Khi Nào Đức Chúa Trời Sẽ Phán Xét Chúng Ta?
Một trong những câu hỏi trọng tâm và sâu sắc nhất trong đời sống đức tin Cơ Đốc là vấn đề về sự phán xét. Sự hiểu biết rõ ràng về thời điểm và bản chất của sự phán xét của Đức Chúa Trời không chỉ định hình niềm hy vọng của chúng ta cho tương lai mà còn hướng dẫn cách chúng ta sống trong hiện tại. Kinh Thánh, Lời thành văn không thể sai lầm của Đức Chúa Trời, trình bày một khải tượng đa chiều và có trật tự về sự phán xét. Bài nghiên cứu chuyên sâu này sẽ khảo sát các phân đoạn Kinh Thánh then chốt để làm sáng tỏ câu hỏi: Kinh Thánh nói gì về khi nào Đức Chúa Trời sẽ phán xét chúng ta?
Trước khi đi vào chi tiết về thời điểm, chúng ta phải hiểu bản chất của Đấng Phán Xét. Đức Chúa Trời là Đấng Thánh Khiết (Ê-sai 6:3) và Công Bình tuyệt đối (Phục-truyền 32:4). Sự phán xét của Ngài không phải là một phản ứng cảm tính hay tùy tiện, mà là sự biểu lộ tất yếu của chính bản tính thánh khiết và công bình của Ngài đối với tội lỗi. Tuy nhiên, Kinh Thánh cũng mạc khải rằng Đức Chúa Trời là “Đấng hay làm ơn, thương xót, chậm nóng giận, đầy dẫy ân huệ và thành thực” (Xuất Ê-díp-tô Ký 34:6). Sự căng thẳng giữa thánh khiết và ân điển này được giải quyết trọn vẹn trong công cuộc cứu chuộc của Chúa Giê-xu Christ trên thập tự giá. Do đó, sự phán xét phải được hiểu qua lăng kính của thập tự giá: đó là sự đoán phạt dành cho tội lỗi, nhưng cũng là con đường cứu rỗi dành cho những ai tin nhận Đấng đã gánh thay sự đoán phạt ấy.
Kinh Thánh cho thấy Đức Chúa Trời không chỉ phán xét vào một ngày cuối cùng mà Ngài đang phán xét ngay trong hiện tại. Đây là một khía cạnh thường bị bỏ qua.
1. Phán Xét Qua Hậu Quả Tự Nhiên của Tội Lỗi (Sự Phán Xét Khải Huyền): Rô-ma 1:18-32 mô tả một quá trình phán xét đang diễn ra: “Vì cơn giận của Đức Chúa Trời từ trên trời tỏ ra nghịch cùng mọi sự không tin kính và mọi sự không công bình của những người dùng sự không công bình mà bắt hiếp lẽ thật” (câu 18). Từ ngữ Hy Lạp cho “tỏ ra” (apokalyptetai) chỉ một sự mặc khải đang tiếp diễn. Sự phán xét này thể hiện qua việc Đức Chúa Trời “phó” con người cho những ham muốn ô uế, những tình dục xấu hổ, và một tâm trí hư đốn (câu 24, 26, 28). Đây là một sự phán xét trong hiện tại, nơi Đức Chúa Trời để cho con người gặt lấy hậu quả thảm khốc của chính sự chối bỏ Ngài.
2. Phán Xét Trong Đời Sống Hội Thánh: Trong Tân Ước, chúng ta thấy sự phán xét bắt đầu từ nhà Đức Chúa Trời. I Phi-e-rơ 4:17 chép: “Vì thời kỳ đã đến, là khi sự phán xét phải bắt đầu từ nhà Đức Chúa Trời; và nếu khởi đầu từ chúng ta, thì sự cuối cùng của những kẻ chẳng vâng theo Tin Lành của Đức Chúa Trời sẽ ra thế nào?”. Sự phán xét này không phải là sự hủy diệt cuối cùng, mà là sự tinh luyện, sửa dạy (Hê-bơ-rơ 12:5-11) và kỷ luật (như trong I Cô-rinh-tô 5:1-5 với trường hợp người phạm tội loạn luân) để Hội Thánh được thánh sạch.
Một thời điểm phán xét quan trọng mà mỗi cá nhân đối diện là thời điểm ngay sau khi chết. Hê-bơ-rơ 9:27 tuyên bố một nguyên tắc phổ quát: “Theo như đã định cho loài người phải chết một lần, rồi chịu phán xét”. Từ “phán xét” ở đây trong tiếng Hy Lạp là krisis, cùng gốc với từ mang nghĩa “phân rẽ, xét đoán”. Điều này chỉ ra một sự phán xét cá nhân, tức thì sau khi chết, quyết định số phận tạm thời của linh hồn cho đến khi phán xét cuối cùng.
Lời của Chúa Giê-xu cho tên trộm trên thập tự giá minh họa rõ ràng điều này: “Quả thật, ta nói cùng ngươi, hôm nay ngươi sẽ được ở với ta trong nơi Ba-ra-đi” (Lu-ca 23:43). Sự tương phản giữa người giàu và La-xa-rơ trong Lu-ca 16:19-31 cũng cho thấy một tình trạng có ý thức, rõ ràng ngay sau khi chết – nơi an nghỉ (của La-xa-rơ) và nơi khổ hình (của người giàu). Đây là một sự phán xét sơ bộ, dựa trên đức tin hoặc sự chối bỏ Đấng Christ trong đời này.
Đây là một sự kiện phán xét riêng biệt và rất quan trọng dành riêng cho những người đã tin nhận Chúa Giê-xu Christ. Sứ đồ Phao-lô mô tả chi tiết trong II Cô-rinh-tô 5:10: “Vì chúng ta thảy đều phải ứng hầu trước tòa án Đấng Christ, hầu cho mỗi người nhận lãnh tùy theo điều thiện hay điều ác mình đã làm lúc còn trong xác thịt.”
Thời điểm: Sự kiện này xảy ra sau khi Hội Thánh được cất lên (I Tê-sa-lô-ni-ca 4:13-18) và trước khi Chúa thiết lập vương quốc ngàn năm. Nó diễn ra trên thiên đàng, không liên quan đến sự định tội (vì tội lỗi của tín đồ đã bị đoán phát trên thập tự giá), mà liên quan đến sự thưởng và sự tinh luyện công việc.
Bản chất: Trong I Cô-rinh-tô 3:10-15, Phao-lô dùng hình ảnh một công trường xây dựng. Nền tảng là Đấng Christ, còn vật liệu xây dựng trên nền (“vàng, bạc, báu thạch” hay “gỗ, cỏ, rơm”) tượng trưng cho chất lượng công việc và sự phục vụ của chúng ta cho Chúa. “Ngày đó” (câu 13) – hē hēmera – sẽ bày tỏ công việc qua lửa. Công việc có chất lượng (xuất phát từ sự vâng lời và được Thánh Linh dẫn dắt) sẽ còn lại và được thưởng. Công việc vô giá trị (xuất phát từ xác thịt, vinh quang cá nhân) sẽ bị đốt cháy, nhưng bản thân người đó “sẽ được cứu, song dường như qua lửa”. Sự phán xét này xét đến motivation (động cơ), sự trung tín (Ma-thi-ơ 25:14-30 về các nén bạc), và cách chúng ta đối xử với anh em mình (Ma-thi-ơ 25:31-46, dù phần này cũng có thể ám chỉ đến sự phán xét các dân tộc).
Các lời tiên tri trong Kinh Thánh, đặc biệt là trong sách Đa-ni-ên và Khải Huyền, nói đến những giai đoạn phán xét cụ thể trong thời kỳ cuối cùng (7 năm đại nạn).
1. Sự Phán Xét Trên Đất (Các Ấn, Kèn, Và Bát): Sách Khải Huyền chương 6-16 mô tả ba loạt sự phán xét của Đức Chúa Trời đổ xuống thế gian trong cơn đại nạn. Đây là những sự phán xét có tính chất cảnh cáo và đoán phạt, bày tỏ cơn thịnh nộ của Chiên Con (Khải Huyền 6:16) đối với một thế gian nổi loạn, nhưng vẫn nhằm mục đích đưa dân sự đến sự ăn năn (dù nhiều người vẫn không chịu, Khải Huyền 9:20-21).
2. Sự Phán Xét Ba-by-lôn Lớn: Khải Huyền 17-18 mô tả sự phán xét đổ xuống hệ thống tôn giáo và kinh tế thế tục chống lại Đức Chúa Trời.
3. Sự Phán Xét Các Dân Tộc (Chiên Và Dê): Ma-thi-ơ 25:31-46 mô tả cảnh Chúa Giê-xu, trong sự vinh hiển của Ngài, ngồi trên ngai và phân rẽ các dân tộc (ethnē) “như kẻ chăn chiên phân rẽ chiên với dê”. Sự phán xét này dựa trên cách đối xử của họ với “những anh em hèn mọn nhất” của Chúa (câu 40), có thể là người Do Thái và các tín đồ trong thời đại nạn. Tiêu chuẩn này cho thấy đức tin thật được bày tỏ qua hành động yêu thương cụ thể. Kết quả là sự sống đời đời (cho chiên) hoặc sự hình phạt đời đời (cho dê). Thời điểm của sự phán xét này có thể là cuối thời kỳ đại nạn, trước khi Vương Quốc Ngàn Năm bắt đầu.
4. Sự Phán Xét Y-sơ-ra-ên: Các tiên tri như Ê-xê-chi-ên chương 20 và Xa-cha-ri 12-13 nói về một thời kỳ “thử thách” và thanh tẩy cho dân Y-sơ-ra-ên, khiến họ nhận biết Đấng Mê-si của mình và ăn năn (Xa-cha-ri 12:10). Đây là một sự phán xét có tính phục hồi và tinh luyện.
Đây là đỉnh điểm của mọi sự phán xét, được mô tả trong Khải Huyền 20:11-15. “Tôi thấy một tòa lớn và trắng cùng Đấng ngồi ở trên; trước mặt Ngài trời đất đều trốn hết, chẳng còn thấy chỗ nào cho nữa.”
Thời điểm: Sau khi kết thúc Vương Quốc Ngàn Năm và sau khi Sa-tan bị ném vào hồ lửa (Khải Huyền 20:7-10).
Đối tượng: “Kẻ chết” (trong tiếng Hy Lạp: hoi nekroi) – đây là những người chưa được sống lại từ trước đến giờ, tức là những người không thuộc về Đấng Christ (vì những người được cứu đã sống lại trong sự sống lại thứ nhất trước thiên niên kỷ – Khải Huyền 20:4-6). Họ bao gồm mọi người, mọi đời, mọi dân tộc không có tên trong sách sự sống.
Tiêu chuẩn: Các sách được mở ra. Điều này biểu thị cho một sự phán xét hoàn toàn công bình dựa trên mọi việc làm (câu 12). Tuy nhiên, cốt lõi của sự phán xét này không phải là cân đo việc lành hay việc dữ, mà là xem tên có được ghi trong “Sách Sự Sống của Chiên Con” hay không (câu 15). Đây chính là điểm then chốt: sự phán xét cuối cùng xác nhận sự chọn lựa đời đời của mỗi người đối với hoặc chống lại Đấng Christ khi còn sống. Những người không có tên trong sách sự sống sẽ bị ném vào hồ lửa, là sự chết thứ hai.
Lẽ thật về sự phán xét của Đức Chúa Trời không chỉ để suy ngẫm thần học, mà phải biến đổi đời sống chúng ta.
1. Sống Với Tâm Thế Tỉnh Thức Và Trách Nhiệm: Hiểu rằng chúng ta sẽ gặp Chúa (hoặc tại tòa án Christ với tư cách con cái Ngài, hoặc tại tòa trắng lớn với tư cách người chịu xét) phải thúc giục chúng ta “sống cách thánh sạch và tin kính” (II Phi-e-rơ 3:11). Mỗi ngày là một cơ hội để đầu tư cho cõi đời đời.
2. Xây Dựng Với Vật Liệu Thuộc Linh Bền Vững: Trong mục vụ và đời sống phục vụ, chúng ta cần luôn tự hỏi: Mình đang xây bằng “vàng, bạc, báu thạch” của sự vâng lời, cầu nguyện, và lệ thuộc Thánh Linh, hay bằng “gỗ, cỏ, rơm” của sự hám danh, hình thức và xác thịt? Hãy tập trung vào những gì có giá trị vĩnh cửu.
3. Nhiệt Thành Trong Sứ Mạng Rao Giảng Phúc Âm: Sự thật về tòa án lớn và trắng là động lực mạnh mẽ và khẩn thiết cho công tác truyền giáo. “Ấy vậy, chúng ta biết Chúa đáng kính sợ, nên tìm cách làm cho người khác đều tin” (II Cô-rinh-tô 5:11). Chúng ta mang sứ điệp hòa giải để người khác khỏi phải đối diện cơn thịnh nộ của Đức Chúa Trời.
4. An Nghỉ Trong Sự Cứu Rỗi Đảm Bảo: Đối với tín đồ, sứ điệp về sự phán xét không gây sợ hãi đoán phạt, nhưng là lời kêu gọi sống trung tín. Chúng ta có thể phục vụ Chúa với lòng biết ơn và tự do, vì biết rằng “Hiện nay chẳng còn có sự đoán phạt nào cho những kẻ ở trong Đức Chúa Jêsus Christ” (Rô-ma 8:1). Sự phán xét dành cho chúng ta là để nhận phần thưởng, không phải để định tội.
5. Nuôi Dưỡng Tấm Lòng Công Bình Và Yêu Thương: Tiêu chuẩn phán xét trong Ma-thi-ơ 25 nhắc chúng ta rằng đức tin chân thật thể hiện qua việc chăm sóc những người hèn mọn, đói khát và tù tội. Hãy sống với đôi mắt mở ra trước nhu cầu của người lân cận.
Kinh Thánh trình bày một lịch trình đa dạng và chính xác về sự phán xét của Đức Chúa Trời. Ngài phán xét trong hiện tại qua hậu quả của tội lỗi, phán xét mỗi cá nhân ngay sau khi chết, sẽ phán xét công việc của các tín đồ tại tòa án Christ, phán xét các dân tộc và Y-sơ-ra-ên trong các biến cố cuối cùng, và cuối cùng, thi hành sự phán xét vĩnh viễn trước tòa lớn và trắng. Mọi sự phán xét này đều quy về Chúa Giê-xu Christ: “Cha cũng chẳng xét đoán ai hết, nhưng đã giao trọn quyền phán xét cho Con” (Giăng 5:22). Do đó, câu trả lời tối hậu cho câu hỏi “Khi nào?” phải luôn đi kèm với câu trả lời cho “Ai?” – đó là Chúa Giê-xu Christ, Đấng Cứu Chuộc và Quan Án. Sự lựa chọn của chúng ta đối với Ngài hôm nay sẽ quyết định chúng ta đối diện với sự phán xét nào trong ngày mai. Ước mong mỗi chúng ta, với lòng kính sợ và biết ơn, sống một đời sống xứng đáng với Phúc Âm, hầu cho trong ngày đó, chúng ta có thể “có sự bạo dạn và không bị hổ thẹn đối trước Ngài trong khi Ngài ngự đến” (I Giăng 2:28).