Chúa Giê-su Là Ai? Tìm Hiểu Về Cuộc Đời và Di Sản của Ngài

Trong dòng chảy của lịch sử, không một nhân vật nào đã định hình nền văn minh, đức tin và hy vọng của nhân loại sâu sắc như Chúa Giê-su Christ. Câu hỏi “Chúa Giê-su là ai?” không chỉ là một câu hỏi lịch sử hay thần học, mà là câu hỏi mang tính sống còn đối với mỗi cá nhân. Sứ đồ Phi-e-rơ đã tuyên xưng: “Chúa là Đấng Christ, Con Đức Chúa Trời hằng sống” (Ma-thi-ơ 16:16). Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khám phá căn tính, cuộc đời, công việc và di sản vĩnh cửu của Ngài dựa trên nền tảng Kinh Thánh.

Kinh Thánh mặc khải về Chúa Giê-su qua nhiều danh xưng và tước hiệu, mỗi danh xưng hé lộ một khía cạnh về bản chất và chức vụ của Ngài.

1. Giê-su (Jesus/Iēsous - Ἰησοῦς): Danh xưng này có nguồn gốc từ tiếng Hê-bơ-rơ “Yeshua” (יֵשׁוּעַ) hoặc “Yehoshua” (יְהוֹשׁוּעַ), có nghĩa là “Giê-hô-va là sự cứu rỗi”. Thiên sứ đã phán với Giô-sép: “ngươi sẽ đặt tên là Jêsus, vì chính Ngài sẽ cứu dân mình ra khỏi tội” (Ma-thi-ơ 1:21). Ngay từ tên gọi, sứ mệnh cứu chuộc của Ngài đã được bày tỏ.

2. Christ (Christos - Χριστός): Đây không phải là họ, mà là một chức vụ. Từ “Christ” là phiên âm của từ Hy Lạp “Christos”, dịch từ tiếng Hê-bơ-rơ “Mashiach” (מָשִׁיחַ), nghĩa là “Đấng được xức dầu”. Trong Cựu Ước, các vị vua, thầy tế lễ và tiên tri được xức dầu để nhậm chức. Chúa Giê-su là Đấng Mê-si được hứa ban, Đấng được xức dầu bởi Đức Thánh Linh để hoàn thành trọn vẹn ba chức vụ: Vua, Thầy Tế Lễ và Tiên Tri (Lu-ca 4:18-19).

3. Con Đức Chúa Trời: Danh hiệu này xác nhận mối liên hệ độc nhất vô nhị và bản thể thần thánh của Chúa Giê-su với Đức Chúa Cha. Ngài không phải là một tạo vật được dựng nên, mà là “Con Một” (Monogenēs - Μονογενής), nghĩa là Con độc sanh, cùng một bản thể với Đức Chúa Trời (Giăng 1:14, 18). Trong thư tín Rô-ma 9:5, sứ đồ Phao-lô gọi Ngài là “Đấng Christ, là Đức Chúa Trời đáng ngợi khen đời đời”.

4. Con Người: Đây là danh xưng Chúa Giê-su thường dùng nhất để chỉ về chính mình (trên 80 lần trong các sách Phúc Âm). Danh xưng này vừa nhấn mạnh nhân tính trọn vẹn của Ngài, vừa ám chỉ đến lời tiên tri trong Đa-ni-ên 7:13-14 về một Đấng có nguồn gốc siêu nhiên, được trao quyền cai trị đời đời. Ngài là Đấng kết nối thiên đàng và đất, là Đấng Trung Bảo giữa Đức Chúa Trời và loài người.

5. Chúa (Kyrios - Κύριος): Trong bản Hy Lạp của Cựu Ước (Bảy Mươi), từ “Kyrios” được dùng để dịch danh xưng GIA-VÊ (YHWH). Khi Tân Ước gọi Chúa Giê-su là “Kyrios”, điều này là một tuyên bố mạnh mẽ về thần tính của Ngài. Phi-e-rơ tuyên bố: “Hết thảy nhà Y-sơ-ra-ên khá biết chắc rằng Đức Chúa Trời đã tôn Jêsus nầy, mà các ngươi đã đóng đinh trên thập tự giá, làm Chúa và Đấng Christ” (Công vụ 2:36).

Cuộc đời Chúa Giê-su không phải là một huyền thoại, mà là lịch sử được các sứ đồ thuật lại dưới sự soi dẫn của Đức Thánh Linh.

1. Sự Giáng Sinh (Nhập Thể): Sự kiện Ngôi Lời (Logos - Λόγos) trở nên xác thịt (Giăng 1:14) là nền tảng của đức tin Cơ Đốc. Chúa Giê-su được thai dựng cách nhiệm mầu bởi Đức Thánh Linh trong lòng trinh nữ Ma-ri (Lu-ca 1:35), đảm bảo Ngài không mang tội tổ tông. Sự nhập thể thể hiện tình yêu tột cùng của Đức Chúa Trời: “Đức Chúa Trời yêu thương thế gian, đến nỗi đã ban Con một của Ngài” (Giăng 3:16).

2. Thời Gian Ẩn Dật và Chịu Phép Báp-tem: Ba mươi năm đầu đời, Ngài sống một cuộc đời bình thường tại Na-xa-rét, vâng phục cha mẹ (Lu-ca 2:51). Sự khởi đầu chức vụ công khai được đánh dấu bằng phép báp-tem tại sông Giô-đanh. Hành động này không phải vì Ngài có tội, mà để “làm cho trọn mọi việc công bình” (Ma-thi-ơ 3:15) – Ngài đồng nhất hóa với tội nhân mà Ngài đến để cứu, và Đức Chúa Cha đã xác nhận: “Nầy là Con yêu dấu của ta, đẹp lòng ta mọi đàng” (Ma-thi-ơ 3:17).

3. Chức Vụ Công Khai: Dạy Dỗ, Chữa Lành và Bày Tỏ Quyền Năng: Trong ba năm rưỡi, Chúa Giê-su đi khắp xứ, rao giảng tin lành về nước Đức Chúa Trời. Các phép lạ Ngài làm – chữa bệnh, đuổi quỷ, dẹp yên sóng gió, hóa bánh ra nhiều – không chỉ là hành động nhân từ, mà là những “dấu chỉ” (sēmeia - σημεῖα) xác nhận Ngài là Đấng Mê-si và Nước Đức Chúa Trời đã đến (Ma-thi-ơ 11:2-5). Lời dạy của Ngài, như Bài Giảng Trên Núi (Ma-thi-ơ 5-7), bày tỏ tiêu chuẩn công bình tuyệt đối của Đức Chúa Trời và bản chất của Nước Thiên Đàng.

4. Sự Chết Chuộc Tội Trên Thập Tự Giá: Đây là đỉnh điểm của chương trình cứu rỗi. Chúa Giê-su đã chết không phải như một người tử đạo, mà như một của lễ chuộc tội trọn vẹn. Tiếng kêu trên thập tự giá “Mọi việc đã được trọn” (Tetelestai - Τετέλεσται, Giăng 19:30) trong tiếng Hy Lạp mang ý nghĩa pháp lý: “Món nợ đã được thanh toán trọn vẹn”. Ngài gánh thay án phạt tội lỗi của chúng ta, như lời tiên tri Ê-sai: “Người đã vì tội lỗi chúng ta mà bị vết, vì sự gian ác chúng ta mà bị thương... Đức Giê-hô-va đã làm cho tội lỗi của hết thảy chúng ta đều chất trên người” (Ê-sai 53:5-6).

5. Sự Phục Sinh và Thăng Thiên: Ngôi mộ trống là bằng chứng tối hậu về chiến thắng của Ngài trên tội lỗi và sự chết. Sự phục sinh (Anastasis - Ἀνάστασις) của Chúa Giê-su là nền tảng của đức tin Cơ Đốc (1 Cô-rinh-tô 15:14). Sau 40 ngày hiện ra với các môn đồ, Ngài thăng thiên về trời, ngồi bên hữu Đức Chúa Trời, thể hiện địa vị tối cao và đang cầu thay cho các thánh đồ (Hê-bơ-rơ 7:25).

Công việc của Chúa Giê-su không dừng lại ở thế kỷ thứ nhất, mà đang tiếp diễn và để lại di sản đời đời.

1. Công Việc Cứu Chuộc (Soteriology - Σωτηριολογία): Ngài là Đấng Cứu Rỗi duy nhất. “Chẳng có sự cứu rỗi trong đấng nào khác; vì ở dưới trời, chẳng có danh nào khác ban cho loài người, để chúng ta phải nhờ đó mà được cứu” (Công vụ 4:12). Sự cứu rỗi Ngài ban là trọn vẹn: Xưng công bình (tội được tha, được kể là công bình), Thánh hóa (được nên thánh nhờ Thánh Linh) và Vinh hiển hóa (được phục hồi trọn vẹn trong thân thể vinh hiển khi Ngài trở lại).

2. Chức Vụ Đang Tiếp Diễn:

• Thầy Tế Lễ Thượng Phẩm: Trên thiên đàng, Ngài đang cầu thay cho chúng ta (Hê-bơ-rơ 4:14-16). Chúng ta có thể “vững lòng đến gần ngôi ơn phước” vì có một Đấng Thượng Tế cảm thương sự yếu đuối chúng ta.
• Chúa của Hội Thánh: Ngài đang xây dựng Hội Thánh Ngài, và “các cửa âm phủ chẳng thắng được hội đó” (Ma-thi-ơ 16:18). Ngài là đầu của thân thể, tức Hội Thánh (Cô-lô-se 1:18).
• Đấng Trung Bảo: “Chỉ có một Đức Chúa Trời, và chỉ có một Đấng Trung bảo ở giữa Đức Chúa Trời và loài người, tức là Đức Chúa Jêsus Christ, là người” (1 Ti-mô-thê 2:5). Mọi lời cầu nguyện, sự thờ phượng đều đến với Chúa Cha qua Danh Ngài.

3. Lời Hứa Về Sự Tái Lâm: Di sản của Chúa Giê-su vẫn chưa hoàn tất. Ngài đã hứa sẽ trở lại một cách hữu hình và vinh hiển. “Khi Con người ngự trong sự vinh hiển mình mà đến với các thiên sứ thánh, thì Ngài sẽ ngồi trên ngôi vinh hiển của Ngài” (Ma-thi-ơ 25:31). Sự tái lâm này là niềm hy vọng trọn vẹn của Hội Thánh, hướng đến sự phán xét cuối cùng, sự thiết lập trời mới đất mới và sự hiệp một đời đời giữa Đức Chúa Trời và con dân Ngài (Khải huyền 21:1-4).

Hiểu biết về Chúa Giê-su phải dẫn đến sự biến đổi trong đời sống hằng ngày.

1. Đặt Đức Tin và Sự Vâng Phục Trọn Vẹn Nơi Ngài: Câu hỏi “Chúa Giê-su là ai?” đòi hỏi một sự đáp cá nhân. Không chỉ nhìn nhận Ngài là một bậc thầy vĩ đại, mà phải tiếp nhận Ngài là Chúa và Đấng Cứu Rỗi của đời mình. Điều này đòi hỏi sự ăn năn tội lỗi và đặt trọn đời sống dưới sự cai trị của Ngài.

2. Sống Trong Mối Quan Hệ Con Thảo với Đức Chúa Trời: Vì Chúa Giê-su đã mở đường, chúng ta có thể gọi Đức Chúa Trời là “Abba, Cha” (Rô-ma 8:15). Hãy sống mỗi ngày trong nhận thức về tình yêu và địa vị làm con của mình, đến với Cha trong sự cầu nguyện thân mật.

3. Bước Đi Theo Gương Ngài Trong Sự Khiêm Nhường và Phục Vụ: “Hãy có đồng một tâm tình như Đấng Christ đã có... Ngài đã tự hạ mình, vâng phục cho đến chết, thậm chí chết trên cây thập tự” (Phi-líp 2:5-8). Đời sống Cơ Đốc nhân là đời sống vác thập tự giá mình hằng ngày, từ bỏ chính mình, và phục vụ người khác trong tình yêu thương.

4. Rao Truyền Danh Ngài: Hiểu về Chúa Giê-su đem lại cho chúng ta một sứ mạng không thể ủy thác: làm chứng về Ngài. Chúng ta được kêu gọi để “nên tay chân miệng lưỡi về sự công bình của Đức Chúa Trời” (Rô-ma 10:14-15), chia sẻ Phúc Âm về Con Người đã chịu chết và sống lại cho sự cứu rỗi của nhân loại.

Chúa Giê-su Christ không phải là một nhân vật lịch sử đơn thuần có thể được nghiên cứu rồi cất vào thư viện. Ngài là Đức Chúa Trời nhập thể, Đấng Cứu Chuộc đang sống, Chúa của vũ trụ và là Bạn thiết của tội nhân. Cuộc đời Ngài là hiện thân của tình yêu thương và ân điển, cái chết Ngài là giá chuộc tội lỗi, và sự sống lại Ngài là lời hứa về sự sống đời đời cho những ai tin cậy nơi Ngài. Câu hỏi then chốt của Phi-lát “Vậy thì ngươi là vua sao?” (Giăng 18:37) vẫn vang vọng đến hôm nay. Chúa Giê-su đã trả lời: “Nói rằng ta là vua, ta vì đó đã sanh, và vì đó mà ta đã đến thế gian, để làm chứng cho lẽ thật”. Lẽ thật đó là: Ngài là Vua, và Vua của bạn. Sự đáp ứng của bạn với lẽ thật này sẽ quyết định số phận đời đời của bạn. Hãy tin cậy, vâng phục và tôn thờ Ngài hôm nay.