Hoàn hảo" trong 1 Cô-rinh-tô 13:10 có ý nghĩa gì?

Trong hành trình đức tin, việc hiểu đúng và sâu sắc Lời Chúa là điều tối quan trọng. Một trong những phân đoạn được yêu mến nhất trong Kinh Thánh, 1 Cô-rinh-tô 13, thường được gọi là “Bài ca tình yêu thương,” lại chứa đựng một câu Kinh Thánh có thể gây thắc mắc: “Nhưng khi sự trọn lành đã đến, thì sự chưa trọn lành sẽ bị bỏ.” (1 Cô-rinh-tô 13:10). Vậy “sự trọn lành” (tiếng Hy Lạp: τό τέλειον – to teleion) ở đây có ý nghĩa gì? Nó ám chỉ điều gì, và sự hiểu biết này ảnh hưởng thế nào đến nếp sống và niềm hy vọng của chúng ta ngày nay? Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào bối cảnh, ngôn ngữ gốc và thần học để làm sáng tỏ chân lý quý báu này.

Trước khi đến câu 10, Sứ đồ Phao-lô đang thiết lập một sự tương phản mạnh mẽ. Ông liệt kê những ân tứ thuộc linh vĩ đại mà Hội Thánh Cô-rinh-tô đang theo đuổi và tự hào: “Dẫu tôi nói được các thứ tiếng loài người và thiên sứ, nếu không có tình yêu thương, thì tôi chỉ như đồng kêu lên hay là chập chỏa vang động.” (câu 1). Các ân tứ như nói tiếng lạ, tiên tri, thông biết mọi sự mầu nhiệm, đức tin dời núi, bố thí hết gia tài, thậm chí liều thân chịu đốt – tất cả, nếu không có tình yêu thương (ἀγάπη – agapē), đều trở nên vô ích (câu 1-3).

Phao-lô không hề phủ nhận giá trị của các ân tứ. Ông xác nhận chúng đến từ Đức Thánh Linh (1 Cô-rinh-tô 12:4-11). Tuy nhiên, ông đang sửa chữa một thần học lệch lạc: người Cô-rinh-tô đang tôn sùng những biểu hiện bề ngoài, kịch tính của Đức Thánh Linh mà xem nhẹ bản chất nền tảng của Cơ Đốc giáo – chính là tình yêu thương. Các ân tứ là phương tiện; còn tình yêu thương là bản chất và mục đích.

Để hiểu câu 10, chúng ta phải đọc nó trong dòng chảy của các câu 8 đến 13:

“Tình yêu thương chẳng hề hư mất bao giờ. Các lời tiên tri sẽ bị bỏ, các thứ tiếng sẽ thôi, sự thông biết sẽ bị bỏ. Vì chúng ta hiểu biết chưa trọn vẹn, nói tiên tri cũng chưa trọn vẹn; nhưng khi sự trọn lành đã đến, thì sự chưa trọn lành sẽ bị bỏ... Ngày nay chúng ta xem như trong một cái gương, cách mờ mịt, nhưng đến bấy giờ chúng ta sẽ thấy mặt đối mặt. Ngày nay tôi biết chưa trọn vẹn, nhưng đến bấy giờ tôi sẽ biết như Chúa đã biết tôi vậy. Hiện nay đức tin, hy vọng, tình yêu thương, cả ba đều còn; nhưng lớn hơn hết trong cả ba là tình yêu thương.” (1 Cô-rinh-tô 13:8-10, 12-13).

Mấu chốt nằm ở đây: Phao-lô phân loại thành hai thời kỳ.

1. Thời Kỳ “Chưa Trọn Lành” (Thời Hiện Tại): Được đặc trưng bởi những ân tứ “từng phần” (ἐκ μέρους – ek merous). Cụ thể:

• Các lời tiên tri: Lời phán một phần, có giới hạn, cần được suy xét (1 Cô 14:29).
• Các thứ tiếng: Ân tứ nói tiếng lạ, cần có người thông giải (1 Cô 14:27-28).
• Sự thông biết: Tri thức thuộc linh, nhưng vẫn còn giới hạn, “biết chưa trọn vẹn” (câu 9, 12).

Những ân tứ này là cần thiết và tốt lành trong thời kỳ Hội Thánh còn non trẻ và Kinh Thánh Tân Ước chưa được hoàn tất. Chúng là những “cái nạng” thuộc linh, những công cụ tạm thời để xây dựng Hội Thánh.

2. Thời Kỳ “Sự Trọn Lành Đã Đến” (Thời Tương Lai): Khi đó, những điều “từng phần” và “chưa trọn lành” này sẽ bị “bỏ” (καταργηθήσεται – katargēthēsetai, nghĩa là làm cho vô hiệu, hủy bỏ, chấm dứt chức năng). Tại sao? Vì mục đích của chúng đã được hoàn thành. Chúng ta sẽ không cần “lời tiên tri từng phần” khi đã đối diện với Đấng là Lời (Khải huyền 19:10). Chúng ta sẽ không cần “sự thông biết từng phần” khi được biết như chính mình đã được biết (câu 12).

Từ Hy Lạp τέλειον (teleion) xuất phát từ gốc τέλος (telos), có nghĩa là “mục đích, kết thúc, sự hoàn tất.” Nó không chỉ mang nghĩa “không có lỗi” (perfect) như trong tiếng Anh hiện đại, mà còn hàm ý “trưởng thành, đầy đủ, đạt đến mục tiêu cuối cùng, trọn vẹn.” Vậy, trong bối cảnh này, “sự trọn lành” chỉ điều gì? Có ba cách giải thích chính, và chúng không loại trừ nhau mà bổ sung cho nhau, tạo nên một bức tranh tiệm tiến:

1. Sự Trọn Lành Là Chúa Giê-xu Christ Và Sự Hiện Diện Trọn Vẹn Của Ngài:
Chính Chúa Giê-xu là hiện thân của sự trọn lành (Cô-lô-se 2:9-10). Hiện nay, chúng ta biết Ngài cách gián tiếp qua đức tin, Lời Chúa và Đức Thánh Linh – như “xem trong gương, cách mờ mịt.” Nhưng khi Ngài tái lâm, chúng ta sẽ thấy Ngài “mặt đối mặt” (câu 12). Sự hiện diện thể chất và vinh hiển của Đấng Christ sẽ làm cho mọi phương tiện mặc khải gián tiếp trở nên không cần thiết. Đây là đỉnh điểm của sự trọn lành.

2. Sự Trọn Lành Là Trạng Thái Vinh Hiển Cuối Cùng (Thời Đại Mới):
Đó là trạng thái hoàn chỉnh sau sự Phục Sinh và sự phán xét cuối cùng, khi vương quốc Đức Chúa Trời được trọn vẹn. Trong thời đại đó, mọi sự đau đớn, tội lỗi và sự chết đã bị tiêu diệt (Khải huyền 21:4). Sự hiểu biết, sự thông công và sự thờ phượng của chúng ta sẽ đạt đến mức trọn vẹn, không còn bị giới hạn bởi thân thể hay không gian tạm thời này.

3. Sự Trọn Lành Là Kinh Thánh Được Hoàn Chỉnh (Cách Giải Thích Theo Lịch Sử Cứu Rỗi):
Cách giải thích này nhấn mạnh vào chức năng của các ân tứ trong lịch sử Hội thánh buổi ban đầu. Các ân tứ “từng phần” như nói tiên tri, nói tiếng lạ và thông biết đặc biệt là những phương tiện mặc khải trực tiếp từ Đức Thánh Linh để hướng dẫn, dạy dỗ và xác lập Hội Thánh trong thời kỳ Kinh Thánh Tân Ước chưa được chép ra đầy đủ. Khi bộ Kinh Thánh Tân Ước được hoàn tất (khoảng cuối thế kỷ thứ nhất), “sự trọn lành” của Lời Đức Chúa Trời đã đến. Kinh Thánh là mặc khải trọn vẹn, đầy đủ và có thẩm quyền cho đức tin và nếp sống (2 Ti-mô-thê 3:16-17). Vì vậy, các ân tứ mặc khải trực tiếp đó đã hoàn thành chức năng lịch sử của chúng. Cách giải thích này phù hợp với lời cảnh báo không thêm bớt vào Lời tiên tri trong sách Khải huyền (Khải huyền 22:18-19).

Cả ba cách giải thích đều hợp lý và có thể kết hợp: Sự hoàn tất của Kinh Thánh là “sự trọn lành” đã đến trong lịch sử, dẫn chúng ta đến với Đấng Christ là Lời Sống, và sẽ được nên trọn vẹn hoàn toàn trong sự hiện diện vinh quang của Ngài khi Ngài trở lại.

Hiểu được ý nghĩa của “sự trọn lành” không phải chỉ là bài học thần học suông, mà phải biến đổi cách chúng ta sống và theo đuổi Chúa.

1. Ưu Tiên Tình Yêu Thương Trên Mọi Ân Tứ Hay Thành Tựu:
Bài học cho Hội Thánh Cô-rinh-tô xưa vẫn còn nguyên giá trị cho chúng ta ngày nay. Chúng ta dễ bị cuốn hút bởi những điều ngoạn mục, những thành công bề ngoài, hay thậm chí những “ân tứ” thuộc linh được thể hiện cách ấn tượng. Phao-lô nhắc nhở: Tất cả đều sẽ qua đi, chỉ có tình yêu thương là tồn tại đời đời. Hãy tự hỏi: Tôi có đang phục vụ bằng tình yêu thương chân thật, hay chỉ để được công nhận? Tôi có đang tìm kiếm sự trưởng thành trong tình yêu thương (câu 4-7) hơn là chỉ tìm kiếm kinh nghiệm hay kiến thức?

2. Đánh Giá Đúng Vị Trí Của Kinh Thánh – Lời Trọn Lành Của Đức Chúa Trời:
Nếu “sự trọn lành” bao hàm Kinh Thánh hoàn chỉnh, thì điều đó khẳng định thẩm quyền tối cao và sự đầy đủ của Kinh Thánh. Chúng ta không cần chờ đợi những sự mặc khải mới, những tiếng nói mới bên ngoài Kinh Thánh. Mọi lời dạy, mọi kinh nghiệm thuộc linh đều phải được “chất nghiệm” dưới ánh sáng của Lời Chúa đã được mặc khải trọn vẹn (1 Tê-sa-lô-ni-ca 5:21). Sự tìm kiếm Chúa của chúng ta phải bắt nguồn và được định hình bởi Kinh Thánh.

3. Sống Với Lòng Khao Khát Và Hy Vọng Về Sự Trọn Lành Cuối Cùng:
Hiện tại, chúng ta vẫn đang trong trạng thái “chưa trọn lành.” Chúng ta vẫn tranh chiến với tội lỗi, vẫn thấy mờ mịt, vẫn có những câu hỏi không lời giải đáp. Nhưng chúng ta không tuyệt vọng! Chúng ta có một lời hứa chắc chắn: Sự trọn lành sẽ đến. Sự hiện diện đời đời của Chúa là niềm hy vọng lớn lao. Điều này giúp chúng ta kiên nhẫn trong thử thách, khiêm nhường trong sự hiểu biết, và sống với tâm tình hướng về ngày Chúa trở lại.

4. Phát Triển Sự Trưởng Thành Thuộc Linh Thật Sự:
Từ teleion cũng có nghĩa là “trưởng thành.” Phao-lô kêu gọi: “Hãy nên trưởng thành (τέλειοι – teleioi) trong sự hiểu biết” (1 Cô-rinh-tô 14:20). Sự trưởng thành thuộc linh không hệ tại ở việc có nhiều ân tứ ngoạn mục, mà hệ tại ở việc càng ngày càng giống Chúa Giê-xu Christ trong tình yêu thương, sự thánh khiết và khôn ngoan (Ê-phê-sô 4:13-15).

“Sự trọn lành” trong 1 Cô-rinh-tô 13:10 là một khái niệm đa chiều và phong phú. Nó vừa chỉ về Kinh Thánh hoàn chỉnh như mặc khải trọn vẹn của Đức Chúa Trời cho chúng ta ngày nay, vừa hướng về chính Chúa Giê-xu Christ, và cuối cùng là trạng thái vinh hiển đời đời khi chúng ta ở cùng Ngài. Sứ điệp then chốt của phân đoạn này là: Trong mọi sự, hãy theo đuổi tình yêu thương. Các ân tứ, dù tốt lành, cũng chỉ là tạm thời và từng phần. Nhưng tình yêu thương – bản chất của Đức Chúa Trời (1 Giăng 4:8) – là vĩnh cửu. Nó là nền tảng, là động cơ và là đích đến của mọi sự.

Ước mong mỗi chúng ta, khi đọc lại “Bài ca tình yêu thương,” không chỉ dừng lại ở cảm xúc, mà còn thấm nhuần chân lý thần học sâu sắc này, để sống một đời sống ưu tiên tình yêu thương, gắn bó với Lời trọn lành của Chúa, và hướng lòng về sự trọn lành cuối cùng trong cõi đời đời với Ngài.