Chúa Giê-su Là Ai? Khám Phá Cuộc Đời và Di Sản Của Ngài

Trong dòng chảy lịch sử nhân loại, không có nhân vật nào vừa gần gũi lại vừa siêu việt, vừa khơi dậy lòng mến yêu lại vừa thách thức sự hiểu biết của con người như Chúa Giê-su Christ. Câu hỏi “Người nầy là ai?” (Ma-thi-ơ 16:13) vang vọng từ thời các môn đồ cho đến ngày nay. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu khám phá căn tính, cuộc đời và di sản đời đời của Ngài dựa trên nền tảng Kinh Thánh, với sự tham chiếu ngôn ngữ nguyên bản, nhằm mang đến cái nhìn toàn diện và sâu sắc cho đức tin Cơ Đốc.

Chúa Giê-su không khởi đầu tại hang đá Bết-lê-hem. Sứ đồ Giăng mở đầu sách Phúc Âm bằng một tuyên bố đầy chấn động: “Ban đầu có Ngôi Lời, Ngôi Lời ở cùng Đức Chúa Trời, và Ngôi Lời là Đức Chúa Trời... Muôn vật bởi Ngài làm nên” (Giăng 1:1,3). Từ “Ngôi Lời” trong nguyên văn Hy Lạp là Logos (Λόγος), mang ý nghĩa sâu rộng về Lý Trí, Nguyên Lý Sáng Tạo và Lời Phán Quyền Năng. Ngài hiện hữu từ trước vô cùng, đồng bản thể với Đức Chúa Trời (homousios). Điều này được xác chứng bởi lời tuyên bố của chính Chúa Giê-su: “Quả thật, quả thật, ta nói cùng các ngươi, trước khi chưa có Áp-ra-ham, đã có ta” (Giăng 8:58). Cụm “đã có ta” sử dụng cách nói Egō eimi (ἐγώ εἰμι), không chỉ chỉ thời gian quá khứ mà còn ám chỉ danh xưng “Ta Là” của Đức Giê-hô-va trong Xuất Ê-díp-tô Ký 3:14 (Yahweh).

Phao-lô, trong thơ Cô-lô-se, mô tả Ngài là “hình ảnh của Đức Chúa Trời không thấy được... mọi vật đã được dựng nên trong Ngài” (Cô-lô-se 1:15-16). Tân Ước nhất quán khẳng định thần tánh đầy đủ của Chúa Giê-su. Sự giáng sinh của Ngài không phải là sự khởi đầu của một thần linh mới, mà là sự “nhập thể” (Incarnation) của Đấng Tạo Hóa vào trong thế giới thọ tạo: “Ngôi Lời đã trở nên xác thịt, ở giữa chúng ta” (Giăng 1:14).

Sự giáng sinh của Chúa Giê-su đã được các tiên tri Cựu Ước báo trước cách chi tiết. Mi-chê 5:2 tiên tri nơi sinh: “Hỡi Bết-lê-hem Ép-ra-ta... từ nơi ngươi sẽ ra cho ta một Đấng cai trị trong Y-sơ-ra-ên.” Ê-sai 7:14 tiên tri về thân thế: “Nầy, một gái đồng trinh sẽ chịu thai, và sanh một con trai, và sẽ đặt tên là Em-ma-nu-ên.” Danh xưng Em-ma-nu-ên (עִמָּנוּאֵל - Immanu El) nghĩa là “Đức Chúa Trời ở cùng chúng ta”, bày tỏ mục đích nhập thể: Đức Chúa Trời đến để đồng cảm, cứu chuộc và ở cùng dân Ngài.

1. Chức Vụ Công Khai: Quyền Năng và Sự Dạy Dỗ
Chức vụ của Chúa Giê-su được tóm lược trong lời Ngài phán: “Con người đã đến... để phục sự và phó sự sống mình làm giá chuộc cho nhiều người” (Mác 10:45). Ngài dạy dỗ với thẩm quyền chưa từng thấy (Ma-thi-ơ 7:29), công bố các phước lành của Vương Quốc Đức Chúa Trời (Ma-thi-ơ 5:3-12), và bày tỏ tình yêu thương vô điều kiện của Đức Chúa Trời qua các ẩn dụ như người cha nhân từ (Lu-ca 15:11-32).

Các phép lạ của Ngài không chỉ là hành động quyền năng, mà còn là những “dấu chỉ” (Semeion - σημεῖον) để bày tỏ căn tính và quyền năng cứu rỗi của Ngài. Chữa bệnh cho biểu lộ Ngài là Đấng chữa lành thể xác và linh hồn (Ma-thi-ơ 8:16-17). Dẹp yên bão tố cho thấy Ngài là Chúa của thiên nhiên (Mác 4:39). Khiến kẻ chết sống lại, như La-xa-rơ, chứng tỏ Ngài là “sự sống lại và sự sống” (Giăng 11:25).

Thập tự giá không phải là một tai nạn lịch sử, mà là trọng tâm của kế hoạch cứu rỗi đời đời. Chúa Giê-su nhiều lần báo trước về sự chết và sống lại của Ngài (Mác 8:31). Trong bữa Tiệc Ly, Ngài cắt nghĩa ý nghĩa của sự chết Ngài: “Nầy là huyết ta, huyết của sự giao ước đã đổ ra cho nhiều người được tha tội” (Ma-thi-ơ 26:28). Từ “giao ước” (diathēkē - διαθήκη) nói đến một giao ước mới, thay thế giao ước cũ dựa trên luật pháp, bằng một giao ước dựa trên ân điển và sự tha thứ.

Sứ đồ Phi-e-rơ giải thích: “Chính Ngài đã vì tội lỗi chúng ta chịu khổ... hầu cho chúng ta nhờ những lằn đòn của Ngài được lành bịnh” (1 Phi-e-rơ 2:24). Từ “lành bịnh” ở đây bao hàm cả sự chữa lành thuộc linh khỏi tội lỗi. Sự chết của Ngài là của lễ chuộc tội (hilasmos - ἱλασμός) trọn vẹn và đầy đủ (1 Giăng 2:2).

Nhưng nếu sự chết của Ngài là sự chiến thắng của tội lỗi và sự chết, thì sự sống lại của Ngài là sự đóng ấn xác nhận chiến thắng ấy. Phao-lô tuyên bố: “Nếu Đấng Christ không từ kẻ chết sống lại, thì đức tin anh em cũng vô ích, anh em còn ở trong tội lỗi mình” (1 Cô-rinh-tô 15:17). Sự sống lại xác thực Ngài là Con Đức Chúa Trời (Rô-ma 1:4) và là trái đầu mùa của sự sống lại cho mọi người tin (1 Cô-rinh-tô 15:20). Sự thăng thiên của Ngài (Công Vụ 1:9) khẳng định Ngài được tôn cao và đang ngự bên hữu Đức Chúa Trời, cầu thay cho chúng ta (Rô-ma 8:34).

Di sản Chúa Giê-su để lại không phải là một triết lý khô khan, mà là một mối quan hệ sống động và một tương lai vững chắc cho nhân loại.

1. Đấng Cứu Rỗi Duy Nhất: Danh “Giê-su” (יֵשׁוּעַ - Yeshua) có nghĩa là “Giê-hô-va cứu rỗi” (Ma-thi-ơ 1:21). Phi-e-rơ tuyên xưng: “Chẳng có sự cứu rỗi trong đấng nào khác... chỉ ở nơi danh Ngài mà chúng ta được cứu” (Công Vụ 4:12). Sự cứu rỗi này là món quà nhưng không bởi đức tin, không dựa trên việc làm của luật pháp (Ê-phê-sô 2:8-9).

2. Chúa Tể của Đời Sống: Ngài không chỉ cứu chúng ta khỏi tội, mà còn trở thành Chúa (Kyrios - Κύριος) của chúng ta. Tuyên xưng “Đức Chúa Giê-xu là Chúa” (Rô-ma 10:9) là cốt lõi của đức tin Cơ Đốc, đòi hỏi sự đầu phục trọn vẹn đời sống dưới sự cai trị của Ngài.

3. Đấng Xét Đoán Tương Lai: Kinh Thánh hứa rằng Ngài sẽ trở lại trong vinh hiển để phán xét kẻ sống và kẻ chết (2 Ti-mô-thê 4:1). Sự tái lâm này là niềm hy vọng trọn vẹn của Hội Thánh, là ngày mà mọi kẻ thuộc về Ngài sẽ được cứu chuộc trọn vẹn cả thân thể lẫn linh hồn (Phi-líp 3:20-21).

Hiểu biết về Chúa Giê-su phải dẫn đến một đời sống biến đổi. Dưới đây là những ứng dụng thiết thực:

• Đặt Đức Tin Nơi Ngài Là Cứu Chúa: Cá nhân mỗi người cần ăn năn tội và tiếp nhận Chúa Giê-su làm Cứu Chúa cá nhân (Giăng 1:12). Đây không phải là nghi thức tôn giáo, mà là giao ước cá nhân với Đấng đã chết thay cho mình.
• Sống Dưới Quyền Chúa Tể Của Ngài: Nhận biết Ngài là Chúa nghĩa là để Lời Ngài (Kinh Thánh) làm thẩm quyền tối cao trong mọi lĩnh vực: gia đình, công việc, tài chính, các mối quan hệ. Cầu nguyện rằng: “Không phải ý con, mà ý Cha được nên” (Lu-ca 22:42).
• Noi Gương Tình Yêu và Sự Khiêm Nhường Của Ngài: Chúa Giê-su rửa chân cho môn đồ, bày tỏ tinh thần hầu việc (Giăng 13:14-15). Chúng ta được kêu gọi yêu thương, tha thứ và phục vụ người khác như Ngài đã làm.
• Sống Với Niềm Hy Vọng Sống Lại: Sự sống lại của Chúa Giê-su ban cho chúng ta niềm hy vọng chắc chắn về sự sống đời đời và sự phục hồi mọi sự. Điều này giúp chúng ta can đảm đối diện với nghịch cảnh, đau buồn và cả sự chết (1 Tê-sa-lô-ni-ca 4:13-14).
• Làm Chứng Về Ngài: Biết Ngài là ai, chúng ta không thể im lặng. Mỗi tín hữu được kêu gọi trở nên chứng nhân về ân điển và lẽ thật của Chúa Giê-su cho người xung quanh (Công Vụ 1:8).

Chúa Giê-su Christ không chỉ là một nhà đạo đức vĩ đại, một giáo sư tôn giáo xuất chúng. Ngài là Em-ma-nu-ên – Đức Chúa Trời ở cùng chúng ta; là Chiên Con của Đức Chúa Trời – Đấng cất tội lỗi thế gian đi (Giăng 1:29); là Đấng Christ (Messiah) – Vua được xức dầu; và là Chúa của muôn vật. Cuộc đời, sự chết và sự sống lại của Ngài là cột trụ của lịch sử cứu rỗi, mở ra con đường duy nhất để con người hòa thuận lại với Đức Chúa Trời. Câu hỏi “Chúa Giê-su là ai?” cuối cùng đòi hỏi một sự đáp ứng cá nhân. Như Phao-lô đã kinh nghiệm và tuyên bố: “Tôi đã bị đóng đinh vào thập tự giá với Đấng Christ, mà tôi sống, không phải là tôi sống nữa, nhưng Đấng Christ sống trong tôi” (Ga-la-ti 2:20). Ước mong mỗi chúng ta không chỉ tìm hiểu về Ngài qua nghiên cứu, mà còn kinh nghiệm Ngài một cách sống động, để căn tính của Ngài định hình nên cuộc đời và di sản đức tin của chính chúng ta.