Chúa là Đấng chăn giữ tôi" có ý nghĩa gì (Thi thiên 23)?
Thi thiên 23 là một trong những phân đoạn Kinh Thánh được yêu mến nhất, được nhiều tín hữu thuộc lòng và tìm thấy sự an ủi sâu sắc. Trong bản văn, vua Đa-vít tuyên bố: “Đức Giê-hô-va là Đấng chăn giữ tôi; tôi sẽ chẳng thiếu thốn gì.” (Thi 23:1). Nhưng điều gì đằng sau hình ảnh “Đấng chăn giữ” và làm thế nào chúng ta hiểu được ý nghĩa trọn vẹn của Thi thiên này? Bài viết này sẽ đi sâu vào bối cảnh, từ ngữ Hê-bơ-rơ, hình ảnh văn hóa và thần học, cùng những áp dụng thực tiễn cho đời sống Cơ Đốc.
I. Bối cảnh của Thi thiên 23
Thi thiên 23 được truyền thống cho là do Đa-vít sáng tác, có lẽ trong thời kỳ ông còn là người chăn chiên trước khi lên ngôi, hoặc sau này khi ông đã trải qua những năm tháng gian nan. Hình ảnh người chăn chiên rất gần gũi với Đa-vít (1 Sa-mu-ên 16:11; 17:34-35). Ông đã từng bảo vệ bầy chiên khỏi sư tử và gấu. Vì vậy, khi dùng hình ảnh “Đức Giê-hô-va là Đấng chăn giữ tôi”, Đa-vít đang so sánh sự chăm sóc và bảo vệ của Chúa với những gì ông đã làm cho chiên của mình.
Trong tiếng Hê-bơ-rơ, từ được dùng là “רָעָה” (ra‛ah), có nghĩa là “chăn, dẫn dắt, chăm sóc”. Khi dùng làm danh từ, “רֹעֶה” (ro‛eh) nghĩa là “người chăn”. Vậy “Đức Giê-hô-va là רֹעִי (ro‛i) – Đấng chăn của tôi.”
II. Phân tích từng câu trong Thi thiên 23
1. “Đức Giê-hô-va là Đấng chăn giữ tôi; tôi sẽ chẳng thiếu thốn gì.” (câu 1)
Trong văn hóa Cận Đông cổ, người chăn chiên chịu trách nhiệm hoàn toàn cho sự sống của đàn chiên. Ông cung cấp thức ăn, nước uống, chỗ nghỉ ngơi, bảo vệ khỏi thú dữ, và dẫn dắt đến đồng cỏ xanh tươi. Khi tuyên bố Chúa là Đấng chăn, Đa-vít khẳng định rằng mọi nhu cầu của ông đều được đáp ứng. “Tôi sẽ chẳng thiếu thốn gì” không có nghĩa là cuộc sống không có khó khăn, mà là trong sự chăm sóc của Chúa, ông sẽ có đủ những gì cần thiết theo ý Ngài (Phi-líp 4:19).
2. “Ngài khiến tôi an nghỉ nơi đồng cỏ xanh tươi, Dẫn tôi đến mé nước bình tịnh.” (câu 2)
“Đồng cỏ xanh tươi” (tiếng Hê-bơ-rơ: נְאוֹת דֶּשֶׁא – ne’oth deshe’) gợi lên hình ảnh những bãi cỏ non mơn mởn, nơi chiên có thể ăn no nê. “Mé nước bình tịnh” (מֵי מְנֻחוֹת – mey menuchot) là dòng nước yên tĩnh, êm đềm, không ồn ào, không cuồng lưu, giúp chiên uống cách an toàn. Ở đây, Chúa dẫn dắt con dân Ngài vào nơi nghỉ ngơi và thỏa lòng. Đó là hình ảnh của sự bình an và sự thỏa nguyện thuộc linh.
3. “Ngài bổ lại linh hồn tôi, Dẫn tôi vào các lối công bình, vì cớ danh Ngài.” (câu 3)
Cụm “bổ lại linh hồn tôi” (יְשׁוֹבֵב נַפְשִׁי – yeshovev nafshi) có thể hiểu là “phục hồi”, “làm mới lại”, hoặc “dẫn về”. Sau khi ăn uống no nê, chiên cần được nghỉ ngơi, và người chăn giúp chúng hồi sức. Về mặt thuộc linh, Chúa phục hồi tâm hồn chúng ta khi mệt mỏi, thất vọng, hay lạc lối. Ngài cũng dẫn chúng ta vào “các lối công bình” (מַעְגְּלֵי־צֶדֶק – ma‛agle-tsedek) – những con đường ngay thẳng, phù hợp với tiêu chuẩn của Ngài. Mục đích của sự dẫn dắt này là “vì cớ danh Ngài” – để danh Chúa được tôn vinh qua đời sống của chúng ta.
4. “Dầu khi tôi đi trong trũng bóng chết, Tôi sẽ chẳng sợ tai họa nào; vì Chúa ở cùng tôi: Cây trượng và cây gậy của Chúa an ủi tôi.” (câu 4)
“Trũng bóng chết” (גַּיְא צַלְמָוֶת – gay’ tsalmavet) là một thung lũng tối tăm, nguy hiểm, có thể là nơi ẩn nấp của thú dữ. Dù ở trong hoàn cảnh đáng sợ nhất, Đa-vít vẫn tin cậy sự hiện diện của Chúa. “Chúa ở cùng tôi” (עִמָּדִי – immadi) là nền tảng của sự can đảm. “Cây trượng và cây gậy” là dụng cụ của người chăn: cây gậy ngắn để chống đỡ và bảo vệ, cây trượng dài để dẫn dắt và kéo về. Cả hai đều mang lại sự an ủi vì biểu thị quyền năng và sự hướng dẫn của Chúa.
5. “Chúa dọn bàn cho tôi Trước mặt kẻ thù nghịch tôi; Chúa xức dầu đầu tôi, Chén tôi đầy tràn.” (câu 5)
Hình ảnh thay đổi: từ người chăn chiên sang người chủ nhà tiếp đãi khách quý. “Dọn bàn” (תַּעֲרֹךְ שֻׁלְחָן – ta‛arokh shulchan) thể hiện sự chuẩn bị bữa tiệc. Dù có kẻ thù hiện diện, Chúa vẫn ban cho chúng ta sự dư dật. “Xức dầu đầu” là dấu hiệu của sự vinh hiển, niềm vui và sự chúc phước (Thi 45:7). “Chén tôi đầy tràn” nói lên sự thỏa mãn trọn vẹn. Ở đây, Chúa không chỉ cung ứng nhu cầu căn bản mà còn ban dư dật, vượt trên sự mong đợi.
6. “Quả thật, trọn đời tôi Phước hạnh và sự thương xót sẽ theo tôi; Tôi sẽ ở trong nhà Đức Giê-hô-va Cho đến lâu dài.” (câu 6)
Đa-vít khẳng định sự chắc chắn về phước hạnh và sự thương xót (חֶסֶד – chesed) của Chúa trong suốt cuộc đời mình. “Sự thương xót” ở đây là tình yêu thương bền vững, lòng thành tín của giao ước. Cuối cùng, ông tuyên bố “tôi sẽ ở trong nhà Đức Giê-hô-va cho đến lâu dài.” Đây là lời hứa về sự hiện diện vĩnh viễn với Chúa, sự an toàn và vui mừng đời đời. Đó cũng là sự báo trước về thiên đàng, nơi con dân Chúa sẽ ở cùng Ngài mãi mãi.
III. Chúa Giê-xu – Người Chăn Nhân Lành
Trong Tân Ước, Chúa Giê-xu tự xưng là “Người chăn nhân lành” (Giăng 10:11,14). Ngài phán: “Ta là người chăn hiền lành; người chăn hiền lành vì chiên mình phó sự sống mình.” Chúa Giê-xu hoàn toàn ứng nghiệm hình ảnh Đấng chăn trong Thi thiên 23. Ngài dẫn dắt, nuôi dưỡng, bảo vệ và hy sinh mạng sống vì chiên. Qua sự chết và sự sống lại của Ngài, chúng ta được đưa vào sự chăm sóc vĩnh cửu của Đấng Chăn Chiên Lớn (Hê-bơ-rơ 13:20).
Đặc biệt, Chúa Giê-xu dùng hình ảnh “cửa chuồng chiên” và “người chăn” để chỉ về Ngài. Chiên của Ngài nghe tiếng Ngài và theo Ngài (Giăng 10:3-4). Điều này tương ứng với Thi thiên 23: “Ngài khiến tôi an nghỉ… Dẫn tôi…”. Chúa Giê-xu cũng là Đấng dẫn chúng ta đến đồng cỏ thiêng liêng là Lời Ngài và sự hiện diện của Ngài.
IV. Ý nghĩa thần học của “Chúa là Đấng chăn giữ tôi”
Thi thiên 23 bày tỏ nhiều thuộc tính của Đức Chúa Trời:
- Chúa Quan Phòng: Ngài chu cấp mọi nhu cầu (câu 1-2).
- Chúa Phục Hồi: Ngài làm mới tâm linh chúng ta (câu 3).
- Chúa Dẫn Dắt: Ngài chỉ cho chúng ta con đường ngay thẳng (câu 3).
- Chúa Hiện Diện: Ngài ở cùng chúng ta trong mọi hoàn cảnh (câu 4).
- Chúa Bảo Vệ: Ngài dùng cây trượng và gậy để bảo vệ (câu 4).
- Chúa Ban Phước Dư Dật: Ngài dọn bàn, xức dầu, chén đầy tràn (câu 5).
- Chúa Thành Tín: Phước hạnh và sự thương xót theo chúng ta suốt đời (câu 6).
- Chúa Hứa Đời Đời: Chúng ta sẽ ở trong nhà Chúa mãi mãi (câu 6).
Đặc biệt, danh “Đức Giê-hô-va” (Yahweh) được dùng, nhấn mạnh Chúa là Đấng Tự Hữu Hằng Hữu, đã lập giao ước với dân Ngài, và giữ lời hứa của Ngài.
V. Áp dụng thực tiễn trong đời sống Cơ Đốc
Làm thế nào để chúng ta sống và trải nghiệm Chúa là Đấng chăn giữ mình?
1. Nhận biết Chúa là Đấng chăn giữ cá nhân
Thi thiên 23 dùng đại từ “tôi” và “của tôi”. Điều này nhắc nhở rằng mối quan hệ của chúng ta với Chúa là cá nhân. Chúng ta cần đến với Ngài như chiên thuộc về Người Chăn Nhân Lành, biết tiếng Ngài và bước đi theo sự dẫn dắt của Ngài qua Thánh Linh và Lời Ngài.
2. Tin cậy vào sự chu cấp của Chúa
Dù hoàn cảnh có vẻ thiếu thốn, chúng ta hãy tin rằng Chúa biết điều chúng ta cần và sẽ cung ứng đúng thời điểm. “Tôi sẽ chẳng thiếu thốn gì” là lời hứa cho những ai ở trong sự chăn dắt của Ngài.
3. Tìm sự an nghỉ và phục hồi nơi Chúa
Trong cuộc sống bận rộn, hãy dành thời gian tĩnh nguyện, đọc Kinh Thánh, cầu nguyện để linh hồn được phục hồi. Chúa muốn chúng ta đến bên “mé nước bình tịnh” và được Ngài dẫn đến “đồng cỏ xanh tươi”.
4. Đi theo sự dẫn dắt của Chúa
Chúa dẫn chúng ta vào các lối công bình, điều đó đòi hỏi sự vâng lời và từ bỏ những lối riêng. Hãy nhạy bén với tiếng Chúa qua Lời Ngài và Thánh Linh để không đi lạc.
5. Không sợ hãi vì biết Chúa hiện diện
Khi đối diện với khó khăn, bệnh tật, mất mát, hay bất cứ “trũng bóng chết” nào, chúng ta có thể an tâm vì Chúa ở cùng. Cây trượng và gậy của Ngài an ủi chúng ta. Hãy nhớ lại những lần Chúa đã giải cứu trong quá khứ.
6. Vui hưởng sự dư dật và phước hạnh của Chúa
Chúa ban cho chúng ta không chỉ đủ mà còn dư dật. Hãy biết ơn và chia sẻ phước hạnh đó với người khác. Sự xức dầu tượng trưng cho Thánh Linh đầy dẫy, chúng ta cần sống đầy dẫy Thánh Linh mỗi ngày.
7. Sống với viễn cảnh đời đời
Cuộc đời này chỉ là tạm, nhưng chúng ta có lời hứa sẽ ở trong nhà Chúa đời đời. Điều đó cho chúng ta hy vọng và động lực sống vì Ngài.
VI. Kết luận
Thi thiên 23 là một bản tóm tắt tuyệt vời về sự chăm sóc của Đức Chúa Trời dành cho con dân Ngài. Hình ảnh “Chúa là Đấng chăn giữ tôi” cho thấy tình yêu thương, sự gần gũi, sự bảo vệ và sự dẫn dắt trọn đời của Ngài. Khi chúng ta đặt niềm tin nơi Chúa Giê-xu, Người Chăn Nhân Lành, chúng ta có thể kinh nghiệm sự thật của Thi thiên này trong cuộc sống hằng ngày. Hãy luôn nhớ rằng dù có đi qua thung lũng tối tăm, chúng ta không cô đơn, vì Đấng chăn giữ chúng ta luôn đồng hành, dẫn dắt, và cuối cùng đưa chúng ta về nhà đời đời với Ngài.
“Đức Giê-hô-va là Đấng chăn giữ tôi; tôi sẽ chẳng thiếu thốn gì.” (Thi thiên 23:1)