Nhận Biết và Hiểu Biểu Tượng Trong Kinh Thánh
Kinh Thánh không chỉ là một tuyển tập các sự kiện lịch sử và giáo lý thuần túy; nó là một tác phẩm văn học thiêng liêng được Đức Chúa Trời hà hơi, sử dụng ngôn ngữ một cách phong phú và đa tầng nghĩa. Một trong những công cụ văn chương mạnh mẽ nhất được sử dụng xuyên suốt từ Sáng-thế Ký đến Khải-huyền là biểu tượng (symbol). Hiểu được ngôn ngữ biểu tượng của Kinh Thánh không phải là mặc khải một “mã số bí mật”, mà là mở ra cánh cửa để thấu hiểu sâu sắc hơn về bản tính của Đức Chúa Trời, kế hoạch cứu chuộc của Ngài và sự dạy dỗ dành cho dân sự Ngài. Bài nghiên cứu này sẽ khám phá bản chất của biểu tượng Kinh Thánh, cung cấp các nguyên tắc giải nghĩa, và ứng dụng vào đời sống thuộc linh của Cơ Đốc nhân.
Trong Hermeneutics (khoa giải kinh), một biểu tượng là một vật, hành động, sự kiện, hay con người hữu hình được Đức Chúa Trời sử dụng để truyền đạt một thực tại hay chân lý thuộc linh vô hình. Nó không chỉ là một phép so sánh đơn giản (simile) hay ẩn dụ (metaphor), mà thường mang tính chất tiên tri và mặc khải, đặc biệt khi được chính Đức Chúa Trời thiết lập.
Ví dụ điển hình là Chiên Con Lễ Vượt Qua (Xuất Ê-díp-tô Ký 12). Con chiên bị giết, huyết bôi trên mày cửa, không chỉ là một nghi lễ. Nó là một biểu tượng (hay còn gọi là "hình bóng" - type) về sự chết chuộc tội của Chúa Giê-xu Christ, là Chiên Con của Đức Chúa Trời (Giăng 1:29). Sứ đồ Phao-lô xác nhận điều này: "Vả, Đấng Christ là con sinh lễ Vượt-qua của chúng ta, đã bị giết rồi" (I Cô-rinh-tô 5:7). Ở đây, chúng ta thấy biểu tượng (chiên con) và thực tại mà nó chỉ về (Christ) được Kinh Thánh tự giải thích.
Biểu tượng là sợi chỉ vàng xuyên suốt kết nối Cựu Ước và Tân Ước, cho thấy sự nhất quán và chủ đích của Đức Chúa Trời trong kế hoạch cứu rỗi. Chúa Giê-xu chính là chìa khóa để mở khóa mọi biểu tượng quan trọng. Ngài phán: "Các ngươi hãy dò xem Kinh Thánh, vì chính các ngươi tưởng bởi đó được sự sống đời đời: ấy là Kinh Thánh làm chứng về ta vậy" (Giăng 5:39).
- Đền Tạm và Đền Thờ: Toàn bộ hệ thống đền tạm với các đồ vật (bàn thờ, chậu rửa, bàn để bánh trần thiết, chân đèn, hương án, nắp thi ân) đều là "hình và bóng của những sự trên trời" (Hê-bơ-rơ 8:5). Chúng biểu tượng cho con đường đến với Đức Chúa Trời, sự thánh khiết, sự thờ phượng, và chức vụ cầu thay của Đấng Christ.
- Các Chức Vụ: Thầy tế lễ, tiên tri, vua – cả ba chức vụ này đều được ứng nghiệm trọn vẹn trong Chúa Giê-xu Christ (Hê-bơ-rơ 4:14; Công vụ 3:22-24; Khải-huyền 19:16).
- Các Sự Kiện: Cuộc hành trình trong đồng vắng của Y-sơ-ra-ên là biểu tượng cho đời sống Cơ Đốc nhân chiến đấu và trưởng thành (I Cô-rinh-tô 10:1-11).
Để tránh sự giải nghĩa tùy tiện, chủ quan, chúng ta cần dựa trên các nguyên tắc giải kinh vững chắc.
1. Dựa Trên Sự Giải Nghĩa Của Chính Kinh Thánh (Scripture Interprets Scripture): Nguyên tắc vàng. Kinh Thánh thường tự giải thích các biểu tượng của nó. Ví dụ: - Trong sách Đa-ni-ên, các con thú bằng kim loại trong chiêm bao của vua Nê-bu-cát-nết-sa được chính tiên tri Đa-ni-ên giải nghĩa là các đế quốc sẽ nối tiếp nhau (Đa-ni-ên 2:36-45). - Trong Khải-huyền, Chúa Giê-xu giải nghĩa "bảy ngôi sao" là "các sứ giả của bảy Hội thánh" và "bảy chân đèn" là "bảy Hội thánh" (Khải-huyền 1:20). Chúng ta phải bắt đầu từ những lời giải nghĩa rõ ràng như thế này.
2. Xem Xét Bối Cảnh Trực Tiếp và Toàn Bộ Kinh Thánh: Một biểu tượng không thể mang một ý nghĩa hoàn toàn trái ngược với sự dạy dỗ rõ ràng của toàn bộ Kinh Thánh. Luôn đặt biểu tượng trong bối cảnh sách, chương, và mạch văn. Ví dụ, "con rắn" thường là biểu tượng của ma quỷ, sự cám dỗ (Sáng-thế Ký 3, Khải-huyền 12:9), nhưng trong một ngữ cảnh đặc biệt (Dân-số Ký 21, Giăng 3:14), nó lại trở thành hình bóng về Chúa Giê-xu bị treo lên để cứu chuộc – điều này không mâu thuẫn mà cho thấy chiến thắng của Đấng Christ trên kẻ thù.
3. Hiểu Bối Cảnh Văn Hóa và Lịch Sử: Một số biểu tượng dựa trên nền văn hóa thời đó. "Muối" biểu tượng cho sự bảo tồn và phẩm chất của giao ước (Ma-thi-ơ 5:13). "Ách" biểu tượng cho sự phục tùng và gánh nặng (Ma-thi-ơ 11:29-30). "Đá góc nhà" (Thi-thiên 118:22, Ê-phê-sô 2:20) nói về vị trí then chốt, nền tảng của Đấng Christ.
4. Phân Biệt Giữa Ý Nghĩa Biểu Tượng và Ứng Dụng Thuộc Linh: Ý nghĩa chính của biểu tượng là do Kinh Thánh thiết lập. Từ đó, chúng ta rút ra các nguyên tắc thuộc linh để ứng dụng. Ví dụ, "Ánh sáng" (φῶς - *phōs* trong tiếng Hy Lạp) là biểu tượng chính về Đức Chúa Trời (I Giăng 1:5), Chúa Giê-xu (Giăng 8:12), Lời Chúa (Thi-thiên 119:105), và đời sống người tin Chúa (Ma-thi-ơ 5:14). Ứng dụng là chúng ta phải bước đi trong sự sáng, xét đoán mọi sự dưới ánh sáng của Lời Chúa.
5. Sự Hướng Dẫn của Thánh Linh và Sự Khiêm Nhường: Thánh Linh, Đấng đã hà hơi cho Kinh Thánh, cũng là Đấng dạy dỗ và mở trí cho chúng ta hiểu (Giăng 14:26, 16:13). Chúng ta cần nghiên cứu với tấm lòng cầu nguyện, khiêm nhường, và sẵn sàng học hỏi từ Hội Thánh qua các thế hệ.
Nước (ὕδωρ - *hudōr*): - Thanh Tẩy và Sự Sống Mới: Tạo hóa (Sáng-thế Ký 1:2), lụt Hồng thủy (I Phi-e-rơ 3:20-21), phép báp-têm (Công vụ 22:16). - Thánh Linh và Sự Sống Thuộc Linh: "Phàm ai uống nước nầy vẫn còn khát mãi; nhưng uống nước ta sẽ cho, thì chẳng hề khát nữa... nước ấy sẽ thành một mạch nước trong người đó văng ra cho đến sự sống đời đời" (Giăng 4:13-14, 7:37-39). - Lời Đức Chúa Trời: "Ngài dùng nước rửa Hội thánh, để tỏ ra Hội thánh đầy vinh hiển..." (Ê-phê-sô 5:26).
Bánh (ἄρτος - *artos*) và Rượu (οἶνος - *oinos*): - Sự Nuôi Dưỡng và Sự Sống: Ma-na trong đồng vắng (Xuất Ê-díp-tô Ký 16) là "bánh từ trời", hình bóng về Chúa Giê-xu, là bánh hằng sống (Giăng 6:32-35). - Giao Ước và Sự Hiệp Một: Bữa Tiệc Ly thiết lập biểu tượng mới: bánh là thân thể Ngài, rượu là huyết Ngài đổ ra để lập giao ước mới (Ma-thi-ơ 26:26-28).
Số Học (Biblical Numerology): Cần thận trọng, không nên gán nghĩa thần bí. Một số con số có ý nghĩa biểu tượng lặp đi lặp lại: - 7 (ἑπτά - *hepta*): Con số của sự trọn vẹn, hoàn thiện (7 ngày sáng tạo, 7 Hội thánh, 7 ấn, 7 kèn...). - 12 (δώδεκα - *dōdeka*): Sự toàn vẹn trong quản trị (12 chi phái Y-sơ-ra-ên, 12 sứ đồ). - 40 (τεσσεράκοντα - *tesserakonta*): Thời kỳ thử thách, chuẩn bị (40 năm trong đồng vắng, 40 ngày Chúa Giê-xu chịu cám dỗ). - 3 (τρεῖς - *treis*): Sự trọn vẹn của Đức Chúa Trời (Ba Ngôi), sự phục sinh (3 ngày).
1. Làm Phong Phú Sự Cầu Nguyện và Thờ Phượng: Khi hiểu biểu tượng, lời cầu nguyện của chúng ta trở nên sâu sắc hơn. Chúng ta không chỉ xin "sự giúp đỡ", mà còn tôn vinh Chúa là "ánh sáng," "tảng đá," "suối nước sống." Sự thờ phượng trong tâm linh và lẽ thật (Giăng 4:24) được nuôi dưỡng bởi sự hiểu biết về Đấng chúng ta thờ phượng qua các biểu tượng Ngài bày tỏ.
2. Đào Sâu Sự Nghiên Cứu và Yêu Mến Kinh Thánh: Việc nhận ra các mẫu hình (pattern) và biểu tượng xuyên suốt Kinh Thánh khiến việc đọc Kinh Thánh trở nên sống động như một bức tranh lớn có chủ đích. Mỗi lần thấy hình ảnh "chiên con" hay "huyết", tâm trí chúng ta lập tức hướng về sự hy sinh của Christ, từ đó cảm nhận sâu sắc hơn về ân điển.
3. Xây Dựng Đức Tin trên Nền Tảng Vững Chắc: Hiểu rằng các biểu tượng trong Cựu Ước được ứng nghiệm trong Tân Ước củng cố đức tin của chúng ta vào sự thành tín của Đức Chúa Trời và tính nhất quán của Lời Ngài. Nó cho thấy kế hoạch cứu rỗi không phải là ý tưởng phụ, mà là cốt lõi của toàn bộ lịch sử Kinh Thánh.
4. Truyền Đạt Chân Lý Cách Sinh Động: Chúa Giê-xu thường dùng các biểu tượng và ẩn dụ từ đời sống (người gieo giống, hạt cải, men) để dạy dỗ. Hiểu nguyên tắc này giúp chúng ta trong việc giảng dạy và làm chứng, biết dùng những hình ảnh quen thuộc để giải thích những lẽ thật thuộc linh sâu nhiệm.
5. Sống Với Tầm Nhìn Thiên Quốc: Các biểu tượng trong sách Khải-huyền (thành Giê-ru-sa-lem mới, sông nước sự sống, cây sự sống) cho chúng ta một cái nhìn thoáng qua về sự vinh hiển tương lai. Điều này khích lệ chúng ta sống với hy vọng trọn vẹn, biết rằng những thực tại thuộc linh mà các biểu tượng chỉ về sẽ trở nên trọn vẹn trong cõi đời đời.
Nhận biết và hiểu biểu tượng trong Kinh Thánh là một hành trình khám phá đầy phấn khởi, dẫn chúng ta vào sự giàu có vô hạn của Lời Đức Chúa Trời. Nó đòi hỏi sự kiên nhẫn nghiên cứu, sự vâng phục Thánh Linh, và tấm lòng khao khát tìm kiếm chính Đấng Christ, là hiện thân của mọi biểu tượng và lời hứa. Đừng sợ hãi trước sự phong phú của ngôn ngữ Kinh Thánh. Hãy bắt đầu từ những biểu tượng đơn giản, được Kinh Thánh giải thích rõ ràng, và để ánh sáng của Lời Chúa dẫn dắt bạn. Khi chúng ta mở lòng học hỏi, chúng ta sẽ khám phá rằng mỗi biểu tượng như một viên ngọc quý, được Đức Chúa Trời đặt vào trong mạch văn của Ngài, để bày tỏ vẻ đẹp, sự khôn ngoan, và tình yêu vô hạn của Ngài dành cho chúng ta. Hãy để lời cầu nguyện của Thi thiên 119:18 là của chúng ta: "Xin Chúa mở mắt tôi, để tôi thấy sự lạ lùng trong luật pháp của Ngài."