‘Hãy Suy Nghĩ Về Những Gì Thanh Sạch’ (Phi-líp 4:8) – Nền Tảng Cho Đời Sống Tâm Trí Cơ Đốc
Trong hành trình đức tin, một trong những trận chiến khó khăn và dai dẳng nhất diễn ra trong tâm trí của chúng ta. Sứ đồ Phao-lô, khi viết thư cho Hội Thánh Phi-líp từ trong ngục tù, đã không chỉ kêu gọi họ vui mừng và cầu nguyện, mà còn ban cho một mệnh lệnh then chốt để bảo vệ sự bình an của Đức Chúa Trời (Phi-líp 4:7). Mệnh lệnh ấy được tóm gọn trong một câu Kinh Thánh làm kim chỉ nam cho mọi suy nghĩ: Phi-líp 4:8.
"Rốt lại, hỡi anh em, phàm điều chi chân thật, điều chi đáng tôn, điều chi công bình, điều chi thanh sạch, điều chi đáng yêu chuộng, điều chi có tiếng tốt, điều chi có nhân đức đáng khen, thì anh em phải nghĩ đến."
(Phi-líp 4:8, Kinh Thánh Tin Lành Việt Ngữ 1925)
Câu Kinh Thánh này không đơn thuần là một lời khuyên đạo đức; nó là một chiến lược thuộc linh, một quy trình lọc tư tưởng dựa trên bản chất của Đức Chúa Trời. Trong bài nghiên cứu này, chúng ta sẽ đi sâu vào ý nghĩa của cụm từ "những gì thanh sạch" – một trong tám phẩm chất then chốt – và khám phá cách nó định hình toàn bộ tiến trình "suy nghĩ" của Cơ Đốc nhân.
Bối Cảnh Và Ý Nghĩa Của Động Từ "Suy Nghĩ" (λογίζεσθε - logizesthe)
Trước khi phân tích "sự thanh sạch", chúng ta phải hiểu động từ "suy nghĩ" mà Phao-lô sử dụng. Trong nguyên ngữ Hy Lạp, từ được dùng là "λογίζεσθε" (logizesthe). Từ này mang sắc thái mạnh mẽ hơn "nghĩ thoáng qua" trong tiếng Việt. Nó có nghĩa là tính toán, cân nhắc, xem xét kỹ lưỡng, đưa vào sổ sách (sổ sách tâm trí), hoặc kết luận dựa trên sự suy xét logic (Rô-ma 4:3, 6:11).
Phao-lô không nói: "Thỉnh thoảng hãy nghĩ đến những điều tốt." Ông ra lệnh: "Hãy tính toán, hãy đưa vào sổ sách tư tưởng của các ngươi, hãy lấy làm nền tảng cho mọi sự cân nhắc của các ngươi những phạm trù sau đây." Đây là một hành động chủ động, kỷ luật, và có chủ ý. Tâm trí chúng ta phải được huấn luyện để lọc mọi thông tin, cảm xúc, và ý tưởng qua tám tiêu chí này, trong đó có "sự thanh sạch".
Khám Phá Ý Nghĩa Của "Thanh Sạch" (ἁγνά - hagna)
Trong danh sách tám phẩm chất, từ "thanh sạch" trong tiếng Hy Lạp là "ἁγνά" (hagna), số nhiều của "ἁγνός" (hagnos). Từ này mang một bức tranh phong phú về ý nghĩa:
- Trong Tế Lễ và Nghi Thức: Nó chỉ sự tinh sạch về nghi lễ, không bị ô uế, phù hợp để dâng lên cho Đức Chúa Trời (Xuất Ê-díp-tô Ký 30:35, Ma-thi-ơ 5:8).
- Trong Đạo Đức: Nó chỉ sự trong sạch về đạo đức, đặc biệt trong lãnh vực tình dục (2 Cô-rinh-tô 11:2, Tít 2:5).
- Trong Tâm Hồn và Ý Chí: Nó chỉ sự chân thật, không giả hình, không pha tạp động cơ xấu. Một tấm lòng "hagnos" là một tấm lòng không chia sẻ, dốc đổ hoàn toàn cho Chúa (Gia-cơ 4:8).
Do đó, "những gì thanh sạch" không chỉ giới hạn ở sự trong trắng về thể xác. Nó bao hàm mọi điều gì tinh khiết, không bị nhiễm bẩn bởi tội lỗi, động cơ ích kỷ, sự giả dối hay sự ô uế thuộc linh. Nó là những gì xuất phát từ Đức Chúa Trời, vì Ngài là Đấng Thánh khiết (1 Giăng 1:5) và bất cứ điều gì liên hệ mật thiết với Ngài đều mang bản chất thanh sạch.
Mối Liên Hệ Giữa "Thanh Sạch" Với Bảy Phẩm Chất Còn Lại
"Sự thanh sạch" không đứng riêng lẻ; nó là hạt nhân và là tiêu chuẩn nền tảng cho bảy phẩm chất kia. Chúng ta hãy xem xét ngắn gọn:
1. Chân thật (ἀληθῆ - alēthē): Sự thật thuần khiết, không pha tạp sự dối trá, là thanh sạch.
2. Đáng tôn (σεμνά - semna): Những gì trang nghiêm, đáng kính, có phẩm giá cao quý, phải có nền tảng thanh sạch, không giả tạo.
3. Công bình (δίκαια - dikaia): Sự công chính, ngay thẳng, không thiên vị, là biểu hiện của sự thanh sạch trong phán xét và ứng xử.
4. Đáng yêu chuộng (προσφιλῆ - prosphilē): Điều đáng mến, dễ thương. Trong bối cảnh Cơ Đốc, sự đáng mến này phải bắt nguồn từ tình yêu agapē thanh sạch, chứ không phải tình cảm ích kỷ, vụ lợi.
5. Có tiếng tốt (εὔφημα - euphēma): Những lời nói tốt lành, đáng được ca ngợi. Lời nói thanh sạch là lời không tục tĩu, không phỉ báng, nhưng dùng để gây dựng (Ê-phê-sô 4:29).
6. Có nhân đức (ἀρετὴ - aretē): Sự xuất sắc về đạo đức, phẩm hạnh cao quý. Nhân đức thật sự phải xuất phát từ một tâm trí và tấm lòng thanh sạch.
7. Đáng khen (ἔπαινος - epainos): Sự khen ngợi. Điều đáng được tán dương cao nhất là những gì phản chiếu sự thanh sạch và vinh quang của Đức Chúa Trời.
Như vậy, "sự thanh sạch" chính là chất lượng cốt lõi, là "độ tinh khiết" của mọi phẩm chất khác. Một tư tưởng có thể "công bình" về hình thức nhưng xuất phát từ lòng đố kỵ (thiếu thanh sạch) thì vẫn không đạt chuẩn của Phao-lô.
Nền Tảng Kinh Thánh Và Thần Học Của Sự Thanh Sạch Trong Tư Tưởng
Mệnh lệnh suy nghĩ điều thanh sạch không tồn tại trong chân không. Nó bắt nguồn từ chính bản chất của Đức Chúa Trời và công việc của Đấng Christ trong chúng ta.
- Đức Chúa Trời Là Nguồn Thanh Sạch Duy Nhất: "Hỡi Đức Chúa Trời, Ngài là Đức Chúa Trời tôi, vừa sáng tôi tìm cầu Chúa... Chúa chẳng ưa điều ác, kẻ dữ chẳng được ở cùng Chúa... Đấng có tay trong sạch cùng lòng thanh sạch..." (Thi Thiên 63:1; 5:4; 24:4). Suy nghĩ thanh sạch bắt đầu bằng việc nhìn biết và suy ngẫm về Đấng Thánh Khiết.
- Chúa Giê-xu Christ, Sự Thanh Sạch Nhập Thể: "Ngài chẳng hề phạm tội, chẳng ai thấy sự dối trá trong miệng Ngài" (1 Phi-e-rơ 2:22). Chúa Giê-xu là hiện thân hoàn hảo của mọi phẩm chất trong Phi-líp 4:8. Suy nghĩ về Ngài là suy nghĩ về điều thanh sạch tuyệt đối.
- Công Tác Thanh Tẩy Của Huyết Chúa: Chúng ta có thể đến gần Chúa với "lòng đầy dẫy đức tin, lòng được tưới sạch khỏi lương tâm ác" (Hê-bơ-rơ 10:22) là nhờ huyết của Chúa Giê-xu. Sự thanh sạch trong tư tưởng là kết quả của sự tha thứ và điều kiện cho sự thông công.
- Chức Vụ Của Thánh Linh Và Lời Chúa: Thánh Linh là Đấng Thánh Hóa (Rô-ma 15:16). Lời Chúa có quyền năng "thấu vào đến nỗi chia hồn, linh, cốt, tủy, xem xét tư tưởng và ý định trong lòng" (Hê-bơ-rơ 4:12). Việc đầy dẫy Thánh Linh và suy ngẫm Lời Chúa là phương tiện chính để thanh lọc tâm trí.
Ứng Dụng Thực Tế: Làm Thế Nào Để "Suy Nghĩ Về Những Gì Thanh Sạch" Trong Đời Sống Hằng Ngày?
Lý thuyết phải đi đôi với thực hành. Dưới đây là một số phương cách cụ thể để vâng theo mệnh lệnh này:
1. Kiểm Soát Cổng Vào Tâm Trí (Cầu Nguyện Phòng Ngừa)
Chúng ta phải chủ động lựa chọn những gì mình xem, nghe, đọc và tiếp xúc. Hãy tự hỏi: "Điều này có thanh sạch không? Nó có khiến tâm trí tôi hướng về Chúa hay xa rời Ngài?" (Thi Thiên 101:3). Điều này áp dụng cho phương tiện giải trí, mạng xã hội, các mối quan hệ và những cuộc trò chuyện. Đây không phải là sự cấm đoán tiêu cực, mà là sự lựa chọn tích cực cho điều tốt nhất.
2. Luyện Tập Sự Suy Ngẫm Có Chủ Đích (Thay Thế Tư Tưởng)
Khi một tư tưởng ô uế, lo lắng, cay đắng, hay thù hận xuất hiện, đừng chỉ cố gắng "đừng nghĩ về nó". Hãy chủ động thay thế nó bằng một đối tượng thanh sạch. Hãy nghĩ về một câu Kinh Thánh (ví dụ: Thi Thiên 23), một bài thánh ca, một phẩm tính của Chúa, hoặc một việc làm tốt mà bạn có thể làm cho người khác. Đây chính là chiến thuật "bắt mọi tư tưởng phải thuận phục Đấng Christ" (2 Cô-rinh-tô 10:5).
3. Nuôi Dưỡng Tâm Trí Bằng Lời Chúa (Ăn Uống Thuộc Linh)
"Lời Chúa là ngọn đèn cho chân tôi, Ánh sáng cho đường lối tôi" (Thi Thiên 119:105). Hãy đặt ra kỷ luật đọc, học, ghi nhớ và suy ngẫm Kinh Thánh mỗi ngày. Khi tâm trí được no đầy Lời Chúa, nó sẽ tự nhiên có "kho dữ liệu" thanh sạch để hướng đến khi cần suy nghĩ.
4. Cầu Nguyện Trong Sự Thú Nhận Và Thanh Tẩy
Chúng ta sẽ thất bại. Khi nhận ra mình đã nuôi dưỡng những tư tưởng không thanh sạch, hãy lập tức đến với Chúa. "Nếu chúng ta xưng tội mình, thì Ngài là thành tín công bình để tha tội cho chúng ta, và làm sạch chúng ta khỏi mọi điều gian ác" (1 Giăng 1:9). Sự tha thứ của Chúa phục hồi sự thanh sạch cho lương tâm và tâm trí chúng ta.
5. Sống Trong Cộng Đồng Gây Dựng
"Hai người hơn một... Vì nếu người này sa ngã, thì người kia sẽ đỡ bạn mình lên" (Truyền Đạo 4:9-10). Hãy ở trong mối thông công với các tín hữu trưởng thành, nơi bạn có thể chia sẻ cách chân thật và khích lệ nhau hướng đến sự thanh sạch trong tư tưởng và đời sống.
Kết Luận: Tâm Trí Được Đổi Mới – Con Đường Đến Sự Bình An Thật
Mệnh lệnh "hãy suy nghĩ về những gì thanh sạch" trong Phi-líp 4:8 không phải là gánh nặng luật pháp, mà là ân điển giải phóng. Nó là con đường dẫn đến lời hứa ngay trong câu 7: "Sự bình an của Đức Chúa Trời... sẽ giữ gìn lòng và ý tưởng anh em trong Đức Chúa Jêsus Christ." Tâm trí được kỷ luật để tập trung vào điều thanh sạch chính là tâm trí được sự bình an của Đức Chúa Trời bảo vệ khỏi sự hỗn loạn, lo âu và tội lỗi.
Cuối cùng, đây là công việc của cả đời, một phần của tiến trình "hãy nên mới trong tâm chí mình" (Rô-ma 12:2). Khi chúng ta chủ động, nhờ ân điển và quyền năng của Thánh Linh, tính toán và đặt tâm trí mình vào những gì chân thật, đáng tôn, công bình, và thanh sạch, chúng ta không chỉ biến đổi chính mình, mà còn trở nên những chứng nhân sống động về sự tốt lành và vinh quang của Đức Chúa Trời cho thế giới xung quanh.
"Hỡi anh em, ấy vậy, đang lúc còn có thể nói được hôm nay, hãy coi chừng kẻo trong anh em có ai bị sự cứng lòng lừa dối mà lìa bỏ Đức Chúa Trời hằng sống chăng; nhưng hãy khuyên bảo nhau mỗi ngày... hầu cho trong anh em không ai bị tội lỗi lừa dối mà cứng lòng." (Hê-bơ-rơ 3:12-13). Hãy bắt đầu từ tâm trí của chính mình ngay hôm nay.