Chủ Động Tìm Kiếm Hay Chờ Đợi Chúa Trong Việc Tìm Bạn Đời
Một trong những câu hỏi thực tế và thường trực nhất trong cộng đồng Cơ Đốc, đặc biệt là với những người trẻ trưởng thành, xoay quanh chủ đề tìm kiếm bạn đời. Liệu chúng ta nên ngồi yên “chờ Chúa gửi người ấy đến trước cửa”, hay nên chủ động bước ra, làm quen và tìm kiếm? Câu hỏi này thường tạo ra sự chia rẽ giữa hai quan điểm, đôi khi dẫn đến thái độ thụ động cực đoan hoặc chủ động thiếu khôn ngoan. Bài viết nghiên cứu này sẽ khảo sát Kinh Thánh một cách toàn diện để tìm ra nguyên tắc nền tảng, qua đó giúp chúng ta có cái nhìn cân bằng và đúng đắn theo ý muốn của Đức Chúa Trời.
Trước khi đi vào các ví dụ cụ thể, chúng ta phải thiết lập nền tảng thần học vững chắc. Một mặt, Kinh Thánh khẳng định chủ quyền tuyệt đối và sự tể trị của Đức Chúa Trời trong mọi phương diện đời sống, kể cả hôn nhân. Châm ngôn 19:14 chép: “Nhà cửa và tài sản là cơ nghiệp bởi ông cha; Song một người vợ khôn ngoan do Đức Giê-hô-va mà đến.” Từ ngữ Hê-bơ-rơ cho “đến” ở đây (הָיָה, *hayah*) mang nghĩa “trở nên, xảy ra, đến từ”, nhấn mạnh nguồn gốc thần thượng. Điều này cho thấy một người bạn đời khôn ngoan là một ân tứ từ Chúa.
Mặt khác, Kinh Thánh cũng đầy dẫy những lời kêu gọi con người hành động cách khôn ngoan, sáng suốt và có trách nhiệm. Châm ngôn 18:22 nói: “Ai tìm được một người vợ, tức tìm được một điều phước, Và hưởng được ân điển của Đức Giê-hô-va.” Động từ “tìm” (מָצָא, *matsa*) là một động từ chủ động, diễn tả hành động tìm kiếm, khám phá và đạt được. Điều này không mâu thuẫn với câu 14 chương 19, mà bổ sung cho nhau: Phước lành (người vợ) đến từ ân điển Chúa, nhưng người nam có trách nhiệm “tìm” một cách khôn ngoan.
Như vậy, nguyên tắc song đôi này xuyên suốt Kinh Thánh: Sự Tể Trị của Chúa (Divine Sovereignty) và Trách Nhiệm Cá Nhân (Human Responsibility). Hai chân lý này không loại trừ nhau mà song hành trong sự khôn ngoan nhiệm mầu của Đức Chúa Trời. Chúng ta tin cậy vào sự dẫn dắt chủ quyền của Ngài, đồng thời bước đi trong sự vâng phục và khôn ngoan mà Ngài ban cho.
Hãy cùng xem xét các câu chuyện trong Kinh Thánh để tìm thấy những khuôn mẫu đa dạng.
1. Y-sác và Rê-be-ca: Mô Hình “Chờ Đợi” Và Sự Sắp Đặt Gia Đình
Câu chuyện trong Sáng thế ký 24 thường được dẫn chứng cho việc “chờ Chúa dẫn dắt”. Áp-ra-ham sai đầy tớ về quê hương để tìm vợ cho Y-sác. Điều đáng chú ý:
- Y-sác không chủ động đi tìm. Ông ở lại, có lẽ cầu nguyện và chờ đợi (Sáng 24:63).
- Người chủ động là Áp-ra-ham (cha) và người đầy tớ, với sự chỉ dẫn rõ ràng và lời cầu nguyện xin Chúa chỉ dấu hiệu cụ thể (c.12-14).
- Kết quả: “Đức Giê-hô-va đã dẫn dắt ta trên đường đi đến nhà anh em chủ ta” (c.27).
2. Gia-cốp và Ra-chên: Sự Chủ Động Và Hậu Quả Của Tính Toán Con Người
Gia-cốp, khi trốn sang nhà cậu, đã gặp và yêu Ra-chên ngay tại giếng nước (Sáng thế ký 29). Ông chủ động giúp đỡ bà, chủ động hôn bà và khóc vì vui mừng (c.11). Ông chủ động thương lượng và làm việc bảy năm để cưới nàng. Mặc dù sau này có nhiều hệ lụy do sự dối trá của La-ban, nhưng ban đầu, hành động của Gia-cốp là một hành động chủ động tìm kiếm và theo đuổi. Điều này cho thấy việc chủ động không phải luôn sai, nhưng cần được đặt dưới sự thanh sạch và khôn ngoan của Chúa.
3. Ru-tơ và Bô-ô: Sự Chuẩn Bị Và Hành Động Trong Sự Khiêm Nhường
Sách Ru-tơ là một minh họa tuyệt vời về sự cân bằng. Ru-tơ, một góa phụ ngoại bang, đã chủ động đi theo Na-ô-mi và Đức Chúa Trời của bà (Ru-tơ 1:16). Bà không ngồi chờ, mà “chủ động” đi mót trong ruộng của Bô-ô, là người có nhân cách và kính sợ Chúa (chương 2). Hành động này khiêm nhường, chăm chỉ và đúng đắn. Sau đó, theo lời khuyên của Na-ô-mi (đại diện cho sự khôn ngoan của người lớn tuổi), bà đã đến nằm dưới chân Bô-ô tại sân đạp lúa, một hành động biểu tượng của sự tìm kiếm sự bảo vệ theo phong tục (*goel* – người chuộc) (chương 3). Đây là một hành động chủ động can đảm, nhưng hoàn toàn trong khuôn khổ đạo đức và văn hóa thời đó. Bô-ô khen ngợi bà vì không tìm đến những người trai trẻ (3:10), và quan trọng hơn, ông nhìn thấy phẩm chất của bà: “Hỡi con gái ta, nguyện Đức Giê-hô-va ban phước cho con!” (3:10). Cuối cùng, ông nhìn nhận: “Ngày nay, ngươi chứng rằng ngươi là một người đàn bà đức hạnh” (3:11). Mọi việc diễn ra trong sự tể trị của Chúa, nhưng qua những bước đi chủ động, đức hạnh và khôn ngoan của con người.
4. Lời Cảnh Báo: Sự Chủ Động Thiếu Khôn Ngoan Của Ê-sau
Ngược lại, Sáng thế ký 26:34-35 và 28:8-9 ghi lại việc Ê-sau, vì không kiên nhẫn và coi thường giao ước của gia đình, đã tự ý cưới những người vợ ngoại bang, là “một sự buồn rầu lòng cho Y-sác và Rê-be-ca”. Đây là kết quả của việc chủ động theo ý riêng, không tìm kiếm ý Chúa hay sự khôn ngoan từ gia đình đạo đức.
Từ những phân tích trên, chúng ta rút ra được các nguyên tắc thực tiễn cho đời sống mình:
1. Ưu Tiên Hàng Đầu: Trở Nên Người Bạn Đời Theo Ý Muốn Chúa
Thay vì đặt câu hỏi “tìm ai”, hãy bắt đầu với “trở nên người như thế nào”. 1 Ti-mô-thê 4:12 khuyên: “chớ để người ta khinh con vì trẻ tuổi; nhưng phải lấy lời nói, nết làm, sự yêu thương, đức tin và sự tinh sạch mà làm gương cho các tín đồ.” Hãy phát triển nhân cách Cơ Đốc, đức tin, tình yêu thương và sự tinh sạch (trong tiếng Hy Lạp: ἁγνεία – *hagneia*, sự thanh khiết, trong sạch). Người chưa lập gia đình nên dùng thời gian này để phục vụ Chúa cách trọn vẹn (1 Cô-rinh-tô 7:32-35).
2. Chờ Đợi Tích Cực: Bước Đi Trong Sự Kêu Gọi Hiện Tại
“Chờ đợi” trong Kinh Thánh không có nghĩa là ngồi yên, thụ động. Đó là sự “trông đợi” tích cực (như trong Thi thiên 27:14: “Hãy trông đợi Đức Giê-hô-va; Hãy vững lòng bền chí! Phải, hãy trông đợi Đức Giê-hô-va.”). Hãy sống trọn vẹn cho Chúa trong hiện tại: học tập, làm việc, phục vụ Hội Thánh, xây dựng tình bạn lành mạnh. Trong quá trình bạn trung tín với những việc nhỏ, Chúa có thể mở ra cánh cửa cho những mối quan hệ.
3. Chủ Động Khôn Ngoan: Trong Khuôn Khổ Đức Hạnh Và Cộng Đồng
Việc chủ động làm quen, tham gia các sinh hoạt lành mạnh trong Hội Thánh, học hỏi từ các cặp vợ chồng trưởng thành là điều nên làm. Tuy nhiên, sự chủ động phải được kiềm chế bởi:
- Sự tinh sạch: Tránh những tình huống cám dỗ, giữ gìn thân thể và tâm hồn (1 Tê-sa-lô-ni-ca 4:3-7).
- Sự khôn ngoan: Tìm kiếm lời khuyên từ những người đạo đức, trưởng thành (Châm ngôn 11:14, 15:22).
- Động cơ đúng đắn: Tìm kiếm một “người giúp đỡ” (Sáng 2:18) để cùng nhau phục vụ Chúa tốt hơn, chứ không phải chỉ để thỏa mãn cảm xúc, áp lực xã hội hay nhu cầu vật chất.
4. Cầu Nguyện Không Ngừng: Giao Phó Đường Đi Cho Chúa
Châm ngôn 3:5-6 là kim chỉ nam: “Hãy hết lòng tin cậy Đức Giê-hô-va, Chớ nương cậy vào sự thông sáng của con; Phàm trong các việc làm của con, khá nhận biết Ngài, Thì Ngài sẽ chỉ dẫn các nẻo của con.” Hãy thành thật cầu nguyện về ước muốn của mình, xin Chúa điều chỉnh ước muốn đó theo ý Ngài (Thi thiên 37:4), và xin sự khôn ngoan để nhận biết (Gia-cơ 1:5). Hãy cầu nguyện cho người bạn đời tương lai của mình ngay từ bây giờ.
5. Nhận Biết Sự Dẫn Dắt: Qua Lời Chúa, Sự Bình An Và Hoàn Cảnh
Chúa thường dẫn dắt qua:
- Lời Chúa (Kinh Thánh): Nguyên tắc về sự đồng đều trong đức tin (2 Cô-rinh-tô 6:14), phẩm chất của người tin Chúa (như trong 1 Ti-mô-thê 3, Tít 1 dành cho chức vụ, nhưng phản ánh nhân cách Cơ Đốc).
- Sự bình an của Chúa: Cô-lô-se 3:15: “Nguyền xin sự bình an của Đấng Christ cai trị trong lòng anh em.” Sự bình an siêu nhiên này là “trọng tài” (tiếng Hy Lạp: βραβεύω – *brabeuō*, điều khiển, phân xử) trong lòng.
- Hoàn cảnh và sự khôn ngoang Ngài ban: Những cánh cửa mở ra hay đóng lại, cùng với sự khôn ngoan để đánh giá tính cách, đời sống thuộc linh và sự tương hợp thực tế.
Cuối cùng, việc tìm kiếm bạn đời không phải là chọn giữa “chủ động” hay “thụ động”, mà là bước đi trong “sự hợp tác với Chúa”. Giống như sự cứu rỗi: chúng ta được cứu bởi ân điển qua đức tin, và đức tin đó dẫn đến hành động (Ê-phê-sô 2:8-10). Chúa là Đấng sắm sẵn và dẫn dắt, còn chúng ta là những thợ đồng công với Ngài, có trách nhiệm bước đi cách khôn ngoan, thánh khiết và tin cậy.
Hãy an nghỉ trong chủ quyền của Chúa. Ngài biết nhu cầu của bạn và quan tâm đến cuộc đời bạn. Đồng thời, hãy bước đi trong sự khôn ngoan Ngài ban, chuẩn bị bản thân trở nên người bạn đời trung tín, và mở lòng ra trong những mối quan hệ lành mạnh dưới sự dẫn dắt của Ngài. Dù độc thân hay kết hôn, mục đích tối thượng của chúng ta là làm sáng Danh Chúa và tận hưởng mối tương giao với Ngài mãi mãi.