Kinh Thánh của các Giám mục là gì?

Trong hành trình tìm hiểu lịch sử Hội Thánh và sự hình thành quy điển Kinh Thánh, cụm từ "Kinh Thánh của các Giám mục" (tiếng Anh thường được nhắc đến là "The Bishop's Bible") xuất hiện như một mốc son quan trọng, đặc biệt trong bối cảnh Cải Chánh tại Anh Quốc. Tuy nhiên, đối với một Cơ Đốc nhân Tin Lành, việc nghiên cứu về đề tài này không chỉ dừng lại ở khía cạnh lịch sử, mà còn mở ra cơ hội quý báu để đào sâu hiểu biết về thẩm quyền tối cao của Kinh Thánh (Sola Scriptura), quá trình Đức Chúa Trời bảo tồn Lời Ngài, và trách nhiệm của mỗi tín hữu trong việc đọc, nghiên cứu và vâng theo Lời Chúa.

I. Định Nghĩa & Bối Cảnh Lịch Sử: "Kinh Thánh của các Giám mục" Là Gì?

"Kinh Thánh của các Giám mục" (The Bishop's Bible) là một bản dịch Kinh Thánh tiếng Anh được thực hiện dưới thời Nữ hoàng Elizabeth I của Anh, xuất bản lần đầu năm 1568. Đây là bản dịch chính thức được ủy quyền sử dụng trong Nhà thờ Anh giáo (Church of England), nhằm thay thế cho "Bản Kinh Thánh Lớn" (The Great Bible) từ thời Vua Henry VIII. Tên gọi của nó bắt nguồn từ việc công trình dịch thuật này do Tổng Giám mục Canterbury Matthew Parker khởi xướng và chủ trì, với sự đóng góp của nhiều giám mục và học giả khác.

Bối cảnh ra đời: Phong trào Cải Chánh tại Anh mang những sắc thái đặc biệt, với sự đan xen giữa yếu tố chính trị và tôn giáo. Sau thời kỳ trị vì ngắn ngủi của Nữ hoàng Mary I (người tìm cách đưa Anh trở lại với Công giáo La Mã), Elizabeth I lên ngôi và tái lập địa vị của Giáo hội Anh. Một trong những mối quan tâm hàng đầu là vấn đề bản dịch Kinh Thánh. "Bản Kinh Thánh Lớn" (1539) đã cũ và có những chỗ được cho là chưa chính xác. Trong khi đó, "Bản Kinh Thánh Geneva" (1560) - một bản dịch xuất sắc với nhiều chú giải theo thần học Cải Chánh - lại đang rất thịnh hành trong dân chúng, nhưng lại bị giới giáo sĩ cấp cao trong Giáo hội Anh e ngại vì những ghi chú mang tính chính trị-chống chế độ quân chủ. Do đó, giới lãnh đạo giáo hội cảm thấy cần một bản dịch mới, "trung lập" và có thẩm quyền hơn, để sử dụng trong các nhà thờ.

Mục tiêu của "Kinh Thánh các Giám mục" là tạo ra một bản văn học thuật, trang trọng, phù hợp để đọc công khai trong các buổi thờ phượng, nhằm củng cố sự thống nhất trong Giáo hội Anh. Tuy nhiên, bản dịch này không thực sự thành công trong việc thay thế "Bản Geneva" trong lòng dân chúng. Cuối cùng, cả hai bản dịch này đều trở thành nền tảng quan trọng cho công trình vĩ đại sau này: "Bản Dịch King James" (KJV) năm 1611, bản dịch đã thống trị thế giới nói tiếng Anh trong nhiều thế kỷ.

II. Góc Nhìn Thần Học Tin Lành: Thẩm Quyền Tối Thượng Thuộc Về Lời Chúa, Không Phải Hội Đồng Giám Mục

Từ góc nhìn của Thần học Tin Lành, lịch sử về "Kinh Thánh của các Giám mục" đưa chúng ta đến những suy ngẫm sâu sắc về các nguyên tắc nền tảng của đức tin.

1. Sola Scriptura - Duy Kinh Thánh: Đây là trụ cột thần học then chốt của Cải Chánh. Nguyên tắc này khẳng định Kinh Thánh là thẩm quyền tối cao duy nhất cho đức tin và sự thực hành Cơ Đốc. Khải tượng về một bản dịch do các giám mục chủ trì, với mục đích trở thành bản văn "chính thức" cho giáo hội, một lần nữa nhắc nhở chúng ta về cuộc chiến lịch sử nhằm giành lại quyền tối thượng đó từ tay truyền thống giáo hội. Các nhà Cải Chánh tin rằng Lời Chúa phải phán với từng cá nhân tín hữu, không thông qua lớp lọc giải thích độc quyền của giáo sĩ. Sứ đồ Phao-lô viết cho Timôthê: "Cả Kinh Thánh đều là bởi Đức Chúa Trời soi dẫn, có ích cho sự dạy dỗ, bẻ trách, sửa trị, dạy người trong sự công bình, hầu cho người thuộc về Đức Chúa Trời được trọn vẹn và sắm sẵn để làm mọi việc lành" (II Ti-mô-thê 3:16-17). Chính "Theopneustos" (θεόπνευστος - được Đức Chúa Trời hà hơi) này là nguồn gốc thẩm quyền tuyệt đối của Kinh Thánh.

2. Quyền Tư Tế của Mọi Tín Đồ: Sự kiện "Bản Geneva" (do các học giả lưu vong, không phải giám mục chính thống, thực hiện) được dân chúng đón nhận nồng nhiệt hơn "Bản của Giám mục" là một minh chứng sống động cho nguyên tắc này. Mỗi tín hữu, nhờ sự xức dầu của Đức Thánh Linh, đều có thể đến trực tiếp với Đức Chúa Trời và hiểu Lời Ngài (I Giăng 2:20, 27). Sự ra đời của các bản dịch đại chúng như "Bản Geneva" với đầy đủ chú giải, đã trao quyền cho người bình dân được tự mình nghiên cứu Kinh Thánh, đúng như tinh thần mà Phao-lô rao giảng: "Vì chỉ có một Đức Chúa Trời, và chỉ có một Đấng Trung bàn ở giữa Đức Chúa Trời và loài người, tức là Đức Chúa Jêsus Christ" (I Ti-mô-thê 2:5).

3. Sự Quan Phòng của Đức Chúa Trời trong Việc Bảo Tồn Lời Ngài: Lịch sử các bản dịch Kinh Thánh cho thấy một bức tranh đầy biến động với những tranh cãi, cạnh tranh và chính trị. Thế nhưng, xuyên suốt dòng chảy đó, chúng ta nhìn thấy bàn tay quan phòng kỳ diệu của Đức Chúa Trời. Ngài dùng nhiều con người, nhiều hoàn cảnh, thậm chí những động cơ không hoàn toàn thuần khiết, để bảo tồn và truyền bá Lời hằng sống của Ngài. Dù là "Bản của Giám mục", "Bản Geneva" hay bất kỳ bản dịch nào khác, mục đích tối thượng của Đức Chúa Trời vẫn là đem sự cứu rỗi đến cho nhân loại. "Lời của Đức Chúa Trời tôi tồn tại đời đời" (Ê-sai 40:8). Trong tiếng Hy Lạp, "Lời" ở đây là "Rhema" (ῥῆμα) - lời được phán ra, luôn sống động và hiệu nghiệm.

III. Ứng Dụng Thực Tế Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân Ngày Nay

Lịch sử không chỉ để nhìn lại, mà còn để rút ra bài học cho hiện tại. Nghiên cứu về "Kinh Thánh của các Giám mục" đem đến cho chúng ta những áp dụng thiết thực:

1. Trân Trọng & Chủ Động Nghiên Cứu Kinh Thánh: Thế hệ chúng ta được thừa hưởng di sản quý báu là Kinh Thánh được dịch sang ngôn ngữ mẹ đẻ, dễ tiếp cận. Điều này là kết quả của một cuộc đấu tranh lâu dài, thậm chí đẫm máu, của các tiền nhân đức tin. Chúng ta cần trân trọng điều đó bằng cách chủ động, đều đặn và nghiêm túc nghiên cứu Kinh Thánh. Đừng để Lời Chúa trở thành một cuốn sách trang trí. Hãy noi gương người Bê-rê: "Ngày nào cũng tra Kinh Thánh để xét xem lời giảng có thật chăng" (Công vụ 17:11).

2. Sử Dụng Các Công Cụ Hỗ Trợ Cách Khôn Ngoan: Thời đại ngày nay, chúng ta có vô số bản dịch, sách chú giải, từ điển, phần mềm nghiên cứu... Đây là phước hạnh lớn. Hãy học cách sử dụng chúng như những công cụ hỗ trợ đắc lực để hiểu sâu hơn bản văn gốc (tiếng Hê-bơ-rơ và Hy Lạp). Ví dụ, khi đọc chữ "Lời" trong Giăng 1:1, biết rằng đó là "Logos" (Λόγος) - Ngôi Lời, nguyên lý sáng tạo và biện minh của vũ trụ, sẽ mở ra cho chúng ta chiều sầu thần học vô cùng phong phú về thân vị của Chúa Giê-xu Christ.

3. Tìm Kiếm Sự Dạy Dỗ Từ Các Mục Sư/ Giảng Sư Được Chúa Kêu Gọi, Nhưng Luôn Kiểm Chứng Với Kinh Thánh: Chức vụ giảng dạy là món quà Chúa ban cho Hội Thánh (Ê-phê-sô 4:11-12). Chúng ta cần vâng phục và học hỏi nơi những người Chúa đặt để. Tuy nhiên, bài học từ lịch sử nhắc nhở rằng thẩm quyền cuối cùng vẫn thuộc về Lời Chúa. Hãy lắng nghe với tấm lòng tiếp nhận, nhưng cũng với tinh thần cảnh giác, luôn đối chiếu lời giảng dạy với toàn bộ Kinh Thánh. "Hãy thử cho biết điều chi đẹp ý Chúa" (Ê-phê-sô 5:10).

4. Sống & Thực Hành Lời Chúa: Mục đích tối hậu của việc sở hữu và nghiên cứu Kinh Thánh không phải để tích lũy kiến thức, mà để được biến đổi và vâng lời. Chúa Giê-xu phán: "Ví bằng các ngươi biết những sự nầy, thì có phước, miễn là các ngươi làm theo" (Giăng 13:17). Lịch sử các bản dịch Kinh Thánh thật vĩ đại, nhưng lịch sử cá nhân chúng ta chỉ thực sự thay đổi khi Lời ấy từ trang giấy bước vào đời sống, biến đổi tư tưởng, lời nói và hành động mỗi ngày.

Kết Luận

"Kinh Thánh của các Giám mục" là một chương thú vị trong câu chuyện dài về việc Đức Chúa Trời đem Lời Ngài đến với muôn dân. Nó không chỉ là một di sản văn học-tôn giáo, mà còn là một bài học sống động về thẩm quyền, quyền tiếp cận và mục đích của Kinh Thánh. Là Cơ Đốc nhân Tin Lành, chúng ta tạ ơn Chúa vì nguyên tắc Sola Scriptura đã được tái khẳng định qua cuộc Cải Chánh, giúp chúng ta có được Kinh Thánh trong tay và trong ngôn ngữ của mình.

Hãy để nghiên cứu này không dừng lại ở kiến thức lịch sử, mà thôi thúc chúng ta sốt sắng hơn trong việc đọc, suy ngẫm, học hỏi và trên hết, vâng lời Lời hằng sống của Đức Chúa Trời. Dù trải qua bao nhiêu bản dịch, bao nhiêu hội đồng, hay bao nhiêu thế kỷ, Lời Chúa vẫn là ngọn đèn cho chân chúng ta, ánh sáng cho đường lối mình (Thi Thiên 119:105). Hãy bước đi trong ánh sáng ấy.