Allah là ai?

Trong một thế giới đa dạng tôn giáo, thuật ngữ "Allah" thường xuất hiện và đôi khi gây nên những thắc mắc trong cộng đồng Cơ Đốc. "Allah là ai?" – Câu hỏi này không chỉ đơn thuần là tìm hiểu về ngôn ngữ hay văn hóa, mà còn đụng chạm đến nền tảng của đức tin: Chúng ta thờ phượng Đấng nào? Bài viết nghiên cứu chuyên sâu này sẽ dùng Lời Đức Chúa Trời, Kinh Thánh, làm tiêu chuẩn chân lý tối cao để tìm hiểu, phân biệt và khẳng định lại sự mặc khải độc nhất về Đức Chúa Trời chân thần mà Cơ Đốc nhân tin thờ.

Trước hết, về mặt ngôn ngữ học, từ "Allah" (الله) trong tiếng Ả Rập là một danh từ riêng, được hiểu là "Đấng Thần" (the God). Từ này có nguồn gốc từ hợp thành của mạo từ xác định "al-" (ال) và từ "ilah" (إله) có nghĩa là "thần" hoặc "đấng được thờ phượng". Như vậy, "Allah" về cơ bản có nghĩa là "Đấng Thần [Duy Nhất]". Trước khi Hồi giáo ra đời, từ này đã được các bộ lạc Ả Rập theo đa thần giáo và cả những tín hữu Cơ Đốc nói tiếng Ả Rập sử dụng để chỉ về Đức Chúa Trời. Ví dụ, các bản Kinh Thánh tiếng Ả Rập ngày nay vẫn dùng từ "Allah" để dịch danh xưng "Theos" (Θεός) trong tiếng Hy Lạp hay "Elohim" (אֱלֹהִים) trong tiếng Hê-bơ-rơ.

Tuy nhiên, vấn đề then chốt không nằm ở âm tiết hay ngữ nghĩa gốc, mà nằm ở nội dung, bản chất và sự mặc khải được gắn liền với danh xưng đó. Một cái tên chỉ thực sự có ý nghĩa khi nó biểu lộ đúng bản tính của đối tượng mà nó đại diện. Kinh Thánh dạy rõ: "Đức Giê-hô-va phán: Đừng khoe mình khôn ngoan, chớ khoe mình dũng mãnh, đừng khoe mình giàu có; nhưng kẻ nào khoe, hãy khoe về trí khôn mình biết Ta là Đức Giê-hô-va" (Giê-rê-mi 9:23-24). Biết Đức Chúa Trời là ai—bản tính, công việc và ý chỉ của Ngài—mới là điều căn cốt.

Đức Chúa Trời trong Kinh Thánh không phải là một khái niệm trừu tượng do con người nghĩ ra, mà là Đấng Tự Hữu Hằng Hữu, Đấng đã chủ động bày tỏ chính mình cho loài người. Sự mặc khải này được bày tỏ qua hai phương cách chính: sự sáng tạo (mặc khải tổng quát) và Lời phán của Ngài (mặc khải đặc biệt) (Rô-ma 1:19-20; Hê-bơ-rơ 1:1-2).

Trong Cựu Ước, Ngài bày tỏ mình qua nhiều danh xưng, mỗi danh xưng hé mở một khía cạnh về bản tính Ngài:

- Elohim (אֱלֹהִים): Danh từ số nhiều uy nghi, thể hiện quyền năng tối thượng trong công cuộc sáng tạo (Sáng Thế Ký 1:1). Số nhiều ở đây cũng ám chỉ sự đa diện trong một bản thể, là mầm mống của sự mặc khải Ba Ngôi.
- YHWH / Jehovah (יְהוָה): Danh xưng đặc biệt, riêng tư, thánh khiết, thường được dịch là "Đức Giê-hô-va". Đây là danh xưng về giao ước, thể hiện mối quan hệ với dân sự Ngài. Ngài phán với Môi-se: "TA LÀ ĐẤNG TỰ HỮU HẰNG HỮU" (Xuất Ê-díp-tô Ký 3:14). Ngài là Đấng Tự Hữu, không lệ thuộc vào ai, và là nguồn cội của mọi sự hiện hữu.
- El Shaddai (אֵל שַׁדַּי): Đức Chúa Trời Toàn Năng, Đấng ban phát dư dật và đầy đủ mọi sự (Sáng Thế Ký 17:1).

Mỗi danh xưng đều gắn liền với các thuộc tính (attributes) của Đức Chúa Trời: Ngài là thánh khiết (Ê-sai 6:3), yêu thương (1 Giăng 4:8), công bình (Phục Truyền 32:4), và đầy lòng thương xót (Xuất Ê-díp-tô Ký 34:6-7). Quan trọng hơn, Ngài là Đấng cá vị (personal), có thể được con người biết, yêu mến và tương giao.

Điểm khác biệt căn bản và quan trọng nhất giữa đức tin Cơ Đốc dựa trên Kinh Thánh và bất kỳ tín ngưỡng nào khác nói về "Thượng Đế", nằm ở Chúa Giê-xu Christ. Đây không phải là một "tiên tri" trong chuỗi các tiên tri, mà là chính Đức Chúa Trời nhập thể.

Sứ đồ Giăng tuyên bố: "Ban đầu có Ngôi Lời, Ngôi Lời ở cùng Đức Chúa Trời, và Ngôi Lời là Đức Chúa Trời... Ngôi Lời đã trở nên xác thịt, ở giữa chúng ta, đầy ơn và lẽ thật" (Giăng 1:1, 14). Từ "Ngôi Lời" trong nguyên văn Hy Lạp là "Logos" (Λόγος), chỉ về Chúa Giê-xu, biểu thị Ngài là sự bày tỏ trọn vẹn, lời phán dứt khoát và có thẩm quyền của Đức Chúa Trời. Chúa Giê-xu phán: "Ai đã thấy Ta, tức là đã thấy Cha" (Giăng 14:9). Ngài cũng tuyên bố thần tính của mình một cách rõ ràng: "Thật, ta nói cùng các ngươi, trước khi chưa có Áp-ra-ham, đã có ta" (Giăng 8:58), ám chỉ danh xưng "Ta Là" (I AM) của Đức Giê-hô-va.

Thần tính của Chúa Giê-xu và mầu nhiệm Ba Ngôi Hiệp Một (Đức Chúa Trời Ba Ngôi) là chân lý then chốt. Đức Chúa Trời mà Kinh Thánh mặc khải tồn tại trong ba thân vị: Chúa Cha, Chúa Con (Chúa Giê-xu), và Chúa Thánh Linh; cả ba đồng bản thể, đồng đẳng và đồng vinh hiển đời đời. Đây không phải là ba vị thần, mà là một Đức Chúa Trời duy nhất trong mối tương giao yêu thương vĩnh cửu (Ma-thi-ơ 28:19; 2 Cô-rinh-tô 13:14). Mầu nhiệm này cho thấy bản chất yêu thương và tương giao nội tại của Đức Chúa Trời trước khi sáng tạo vũ trụ.

Do đó, bất kỳ quan niệm nào về "Thượng Đế" mà phủ nhận thần tính của Chúa Giê-xu Christ, phủ nhận sự chết chuộc tội và sự sống lại của Ngài, hoặc phủ nhận mầu nhiệm Ba Ngôi, thì theo tiêu chuẩn của Kinh Thánh, đó không phải là Đức Chúa Trời chân thần đã tự bày tỏ. Sứ đồ Giăng cảnh báo: "Ai là kẻ nói dối, há chẳng phải kẻ chối Đức Chúa Giê-xu là Đấng Christ sao? Ấy đó là Kẻ địch lại Đấng Christ, tức là kẻ chối Đức Chúa Cha và Đức Chúa Con" (1 Giăng 2:22).

1. Xây Dựng Mối Quan Hệ Cá Vị với Đức Chúa Trời Chân Thần: Đức tin của chúng ta không phải là một hệ thống giáo lý khô khan hay nghi thức tôn giáo, mà là mối tương giao sống động với Đức Chúa Trời Ba Ngôi qua Chúa Giê-xu Christ. Hãy dành thời gian cầu nguyện, trò chuyện với Ngài như với một người Cha (Ma-thi-ơ 6:9), tìm kiếm sự dẫn dắt của Thánh Linh (Rô-ma 8:14), và học biết về Chúa Con qua Kinh Thánh.

2. Trung Thành Với Sự Mặc Khải Trọn Vẹn Trong Kinh Thánh: Trong thời đại đa nguyên tôn giáo, chúng ta cần được trang bị bởi Lời Chúa. Hãy siêng năng học hỏi Kinh Thánh để phân biệt chân lý với sai lầm (Công vụ 17:11; 2 Ti-mô-thê 2:15). Hiểu biết rõ ràng về bản tính Đức Chúa Trời—thánh khiết, yêu thương, công bình—sẽ bảo vệ chúng ta khỏi những quan niệm sai lạc.

3. Làm Chứng Với Sự Khôn Ngoan và Khiêm Nhường: Khi đối thoại với người theo các tín ngưỡng khác, thái độ của chúng ta phải xuất phát từ tình yêu thương và lòng tôn trọng (1 Phi-e-rơ 3:15). Thay vì tranh luận về danh xưng, hãy tập trung rao giảng về con người và công việc của Chúa Giê-xu Christ—sự nhập thể, sự chết chuộc tội trên thập tự giá, và sự sống lại của Ngài. Đây là trung tâm của Phúc Âm (1 Cô-rinh-tô 2:2). Hãy chia sẻ về Đức Chúa Trời của mối quan hệ, Đấng tìm kiếm tội nhân, chứ không phải Đấng chỉ đòi hỏi sự tuân phục.

4. Sống Bày Tỏ Tình Yêu của Đức Chúa Trời Ba Ngôi: Vì Đức Chúa Trời của chúng ta là cộng đồng yêu thương giữa Ba Ngôi, chúng ta được kêu gọi để sống trong sự hiệp một và yêu thương lẫn nhau (Giăng 17:21). Đời sống yêu thương, tha thứ và phục vụ trong Hội Thánh chính là bằng chứng hùng hồn nhất về bản tính của Đức Chúa Trời chúng ta thờ phượng.

Vậy, "Allah là ai?" Theo sự mặc khải trọn vẹn và có thẩm quyền của Kinh Thánh, Đức Chúa Trời chân thần là Đấng Tự Hữu Hằng Hữu (YHWH), Đấng Sáng Tạo quyền năng (Elohim), và là Đức Chúa Trời Ba Ngôi: Cha, Con và Thánh Linh. Sự bày tỏ tối cao và dứt khoát của Ngài cho nhân loại chính là Chúa Giê-xu Christ, Con Một của Đức Chúa Trời, Đấng đã chịu chết chuộc tội và sống lại để phục hòa chúng ta với Đức Chúa Trời.

Là Cơ Đốc nhân, chúng ta không chỉ tôn thờ một "khái niệm về Thượng Đế", mà chúng ta biết, yêu mến và phó thác cuộc đời mình cho một Đấng Cá Vị, Đấng đã yêu chúng ta đến nỗi hy sinh chính mình. Hãy giữ vững đức tin nơi sự mặc khải đầy đủ này, sống và làm chứng về ân điển của Ngài, luôn nhớ rằng: "Ấy nhờ Ngài mà chúng ta được đến gần Đức Chúa Trời" (Ê-phê-sô 2:18).