-la-ti 3:28-29: "... không còn chia ra người Giu-đa hoặc người Gờ-réc; không còn người tôi mọi hoặc người tự chủ; không còn đàn ông hoặc đàn bà; vì trong Đấng Christ Jêsus, anh em thảy đều làm một. Ví bằng anh em thuộc về Đấng Christ, thì anh em tức là dòng dõi của Áp-ra-ham, kẻ kế tự theo lời hứa." Y-sơ-ra-ên thuộc linh ngày nay bao gồm tất cả những ai, bất kể chủng tộc (Do Thái hay Ả Rập, Việt Nam hay Mỹ...), tin nhận Chúa Giê-xu Christ là Đấng Mê-si, là Cứu Chúa. Họ là dân sự thật của Đức Chúa Trời, là "dòng giống được lựa chọn, chức tế lễ nhà vua, dân thánh, dân thuộc về Đức Chúa Trời" (I Phi-e-rơ 2:9).

2. Mục Đích Tối Hậu Của Giao Ước: Đấng Christ và Phúc Âm Cho Muôn Dân
Giao ước với Áp-ra-ham và dân Y-sơ-ra-ên không phải là cứu cánh, mà là phương tiện. Mục đích tối thượng là đem đến sự cứu rỗi cho cả nhân loại qua Đấng Mê-si, là Chúa Giê-xu Christ, xuất thân từ dòng dõi Áp-ra-ham và Đa-vít. Ga-la-ti 3:16 giải thích: "Vả, các lời hứa đã được phán cho Áp-ra-ham và cho dòng dõi người. Không phải nói: Và cho các dòng dõi người, như chỉ về nhiều người; nhưng nói: Và cho dòng dõi người, như chỉ về một người, tức là Đấng Christ."

Do đó, sự khác biệt thần học lớn nhất không còn nằm ở ranh giới sắc tộc Do Thái - Ả Rập, hay quốc gia Israel - Palestine, mà nằm ở ranh giới giữa Đấng Christ và thế gian, giữa đức tin và vô tín. Đức Chúa Trời yêu thương cả người Do Thái lẫn người Ả Rập (và mọi dân tộc), và Ngài muốn họ đều được cứu bởi ân điển qua đức tin nơi Chúa Giê-xu (Giăng 3:16; Rô-ma 10:12-13).

Từ những hiểu biết căn bản trên, chúng ta có thể rút ra những bài học thuộc linh quý báu và thực tiễn cho cuộc sống hằng ngày:

1. Cầu Nguyện Theo Ý Muốn Đức Chúa Trời:
Chúng ta được kêu gọi cầu nguyện cho sự bình an của Giê-ru-sa-lem (Thi-thiên 122:6), nhưng sự bình an thật chỉ đến trong Chúa Giê-xu Christ. Hãy cầu nguyện:

• Cho sự cứu rỗi của cả người Do Thái lẫn người Ả Rập (Palestine): Xin Chúa mở mắt thuộc linh để họ nhận biết Chúa Giê-xu là Đấng Mê-si và Cứu Chúa (Rô-ma 10:1).
• Cho Hội Thánh tại địa phương: Xin Chúa ban sự khôn ngoan, can đảm và tình yêu thương để làm chứng và phục vụ giữa những xung đột.
• Cho các nhà lãnh đạo: Cầu thay cho những người nắm quyền quyết định, để ý muốn Chúa được thành tựu (I Ti-mô-thê 2:1-2).

2. Có Cái Nhìn Cân Bằng Theo Kinh Thánh:
Tránh hai thái cực: (1) Ủng hộ một bên cách mù quáng dựa trên cảm tính chính trị; (2) Dửng dưng cho rằng đây là vấn đề xa lạ. Thay vào đó, hãy:

• Đánh giá mọi sự kiện dưới ánh sáng của lời tiên tri Kinh Thánh: Nhận biết bàn tay chủ quyền của Đức Chúa Trời trong lịch sử.
• Phân biệt giữa dân tộc Israel và nhà nước Israel hiện đại: Không đồng nhất hai điều này. Chúng ta tôn trọng quyền tồn tại của quốc gia Israel, nhưng đặt niềm tin và hy vọng tối hậu vào Vương Quốc của Đấng Christ, không vào bất kỳ quốc gia trần gian nào.
• Có lòng thương xót với mọi nạn nhân: Đau đớn trước sự chết chóc và đau khổ của cả người dân thường Israel lẫn Palestine, vì mỗi người đều là đối tượng của tình yêu và sự cứu chuộc của Đấng Christ.

3. Tập Trung Vào Sứ Mệnh Trung Tâm: Truyền Giáo và Hòa Giải Trong Christ
Xung đột Israel - Palestine là một lời nhắc nhở mạnh mẽ về tình trạng hư mất và sự thù nghịch của con người với nhau và với Đức Chúa Trời. Sứ mệnh của Hội Thánh là rao giảng Phúc Âm hòa giải. II Cô-rinh-tô 5:18-20 tuyên bố: "Mọi điều đó đến bởi Đức Chúa Trời, Ngài đã làm cho chúng ta nhờ Đấng Christ mà được hòa thuận lại với Ngài, và giao chức vụ giảng hòa cho chúng ta... Vậy chúng ta làm chức khâm sai của Đấng Christ, cũng như Đức Chúa Trời bởi chúng ta mà khuyên bảo."

• Sống như sứ giả hòa giải: Trong gia đình, Hội Thánh, cộng đồng, hãy là người gây dựng hòa bình (Ma-thi-ơ 5:9).
• Hỗ trợ công việc truyền giáo: Ủng hộ và cầu nguyện cho những người rao giảng Phúc Âm cho cả người Do Thái lẫn người Hồi Giáo (bao gồm người Palestine).
• Nuôi dưỡng tinh thần công dân Nước Trời: Lòng trung thành cao nhất của chúng ta thuộc về Vương Quốc Đức Chúa Trời, một vương quốc siêu việt mọi biên giới, sắc tộc và xung đột trần gian (Phi-líp 3:20).

Sự khác biệt giữa Israel và Palestine, xét theo Kinh Thánh, không chỉ là câu chuyện của hai dân tộc tranh giành một mảnh đất. Đó là một phần của câu chuyện lớn hơn về sự bội ước của con người, sự phán xét và lòng thương xót của Đức Chúa Trời, và kế hoạch cứu chuộc toàn cầu qua Giao Ước Mới trong huyết của Đấng Christ. Israel theo xác thịt nhắc chúng ta về tính xác thực của lời tiên tri và lời hứa của Đức Chúa Trời. Những xung đột nhức nhối nhắc chúng ta về sự cần thiết khẩn thiết của Phúc Âm.

Là Cơ Đốc nhân Tin Lành, chúng ta không đặt hy vọng vào một giải pháp chính trị cuối cùng nào, dù chúng ta cầu nguyện cho hòa bình và công lý. Hy vọng duy nhất của chúng ta, và của cả người Israel lẫn Palestine, là ở sự trở lại của Vua Hòa Bình, Chúa Giê-xu Christ. Chỉ khi Ngài trị vì, sự thù nghịch mới bị tiêu diệt (Ê-phê-sô 2:14-16), và mọi tín hữu chân thật - từ mọi quốc gia, bộ tộc, tiếng nói - mới cùng nhau hưởng sự bình an trọn vẹn trong Vương Quốc đời đời của Ngài.

Hãy để những diễn biến phức tạp ở Trung Đông thúc giục chúng ta sống tỉnh thức, cầu nguyện nhiều hơn, yêu thương các anh em đồng đức tin ở mọi nơi cách nồng nhiệt hơn, và hết lòng làm chứng về Đấng Christ - nguồn hy vọng duy nhất cho một thế giới đầy chia rẽ.

"Vì ấy chính Ngài là sự hòa hiệp của chúng ta; Ngài đã hiệp cả hai lại làm một, phá đổ bức tường ngăn cách... hầu cho Ngài đem cả hai lại làm một người mới trong Ngài, và vì vậy làm hòa thuận với Đức Chúa Trời bởi thập tự giá." (Ê-phê-sô 2:14-16)