Phước Cho Ai Xây Dựng Hòa Bình
Trong Bài Giảng Trên Núi, một trong những giáo huấn nền tảng nhất của Chúa Giê-xu Christ, chúng ta bắt gặp một chuỗi những tuyên bố đảo lộn mọi quan niệm thông thường của thế gian – đó là Tám Mối Phước. Mối phước thứ bảy vang lên như một lời hứa đầy quyền năng và mời gọi: “Phước cho những kẻ làm cho người hòa thuận, vì sẽ được gọi là con của Đức Chúa Trời!” (Ma-thi-ơ 5:9). Nhưng “xây dựng hòa bình” trong ngữ cảnh Kinh Thánh này có ý nghĩa gì sâu xa hơn là chỉ sự vắng bóng của chiến tranh hay tranh cãi? Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ đi sâu khai phá ý nghĩa thần học, bối cảnh văn hóa, và những áp dụng thiết thực cho đời sống Cơ Đốc nhân từ lời tuyên phước đặc biệt này.
Giải Nghĩa Nguyên Văn: “Người Xây Dựng Hòa Bình”
Để hiểu trọn vẹn, chúng ta phải quay về với ngôn ngữ gốc. Trong tiếng Hy Lạp của Tân Ước, từ được dùng là “eirēnopoios” (εἰρηνοποιός). Từ này là sự kết hợp của “eirēnē” (hòa bình) và “poieō” (làm, tạo ra, thực hiện). Như vậy, một “eirēnopoios” không phải là người chỉ đơn thuần yêu chuộng hòa bình (peace-lover) hay giữ hòa bình (peacekeeper) một cách thụ động. Họ là một người kiến tạo hòa bình (peacemaker) – một chủ thể chủ động, năng động, dấn thân vào công việc khó khăn là tạo dựng nên hòa bình nơi nó chưa tồn tại hoặc đã bị phá vỡ.
Khái niệm “hòa bình” (eirēnē) ở đây cũng mang ý nghĩa Kinh Thánh đầy đủ của từ “Shalom” (שלום) trong tiếng Hê-bơ-rơ. Shalom không chỉ là sự vắng mặt của xung đột (negative peace), mà là một trạng thái toàn vẹn, thịnh vượng, hài hòa, và bình an trọn vẹn trong mối tương giao – với Đức Chúa Trời, với người khác, với chính mình, và với cả tạo vật. Vì thế, “xây dựng hòa bình” là công việc phục hồi sự toàn vẹn và hài hòa trong các mối quan hệ đã bị tội lỗi làm rạn nứt.
Bối Cảnh và Sự Tương Phản với Quan Niệm Thế Gian
Khi Chúa Giê-xu tuyên bố điều này, Ngài đang nói với một dân tộc đang sống dưới ách đô hộ của đế quốc La Mã. “Hòa bình La Mã” (Pax Romana) là thứ hòa bình được áp đặt bằng vũ lực và sự khuất phục. Đó là sự yên lặng của nghĩa địa, sự vâng phục vì sợ hãi. Trái ngược hoàn toàn, hòa bình mà Chúa Giê-xu nói đến và ban cho là một sự bình an từ bên trong, xuất phát từ mối quan hệ đúng đắn với Đức Chúa Trời. “Ta để sự bình an lại cho các ngươi; ta ban sự bình an ta cho các ngươi; ta cho các ngươi sự bình an chẳng phải như thế gian cho. Lòng các ngươi chớ bối rối và đừng sợ hãi.” (Giăng 14:27).
Người xây dựng hòa bình theo Chúa Giê-xu không dùng gươm giáo hay quyền lực cưỡng chế, nhưng dùng tình yêu thương, lòng thương xót, sự tha thứ, và chân lý. Họ là những sứ giả của sự hòa giải.
Chúa Giê-xu – Mẫu Mực Tối Cao của Người Xây Dựng Hòa Bình
Đỉnh điểm của sự mặc khải về một Đấng Xây Dựng Hòa Bình chính là Chúa Giê-xu Christ. Ngài được tiên tri Ê-sai gọi là “Chúa Bình An” (Ê-sai 9:6). Sứ đồ Phao-lô giải thích sứ mệnh hòa giải tối thượng của Ngài: “Vì ấy là Ngài [Đấng Christ] làm nên hòa bình của chúng ta; Ngài đã hiệp cả hai lại làm một, phá đổ bức tường ngăn cách... Ngài đã đến rao truyền sự hòa bình cho anh em là kẻ ở xa, và sự hòa bình cho kẻ ở gần.” (Ê-phê-sô 2:14, 17).
Công trình xây dựng hòa bình vĩ đại nhất của Ngài chính là sự hòa giải loài người tội lỗi với Đức Chúa Trời thánh khiết qua thập tự giá: “Vả, ấy là nhờ Ngài mà muôn vật đã được hòa với Đấng Tạo Hóa, dù là vật dưới đất hay vật trên trời, vì Ngài đã làm nên hòa bình bởi huyết của thập tự giá mình.” (Cô-lô-se 1:20). Như vậy, người xây dựng hòa bình thật là người bắt chước Chúa Giê-xu, tham gia vào chính sứ mệnh hòa giải của Ngài.
Phần Thưởng: “Sẽ Được Gọi Là Con của Đức Chúa Trời”
Đây không chỉ là một danh hiệu tôn vinh. Đây là một sự bày tỏ bản chất. Đức Chúa Trời là Đấng tạo hóa và duy trì sự hòa hợp (1 Cô-rinh-tô 14:33). Ngài đã chủ động hòa giải thế gian với chính mình trong Đấng Christ (2 Cô-rinh-tô 5:19). Khi chúng ta tham gia vào công việc xây dựng hòa bình, chúng ta đang thể hiện đặc điểm gia đình của mình. Chúng ta đang hành xử giống như Cha chúng ta trên trời. Việc “được gọi là con của Đức Chúa Trời” cho thấy chúng ta đang tham dự vào bản tính và công việc của Ngài. Sứ đồ Gia-cơ cũng liên kết chặt chẽ điều này: “Vả, sự công bình mà nhờ đó chúng ta được xưng là công bình thì đến bởi đức tin, đức tin ấy sanh ra bông trái của sự bình an trong sự hòa thuận với mọi người.” (Gia-cơ 3:18, một cách diễn giải sát ý).
Ứng Dụng Thực Tế: Làm Thế Nào Để Trở Thành Người Xây Dựng Hòa Bình?
Lời hứa phước hạnh này đi kèm với một sự kêu gọi hành động. Dưới đây là những lãnh vực thực tế mà Cơ Đốc nhân được mời gọi để xây dựng hòa bình:
1. Xây Dựng Hòa Bình Trong Mối Quan Hệ Cá Nhân & Gia Đình
- Chủ Động Giải Hòa: “Vậy nếu khi nào ngươi đem dâng của lễ nơi bàn thờ, mà nhớ lại anh em có điều gì nghịch cùng mình, thì hãy để của lễ trước bàn thờ, trở về giảng hòa với anh em trước đã; rồi hãy đến dâng của lễ.” (Ma-thi-ơ 5:23-24). Công việc thờ phượng Chúa không trọn vẹn nếu chúng ta cố tình bỏ qua mối thù nghịch với người khác.
- Lắng Nghe và Hiểu Biết: “Mỗi người trong anh em hãy chậm nói, chậm giận.” (Gia-cơ 1:19). Xây dựng hòa bình bắt đầu bằng việc kiềm chế phản ứng và tìm kiếm sự hiểu biết.
- Tha Thứ Như Chúa Đã Tha Thứ: “Hãy ở với nhau cách nhân từ, đầy dẫy lòng thương xót, tha thứ nhau như Đức Chúa Trời đã tha thứ anh em trong Đấng Christ vậy.” (Ê-phê-sô 4:32). Tha thứ là công cụ chính để phá vỡ vòng xoáy của sự trả thù và oán giận.
2. Xây Dựng Hòa Bình Trong Hội Thánh
- Theo Đuổi Sự Hiệp Một: “Hãy hết lòng hòa thuận với nhau.” (1 Phi-e-rơ 3:8). Sứ đồ Phao-lô khẩn thiết kêu gọi Hội Thánh Ê-phê-sô “giữ gìn sự hiệp một của Thánh Linh” (Ê-phê-sô 4:3). Người xây dựng hòa bình là người không gieo rắc sự chia rẽ, nhưng tìm cách hàn gắn trong tình yêu thương.
- Giải Quyết Xung Đột Cách Tin Kính: Ma-thi-ơ 18:15-17 đưa ra quy trình rõ ràng để giải quyết tội lỗi giữa các tín hữu, với mục tiêu tối hậu là giành lại anh chị em mình, chứ không phải đè bẹp họ.
3. Xây Dựng Hòa Bình Trong Xã Hội
- Lên Tiếng Cho Công Lý và Lẽ Phải: Hòa bình thật không dung dưỡng bất công. Các tiên tri như Mi-chê đã kết nối hòa bình với công lý (“Người đã tỏ cho ngươi điều gì là thiện; điều mà Đức Giê-hô-va đòi ngươi, há chẳng phải là làm sự công bình, ưa sự nhân từ và bước đi cách khiêm nhường với Đức Chúa Trời ngươi sao?” – Mi-chê 6:8).
- Là Hiện Thân của Ân Điển: Trong một thế giới đầy lên án và chia rẽ, Cơ Đốc nhân được gọi để sống và nói với thái độ ân điển, tìm kiếm cơ hội để kết nối và hàn gắn, ngay cả với những người khác biệt về quan điểm, chủng tộc, hay địa vị.
- Cầu Nguyện cho Hòa Bình: “Hãy cầu nguyện cho sự bình an của thành Giê-ru-sa-lem.” (Thi Thiên 122:6). Chúng ta cầu nguyện cho các nhà lãnh đạo và cho sự hòa thuận chung trong xã hội (1 Ti-mô-thê 2:1-2).
Phân Biệt: Xây Dựng Hòa Bình Không Có Nghĩa Là...
Để tránh hiểu lầm, cần làm rõ:
- Không phải là sự thỏa hiệp với tội lỗi hay chân lý: Hòa bình thật được xây dựng trên nền tảng của lẽ thật. Chúa Giê-xu là “Đường, Lẽ Thật, và Sự Sống” (Giăng 14:6). Đôi khi, lẽ thật của Phúc Âm sẽ gây nên sự chia rẽ (Ma-thi-ơ 10:34-36), nhưng mục đích sau cùng vẫn là đem con người đến sự hòa thuận với Đức Chúa Trời.
- Không phải là né tránh xung đột bằng mọi giá: Có những xung đột cần thiết để bảo vệ người yếu đuối hoặc bênh vực lẽ phải. Người xây dựng hòa bình dũng cảm bước vào những xung đột đó với tinh thần yêu thương và xây dựng.
- Không phải là sự thụ động hay yếu đuối: Trái lại, nó đòi hỏi sự can đảm, sức mạnh nội tâm, sự khôn ngoan và lòng kiên nhẫn phi thường. “Sự dịu dàng của lưỡi thì bẻ gãy các xương.” (Châm Ngôn 25:15).
Kết Luận: Lời Mời Gọi Trở Nên Con Cái Đức Chúa Trời
Mối phước “Phước cho ai xây dựng hòa bình” là một lời mời gọi đầy vinh dự và thách thức cho mỗi Cơ Đốc nhân. Nó mời chúng ta bước ra khỏi vai trò của một khán giả thụ động, hay một nạn nhân của xung đột, để trở thành những tác nhân chủ động, những sứ giả của sự hòa giải, theo gương Chúa Giê-xu. Công việc này bắt đầu từ chính mối quan hệ đã được hòa thuận của chúng ta với Đức Chúa Trời qua Đấng Christ (Rô-ma 5:1), rồi tuôn tràn ra trong gia đình, Hội Thánh, và xã hội. Mỗi lời nói hàn gắn, mỗi cử chỉ tha thứ, mỗi nỗ lực hiểu biết, mỗi lời cầu nguyện cho kẻ thù nghịch – tất cả đều là những viên gạch xây dựng nước Đức Chúa Trời, nước của sự shalom trọn vẹn. Và trong công việc thánh này, chúng ta kinh nghiệm phước hạnh sâu xa nhất: được biết mình thật sự là con cái của Đức Chúa Trời, đang cùng Ngài thực hiện công cuộc phục hồi mọi sự.