Chúa Là Ai? Bản Tính, Nhân Cách Và Con Đường Nhận Biết Ngài
Trong hành trình tâm linh của con người, không có câu hỏi nào căn bản, hệ trọng và biến đổi hơn câu hỏi: "Chúa là ai?". Câu trả lời không chỉ là một định nghĩa thần học khô khan, mà là nền tảng cho mọi mối quan hệ, hy vọng và mục đích sống. Bài nghiên cứu này sẽ khám phá sâu sắc về Đức Chúa Trời của Kinh Thánh dưới ba góc độ: Danh tánh (Chúa là ai?), Bản chất (Chúa là gì?), Nhân cách (Chúa là người như thế nào?) và cuối cùng là Con đường thực tiễn để nhận biết Ngài.
Kinh Thánh không bắt đầu bằng một luận cứ triết học chứng minh sự hiện hữu của Đức Chúa Trời, mà mặc nhiên tuyên bố: “Ban đầu Đức Chúa Trời dựng nên trời đất.” (Sáng-thế Ký 1:1). Ngài là Đấng Tạo Hóa, nguồn gốc tuyệt đối của mọi sự. Danh xưng phổ biến nhất cho Đấng Tối Cao trong tiếng Hê-bơ-rơ là “Ê-lô-him” (אֱלֹהִים) - một danh từ số nhiều chỉ sự tôn trọng, hàm chứa mầu nhiệm về sự đa hiện và uy nghi. Danh xưng này nhấn mạnh quyền năng sáng tạo và thẩm quyền tối thượng của Ngài.
Tuy nhiên, sự mặc khải trọng tâm nhất về Danh Chúa được bày tỏ cho Môi-se tại bụi gai cháy: “Đức Chúa Trời phán rằng: Ta là Đấng Tự Hữu Hằng Hữu (I AM WHO I AM)... Đức Giê-hô-va, Đức Chúa Trời của tổ phụ các ngươi... Nầy là danh đời đời của ta.” (Xuất Ê-díp-tô Ký 3:14-15). Danh “Giê-hô-va” (יְהוָה) hay “Yahweh” bắt nguồn từ động từ “to be”, có nghĩa là “Đấng Tự Hữu Hằng Hữu”. Điều này khẳng định:
1. Tính Tự Hữu: Ngài không do ai tạo ra, không lệ thuộc vào bất cứ điều gì. Ngài là nguồn của mọi sự sống (Công-vụ 17:25).
2. Tính Bất Biến: Bản tính và lời hứa của Ngài không thay đổi (Ma-la-chi 3:6).
3. Tính Hiện Diện Tuyệt Đối: Ngài hiện hữu trong mọi thì quá khứ, hiện tại, tương lai.
Sự mặc khải trọn vẹn nhất về “Chúa là ai” lại đến trong Thân vị của Chúa Giê-xu Christ. Giăng khẳng định: “Ban đầu có Ngôi Lời, Ngôi Lời ở cùng Đức Chúa Trời, và Ngôi Lời là Đức Chúa Trời... Ngôi Lời đã trở nên xác thịt, ở giữa chúng ta.” (Giăng 1:1, 14). Chúa Giê-xu tuyên bố: “Ai đã thấy ta, tức là đã thấy Cha” (Giăng 14:9). Và Ngài xác nhận chính danh “Ta Là” (ἐγώ εἰμι) của Đức Giê-hô-va cho chính mình (Giăng 8:58). Vậy, Chúa là Đức Chúa Trời Ba Ngôi Hiệp Một: Cha, Con (Ngôi Lời) và Thánh Linh (Ma-thi-ơ 28:19), một mầu nhiệm vượt trên trí hiểu loài người nhưng được bày tỏ qua công cuộc cứu chuộc.
Khi hỏi “Chúa là gì?”, chúng ta đề cập đến các thuộc tính bản chất của Ngài – những đặc tính cố hữu làm nên Đấng Ngài là. Các thuộc tính này có thể được phân loại thành hai nhóm lớn:
A. Thuộc Tính Siêu Việt (Những Gì Chúa Có Mà Chúng Ta Không Có):
- Vĩnh Cửu: Ngài không có khởi đầu cũng không có kết thúc. “Trước khi chưa có núi non... đời đời từ trước vô cùng đến đời đời về sau, Chúa là Đức Chúa Trời.” (Thi-thiên 90:2).
- Toàn Tại (Omnipresent): Ngài hiện diện khắp mọi nơi cùng một lúc. “Nếu tôi lên trời, Chúa ở tại đó; Ví tôi nằm dưới âm phủ, kìa, Chúa cũng có ở đó.” (Thi-thiên 139:8).
- Toàn Tri (Omniscient): Ngài biết hết mọi sự một cách trọn vẹn và tức thì. “Đức Giê-hô-va... thông biết mọi sự.” (1 Giăng 3:20).
- Toàn Năng (Omnipotent): Ngài có mọi quyền năng để làm bất cứ điều gì phù hợp với bản tính thánh khiết của Ngài. “Đối với Đức Chúa Trời mọi sự đều có thể được.” (Ma-thi-ơ 19:26).
B. Thuộc Tính Luân Lý (Những Gì Chúa Có Và Cũng Mong Muốn Chúng Ta Có Phần):
- Thánh Khiết (Holy - קָדוֹשׁ): Đây là thuộc tính nền tảng, được nhắc đi nhắc lại trong Kinh Thánh (Ê-sai 6:3; Khải-huyền 4:8). Nghĩa gốc của “thánh” là “được biệt riêng ra”. Chúa hoàn toàn tách biệt khỏi tội lỗi, ô uế và trọn vẹn trong sự công bình.
- Yêu Thương (Agape - ἀγάπη): “Đức Chúa Trời là sự yêu thương.” (1 Giăng 4:8). Tình yêu của Ngài không dựa trên giá trị của đối tượng, mà xuất phát từ chính bản chất của Ngài. Đỉnh điểm là “Đức Chúa Trời yêu thương thế gian, đến nỗi đã ban Con một của Ngài.” (Giăng 3:16).
- Công Bình & Ngay Thẳng: Ngài đối xử cách hoàn toàn công minh và luôn làm điều đúng đắn. “Công việc của vầng đá là trọn vẹn; vì các đường lối Ngài là công bình.” (Phục-truyền 32:4).
- Thành Tín & Thương Xót: Ngài giữ lời hứa và đầy lòng nhân từ. “Đức Giê-hô-va là Đấng hay thương xót, nhơn từ; chậm nóng giận, đầy sự nhơn từ và thành thực.” (Xuất Ê-díp-tô Ký 34:6).
Các thuộc tính này không mâu thuẫn mà hòa hợp trọn vẹn. Sự thánh khiết đòi hỏi hình phạt cho tội lỗi, nhưng tình yêu thương và thương xót tìm kiếm con đường cứu chuộc. Điều này dẫn chúng ta đến thập tự giá, nơi sự công bình và tình yêu của Đức Chúa Trời gặp nhau.
Đức Chúa Trời không phải là một “năng lực” vô tri, mà là một Thân Vị (Person) với đầy đủ ý chí, tình cảm và hành động. Kinh Thánh vẽ nên hình ảnh một Đức Chúa Trời có tấm lòng.
- Ngài Lắng Nghe và Đáp Lời: Ngài là Đấng “hay nhậm lời.” (Thi-thiên 99:6). Chúa Giê-xu dạy chúng ta cầu nguyện với Cha trên trời, tin rằng Ngài nghe (Ma-thi-ơ 6:6).
- Ngài Vui Mừng và Buồn Rầu: Kinh Thánh nói về “sự vui mừng của Đức Giê-hô-va” (Nê-hê-mi 8:10) và Chúa Thánh Linh “buồn rầu” vì tội lỗi của con dân Ngài (Ê-phê-sô 4:30).
- Ngài Ghen Tương: Sự ghen tương thánh khiết này xuất phát từ tình yêu độc chiếm dành cho dân sự Ngài, như một người chồng trung tín đòi hỏi sự chung thủy (Xuất Ê-díp-tô Ký 20:5).
- Ngài Nhân Từ và Hay Tha Thứ: “Hỡi Đức Giê-hô-va, Ngài là nhơn từ, hay tha thứ.” (Thi-thiên 86:5). Lòng thương xót Ngài mới mỗi buổi sáng (Ca-thương 3:22-23).
- Ngài Là Người Cha Nhân Từ: Ẩn dụ thân thương nhất là hình ảnh Ngài là Cha. “Hãy xem Đức Chúa Cha đã tỏ cho chúng ta sự yêu thương dường nào, mà cho chúng ta được xưng là con cái Đức Chúa Trời.” (1 Giăng 3:1). Ngài sửa phạt vì yêu (Hê-bơ-rơ 12:6), chăm sóc và chu cấp (Ma-thi-ơ 6:32).
Nhân cách của Chúa được bày tỏ cách rõ ràng và đầy đủ nhất nơi Chúa Giê-xu Christ. Qua Ngài, chúng ta thấy một Đức Chúa Trời chạm đến người phung, khóc với kẻ đau thương (Giăng 11:35), nổi giận với sự giả hình (Ma-thi-ơ 21:12-13), và kiên nhẫn dạy dỗ các môn đồ. Chúa Giê-xu là “hình ảnh của Đức Chúa Trời không thấy được” (Cô-lô-se 1:15).
Biết về Chúa (knowledge *about* God) khác với biết Chúa (knowing God). Biết Chúa là một mối tương giao cá nhân, sống động và biến đổi. Kinh Thánh chỉ ra con đường rõ ràng:
1. Qua Sự Mặc Khải của Kinh Thánh: Đây là cách chính yếu Đức Chúa Trời bày tỏ chính Ngài cho nhân loại. “Cả Kinh Thánh đều là bởi Đức Chúa Trời soi dẫn, có ích cho sự dạy dỗ, bẻ trách, sửa trị, dạy người trong sự công bình.” (2 Ti-mô-thê 3:16). Việc đọc, học, suy ngẫm và vâng giữ Lời Chúa là phương tiện để chúng ta nghe tiếng Ngài và hiểu biết ý muốn, tính tình của Ngài.
2. Qua Chúa Giê-xu Christ, Đấng Trung Bảo: Chúa Giê-xu phán: “Ta là đường đi, lẽ thật, và sự sống; chẳng bởi ta thì không ai được đến cùng Cha.” (Giăng 14:6). Sự nhận biết Chúa thật bắt đầu bằng việc tin nhận Chúa Giê-xu là Cứu Chúa và Chủ của đời mình. “Ai tin Con, thì được sự sống đời đời; ai không chịu tin Con, thì chẳng thấy sự sống đâu.” (Giăng 3:36). Qua sự chết và sống lại của Christ, rào ngăn tội lỗi giữa con người với Đức Chúa Trời thánh khiết được cất bỏ.
3. Qua Chức Vụ Của Đức Thánh Linh: Chúa Giê-xu hứa ban “Đấng Yên ủi... là Thánh Linh của lẽ thật... Ngài sẽ ở với các ngươi và ở trong các ngươi.” (Giăng 14:16-17). Thánh Linh làm chứng với lòng chúng ta rằng chúng ta là con cái Đức Chúa Trời (Rô-ma 8:16), dạy dỗ (Giăng 14:26), và dẫn dắt chúng ta vào mọi lẽ thật (Giăng 16:13). Biết Chúa là một kinh nghiệm được Thánh Linh soi dẫn.
4. Qua Mối Thông Công Với Ngài (Cầu Nguyện): Cầu nguyện không phải là nghi thức, mà là cuộc trò chuyện thân mật với Cha. Qua đó, chúng ta bày tỏ lòng mình, lắng nghe tiếng Ngài, và kinh nghiệm sự hiện diện của Ngài. Sự nhận biết Chúa sâu nhiệm được xây dựng trong những giờ phút tĩnh lặng thờ phượng, tạ ơn và trình dâng nhu cầu.
5. Qua Sự Vâng Phục Và Kinh Nghiệm: Chúa Giê-xu nói: “Ai yêu ta sẽ vâng giữ lời ta... và chúng ta sẽ đến cùng người ấy và ở trong người ấy.” (Giăng 14:23). Khi chúng ta vâng theo Lời Chúa và bước đi trong đức tin, chúng ta kinh nghiệm sự thành tín, sự dẫn dắt và quyền năng của Ngài trong đời sống thực tế. Sự vâng phục mở ra một tầm hiểu biết mới về Chúa mà lý thuyết không thể mang lại.
1. Dành Thì Giờ Tĩnh Nguyện Mỗi Ngày: Hãy xây dựng thói quen đọc một phân đoạn Kinh Thánh, suy ngẫm ý nghĩa và cầu nguyện ứng dụng. Hãy hỏi: “Phân đoạn này bày tỏ Chúa là ai? Ngài muốn tôi làm gì?”
2. Tập Trung Vào Chúa Giê-xu: Trong mọi hoàn cảnh, hãy tự hỏi: “Chúa Giê-xu sẽ đối diện thế nào? Ngài muốn tôi phản ứng ra sao?” Hãy học biết Ngài qua các sách Phúc Âm.
3. Ghi Nhật Ký Tâm Linh: Ghi chép lại những lời cầu nguyện được nhậm, những bài học Chúa dạy, những cảm nhận về sự hiện diện của Ngài. Điều này giúp ta thấy được đường đi của Chúa trong đời mình.
4. Bước Đi Trong Sự Vâng Phục Ngay Từ Những Điều Nhỏ: Sự vâng phục trong những mạng lệnh rõ ràng (như yêu thương, tha thứ, sống chân thật) mở lòng chúng ta ra cho sự hiểu biết sâu nhiệm hơn.
5. Tham Gia Vào Sự Thông Công Hội Thánh: Đức Chúa Trời cũng bày tỏ chính Ngài qua Thân Thể Đấng Christ. Việc học Kinh Thánh, cầu nguyện và phục vụ cùng anh chị em tin giúp chúng ta thấy nhiều khía cạnh phong phú của Ngài.
Chúa là Đức Giê-hô-va, Đấng Tự Hữu Hằng Hữu, Đấng Tạo Hóa và là Cha yêu thương. Ngài là Đức Chúa Trời Ba Ngôi thánh khiết, công bình, đầy lòng thương xót và toàn năng. Nhân cách Ngài được bày tỏ trọn vẹn nơi Chúa Cứu Thế Giê-xu, Đấng đã đến để chúng ta được biết Cha. Con đường để biết Ngài không phải là một bí quyết huyền bí, mà là sự đáp lại bằng đức tin nơi Chúa Giê-xu, và kiên trì bước đi trong mối tương giao qua Kinh Thánh, cầu nguyện và vâng phục.
Lời hứa quý báu dành cho mỗi chúng ta là: “Các ngươi sẽ tìm ta, và gặp được, khi các ngươi tìm kiếm ta hết lòng. Ta sẽ cho các ngươi tìm được ta.” (Giê-rê-mi 29:13-14). Hãy bắt đầu hoặc tiếp tục hành trình tìm kiếm, nhận biết và kinh nghiệm Chúa ngay hôm nay.