Bí Quyết Cho Hôn Nhân Bền Vững
Hôn nhân không phải là một sáng kiến của con người, mà là một thiết kế trọng thể và thánh khiết của Đấng Tạo Hóa ngay từ buổi sáng thế. Sự bền vững của hôn nhân không dựa trên cảm xúc chóng vánh, sự tương hợp về tính cách, hay các kỹ năng thuần túy nhân bản, mà được đặt nền tảng trên các nguyên tắc vĩnh cửu được mặc khải trong Lời Đức Chúa Trời. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào Kinh Thánh để khám phá những “bí quyết” thiêng liêng – thực chất là những mệnh lệnh và lời hứa của Chúa – dành cho một cuộc hôn nhân có thể đứng vững qua mọi sóng gió của cuộc đời.
I. Nền Tảng Thánh Khiết: Hôn Nhân Là Giao Ước, Không Phải Hợp Đồng
Quan điểm thế gian xem hôn nhân như một hợp đồng dân sự có thể chấm dứt khi các điều khoản không còn được thỏa mãn. Nhưng Kinh Thánh trình bày hôn nhân như một giao ước (covenant) trước mặt Đức Chúa Trời. Tiếng Hê-bơ-rơ cho giao ước là "beriyt" (בְּרִית), mang ý nghĩa một sự ràng buộc có tính chất long trọng, vĩnh viễn, và được đóng ấn bằng lời thề. Chính Đức Chúa Trời là Nhân Chứng và là Đấng Bảo Đảm cho giao ước này (Ma-la-chi 2:14).
“Vậy nên, loài người phải lìa cha mẹ, mà dính díu cùng vợ mình; hai người sẽ cùng nên một thịt.” (Sáng-thế Ký 2:24)
Cụm từ “dính díu” trong nguyên văn Hê-bơ-rơ là “dabaq” (דָּבַק), có nghĩa là gắn chặt, kết dính, bám chặt lấy – diễn tả một sự kết hợp không thể tách rời. Sứ đồ Phao-lô trong Tân Ước đã nâng tầm mặc khải này lên, so sánh mối liên hệ vợ chồng với mối liên hệ giữa Đấng Christ và Hội thánh (Ê-phê-sô 5:31-32). Đây là một mầu nhiệm lớn. Vì vậy, bí quyết đầu tiên và căn bản nhất cho một hôn nhân bền vững là nhận thức và tôn trọng tính chất thánh và vĩnh cửu của giao ước này. Nó thay đổi cách chúng ta tiếp cận những xung đột: không phải “làm sao để ra đi,” mà là “làm thế nào để gìn giữ và tu bổ giao ước này.”
II. Trung Tâm Của Hôn Nhân Cơ Đốc: Đấng Christ Là Nền Đá Góc
Một ngôi nhà không thể đứng vững trên cát, mà phải được xây trên vầng đá (Ma-thi-ơ 7:24-27). Hôn nhân muốn bền vững phải được xây dựng trên Đấng Christ. Điều này có nghĩa thực tiễn là cả vợ lẫn chồng đều cá nhân vâng phục Chúa Giê-xu, cùng nhau tìm kiếm ý muốn Ngài, và để Lời Ngài làm tiêu chuẩn tối cao cho mọi quyết định, thái độ và hành động trong gia đình.
“Ví bằng Đức Giê-hô-va không cất nhà, thì những thợ xây cất làm uổng công.” (Thi-thiên 127:1a)
Hôn nhân là “cái nhà” đó. Nếu không có Chúa ở trung tâm, mọi nỗ lực xây dựng đều vô ích. Sự bền vững đến từ việc cùng nhau đọc Kinh Thánh, cầu nguyện, thờ phượng, và phục vụ Chúa. Khi cả hai đều hướng về Chúa, họ sẽ tự nhiên tiến lại gần nhau hơn. Mối quan hệ thẳng đứng (với Chúa) lành mạnh sẽ tạo nền tảng cho mối quan hệ ngang (với nhau) bền chặt.
III. Tình Yêu Agape: Sức Mạnh Biến Đổi Trong Hôn Nhân
Văn hóa đại chúng tôn vinh thứ tình yêu dựa trên cảm xúc (“eros” – tình ái) hoặc tình cảm (“phileo” – tình bạn). Những điều này quan trọng, nhưng không đủ sức để giữ hôn nhân bền vững qua những lúc khô khan, thử thách. Kinh Thánh kêu gọi vợ chồng sống với nhau bằng tình yêu “agape” (ἀγάπη). Đây là thứ tình yêu có chủ ý, vô điều kiện, hy sinh và quyết định, bắt chước tình yêu của chính Đấng Christ dành cho Hội thánh.
“Hỡi người làm chồng, hãy yêu vợ mình, như Đấng Christ đã yêu Hội thánh, phó chính mình Ngài vì Hội thánh.” (Ê-phê-sô 5:25)
Động từ “yêu” ở đây là “agapate”, một mệnh lệnh tiếp diễn – “hãy cứ tiếp tục yêu bằng tình yêu agape.” Tình yêu này không phải là phản ứng trước sự đáng yêu của đối phương, mà là nguyên nhân khiến chúng ta đối xử cách đáng yêu với họ. Nó được mô tả rõ ràng trong 1 Cô-rinh-tô 13:4-7: nhịn nhục, nhân từ, không ghen tị, không khoe mình, không kiêu ngạo, không cư xử trái phép, không tư lợi, không dễ giận, không ghi nhớ điều ác, không vui về điều sai nhưng vui về lẽ thật. Đây chính là “bảng mô tả công việc” hàng ngày cho cả vợ lẫn chồng.
IV. Sự Vâng Phục Và Tôn Trọng Lẫn Nhau: Trật Tự Ân Điển
Ê-phê-sô 5:22-33 trình bày một trật tự cho hôn nhân Cơ Đốc, thường bị hiểu lầm là sự áp chế, nhưng thực chất lại là một bức tranh đẹp về sự phục vụ và hy sinh lẫn nhau dưới ân điển.
Vai trò của người chồng: Được kêu gọi làm “đầu” (“kephalē” – κεφαλή) của vợ, như Đấng Christ là đầu Hội thánh. Trong ngữ cảnh Tân Ước, “đầu” mang ý nghĩa nguồn sống, người bảo vệ, và người hy sinh chính mình. Mệnh lệnh dành cho người chồng không phải là “hãy cai trị”, mà là “hãy yêu” (agape) và “hãy phó chính mình” vì vợ. Người chồng Cơ Đốc bền vững hôn nhân bằng cách chết đi cho cái tôi của mình để nuôi nấng, chăm sóc và tôn vinh vợ mình (Ê-phê-sô 5:28-29).
Vai trò của người vợ: Được kêu gọi “vâng phục” (“hypotassō” – ὑποτάσσω) chồng mình. Từ này không mang nghĩa nô lệ hay thấp kém, mà là “xếp mình vào trật tự,” “tự nguyện gắn mình dưới sự bảo vệ và dẫn dắt.” Đây là một thái độ tôn trọng và ủng hộ có chủ ý. Trong cùng phân đoạn, tất cả tín hữu đều được kêu gọi “vâng phục lẫn nhau” (Ê-phê-sô 5:21). Sự vâng phục của người vợ là một phần trong trật tự ân điển đó, và nó trở nên nhẹ nhàng khi người chồng yêu thương như Đấng Christ.
Sự tôn trọng của người vợ (“…vợ phải kính sợ chồng” – Ê-phê-sô 5:33b) là nhu cầu tình cảm then chốt của người chồng, cũng như tình yêu agape là nhu cầu then chốt của người vợ. Một hôn nhân bền vững hiểu và đáp ứng những nhu cầu tâm lý-thuộc linh này.
V. Nghệ Thuật Tha Thứ Và Giao Tiếp Lành Mạnh
Hai con người tội lỗi sống chung dưới một mái nhà chắc chắn sẽ làm tổn thương nhau. Do đó, sự tha thứ là hệ tuần hoàn của hôn nhân bền vững. Kinh Thánh dạy: “Hãy ở với nhau cách nhân từ, đầy dẫy lòng thương xót, tha thứ nhau như Đức Chúa Trời đã tha thứ anh em trong Đấng Christ vậy.” (Ê-phê-sô 4:32). Tha thứ không phải là phủ nhận hành vi sai trái, mà là chọn lựa không ghi nợ, không báo thù, và phó thác sự công bình cho Chúa. Nó giải phóng chính mình khỏi độc tố của sự cay đắng (Hê-bơ-rơ 12:15).
Đi đôi với tha thứ là giao tiếp lành mạnh. Gia-cơ 1:19 dạy một nguyên tắc vàng: “Mỗi người trong anh em phải mau nghe mà chậm nói, chậm giận.” Trong xung đột, mục tiêu không phải là chiến thắng đối phương, mà là hiểu và được hiểu, để cùng nhau tìm kiếm giải pháp phù hợp với ý Chúa. Cần tránh những lời nói “cay đắng, nóng giận, la lối, nói hành, cùng mọi điều hung ác” (Ê-phê-sô 4:31), thay vào đó, mỗi lời nói phải có ích và giúp ơn cho người nghe (Ê-phê-sô 4:29).
VI. Giữ Lửa & Bảo Vệ Rào: Duy Trì Sự Kết Hiệp và Thanh Sạch
Sáng-thế Ký 2:24 nhấn mạnh “hai người sẽ cùng nên một thịt.” Sự kết hiệp này bao gồm nhưng không giới hạn ở phương diện thể xác. Nó là sự kết nối toàn diện: tình cảm, tâm linh, trí tuệ và thể chất. Để hôn nhân bền vững, vợ chồng phải chủ động nuôi dưỡng sự kết hiệp.
1. Kết hiệp thuộc linh: Cầu nguyện chung, học Kinh Thánh chung.
2. Kết hiệp tình cảm: Dành thời gian chất lượng cho nhau, lắng nghe, chia sẻ, bày tỏ sự trân trọng (Nhã-ca 4:9-10).
3. Kết hiệp thể xác: Quan hệ vợ chồng là món quà thánh khiết Chúa ban để tăng cường sự gắn kết (I Cô-rinh-tô 7:3-5). Đừng từ chối nhau ngoại trừ khi tạm thời, đồng ý, để chuyên lo cầu nguyện.
Song song với việc giữ lửa trong nhà là dựng rào bảo vệ bên ngoài. Tà dâm là một trong những mối đe dọa lớn nhất (Châm-ngôn 6:32). Hôn nhân bền vững đòi hỏi sự cảnh giác cao độ: tránh những tình bạn khác giới quá thân thiết, bảo vệ con mắt và tâm trí khỏi những nội dung khiêu dâm, và cùng nhau cam kết giữ sự thanh sạch. “Chớ mắc tà dâm, dầu tội gì người phạm, là ngoài thân thể mình; nhưng kẻ buông mình vào sự tà dâm, thì phạm đến thân thể mình.” (1 Cô-rinh-tô 6:18).
VII. Ứng Dụng Thực Tế Cho Cuộc Sống Hằng Ngày
1. Bắt đầu mỗi ngày với Chúa: Cá nhân và nếu có thể, cùng nhau dâng ngày mới cho Chúa.
2. Thiết lập “giờ hẹn hò” định kỳ: Dù có con nhỏ hay bận rộn, hãy dành ít nhất 1-2 giờ/tuần chỉ cho nhau, không bàn chuyện gia đình, công việc, mà để kết nối lại.
3. Học ngôn ngữ yêu thương của nhau: Theo Tiến sĩ Gary Chapman, mỗi người có cách cảm nhận tình yêu khác nhau (lời nói khẳng định, thời gian chất lượng, quà tặng, cử chỉ phục vụ, sự đụng chạm). Hãy học và bày tỏ tình yêu theo cách đối phương hiểu được.
4. Thực hành “hội nghị gia đình” hàng tuần: Dành 15-30 phút để cùng xem lại lịch tuần tới, ngân sách, những việc cần quyết định, và cầu nguyện chung cho các nhu cầu.
5. Tìm kiếm cố vấn tin cậy: Đừng ngại tìm đến một đôi vợ chồng đạo đức, trưởng thành hơn trong Hội thánh để xin lời khuyên khi gặp khó khăn (Châm-ngôn 11:14).
6. Luôn nhớ rằng bạn cùng một đội: Trong xung đột, hãy xác định vấn đề là “kẻ thù” cần cùng nhau giải quyết, không phải đối phương là kẻ thù.
Kết Luận: Hành Trình Thuận Phục và Ân Điển
Hôn nhân bền vững không phải là một điểm đến mà chúng ta đạt được rồi nghỉ ngơi, mà là một hành trình thuận phục Chúa và phục vụ nhau mỗi ngày. Không có cặp vợ chồng nào hoàn hảo, nhưng có một Đấng hoàn hảo đang hành động trong hôn nhân của họ. “Bí quyết” cuối cùng và quan trọng nhất chính là sự nhờ cậy vào ân điển và quyền năng của Đức Thánh Linh. Chính Ngài mới có thể ban cho chúng ta năng lực để yêu thương cách vô điều kiện, tha thứ cách triệt để, và kiên trì đến cùng. Hãy xây dựng ngôi nhà hôn nhân của bạn trên Lời Chúa và sự dẫn dắt của Ngài, khi ấy, dù mưa sa, bão táp, nước lụt, ngôi nhà ấy vẫn sẽ không sập, vì đã được lập trên vầng đá (Ma-thi-ơ 7:25).
Hãy nhớ lời hứa: “Hãy kính sợ Đấng Christ, thì phải vâng phục nhau.” (Ê-phê-sô 5:21). Trong sự kính sợ Chúa và vâng phục nhau, bạn sẽ tìm thấy con đường dẫn đến một hôn nhân không chỉ bền vững, mà còn đẹp đẽ, thánh khiết và vinh hiển Danh Chúa.