Chúa Giê-su muốn nói gì khi gọi các môn đồ là muối của đất?

Trong Bài Giảng Trên Núi, một trong những bài giảng nền tảng về bản chất và đạo đức của Vương Quốc Đức Chúa Trời, Chúa Giê-su Christ đã dùng những hình ảnh rất đời thường nhưng đầy sức nặng để mô tả vị trí và trách nhiệm của những người theo Ngài. Một trong những tuyên bố ngắn gọn nhưng sâu sắc nhất là: “Các ngươi là muối của đất” (Ma-thi-ơ 5:13a). Để thấu hiểu trọn vẹn ý nghĩa của ẩn dụ này, chúng ta cần đặt nó vào đúng bối cảnh văn hóa, lịch sử và thần học, đồng thời khám phá những hàm ý thực tiễn cho đời sống Cơ Đốc nhân ngày nay.

Bối Cảnh của Lời Tuyên Bố: Bài Giảng Trên Núi

Lời tuyên bố “Các ngươi là muối của đất” được tìm thấy trong Ma-thi-ơ 5:13, ngay sau Tám Mối Phước Thật (Ma-thi-ơ 5:3-12). Điều này có ý nghĩa quan trọng. Chúa Giê-su vừa mô tả phước hạnh và đặc tính của công dân Nước Thiên Đàng – những người có tâm linh nghèo khó, hay thương xót, có lòng trong sạch, chịu bắt bớ vì sự công bình. Ngay lập tức, Ngài chuyển sang nói về vai trò và ảnh hưởng của họ trong thế giới. Các môn đồ không được ban phước chỉ để hưởng thụ sự an ủi riêng tư; họ được ban phước để trở thành phương tiện ban phước và tạo nên sự khác biệt. Họ là “muối” và là “sự sáng” (câu 14). Hình ảnh muối được nhắc đến trước, có lẽ ám chỉ đến một ảnh hưởng âm thầm, từ bên trong, thường không được nhìn thấy nhưng lại rất cần thiết.

Muối Trong Thế Giới Thời Kinh Thánh: Ý Nghĩa Văn Hóa và Thực Tiễn

Để giải nghĩa ẩn dụ, trước hết phải hiểu giá trị và công dụng của muối trong thế giới thời Chúa Giê-su. Muối không phải là thứ xa xỉ mà là một tất yếu cho cuộc sống. Có ít nhất ba chức năng chính:

• 1. Chất Bảo Quản (Preservative): Trong thời đại không có tủ lạnh, muối là phương pháp chính để ngăn chặn sự hư thối của thực phẩm, đặc biệt là thịt và cá. Muối hút ẩm và ức chế sự phát triển của vi khuẩn gây hư hỏng. Do đó, muối giúp bảo tồn sự sống và kéo dài giá trị sử dụng của thức ăn.
• 2. Chất Tạo Hương Vị (Seasoning): Muối làm tăng và mang lại hương vị cho thức ăn. Thức ăn nhạt nhẽo (thiếu muối) trở nên vô vị, không hấp dẫn. Muối ở đây tượng trưng cho phẩm chất làm cho cuộc sống đáng sống, mang lại ý nghĩa và sự thú vị.
• 3. Chất Thanh Tẩy và Sát Trùng (Purifier/Antiseptic): Muối được dùng trong y học cổ đại để làm sạch vết thương và ngăn ngừa nhiễm trùng (xem Ê-xê-chi-ên 16:4). Nó cũng được dùng trong các của lễ (Lê-vi Ký 2:13). Ở đây, muối tượng trưng cho tính thuần khiết, sự thanh tẩy và giao ước.

Trong tiếng Hy Lạp, từ được dùng cho “muối” là ἅλας (halas). Từ này gắn liền với ý tưởng về sự khôn ngoan và lời nói có ân điển (Cô-lô-se 4:6: “Lời nói anh em phải có ân điển và nêm thêm muối”).

Giải Nghĩa “Muối Của Đất”: Ba Lớp Ý Nghĩa Thần Học

Từ những hiểu biết về công dụng của muối, chúng ta có thể rút ra những hàm ý thần học sâu sắc cho danh hiệu “muối của đất”.

1. Vai Trò Bảo Quản Chống Lại Sự Hư Hoại Đạo Đức và Thuộc Linh

“Đất” (γῆς (gēs)) ở đây có thể hiểu là thế giới, nhân loại, hoặc xã hội loài người. Thế giới, vì tội lỗi, luôn có khuynh hướng đi đến sự hư nát và bại hoại về mặt đạo đức (Rô-ma 1:28-32). Cơ Đốc nhân được kêu gọi đứng trong thế giới như một lực lượng kiềm chế sự lan rộng của tội lỗi và sự ác. Sự hiện diện của Hội Thánh, những lời cầu nguyện của các thánh đồ, đời sống công chính và lời chứng về Phúc Âm đóng vai trò như muối, làm chậm lại quá trình “thối rữa” thuộc linh của xã hội. Như muối thấm vào thịt, Cơ Đốc nhân phải tham gia, hiện diện và ảnh hưởng một cách chủ động vào mọi tầng lớp của xã hội.

2. Vai Trò Mang Lại Hương Vị và Ý Nghĩa Cho Cuộc Sống

Một thế giới không có Đấng Christ là một thế giới “nhạt nhẽo” – thiếu đi ý nghĩa đích thực, sự hy vọng trọn vẹn và niềm vui bền vững. Chúa Giê-su tuyên bố Ngài đến để ban sự sống dư dật (Giăng 10:10). Cơ Đốc nhân, bằng đời sống vui mừng, bình an vượt quá mọi hiểu biết (Phi-líp 4:7), tình yêu thương lạ thường (Giăng 13:35) và niềm hy vọng về tương lai, sẽ “tạo hương vị” cho cuộc đời chung quanh. Họ chứng tỏ rằng cuộc sống trong Đấng Christ là đáng sống, phong phú và tràn đầy mục đích. Họ trả lời cho câu hỏi hiện sinh về ý nghĩa cuộc đời bằng chính đời sống mình.

3. Vai Trò Thanh Tẩy và Giữ Giao Ước

Muối còn liên quan đến giao ước. Trong Cựu Ước, muối là biểu tượng của giao ước bất diệt (Dân-số Ký 18:19; II Sử-ký 13:5). Khi Chúa Giê-su gọi môn đồ là muối, Ngài cũng nhắc nhở họ về giao ước mới trong huyết Ngài. Cơ Đốc nhân là đại sứ của giao ước đó. Đồng thời, muối thanh tẩy. Đời sống và lời nói của Cơ Đốc nhân, dựa trên Lẽ Thật của Kinh Thánh, có tác dụng như một sự phán xét nhẹ nhàng nhưng rõ ràng đối với những điều sai trái, phơi bày tội lỗi và kêu gọi sự ăn năn (Ê-phê-sô 5:11-13). Họ là phương tiện Chúa dùng để thanh lọc các mối quan hệ, văn hóa và cơ cấu xã hội.

Lời Cảnh Báo Nghiêm Trọng: “Nếu Muối Mất Mặn…”

Chúa Giê-su không dừng lại ở lời tuyên bố mà đưa ra một lời cảnh báo đầy khiếp sợ: “Song nếu muối mất mặn đi, thì sẽ lấy gì mà làm cho mặn lại? Muối ấy không còn dùng chi được nữa, chỉ phải quăng ra ngoài và bị người ta giày đạp” (Ma-thi-ơ 5:13b).

Về mặt hóa học, NaCl tinh khiết (muối) là một hợp chất ổn định, không thể “mất mặn”. Tuy nhiên, muối thô ở vùng Biển Chết hay Palestine thời đó thường lẫn với tạp chất (cát, khoáng chất khác). Khi bị ẩm ướt, NaCl có thể bị hòa tan và rửa trôi, chỉ còn lại chất nền vô vị, “không mặn”. Thứ bột đó thật sự vô dụng. Chúa Giê-su dùng hiện tượng tự nhiên này để minh họa một nguy cơ thuộc linh thật sự.

“Mất mặn” (μωρανθῇ (mōranthē) trong tiếng Hy Lạp) còn có nghĩa là “trở nên ngu dại, điên rồ, mất đi sức mạnh đặc trưng”. Điều này xảy ra khi Cơ Đốc nhân:

• Để thế gian đồng hóa: Khi họ không còn khác biệt với người không tin Chúa trong cách sống, giá trị, ưu tiên và cách cư xử. Họ ở trong thế gian nhưng lại thuộc về thế gian (Rô-ma 12:2).
• Thỏa hiệp với tội lỗi: Khi họ cho phép tội lỗi ngự trị và không còn đối kháng với sự ác.
• Đánh mất tình yêu ban đầu với Chúa: Khi sự phục vụ trở nên hình thức, mất đi sự sống và nhiệt huyết thuộc linh (Khải huyền 2:4-5).

Hậu quả là “vô dụng” cho Vương Quốc Đức Chúa Trời và bị “quăng ra ngoài”. Đây là hình ảnh của sự phán xét và mất đi phước hạnh trong sự phục vụ. Câu “bị người ta giày đạp” gợi ý về sự khinh miệt; một Cơ Đốc nhân thỏa hiệp không những không được thế giới kính trọng mà còn bị khinh dể, vì họ chẳng có gì khác biệt để cống hiến.

Ứng Dụng Thực Tiễn: Làm Thế Nào Để Giữ “Chất Muối” Trong Đời Sống Hằng Ngày?

Lời dạy này không chỉ là một hình ảnh đẹp mà là một lời kêu gọi hành động cụ thể. Dưới đây là một số cách để chúng ta sống như “muối mặn”:

1. Trong Tính Cách và Đạo Đức Cá Nhân:

• Sống chính trực và có nguyên tắc: Trong công việc, học tập, kinh doanh, hãy là người trung thực, đáng tin cậy, không tham gia vào những hành vi gian dối, hối lộ hay bóc lột. Điều này có tác dụng bảo quản môi trường xung quanh khỏi sự tha hóa.
• Giữ lời nói “có muối”: “Lời nói anh em phải có ân điển và nêm thêm muối” (Cô-lô-se 4:6). Lời nói phải chân thật nhưng đầy yêu thương, khích lệ, xây dựng, và sẵn sàng chia sẻ niềm hy vọng trong Chúa (I Phi-e-rơ 3:15). Tránh tham gia vào những câu chuyện ngồi lê đôi mách, chê bai, hoặc nói lời ô uế.

2. Trong Gia Đình và Các Mối Quan Hệ:

• Là tác nhân hòa giải và yêu thương: Trong một gia đình đầy xung đột, hãy là người mang đến sự bình an, nhẫn nại và tha thứ. “Mặn” ở đây là vị của tình yêu thương hy sinh, làm dịu đi những “vị đắng” của hiểu lầm và oán giận.
• Tạo nên bầu không khí vui mừng và biết ơn: Gia đình Cơ Đốc phải là nơi tràn ngập tiếng cười, sự cảm tạ Chúa và những cử chỉ quan tâm. Điều này tạo nên một “hương vị” hấp dẫn cho con cái và những người xung quanh.

3. Trong Cộng Đồng và Xã Hội:

• Tham gia phục vụ cộng đồng: Tích cực tham gia các hoạt động từ thiện, giúp đỡ người nghèo, thăm viếng người cô đơn, bệnh tật. Đây là cách muối “thanh tẩy” và chữa lành những vết thương xã hội.
• Là công dân có trách nhiệm và có tiếng nói cho sự công bằng: Theo tinh thần của các tiên tri Cựu Ước, Cơ Đốc nhân được kêu gọi lên tiếng bảo vệ người yếu thế, chống lại sự bất công (Ê-sai 1:17). Điều này có thể thể hiện qua việc ủng hộ các chính sách nhân đạo, tố cáo tham nhũng, hoặc đơn giản là bênh vực một người bị bắt nạt.
• Giữ vững đức tin và lập trường thuộc linh: Trong một xã hội ngày càng tục hóa và đạo đức tương đối hóa, Cơ Đốc nhân phải can đảm giữ vững niềm tin vào Chân Lý tuyệt đối của Lời Chúa, dù có thể bị xem là lạc hậu hoặc hẹp hòi. Sự kiên định này chính là “chất bảo quản” cho nền tảng đạo đức xã hội.

Kết Luận: Một Danh Hiệu Vừa Vinh Dự Vừa Đầy Trách Nhiệm

Khi Chúa Giê-su phán “Các ngươi là muối của đất”, Ngài không đưa ra một lựa chọn hay một lời khuyên. Đó là một lời tuyên bố về danh tính và sứ mệnh của mọi người tin theo Ngài. Chúng ta đang là muối, bất kể chúng ta có ý thức về điều đó hay không. Câu hỏi đặt ra là: Chúng ta có đang thực hiện chức năng của muối không, hay chúng ta đã bị “lạt” đi?

Lời cảnh báo về muối mất mặn nhắc nhở chúng ta rằng đức tin Cơ Đốc không phải là thứ trang sức hay danh hiệu an toàn; nó là một sự kêu gọi vào một chức vụ ảnh hưởng tích cực, chủ động và biến đổi. Ân điển cứu rỗi mà chúng ta nhận được không bao giờ chỉ để dành riêng cho bản thân; nó phải chảy ra và thấm vào mọi ngóc ngách của “đất” – nơi Chúa đặt để chúng ta.

Hãy cầu xin Chúa Thánh Linh, Đấng ban năng lực, giúp chúng ta luôn giữ được “vị mặn” đặc trưng của Đấng Christ – vị mặn của tình yêu thương, sự thánh khiết, lòng thương xót và lẽ công bình. Để qua đời sống chúng ta, thế giới hư mất này có thể được bảo tồn khỏi sự thối rữa, được nếm biết hương vị ngọt ngào của Phúc Âm, và được thanh tẩy bởi quyền năng của Thập Tự Giá.

“Hãy có muối trong lòng mình, và hãy hòa thuận với nhau.” (Mác 9:50)