Liệu Bản Dịch Thế Giới Mới có phải là một phiên bản Kinh Thánh hợp lệ không?

Trong thế giới Cơ Đốc giáo đa dạng, việc lựa chọn một bản dịch Kinh Thánh trung thực, chính xác và đáng tin cậy là vấn đề hệ trọng đối với đức tin và sự tăng trưởng thuộc linh của mỗi tín hữu. "Bản Dịch Thế Giới Mới" (New World Translation - NWT), do Hội Tháp Canh (Nhân Chứng Giê-hô-va) ấn hành, là một trong những bản dịch gây nhiều tranh luận nhất. Bài nghiên cứu này sẽ phân tích kỹ lưỡng bản dịch này dưới ánh sáng của nguyên tắc giải kinh (hermeneutics), văn bản học (textual criticism), và giáo lý nền tảng của đức tin Tin Lành, nhằm trả lời câu hỏi: Liệu nó có phải là một phiên bản Kinh Thánh hợp lệ?

Bản Dịch Thế Giới Mới (BDTG) được Ủy ban Dịch thuật Kinh Thánh Thế Giới Mới, một nhóm vô danh được Hội Tháp Canh bổ nhiệm, thực hiện. Tân Ước được xuất bản lần đầu năm 1950, và toàn bộ Kinh Thánh hoàn tất năm 1961. Nhóm dịch giả tuyên bố rằng họ dịch trực tiếp từ các văn bản gốc tiếng Hebrew, Aramaic và Hy Lạp.

Tuy nhiên, mục đích của bản dịch cần được xem xét. Mọi bản dịch đều chịu ảnh hưởng bởi thần học của người dịch. BDTG được tạo ra để phục vụ và phù hợp với giáo lý đặc thù của Nhân Chứng Giê-hô-va, một tổ chức từ chối nhiều giáo lý căn bản của Cơ Đốc giáo lịch sử, như Ba Ngôi (Trinity), thần tính trọn vẹn của Chúa Giê-xu Christ, và sự tồn tại của linh hồn sau khi chết.

Một nguyên tắc giải kinh căn bản là phải để Kinh Thánh tự giải nghĩa Kinh Thánh (Scriptura Scripturam Interpretatur), chứ không ép Kinh Thánh phù hợp với một hệ thống giáo lý định sẵn. Việc đánh giá tính hợp lệ của BDTG phải dựa trên việc nó có trung thành với nguyên văn hay không, hay đã bị bẻ cong để phù hợp với giáo lý của một nhóm.

Dưới đây là một số ví dụ điển hình cho thấy sự can thiệp có chủ ý vào bản văn Kinh Thánh:

1. Danh Xưng "Giê-hô-va" trong Tân Ước:

BDTG chèn danh xưng "Giê-hô-va" (Jehovah) 237 lần trong Tân Ước, trong khi tất cả các bản thảo Hy Lạp cổ đại (manuscripts) đều sử dụng từ Kyrios (Κύριος - Chúa) hoặc Theos (Θεός - Đức Chúa Trời). Ví dụ:

- Giăng 1:1 (BDTG): "Ban đầu có Ngôi Lời, Ngôi Lời ở cùng Đức Chúa Trời, và Ngôi Lời là một vị thần." (Lưu ý: "a god" viết thường).
- Giăng 1:1 (Kinh Thánh Việt Ngữ 1925): "Ban đầu có Ngôi Lời, Ngôi Lời ở cùng Đức Chúa Trời, và Ngôi Lời là Đức Chúa Trời."

Trong tiếng Hy Lạp: "καὶ θεὸς ἦν ὁ λόγος" (kai theos ēn ho logos). Cấu trúc ngữ pháp ở đây (vắng mạo từ xác định "ὁ" (ho) trước "θεὸς" (theos)) không hề hạ thấp "θεὸς" xuống thành "một vị thần" (an indefinite god), mà là để nhấn mạnh bản chất (nature/essence) của Ngôi Lời. Ngôi Lời mang bản chất của Đức Chúa Trời. Các học giả Kinh Thánh hàng đầu đều khẳng định điều này. BDTG dịch sai để phù hợp với giáo lý rằng Chúa Giê-xu chỉ là một thần thể được tạo ra, không đồng đẳng với Đức Chúa Trời Cha.

2. Thần Tính của Chúa Giê-xu Christ:

- Cô-lô-se 1:15-20: Đây là phân đoạn tuyệt đẹp nói về Đấng Christ là Đấng tạo hóa. Câu 16: "Vì muôn vật đã được dựng nên trong Ngài... cả đến muôn vật cũng được dựng nên bởi Ngài và vì Ngài" (1925). BDTG dịch tương tự nhưng trong bối cảnh tổng thể phủ nhận thần tính của Đấng Christ, ý nghĩa bị giảm thiểu.
- Phi-líp 2:5-11: Câu 6: "Ngài vốn có hình Đức Chúa Trời... song Ngài đã tự bỏ mình đi" (1925). BDTG dịch "hình Đức Chúa Trời" thành "ở trong hình Đức Chúa Trời" và thêm chú thích rằng điều này không có nghĩa Ngài đồng đẳng với Đức Chúa Trời. Từ Hy Lạp morphē (μορφή) chỉ "hình thể thật sự, bản chất bên trong", không chỉ là vẻ bề ngoài.
- Hê-bơ-rơ 1:8: "Nhưng nói về Con thì có lời phán: 'Hỡi Đức Chúa Trời, ngôi Ngài còn mãi đời đời...'" (1925, trích Thi thiên 45:6). BDTG, trong một số ấn bản, dịch thành "Đức Chúa Trời là ngôi Ngài đời đời" hoặc có chú thích làm suy yếu lời tuyên bố rõ ràng rằng Chúa Cha gọi Chúa Con là "Đức Chúa Trời".

3. Sự Sống Lại và Sự Có Mặt của Đấng Christ:

- Giăng 14:14: "Nếu các ngươi nhơn danh ta cầu xin đều chi mặc dầu, ta sẽ làm cho" (1925). BDTG bỏ câu này, dựa trên một vài bản thảo Hy Lạp muộn, trong khi phần lớn các bản thảo tin cậy (Textus Receptus, Majority Text) đều có.
- Lu-ca 23:43: Lời hứa với kẻ trộm trên thập tự giá. "Quả thật, ta nói cùng ngươi, hôm nay ngươi sẽ được ở với ta trong nơi Ba-ra-đi" (1925). BDTG dịch: "Quả thật, tôi nói với anh hôm nay: Anh sẽ ở với tôi trong Pa-đi". Việc thêm dấu hai chấm sau "hôm nay" nhằm phù hợp với giáo lý rằng linh hồn không tồn tại sau khi chết và sự phục sinh chỉ xảy ra trong tương lai, thay vì "hôm nay" anh ta sẽ ở với Chúa.

1. Tính Trung Thực với Văn Bản Gốc: Một bản dịch hợp lệ phải tôn trọng văn bản gốc và truyền đạt ý nghĩa cách chính xác nhất có thể. BDTG đã vi phạm nguyên tắc này ở nhiều chỗ then chốt liên quan đến thần tính của Đấng Christ và Đức Thánh Linh, không phải vì lý do ngôn ngữ học, mà vì lý do giáo lý.

2. Tính Nhất Quán Nội Tại: Kinh Thánh là một chỉnh thể hài hòa. Giáo lý về Đấng Christ phải được hiểu xuyên suốt cả Cựu Ước lẫn Tân Ước. Khi tiên tri Ê-sai nói: "Nầy, một gái đồng trinh sẽ chịu thai..." (Ê-sai 7:14) và Ma-thi-ơ áp dụng điều đó cho Chúa Giê-xu (Ma-thi-ơ 1:23), đó là "Em-ma-nu-ên" nghĩa là "Đức Chúa Trời ở cùng chúng ta". BDTG công nhận sự ứng nghiệm này nhưng lại phủ nhận bản chất "Đức Chúa Trời ở cùng chúng ta" của Ngài, tạo ra mâu thuẫn.

3. Sự Chấp Nhận của Hội Thánh Phổ Thông: Trong suốt lịch sử, Hội Thánh (theo nghĩa rộng của các tín hữu chân chính) đã nhận biết và sử dụng những bản dịch trung thực. Các bản dịch như Bản Truyền Thống (1925), Bản Phổ Thông, hay các bản tiếng Anh như KJV, NIV, ESV... đều được đón nhận rộng rãi dù có khác biệt về phong cách dịch. BDTG chủ yếu chỉ được sử dụng và quảng bá bởi Nhân Chứng Giê-hô-va, và bị phần lớn giới học giả Cơ Đốc giáo chính thống xem là một bản dịch có thiên kiến giáo phái (sectarian bias).

Làm thế nào để một tín hữu Tin Lành ứng phó với vấn đề này và bảo vệ đức tin của mình?

1. Hãy Là Người Học Đạo Cẩn Thận (Công vụ 17:11): "Người... hằng ngày tra xem Kinh Thánh, để xét lời giảng có thật chăng." Đừng chỉ dựa vào một bản dịch duy nhất. Hãy sử dụng các bản dịch Kinh Thánh Tin Lành đáng tin cậy (như Bản Truyền Thống 1925, Bản Diễn Ý, Bản Dịch Mới) để đối chiếu. Có nhiều công cụ trực tuyến cho phép so sánh song song các bản dịch.

2. Tìm Hiểu Các Giáo Lý Căn Bản: Hiểu rõ giáo lý về Ba Ngôi, thần tính của Đấng Christ, sự cứu rỗi bởi ân điển qua đức tin (Ê-phê-sô 2:8-9) sẽ trang bị cho bạn khả năng nhận diện những giáo lý sai lầm. BDTG phủ nhận thần tính của Đấng Christ và dạy về sự cứu rỗi dựa trên công đức (ví dụ: việc đi rao giảng nhà này sang nhà khác).

3. Trung Tâm Là Mối Quan Hệ Với Chúa Giê-xu Christ: Mọi sự trong Kinh Thánh đều quy về Chúa Giê-xu (Lu-ca 24:27). Một bản dịch đáng tin là bản dịch tôn cao Chúa Giê-xu Christ là Chúa và là Đức Chúa Trời (Giăng 20:28), chứ không hạ thấp Ngài. Hãy kiểm tra xem bản dịch đó có dẫn bạn đến việc thờ phượng và phó thác cho một Đấng Christ trọn vẹn, quyền năng không.

4. Cầu Nguyện và Nương Dựa vào Đức Thánh Linh: Đức Thánh Linh là Đấng dẫn chúng ta vào mọi lẽ thật (Giăng 16:13). Hãy cầu xin Ngài soi sáng khi bạn đọc và nghiên cứu Lời Chúa. Sự dẫn dắt của Ngài sẽ bảo vệ bạn khỏi sự lừa dối.

Dựa trên phân tích ngôn ngữ học, sự so sánh với văn bản gốc, và sự đối chiếu với các giáo lý nền tảng của Kinh Thánh được Hội Thánh phổ thông tin nhận qua các thế kỷ, Bản Dịch Thế Giới Mới không được xem là một bản dịch Kinh Thánh trung thực và hợp lệ cho việc nghiên cứu và xây dựng đức tin Tin Lành. Nó là một bản dịch có thiên kiến giáo phái, đã cố ý thay đổi và làm sai lệch bản văn Kinh Thánh tại những điểm then chốt để phù hợp với giáo lý đặc thù của Nhân Chứng Giê-hô-va, đặc biệt trong các giáo lý liên quan đến thần tính của Chúa Giê-xu Christ và Đức Thánh Linh.

Lời khuyên cho tín hữu chúng ta là hãy gắn bó với những bản dịch Kinh Thánh đã được chứng minh qua thời gian, được dịch bởi các học giả uy tín từ nhiều hệ phái Tin Lành khác nhau, và quan trọng nhất, luôn tôn cao Chúa Giê-xu Christ là Chúa của mọi chúa, Vua của mọi vua, là Đức Chúa Trời toàn thiện đến trong xác thịt để cứu chuộc chúng ta. Hãy để Lời của Đấng Christ ở đầy trong lòng anh em (Cô-lô-se 3:16) – đó phải là Lời thật, trọn vẹn và đáng tin cậy.

"Lời Chúa là ngọn đèn cho chân tôi, Ánh sáng cho đường lối tôi." (Thi thiên 119:105). Chúng ta cần một ngọn đèn sáng rõ, không bị bóp méo, để dẫn lối chúng ta đi trong sự thật và sự sống.