Khi nào Đức Chúa Trời tạo ra các thiên sứ?
Trong hành trình tìm hiểu về cõi vô hình và trật tự sáng tạo của Đức Chúa Trời, câu hỏi về thời điểm tạo dựng các thiên sứ luôn khơi gợi sự tò mò và suy ngẫm sâu xa. Kinh Thánh, Lời được linh cảm của Đức Chúa Trời, không cung cấp một câu trả lời trực tiếp và tường minh như một bản tường trình khoa học. Tuy nhiên, qua việc nghiên cứu tổng hợp và so sánh các phân đoạn Kinh Thánh, chúng ta có thể xây dựng một sự hiểu biết thần học vững chắc và phù hợp với toàn bộ sứ điệp của Kinh Thánh. Bài viết này sẽ đi sâu khám phá manh mối Kinh Thánh, bối cảnh sáng tạo, và những hàm ý quan trọng cho đời sống đức tin của chúng ta.
Mặc dù sách Sáng-thế-ký chương 1 tập trung vào sự sáng tạo thế giới vật chất và loài người, nó lại không đề cập trực tiếp đến sự tạo dựng các thiên sứ. Điều này dẫn chúng ta đến những manh mối quan trọng từ các sách khác.
Phân đoạn then chốt nhất được tìm thấy trong Gióp 38:1-7, khi Đức Giê-hô-va đáp lời Gióp từ giữa cơn gió lốc:
"Khi ta đặt nền trái đất, thì ngươi ở đâu?... Ai đã định đồ cho nó, nếu ngươi biết? Hoặc ai đã giăng dây đo trên nó? Nền nó đặt trên vật chi? Ai đã đặt hòn đá góc của nó, Khi các sao mai đồng hát hòa nhau, Và các con trai Đức Chúa Trời cất tiếng reo mừng?" (Gióp 38:4-7, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925).
Cụm từ "các con trai Đức Chúa Trời" (bənê hāʼĕlōhîm trong tiếng Hê-bơ-rơ) trong ngữ cảnh Cựu Ước thường được hiểu là chỉ về các thiên sứ (xem thêm Gióp 1:6, 2:1). Điều này tiết lộ một sự thật quan trọng: khi Đức Chúa Trời "đặt nền trái đất", thì **các thiên sứ đã hiện hữu và đang reo mừng**. Họ là những nhân chứng vui mừng cho công trình sáng tạo thế giới vật chất. Do đó, thời điểm tạo dựng các thiên sứ phải **xảy ra trước Ngày thứ Nhất của sự sáng tạo được mô tả trong Sáng-thế-ký 1:1-5**.
Một manh mối khác nằm trong lời chứng của Chúa Giê-xu về chính Ngài: "Vì ấy là nhờ Ngài mà muôn vật đã được dựng nên, trên trời, dưới đất, vật thấy được, vật không thấy được, hoặc ngôi vua, hoặc quyền cai trị, hoặc chấp chánh, hoặc cầm quyền, đều là bởi Ngài và vì Ngài mà được dựng nên cả." (Cô-lô-se 1:16). Phao-lô khẳng định mọi quyền lực và cấp bậc trên trời ("vật không thấy được") đều được tạo dựng bởi Ngài (Christ) và vì Ngài. Điều này bao hàm toàn bộ thế giới thiên sứ, bao gồm cả những thiên sứ trung thành và những kẻ phản loạn sau này. Điều này cũng phù hợp với lời mở đầu của Phúc Âm Giăng: "Ban đầu có Ngôi Lời, Ngôi Lời ở cùng Đức Chúa Trời, và Ngôi Lời là Đức Chúa Trời... Muôn vật bởi Ngài làm nên, chẳng vật chi đã làm nên mà không bởi Ngài." (Giăng 1:1-3). Chúa Christ là Đấng Tạo Hóa chủ động của mọi vật, kể cả thiên sứ.
Một số học giả đề xuất một khoảng thời gian không xác định giữa Sáng-thế-ký 1:1 ("Ban đầu Đức Chúa Trời dựng nên trời đất") và câu 1:2 ("Vả, đất là vô hình và trống không..."). Theo thuyết này, thế giới ban đầu đã được tạo dựng hoàn hảo, sự nổi loạn của Sa-tan (một thiên sứ được tạo dựng) đã xảy ra trong khoảng thời gian này, dẫn đến sự hỗn mang được mô tả trong câu 1:2, và sau đó Đức Chúa Trời tái tạo lại trái đất trong 6 ngày. Tuy nhiên, cách giải thích này (thường gọi là "Thuyết Khoảng Cách" - Gap Theory) **không phải là cách giải kinh phổ biến hay rõ ràng nhất** dựa trên văn mạch trực tiếp của Sáng-thế-ký chương 1. Văn mạch Hê-bơ-rơ cho thấy câu 1 và 2 có mối liên hệ chặt chẽ, mô tả tình trạng ban đầu của vật chất được tạo dựng trước khi Đức Chúa Trời bắt đầu công việc trang hoàng và định hình nó.
Vậy, nếu không chấp nhận một "khoảng cách" dài với một nền văn minh tiền-A-đam, chúng ta có thể kết luận gì? Cách hiểu đơn giản và phù hợp nhất với toàn bộ Kinh Thánh là: **Đức Chúa Trời đã tạo dựng các thiên sứ vào một thời điểm nào đó trong "ngày" đầu tiên của công trình sáng tạo, hoặc thậm chí trước khi khung thời gian "ngày" được áp dụng cho thế giới vật chất.** "Các từng trời" được nhắc đến trong Sáng-thế-ký 1:1 có thể bao hàm cả cõi vô hình, nơi các thiên sứ cư ngụ. Sự sáng tạo của họ là một phần của công trình "trời và đất" vĩ đại ban đầu.
Kinh Thánh cho biết không phải tất cả thiên sứ đều trung thành. Một phần, dưới sự lãnh đạo của kẻ được gọi là Sa-tan hay Ma quỷ, đã phản loạn chống lại Đức Chúa Trời. Sự kiện này cũng cung cấp manh mối về thời gian tạo dựng. Ê-xê-chi-ên 28:12-17 (dùng hình ảnh vua Ty-rơ để ám chỉ về Sa-tan) và Ê-sai 14:12-15 (dùng hình ảnh vua Ba-by-lôn) mô tả một thiên sứ tuyệt mỹ, đầy trí khôn, được đặt trong vườn Ê-đen của Đức Chúa Trời (Ê-xê-chi-ên 28:13), nhưng vì lòng kiêu ngạo và muốn bằng Đấng Tối Cao mà đã phạm tội.
Điều quan trọng là sự sa ngã này **phải xảy ra trước khi con người sa ngã** trong Sáng-thế-ký chương 3, bởi vì Sa-tan đã có mặt trong vườn Ê-đen với hình dạng con rắn để cám dỗ Ê-va (Sáng-thế-ký 3:1-5; Khải-huyền 12:9). Do đó, các thiên sứ đã được tạo dựng, và sự phản loạn của một phần trong số họ đã xảy ra, **trong khoảng thời gian giữa sự sáng tạo ban đầu (bao gồm vườn Ê-đen) và sự sa ngã của loài người**. Điều này củng cố thêm cho quan điểm rằng họ được tạo dựng rất sớm, trong tuần lễ sáng tạo hoặc trước đó.
Việc hiểu "khi nào" sẽ trọn vẹn hơn khi chúng ta hiểu "tại sao". Cô-lô-se 1:16 đã nói rõ: các thiên sứ được dựng nên **"bởi Ngài và vì Ngài"**. Mục đích tối thượng là tôn vinh Chúa Giê-xu Christ. Chúng ta thấy điều này qua sự thờ phượng không ngừng của các thiên sứ (Ê-sai 6:2-3; Khải-huyền 4:8). Họ cũng được tạo dựng để làm **các đấng hầu việc** (leitourgika pneumata - Hê-bơ-rơ 1:14), được sai đi để phục vụ những người sẽ hưởng cơ nghiệp cứu rỗi.
Họ đóng vai trò tích cực trong suốt lịch sử cứu chuộc: loan báo sự giáng sinh (Lu-ca 1:26-38; 2:8-14), phục vụ Chúa Giê-xu sau khi chịu cám dỗ (Ma-thi-ơ 4:11), canh giữ ngôi mộ và công bố sự phục sinh (Ma-thi-ơ 28:2-7), và sẽ đồng hành với Ngài trong sự tái lâm (Ma-thi-ơ 25:31). Sự hiện hữu và hoạt động của họ là một phần không thể thiếu trong kế hoạch vĩ đại của Đức Chúa Trời.
Việc nghiên cứu này không chỉ là kiến thức thần học suông, mà phải dẫn đến sự thờ phượng và sống động trong đức tin.
1. Sống Với Nhận Thức Về Thế Giới Vô Hình: Chúng ta được nhắc nhở rằng đời sống mình không chỉ là những gì thấy được (2 Cô-rinh-tô 4:18). Có một trận chiến thuộc linh đang diễn ra (Ê-phê-sô 6:12). Hiểu rằng các thiên sứ trung thành đang hầu việc Chúa và chúng ta (Hê-bơ-rơ 1:14) đem lại sự bình an và can đảm. Đồng thời, chúng ta phải tỉnh thức trước mưu chước của ma quỷ, kẻ đã từng là thiên sứ sáng láng nhưng đã sa ngã (2 Cô-rinh-tô 11:14).
2. Tập Trung Vào Đấng Tạo Hóa, Chứ Không Phải Vật Thọ Tạo: Các thiên sứ là vật thọ tạo tuyệt vời, nhưng không bao giờ được thờ phượng (Khải-huyền 19:10, 22:8-9). Bài học từ sự sa ngã của Sa-tan cảnh tỉnh chúng ta về tội kiêu ngạo. Sự chú ý và sự thờ phượng của chúng ta phải hướng trọn về Đức Chúa Trời Ba Ngôi – Đấng duy nhất đáng tôn vinh.
3. Sống Một Đời Sống Ca Ngợi Và Vâng Lời: Các thiên sứ trung thành luôn làm theo Lời Chúa và ca ngợi Ngài. Đời sống chúng ta, là những con người được cứu chuộc bằng giá cao là huyết của Con Đức Chúa Trời, càng phải là một bài ca ngợi khen sống động cho ân điển Ngài. Sự vâng lời của chúng ta trong những việc nhỏ nhất cũng là một sự thờ phượng thiêng liêng.
4. An Tâm Trong Sự Quan Phòng Và Bảo Vệ Của Chúa: Thi thiên 91:11 chép: "Vì Ngài sẽ truyền thiên sứ Ngài giữ gìn bạn trong các đường lối mình." Trong khi không nên mê tín hay tò mò thái quá về thiên sứ, chúng ta có thể sống và phục vụ với lòng tin cậy rằng Đức Chúa Trời toàn năng, Đấng điều khiển cả cõi vô hình lẫn hữu hình, đang chăm sóc cho con cái Ngài.
Tóm lại, dựa trên sự dạy dỗ của toàn bộ Kinh Thánh, chúng ta có thể tin chắc rằng Đức Chúa Trời đã tạo dựng các thiên sứ – những thực thể thuộc linh có trí khôn, ý chí và cảm xúc – vào một thời điểm rất sớm trong (hoặc ngay trước) công trình sáng tạo thế giới vật chất. Họ được tạo dựng bởi Chúa Giê-xu Christ và vì vinh quang của Ngài. Một phần trong số họ, do lựa chọn tự do, đã phản loạn và trở thành những kẻ thù thuộc linh của Đức Chúa Trời và loài người. Phần còn lại vẫn trung thành, hăng hái thực hiện ý muốn Đức Chúa Trời và phục vụ cho kế hoạch cứu chuộc vĩ đại qua Chúa Cứu Thế Giê-xu.
Cuối cùng, sự hiểu biết này phải dẫn chúng ta đến sự thờ phượng sâu nhiệm hơn dành cho Đức Chúa Trời Toàn Năng, Đấng Tạo Hóa của muôn vật, cả thấy lẫn không thấy. Nó củng cố niềm tin của chúng ta vào sự chủ tể tuyệt đối của Ngài trên mọi cõi, và khích lệ chúng ta sống một đời sống thánh khiết, tỉnh thức, và hoàn toàn tín thác vào Đấng nắm giữ quá khứ, hiện tại và tương lai. Công trình sáng tạo của Ngài, bao gồm cả thế giới thiên sứ huyền diệu, đang rao truyền vinh quang của Ngài, và chúng ta là những thọ tạo được cứu chuộc, hãy dâng lên Ngài sự ca ngợi cao trọng nhất.