“Điều Gì Đức Chúa Trời Đã Kết Hợp, Loài Người Không Được Phân Ly” – Ý Nghĩa, Bối Cảnh và Ứng Dụng
Câu Kinh Thánh “Vậy, vợ chồng không phải là hai nữa, nhưng một thịt mà thôi. Thế thì, **điều chi Đức Chúa Trời đã phối hiệp, người ta chớ nên phân rẽ**” (Ma-thi-ơ 19:6, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925) là một trong những nền tảng Kinh Thánh quan trọng nhất về quan điểm của Đức Chúa Trời đối với hôn nhân. Tuyên bố này của Chúa Giê-xu không chỉ là một luật lệ, mà là một sự mặc khải về **bản chất thiêng liêng, vĩnh cửu và giao ước** của mối liên hệ vợ chồng. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào bối cảnh, ý nghĩa nguyên ngữ, thần học và ứng dụng thực tiễn của chân lý nền tảng này.
Để hiểu trọn vẹn lời tuyên bố này, chúng ta phải đặt nó vào đúng bối cảnh lịch sử và thần học. Sự kiện được ghi lại trong cả Ma-thi-ơ 19:3-9 và Mác 10:2-12. Các thầy thông giáo (kinh sư) và người Pha-ri-si đến **thử** Chúa Giê-xu với câu hỏi: “Người nam có được phép để vợ mình vì **cớ nào cũng được** chăng?” (Ma-thi-ơ 19:3).
Đây là một câu hỏi đầy mưu mô. Trong thời đó, có hai trường phái chính giải thích luật về ly dị trong Phục Truyền Luật Lệ Ký 24:1:
1. **Trường phái Shammai (bảo thủ)**: Chỉ cho phép ly dị trong trường hợp ngoại tình hoặc có hành vi tình dục vô luân.
2. **Trường phái Hillel (thoáng)**: Cho phép ly dị vì bất kỳ lý do gì, kể cả việc nấu ăn dở, nói to, hoặc người chồng thấy một người phụ nữ khác đẹp hơn.
Họ muốn lôi kéo Chúa Giê-xu vào cuộc tranh cãi này. Tuy nhiên, Chúa Giê-xu đã không trả lời theo khuôn khổ tranh luận của họ. Ngài đưa họ trở về với **nguyên tắc ban đầu và ý định nguyên thủy** của Đức Chúa Trời trước khi luật Môi-se được ban ra để “vì cớ lòng người cứng cỏi” (Ma-thi-ơ 19:8).
Chúng ta cần mổ xẻ các từ khóa trong câu nói của Chúa Giê-xu bằng nguyên ngữ Hy Lạp (Koine Greek) để thấu hiểu chiều sâu thần học.
1. “Phối Hiệp” (Hy Lạp: συνέζευξεν – synezeuxen):
Từ này xuất phát từ động từ συνζεύγνυμι (syzeugnymi), có nghĩa đen là “**ghép đôi lại với nhau**”, “**buộc chặt vào một ách**”. Trong văn hóa nông nghiệp, nó được dùng để mô tả việc ghép hai con bò vào chung một ách để cày ruộng. Hình ảnh này gợi lên:
- Sự hợp nhất có mục đích: Hai con vật được ghép chung ách để cùng thực hiện một công việc, cùng hướng về một mục tiêu.
- Sự liên kết bền chặt: Một khi đã vào ách, chúng không thể tự ý tách rời mà phải di chuyển cùng nhau.
- Sự đồng hành: Chúng chia sẻ gánh nặng và cùng tiến bước.
2. “Phân Rẽ” (Hy Lạp: χωριζέτω – chōrizetō):
Động từ χωρίζω (chōrizō) mang nghĩa “**tách ra, chia lìa, tạo ra một khoảng cách, phân chia**”. Nó không chỉ nói đến sự chia tay về mặt địa lý hay pháp lý, mà còn chỉ sự **cắt đứt mối liên hệ thống nhất đã được thiết lập**. Trong Rô-ma 8:35, từ này được dùng để nói rằng không có điều gì có thể “phân rẽ” chúng ta khỏi tình yêu của Đấng Christ. Chúa Giê-xu dùng từ mạnh mẽ này để chỉ ra rằng việc con người (χωρίζω) phân ly những gì Đức Chúa Trời đã kết hợp (συνζεύγνυμι) là một sự **xâm phạm vào công việc thiêng liêng và phá vỡ trật tự Ngài đã lập**.
Chúa Giê-xu phán: “**người ta chớ nên**” (μὴ χωριζέτω). Đây là một mệnh lệnh phủ định ở thể chủ động, mang tính ngăn cấm mạnh mẽ. Nó đặt trách nhiệm lên con người: “**Con người không được phép…**”.
Chúa Giê-xu trích dẫn trực tiếp Sáng Thế Ký 1:27 và 2:24 để đưa ra nền tảng cho lời tuyên bố của Ngài:
“Ngài đáp rằng: Các ngươi há chưa đọc lời chép về Đấng Tạo Hóa, **lúc ban đầu, dựng nên một người nam, một người nữ**, và có phán rằng: Vì cớ đó, người nam sẽ lìa cha mẹ mà dính díu với vợ mình, và hai người sẽ cùng nên **một thịt** hay sao? Thế thì, vợ chồng không phải là hai nữa, nhưng một thịt mà thôi.” (Ma-thi-ơ 19:4-6)
Cụm từ then chốt là **“một thịt”** (Hy Lạp: μία σάρξ; Hê-bơ-rơ: בָּשָׂר אֶחָד – *basar echad*). Trong văn hóa Hê-bơ-rơ, “thịt” (basar) thường chỉ toàn bộ con người trong sự yếu đuối, cụ thể và có tính cộng đồng của mình. “Một thịt” diễn tả:
- Sự hợp nhất toàn diện: Không chỉ là sự hợp nhất tình dục, mà là sự hiệp nhất trong toàn bộ con người: tâm linh, tâm trí, tình cảm, ý chí và thể xác. Đó là sự hòa lẫn hai cuộc đời thành một thực thể mới.
- Sự giao ước không thể hủy: Giống như thịt của một người không thể bị tách rời mà không gây thương tích sâu sắc, sự “một thịt” này tạo nên một mối liên kết sinh tử.
- Sự phản chiếu hình ảnh Đức Chúa Trời: Sáng Thế Ký 1:27 cho thấy Đức Chúa Trời dựng nên con người là “nam và nữ” theo hình ảnh Ngài. Sự hợp nhất của nam và nữ trong hôn nhân phản chiếu sự hiệp nhất và đa dạng trong chính bản thể Đức Chúa Trời (Ba Ngôi), và phản chiếu mối tương giao giữa Đấng Christ và Hội Thánh (Ê-phê-sô 5:31-32).
Hôn nhân, theo ý định nguyên thủy, là một **mối tương giao vĩnh cửu, độc quyền (một vợ một chồng), và công khai (lìa cha mẹ)**. Sự “lìa” và “dính díu” tạo nên một vòng tròn giao ước mới, độc lập nhưng không cắt đứt với gia đình gốc.
Sau khi nghe lời dạy nghiêm khắc này, các môn đồ thậm chí còn kinh ngạc đến nỗi nói: “Nếu phận làm chồng đối với vợ như vậy, thì thà đừng cưới vợ còn hơn” (Ma-thi-ơ 19:10). Câu trả lời của Chúa Giê-xu mở ra một góc nhìn quan trọng:
1. Ngoại lệ về tội ngoại tình (tà dâm):
Chúa Giê-xu phán: “Song ta nói cùng các ngươi, nếu ai để vợ mình **không phải vì cớ ngoại tình**, mà cưới vợ khác, thì người ấy phạm tội tà dâm; và ai cưới người bị để, thì cũng phạm tội tà dâm.” (Ma-thi-ơ 19:9, xem thêm Ma-thi-ơ 5:32).
Từ Hy Lạp được dùng là πορνεία (porneia), một từ rộng chỉ mọi hình thức tình dục vô luân, bao gồm ngoại tình, gian dâm, loạn luân, v.v. Tội này phá vỡ sự “một thịt” về mặt thể xác và phá vỡ giao ước trung tín. Trong trường hợp này, người vô tội **được phép** (nhưng không bị buộc phải) ly dị, và không phạm tội nếu làm vậy. Đây không phải là lệnh truyền ly dị, mà là sự thừa nhận rằng giao ước hôn nhân đã bị phá vỡ một cách nghiêm trọng và không thể hàn gắn bởi một bên.
2. Trường hợp của người không tin (trong I Cô-rinh-tô 7):
Sứ đồ Phao-lô, dưới sự linh cảm, đề cập một tình huống khác: “Nhưng nếu người không tin muốn lìa, thì hãy để cho họ lìa; trong trường hợp ấy, người anh em hay người chị em không bị buộc vấn đề ấy” (I Cô-rinh-tô 7:15). Tình huống này khác với ly dị vì cớ bất kỳ. Ở đây, người không tin **chủ động bỏ đi**, từ chối tiếp tục cuộc sống chung. Người tín đồ “không bị buộc” (không làm nô lệ) trong hoàn cảnh đó, có thể được xem là tự do. Điều này nhấn mạnh rằng giao ước hôn nhân đòi hỏi sự **cam kết của cả hai phía**; nếu một người từ bỏ và ra đi, họ đã tự mình phá vỡ sự hiệp nhất.
Cần nhấn mạnh rằng ngay cả trong các ngoại lệ này, **ý định của Đức Chúa Trời vẫn là sự hòa giải và tha thứ**. Ngài ghét sự ly dị (Ma-la-chi 2:16), và ân điển Ngài có khả năng chữa lành những vết nứt sâu nhất. Hôn nhân vẫn là một ơn gọi cao cả và khó khăn, đòi hỏi sự đầu phục cho Đấng Christ mỗi ngày.
Lẽ thật này không chỉ dành cho những ai đang đối diện với ly dị, mà là **nguyên tắc sống cho mọi hôn nhân Cơ Đốc**.
1. Xây Dựng Văn Hóa “Không Thể Phân Ly” trong Tư Duy:
Hãy loại bỏ ngôn từ như “ly dị” ra khỏi từ điển giải pháp khi gặp xung đột. Thay vào đó, hướng đến các từ như “hòa giải”, “tha thứ”, “tăng trưởng”, “tư vấn”. Hãy xem hôn nhân của bạn như một giao ước vĩnh viễn với Đức Chúa Trời và với nhau, điều đó thay đổi hoàn toàn cách bạn đầu tư và chiến đấu để gìn giữ nó.
2. Tìm Kiếm Sự “Phối Hiệp” từ Chúa Mỗi Ngày:
Vì chính Đức Chúa Trời là Đấng phối hiệp, thì cũng chính Ngài là Đấng có thể gìn giữ sự kết hợp ấy. Hãy cùng nhau cầu nguyện, học Lời Chúa, và tham gia vào sự thờ phượng chung. Sự hiệp nhất thuộc linh là nền tảng cho sự hiệp nhất trong mọi lĩnh vực khác.
3. Hiểu Rõ “Một Thịt” và Sự Thanh Sạch:
Sự “một thịt” đòi hỏi sự trung tín tuyệt đối về thể xác lẫn tình cảm. Hãy bảo vệ hôn nhân bạn khỏi mọi hình thức “porneia” – không chỉ là hành động ngoại tình, mà còn là sự tưởng tượng, nội dung khiêu dâm, và những mối quan hệ cảm xúc không đúng đắn (Ma-thi-ơ 5:28). Hãy nuôi dưỡng sự lãng mạn và thân mật lành mạnh trong hôn nhân.
4. Đối Diện Xung Đột Với Ân Điển và Sự Khiêm Nhường:
Mọi hôn nhân đều có xung đột. Thay vì tìm cách “phân rẽ” (rời bỏ, im lặng chịu đựng, tấn công), hãy học cách đến với nhau trong tinh thần Ăn-năn – Tha thứ – Hàn gắn (Ê-phê-sô 4:26-27, 31-32). Nhìn vào thập tự giá của Chúa Giê-xu, nơi tội lỗi của chúng ta được tha thứ, để tìm động lực tha thứ cho người phối ngẫu.
5. Tìm Kiếm Sự Hỗ Trợ từ Hội Thánh:
Đừng cô lập chính mình. Hội Thánh là cộng đồng để “cảm thông của thánh đồ”. Hãy tìm những cặp vợ chồng trưởng thành trong đức tin để làm gương và cố vấn. Đừng ngần ngại tìm sự giúp đỡ tư vấn Cơ Đốc chuyên nghiệp khi cần thiết trước khi mọi chuyện trở nên quá trầm trọng.
6. Cho Những Người Đã Trải Qua Ly Dị:
Ân điển và sự tha thứ của Đức Chúa Trời trong Đấng Christ là dành cho mọi người. Hội Thánh cần là một nơi của sự chữa lành và phục hồi, không phải sự kết án, cho những ai mang vết thương từ sự tan vỡ hôn nhân. Mọi sự định tội đã đặt lên Chúa Giê-xu trên thập tự giá. Trong Đấng Christ, có sự bắt đầu mới.
Câu nói “Điều chi Đức Chúa Trời đã phối hiệp…” cuối cùng dẫn chúng ta về với **Tin Mừng của Chúa Giê-xu Christ**. Hôn nhân tốt lành là một bức tranh sống động về mối tương giao giữa Đấng Christ (chồng) và Hội Thánh (vợ) – một giao ước yêu thương, hy sinh, trung tinh và vĩnh cửu (Ê-phê-sô 5:25-33). Sự hiệp nhất không thể phân ly này được bảo đảm bởi chính lời hứa và quyền năng của Đức Chúa Trời.
Do đó, khi chúng ta trân trọng, gìn giữ và chiến đấu cho hôn nhân của mình, chúng ta không chỉ đang vâng theo một mệnh lệnh, mà còn đang **tuyên rao cho thế giới thấy về tình yêu thương trung tín, đời đời của Đức Chúa Trời dành cho dân Ngài qua Đấng Christ**. Dù chúng ta có thể vấp ngã và thất bại, nhưng ân điển Ngài vẫn đủ để nâng đỡ, chữa lành và ban sức mới để bước đi trong ơn gọi thánh khiết này.
“Vậy, anh em hoặc ăn, hoặc uống, hay là làm sự chi khác, hãy vì sự vinh hiển Đức Chúa Trời mà làm.” (I Cô-rinh-tô 10:31). Điều này bao gồm cả trong cách chúng ta sống với người phối ngẫu của mình.