Các Cơ Đốc Nhân: Tội Nhân, Thánh Nhân, Hay Cả Hai?
Trong hành trình đức tin, một trong những câu hỏi căn cốt nhất mà mỗi tín hữu phải đối diện là: "Tôi thực sự là ai trong Đấng Christ?" Chúng ta thường nghe hai cách diễn đạt dường như đối nghịch: một mặt, Kinh Thánh gọi con dân Chúa là "các thánh đồ" (Rô-ma 1:7), mặt khác, chính những sứ đồ như Phao-lô lại tự nhận mình là "kẻ đứng đầu tội nhân" (1 Ti-mô-thê 1:15). Sự căng thẳng giữa hai thực tại này không phải là mâu thuẫn, mà chính là trung tâm của Phúc Âm, hé mở vẻ đẹp của ân điển và sự biến đổi trong Đấng Christ. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào bản chất của Cơ Đốc nhân dưới ánh sáng của Lời Chúa, sử dụng nguyên văn tiếng Hy Lạp và Hê-bơ-rơ để làm sáng tỏ một nghịch lý đầy quyền năng.
Trước hết, Kinh Thánh minh bạch rằng mọi người, ngoài Đấng Christ, đều là tội nhân. Từ ngữ Hy Lạp hamartōlos (ἁμαρτωλός) chỉ "người phạm tội," người sống trong tình trạng lệch khỏi mục đích và tiêu chuẩn của Đức Chúa Trời. Sứ đồ Phao-lô tóm tắt: "Vì mọi người đều đã phạm tội (hēmarton - thì aorist, chỉ một sự kiện đã hoàn tất), thiếu mất sự vinh hiển của Đức Chúa Trời" (Rô-ma 3:23).
Nhưng điều gì xảy ra khi một người tin nhận Chúa Giê-xu? Họ có ngừng là tội nhân ngay lập tức không? 1 Giăng 1:8-10 đưa ra lời cảnh tỉnh sâu sắc: "Ví bằng chúng ta nói mình không có tội chi hết, ấy là chính chúng ta lừa dối mình, và lẽ thật không ở trong chúng ta... Nếu chúng ta nói mình chẳng từng phạm tội, ấy là chúng ta cho Ngài là kẻ nói dối, lời Ngài không ở trong chúng ta." Động từ "có tội" ở đây là echomen (ἔχομεν) ở thì hiện tại, diễn tả một thực tại đang tiếp diễn. Điều này cho thấy bản chất tội lỗi (sarx - xác thịt) vẫn còn tồn tại trong người tin Chúa. Phao-lô mô tả cuộc chiến nội tâm này một cách sinh động trong Rô-ma 7:18-19: "Vì tôi biết rằng trong tôi, nghĩa là trong xác thịt tôi, chẳng có vật chi là tốt... bởi tôi chẳng làm điều lành mình muốn, nhưng làm điều dữ mình không muốn."
Vậy, Cơ Đốc nhân vẫn mang lấy thực tại của tội lỗi (sinful reality). Chúng ta vẫn có khả năng phạm tội, vẫn phải chiến đấu với những ham muốn của xác thịt, và vẫn cần sự tha thứ mỗi ngày. Sự thánh khiết hoàn toàn (teleios) chỉ đạt được khi chúng ta gặp Chúa (Phi-líp 3:12). Nhận thức này giữ cho chúng ta khiêm nhường, luôn phụ thuộc vào ân điển và duy trì mối tương giao thường xuyên qua sự xưng tội.
Tuy nhiên, nếu chỉ dừng lại ở việc nhìn nhận mình là tội nhân, chúng ta đã bỏ lỡ trọng tâm của Phúc Âm. Kinh Thánh liên tục gọi những người tin Chúa là "các thánh đồ" (hagioi - ἅγιοι). Từ này trong tiếng Hy Lạp có nghĩa là "những người được biệt riêng ra, được thánh hóa, thuộc về Đức Chúa Trời." Đây không phải là một lời khen về hành vi, mà là một tuyên bố về địa vị (declared status).
Sự thay đổi căn bản này xảy ra ngay tại thời điểm tin nhận, thông qua giáo lý nền tảng: Sự Công Bình Hóa (Dikaiōsis - Δικαίωσις). Rô-ma 5:1 tuyên bố: "Vậy chúng ta đã được xưng công bình bởi đức tin, thì được hòa thuận với Đức Chúa Trời bởi Đức Chúa Jêsus Christ chúng ta." Động từ "được xưng công bình" (dikaiōthentes) ở đây là thể bị động, thì aorist, chỉ một hành động đã hoàn tất của Đức Chúa Trời dành cho chúng ta. Trong giây phút đó, tội của chúng ta được đặt lên Đấng Christ (2 Cô-rinh-tô 5:21), và sự công bình trọn vẹn của Ngài được kể cho chúng ta. Chúng ta được "đổi chỗ" về mặt pháp lý trước mặt Đức Chúa Trời.
Địa vị này còn được mô tả qua hình ảnh "được nên một với Đấng Christ." Ga-la-ti 2:20 chép: "Tôi đã bị đóng đinh vào thập tự giá với Đấng Christ, mà tôi sống, không phải là tôi sống nữa, nhưng Đấng Christ sống trong tôi." Trong Đấng Christ, chúng ta trở nên "tạo vật mới" (2 Cô-rinh-tô 5:17). Địa vị cũ của chúng ta là "con của sự thạnh nộ" (Ê-phê-sô 2:3) đã được đổi thành "con cái Đức Chúa Trời" (Giăng 1:12), "dòng giống được lựa chọn... dân thánh... dân thuộc về Đức Chúa Trời" (1 Phi-e-rơ 2:9). Đây là địa vị của thánh nhân (saintly position), một sự thật khách quan không phụ thuộc vào cảm xúc hay thành tựu thuộc linh của chúng ta.
Vậy, làm thế nào để dung hòa hai thực tại này? Thần học Tin Lành cổ điển đã diễn đạt điều này qua câu nói nổi tiếng của Martin Luther: “Simul justus et peccator” – đồng thời vừa là người công bình vừa là kẻ có tội. Điều này có nghĩa:
- Về mặt ĐỊA VỊ (Position) trước mặt Đức Chúa Trời: Chúng ta là thánh nhân, hoàn toàn được xưng công bình, được nhận vào gia đình Đức Chúa Trời. Đây là công tác hoàn tất của Đấng Christ.
- Về mặt TÌNH TRẠNG (Condition) trong đời sống hàng ngày: Chúng ta vẫn chiến đấu với tội lỗi, vẫn cần sự tha thứ và sức mạnh để vượt qua. Đây là công tác đang tiếp diễn của Đức Thánh Linh.
Phao-lô là một minh họa rõ ràng. Ông gọi mình là "người rất hèn mọn hơn hết các thánh đồ" (Ê-phê-sô 3:8), nhưng đồng thời tự nhận là "kẻ đứng đầu tội nhân" (1 Ti-mô-thê 1:15). Ông không nói "Tôi đã từng là kẻ đứng đầu," mà là "Tôi là" (eimi - thì hiện tại). Đây không phải là sự giả hình, mà là nhận thức sâu sắc về ân điển. Ông thấy rõ sự gian ác của tội lỗi ông đã từng phạm (bắt bớ Hội thánh), và ông biết rằng chỉ bởi ân điển mà ông được ở trong địa vị hiện tại. Ông sống trong sự căng thẳng thánh giữa sự cứu chuộc đã hoàn tất và sự biến đổi đang diễn tiến.
Quá trình biến đổi này gọi là sự nên thánh (hagiasmos - ἁγιασμός). Nếu sự công bình hóa là tức thì và thay đổi địa vị, thì sự nên thánh là suốt đời và thay đổi tính cách. Đây là công việc của Đức Thánh Linh, khiến chúng ta ngày càng trở nên giống Đấng Christ trong tư tưởng, lời nói và hành động (Rô-ma 8:29, 2 Cô-rinh-tô 3:18).
Hiểu được nghịch lý này không chỉ là kiến thức thần học, mà phải định hình cách chúng ta sống và lớn lên trong Chúa.
1. Sống Trong Tự Do Và Không Còn Luận Tội: Vì địa vị chúng ta là thánh nhân trong Đấng Christ, nên "hiện nay chẳng còn có sự định tội nào cho những kẻ ở trong Đức Chúa Jêsus Christ" (Rô-ma 8:1). Chúng ta có thể đến gần ngôi ân điển cách dạn dĩ (Hê-bơ-rơ 4:16), không phải như tội nhân run sợ, mà như con cái yêu dấu. Điều này giải phóng chúng ta khỏi gánh nặng tự cứu rỗi bằng việc lành.
2. Chiến Đấu Với Tội Lỗi Cách Kiên Quyết Nhưng Không Tuyệt Vọng: Nhận biết mình vẫn có thể phạm tội giữ cho chúng ta tỉnh thức. Nhưng chúng ta chiến đấu với tội lỗi từ địa vị là người chiến thắng trong Đấng Christ, chứ không phải để giành lấy chiến thắng. Chúng ta "tính mình như chết về tội lỗi... nhưng còn sống cho Đức Chúa Trời trong Đức Chúa Jêsus Christ" (Rô-ma 6:11). Thất bại không định nghĩa chúng ta; nó nhắc chúng ta quay về với ân điển và tiếp tục bước đi.
3. Phát Triển Trong Sự Khiêm Nhường Và Nhân Từ: Hiểu rằng mình vừa là tội nhân được thương xót sẽ triệt tiêu sự kiêu ngạo thuộc linh. Chúng ta không thể khinh dễ người khác, vì chính chúng ta cũng được cứu chỉ bởi ân điển (Ê-phê-sô 2:8-9). Sự thánh khiết của chúng ta là món quà, nên chúng ta trở nên nhân từ và kiên nhẫn với những thiếu sót của anh em mình (Ga-la-ti 6:1).
4. Sống Với Niềm Hy Vọng Cánh Chung: Chúng ta hướng về ngày hoàn tất, khi sự nên thánh sẽ được trọn vẹn. "Hỡi kẻ rất yêu dấu, hiện nay chúng ta là con cái Đức Chúa Trời, còn sự chúng ta sẽ ra thể nào, thì chưa được bày tỏ. Chúng ta biết rằng khi Ngài hiện đến, chúng ta sẽ giống như Ngài, vì sẽ thấy Ngài như vậy" (1 Giăng 3:2). Hy vọng này cho chúng ta sự kiên trì trong hành trình.
Câu trả lời cho câu hỏi "Cơ Đốc nhân là tội nhân, thánh nhân, hay cả hai?" là: Chúng ta là những tội nhân được tha thứ hoàn toàn và đang được biến đổi để trở nên thánh nhân trọn vẹn. Chúng ta là những "thánh nhân đang phạm tội" (saints who sin), không phải "tội nhân đôi khi thánh thiện" (sinners who are occasionally holy). Danh tính cốt lõi của chúng ta đã được thay đổi vĩnh viễn trong Đấng Christ.
Sống trong nghịch lý này đòi hỏi sự cân bằng bằng đức tin. Nếu chỉ nhấn mạnh "tội nhân," chúng ta rơi vào chủ nghĩa hoài nghi và đánh mất sự vui mừng của sự cứu chuộc. Nếu chỉ nhấn mạnh "thánh nhân," chúng ta dễ rơi vào sự tự tôn thuộc linh và đánh mất sự khao khát nên giống Christ. Chìa khóa là giữ cả hai trong tầm nhìn: Nhìn lên thập tự giá để thấy tội lỗi mình đáng chết và ân điển vô giá; nhìn vào địa vị mình trong Christ để bước đi trong tự do và quyền năng; và nhìn về phía trước, bởi đức tin, vào con người mình sẽ trở nên trong Ngài.
Hãy sống mỗi ngày với lòng biết ơn sâu xa, vì bạn đã được xưng công bình. Hãy chiến đấu mỗi ngày với sự can đảm, vì bạn có Đức Thánh Linh đang hành động trong bạn. Và hãy nghỉ ngơi trong sự bình an, vì công trình cứu chuộc của Đấng Christ là trọn vẹn, và Ngài sẽ hoàn tất điều tốt lành Ngài đã khởi sự trong bạn (Phi-líp 1:6).