Archangel Là Gì?
Trong thế giới tâm linh và thần học Cơ Đốc, khái niệm về các thiên sứ, đặc biệt là “Archangel” (Tổng lãnh thiên sứ/Đại thiên sứ), thường gây ra nhiều tò mò và đôi khi là hiểu lầm. Từ văn hóa đại chúng đến các truyền thống tôn giáo khác nhau, hình ảnh về các đấng mạnh mẽ, có cánh này được mô tả muôn hình vạn trạng. Tuy nhiên, là những tín hữu Tin Lành, niềm tin và sự hiểu biết của chúng ta phải được xây dựng vững chắc trên Lời Đức Chúa Trời, Kinh Thánh, chứ không phải trên truyền thuyết, tiểu thuyết hay tưởng tượng của con người. Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khảo sát thuật ngữ “Archangel” dưới ánh sáng của Kinh Thánh, giải nghĩa từ nguyên, khám phá vai trò và nhân vật được mặc khải, đồng thời rút ra những ứng dụng thiết thực cho đời sống đức tin hằng ngày.
I. Định Nghĩa Từ Nguyên và Khái Niệm Kinh Thánh
Thuật ngữ “Archangel” bắt nguồn từ tiếng Hy Lạp ἀρχάγγελος (archangelos), là sự kết hợp của hai từ: ἀρχή (archē) có nghĩa là “nguyên thủy, thủ lĩnh, người cầm đầu” và ἄγγελος (angelos) có nghĩa là “sứ giả, thiên sứ”. Như vậy, “archangel” về cơ bản có thể hiểu là “vị thủ lĩnh trong các thiên sứ”, “thiên sứ trưởng” hay “tổng lãnh thiên sứ”.
Một điểm quan trọng cần lưu ý ngay từ đầu: Kinh Thánh không hề mô tả một hệ thống cấp bậc thiên sứ chi tiết và đầy đủ như một số truyền thống tôn giáo khác. Kinh Thánh đề cập đến các nhóm thiên sứ khác nhau như Cherubim (Chê-ru-bim), Seraphim (Sê-ra-phim), các đạo binh trên trời, các quan cai trị, các bậc cầm quyền (Ê-phê-sô 1:21, Cô-lô-se 1:16), nhưng không vạch ra một sơ đồ tổ chức rõ ràng. Thuật ngữ “archangel” thực tế chỉ xuất hiện đúng 2 lần trong toàn bộ Kinh Thánh Tân Ước, và không hề xuất hiện trong Cựu Ước (dù có nhân vật được hiểu là Archangel). Điều này cho thấy Đức Chúa Trời không muốn chúng ta quá tập trung vào việc tìm hiểu cấu trúc thiên đàng, mà là nhận biết thẩm quyền và chương trình cứu rỗi của Ngài.
II. Hai Phân Đoạn Kinh Thánh Then Chốt Về Archangel
Để hiểu rõ chức vụ và danh tính của Archangel, chúng ta phải nghiên cứu kỹ lưỡng hai câu Kinh Thánh duy nhất đề cập trực tiếp đến từ này.
1. 1 Tê-sa-lô-ni-ca 4:16: “Vì sẽ có tiếng kêu lớn và tiếng của archangel cùng tiếng kèn của Đức Chúa Trời, thì chính mình Chúa ở trên trời giáng xuống; bấy giờ những kẻ chết trong Đấng Christ sẽ sống lại trước hết.” (Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925).
- Trong bối cảnh sự tái lâm của Chúa Giê-xu Christ, âm thanh của archangel được nhắc đến cùng với tiếng kèn của Đức Chúa Trời. Điều này cho thấy archangel có một vai trò quan trọng, công bố và đồng hành trong sự kiện trọng đại nhất của lịch sử. Tiếng của archangel là một phần của chuỗi sự kiện thiên đàng uy nghiêm, báo hiệu sự sống lại và cất lên của Hội Thánh. Lưu ý, câu này không nêu tên cụ thể archangel nào.
2. Giu-đe 1:9: “Vả, đấng archangel Mi-chen, khi tranh cãi với ma quỉ về xác của Môi-se, không dám lấy lời nhiếc móc mà đoán phạt, nhưng nói rằng: Nguyền Chúa quở trách mầy!” (Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925 - lưu ý: bản 1925 dùng "thiên sứ trưởng", chúng ta dùng từ "archangel" cho thống nhất).
- Phân đoạn này vô cùng quan trọng vì nó tiết lộ danh tính của một Archangel: Mi-chen (Michael). Câu chuyện này không có trong Cựu Ước nhưng được Giu-đe nhắc đến, cho thấy nó là một phần của truyền thống được các sứ đồ biết đến. Hành động của Mi-chen cho chúng ta thấy hai đặc điểm then chốt:
- Quyền năng và Thẩm quyền: Mi-chen là đấng đương đầu trực tiếp với ma quỷ (được hiểu là Sa-tan). Điều này xác nhận vị trí lãnh đạo và sức mạnh của ngài trong các đạo binh thiên sứ.
- Sự Khiêm Nhường và Tôn Trọng Thẩm Quyền Tối Cao: Dù mạnh mẽ, Mi-chen “không dám lấy lời nhiếc móc mà đoán phạt”. Thay vào đó, ngài phó thác sự phán xét cho chính Đức Chúa Trời: “Nguyền Chúa quở trách mầy!”. Đây là một bài học sâu sắc về việc tôn trọng thẩm quyền tối thượng của Đức Chúa Trời ngay cả trong cuộc chiến thuộc linh. Mi-chen không lạm quyền của mình.
III. Mi-chen – Archangel Duy Nhất Được Nêu Danh
Danh xưng “Mi-chen” (מִיכָאֵל - Mikha'el) trong tiếng Hê-bơ-rơ có nghĩa là “Ai giống như Đức Chúa Trời?”. Đây vừa là một cái tên, vừa là một lời tuyên xưng thần tính độc nhất vô nhị của Đức Giê-hô-va. Mi-chen được nhắc đến nhiều lần trong Kinh Thánh:
- Đa-ni-ên 10:13, 21: Mi-chen được gọi là “một trong những quan trưởng đầu nhứt” và là “quan trưởng của các ngươi” (tức của dân Y-sơ-ra-ên), chiến đấu chống lại các thần linh của các nước ngoại bang. Ở đây, chức vụ của ngài như một vị tướng lĩnh bảo vệ dân sự Đức Chúa Trời được bày tỏ rõ ràng.
- Đa-ni-ên 12:1: “Khi đó, Mi-chen, quan trưởng lớn, là đấng đứng thay mặt cho con cái dân ngươi sẽ chổi dậy.” Ngài gắn liền với thời kỳ đại nạn và sự giải cứu cho dân Chúa.
- Khải Huyền 12:7: “Chiến tranh nổi lên trên trời: Mi-chen và các sứ người tranh chiến cùng con rồng.” Đây là đỉnh điểm của cuộc chiến thuộc linh, nơi Mi-chen và các thiên sứ của ngài đánh bại Sa-tan và quăng nó xuống đất.
Từ các phân đoạn trên, chúng ta có thể tổng kết hình ảnh Kinh Thánh về Archangel Mi-chen:
Vị Tướng Lĩnh Thiên Quân: Ngài lãnh đạo các đạo binh thiên sứ trong trận chiến chống lại thế lực của Sa-tan.
Đấng Bảo Vệ Dân Sự Đức Chúa Trời: Ngài đứng thay mặt và chiến đấu cho dân Y-sơ-ra-ên thuộc linh (tức Hội Thánh ngày nay).
Đầy Tớ Khiêm Nhường của Đấng Tối Cao: Mọi quyền năng và thẩm quyền của ngài đều đến từ và thuộc về Đức Chúa Trời. Ngài không tìm vinh quang cho riêng mình.
IV. Những Quan Niệm Sai Lầm Thường Gặp Về Archangel
Dựa trên nghiên cứu Kinh Thánh, chúng ta cần điều chỉnh một số quan niệm phổ biến:
1. Có Phải Nhiều Archangel Không? Kinh Thánh chỉ nêu tên rõ ràng Mi-chen là archangel. Một số truyền thống (không phải Tin Lành) liệt kê thêm Gabriel, Raphael, Uriel... Tuy nhiên, Kinh Thánh không bao giờ gọi Gabriel là “archangel”. Gabriel là một thiên sứ đặc biệt, đứng trước mặt Đức Chúa Trời (Lu-ca 1:19), có chức vụ truyền tin quan trọng (đấng tiên tri về Đấng Christ), nhưng danh xưng “archangel” được Kinh Thánh dành riêng cho Mi-chen. Việc suy đoán có bao nhiêu archangel là vượt quá sự mặc khải của Kinh Thánh.
2. Archangel Có Phải Là Chúa Giê-xu Không? Một số giáo phái dạy rằng Mi-chen là danh xưng khác của Chúa Giê-xu trước khi nhập thể. Đây là giáo lý sai lầm. Kinh Thánh phân biệt rõ ràng:
- Chúa Giê-xu là Con Đức Chúa Trời, được mọi thiên sứ thờ phượng (Hê-bơ-rơ 1:6).
- Mi-chen là một thiên sứ (dù là tổng lãnh), và với tư cách là một thọ tạo, ngài không bao giờ được thờ phượng (Khải Huyền 19:10, 22:8-9).
- Trong Giu-đe 9, Mi-chen nói “Nguyền Chúa quở trách mầy!” – ngài kêu cầu thẩm quyền của một Đấng cao hơn mình. Trong khi Chúa Giê-xu có thẩm quyền tha tội và phán xát chính ma quỷ.
V. Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân
Việc nghiên cứu về archangel không chỉ là kiến thức thần học suông, mà phải dẫn chúng ta đến sự thờ phượng Đức Chúa Trời và sống đẹp ý Ngài.
1. Tập Trung Vào Chúa, Không Phải Vào Các Thiên Sứ: Mục đích của mặc khải về thiên sứ và archangel là để làm sáng tỏ quyền năng, sự quan phòng và vinh quang của Đức Chúa Trời. Chúng ta tuyệt đối không được thờ phượng, cầu khẩn hay tôn sùng bất kỳ thiên sứ nào, kể cả Mi-chen (Cô-lô-se 2:18). Sự cầu nguyện và thờ phượng chỉ dành cho Đức Chúa Trời Ba Ngôi mà thôi. Mọi sự chú ý phải hướng về Chúa Giê-xu Christ, Đấng Trung Bảo duy nhất giữa Đức Chúa Trời và loài người.
2. Sống Với Tầm Nhìn Thiên Đàng và Cuộc Chiến Thuộc Linh: Sự hiện diện và hoạt động của archangel nhắc nhở chúng ta rằng có một thực tại thuộc linh đang diễn ra. Chúng ta không chiến đấu với thịt và huyết, mà với “các quyền thế, các thế lực... các thần dữ ở các miền trên trời” (Ê-phê-sô 6:12). Biết rằng có các đạo binh thiên sứ của Đức Chúa Trời đang thi hành ý chỉ Ngài cho chúng ta sự bình an và can đảm.
3. Học Tập Tinh Thần Khiêm Nhường và Tôn Trọng Thẩm Quyền: Archangel Mi-chen, dù quyền năng, vẫn khiêm nhường phó thác sự phán xét cho Đức Chúa Trời. Chúng ta càng phải học tập tinh thần ấy. Trong Hội Thánh, trong gia đình, trong xã hội, chúng ta cần biết vâng phục các thẩm quyền mà Đức Chúa Trời đã lập lên (Rô-ma 13:1), và trên hết, luôn nhìn nhận thẩm quyền tối cao của Chúa trong mọi tranh chấp, phán xét.
4. An Tâm Vào Sự Bảo Vệ và Chương Trình Cứu Rỗi của Đức Chúa Trời: Chức vụ của Mi-cen như đấng bảo vệ dân sự Đức Chúa Trời và là người công bố sự tái lâm của Chúa Giê-xu củng cố đức tin chúng ta. Chúng ta thuộc về Vua của các vua, được các đạo binh thiên đàng bảo vệ theo ý muốn hoàn hảo của Ngài. Sự hiện diện của archangel trong 1 Tê-sa-lô-ni-ca 4 nhắc chúng ta về niềm hy vọng phước hạnh: Chúa sẽ trở lại, và chúng ta sẽ được cất lên gặp Ngài.
Kết Luận
Archangel, theo sự mặc khải rõ ràng và tiết chế của Kinh Thánh, là một thuật ngữ chỉ về vị thủ lĩnh của các thiên sứ, và Mi-chen là nhân vật duy nhất được xác định mang danh hiệu này. Ngài là một đấng mạnh mẽ, chiến đấu cho dân sự Chúa, nhưng cũng vô cùng khiêm nhường, luôn quy phục thẩm quyền tối cao của Đức Chúa Trời. Việc nghiên cứu về ngài cuối cùng phải dẫn chúng ta đến sự thờ phượng Đấng Tạo Hóa vĩ đại, Đấng đã dựng nên muôn vật cả hữu hình lẫn vô hình. Thay vì tò mò hay tôn sùng các thiên sứ, chúng ta hãy tập trung vào Chúa Giê-xu Christ, “là hình ảnh của Đức Chúa Trời không thấy được, là Đấng sinh ra đầu hết thảy mọi vật thọ tạo... mọi vật đã được dựng nên trong Ngài... và nhờ Ngài mà được hòa thuận” (Cô-lô-se 1:15-20). Trong Ngài, chúng ta có sự cứu rỗi trọn vẹn và mối liên hệ trực tiếp với Cha Thiên Thượng, điều mà không một archangel nào có được.
Ước mong mỗi chúng ta, với sự hiểu biết chân chính từ Lời Chúa, sẽ sống một đời sống đức tin vững vàng, khiêm nhường, tỉnh thức và tràn đầy hy vọng về ngày trở lại vinh hiển của Đấng Christ, khi có tiếng của archangel và tiếng kèn của Đức Chúa Trời vang lên.