Sự Khác Biệt Giữa 'Ngươi Chớ Giết Người' Và 'Ngươi Chớ Giết'
Trong hành trình nghiên cứu và tìm hiểu Lời Chúa, một trong những điều thú vị và quan trọng là xem xét kỹ lưỡng ngôn từ được sử dụng trong bản văn gốc. Điều răn thứ sáu trong Mười Điều Răn thường được biết đến là "Ngươi chớ giết người". Tuy nhiên, có những bản dịch hoặc cách trích dẫn chỉ ghi là "Ngươi chớ giết". Sự khác biệt tưởng chừng nhỏ nhặt này lại mở ra một cánh cửa quan trọng để hiểu thấu đáo ý định nguyên thủy của Đức Chúa Trời, phạm vi áp dụng của điều răn, và cách thức Đức Chúa Giê-xu Christ đã làm trọn và mở rộng ý nghĩa của nó trong Tân Ước. Bài nghiên cứu này sẽ đi sâu vào phân tích ngữ nghĩa, bối cảnh kinh thánh, và ứng dụng thực tiễn của điều răn quan trọng này.
I. Phân Tích Nguyên Ngữ và Bản Dịch
Để hiểu chính xác ý nghĩa, chúng ta phải quay về với nguyên bản tiếng Hê-bơ-rơ (Hebrew) của Cựu Ước. Điều răn thứ sáu được chép trong Xuất Ê-díp-tô Ký 20:13 và Phục Truyền Luật Lệ Ký 5:17.
Bản Tiếng Hê-bơ-rơ: "לֹא תִּרְצָח" (lo tirtzach).
- "לֹא" (lo): là phó từ phủ định mạnh mẽ, có nghĩa "chớ", "không được".
- "תִּרְצָח" (tirtzach): là động từ ở ngôi thứ hai số ít, thì chưa hoàn thành (imperfect), xuất phát từ gốc "רָצַח" (ratsach).
Động từ "ratsach" trong tiếng Hê-bơ-rơ cổ điển có một phạm vi nghĩa khá cụ thể. Nó không phải là từ chung chung cho mọi hành vi cướp đi sự sống (như từ "הָרַג" - harag). "Ratsach" thường được các học giả hiểu là "sát hại có chủ ý, giết người trái phép, ám sát, hoặc phạm tội ngộ sát do bất cẩn". Nó hàm ý một hành vi xâm phạm cá nhân, trái luật pháp, và xâm phạm đến giao ước trong cộng đồng. Do đó, bản dịch chính xác nhất nên là "Ngươi chớ giết người" (chớ phạm tội sát nhân), chứ không phải là lệnh cấm tuyệt đối mọi hình thức làm chết (như giết thú vật để ăn, hay việc giết trong chiến tranh do Đức Chúa Trời truyền lệnh).
Bản Truyền Thống 1925 dịch là "Ngươi chớ giết người" (Xuất Ê-díp-tô Ký 20:13) là rất chính xác, vì đã thêm chữ "người" để làm rõ đối tượng. Một số bản dịch hiện đại chỉ ghi "Ngươi chớ giết" có nguy cơ gây hiểu lầm là cấm mọi hình thức sát sinh, dẫn đến những lối giải thích không phù hợp với toàn bộ mạch văn Kinh Thánh (ví dụ: sau đó chính Đức Chúa Trời thiết lập hệ thống tế lễ bằng sinh vật).
II. Bối Cảnh và Mục Đích Của Điều Răn
Điều răn này được ban ra trong bối cảnh giao ước tại núi Si-na-i, khi Đức Chúa Trời thiết lập một dân tộc thánh cho Ngài. Mục đích cốt lõi là bảo vệ sự thánh khiết của sự sống con người. Lý do sâu xa được nêu trong Sáng Thế Ký 9:6: "Hễ kẻ nào làm đổ máu loài người, thì sẽ bị loài người làm đổ máu lại; vì Đức Chúa Trời đã dựng nên loài người như hình ảnh Ngài." Con người mang hình ảnh Đức Chúa Trời (Imago Dei), do đó, mạng sống con người có giá trị thiêng liêng và bất khả xâm phạm. Tấn công mạng sống người khác là xúc phạm trực tiếp đến Đấng Tạo Hóa.
Điều răn này đặt nền tảng cho luật pháp dân sự của Y-sơ-ra-ên. Các sách luật như Xuất Ê-díp-tô, Lê-vi, Dân-số đã làm rõ thế nào là tội giết người có chủ ý (phải bị xử tử), thế nào là ngộ sát (có thành trì ẩn náu), và những trường hợp không bị xem là phạm điều răn này (như xử tử tội phạm theo luật, hay chiến tranh chính nghĩa). Điều này khẳng định "ratsach" không bao hàm mọi hành vi gây chết chóc, mà nhắm đến tội ác cá nhân, phi pháp.
III. Sự Mở Rộng và Làm Đầy Đủ Của Đức Chúa Giê-xu Christ
Trong Bài Giảng Trên Núi, Chúa Giê-xu không hủy bỏ điều răn này, nhưng Ngài đào sâu và mở rộng nó đến tận gốc rễ của tấm lòng. Đây là sự "làm cho trọn" (Ma-thi-ơ 5:17) ý nghĩa thâm sâu nhất của luật pháp.
Ma-thi-ơ 5:21-22 chép: "Các ngươi có nghe lời phán cho người xưa rằng: Ngươi chớ giết ai; và rằng: Hễ ai giết người thì đáng bị tòa án xử đoán. Song ta phán cho các ngươi: Hễ ai giận anh em mình thì đáng bị tòa án xử đoán; ai mắng anh em mình là đồ điên, thì đáng bị lửa địa ngục hình phạt."
Chúa Giê-xu chỉ ra rằng căn nguyên của hành động "giết người" (ratsach) bắt nguồn từ sự giận dữ không công bình và thái độ khinh miệt trong lòng. Ngài sử dụng những từ Hy Lạp mạnh mẽ:
- "Raca" (Ρακά): Một từ A-ram có nghĩa khinh bỉ, coi người khác là trống rỗng, vô giá trị.
- "Moros" (Μωρέ): Nghĩa là "kẻ dại dột", một lời nguyền rủa, phủ nhận giá trị và sự khôn ngoan của người khác.
IV. Ứng Dụng Thực Tiễn Cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân
Hiểu được chiều sâu của điều răn "Ngươi chớ giết người" dẫn chúng ta đến những ứng dụng sống động và thiết thực:
1. Tôn Trọng và Bảo Vệ Sự Sống: Là Cơ Đốc nhân, chúng ta được kêu gọi làm người bảo vệ sự sống. Điều này không chỉ dừng ở việc không phạm tội sát nhân, mà còn tích cực bảo vệ người yếu thế, lên tiếng cho công lý, và quan tâm đến sức khỏe, phúc lợi của người lân cận (Châm Ngôn 31:8-9). Nó cũng liên quan đến việc bảo vệ sự sống từ trong lòng mẹ, và tôn trọng phẩm giá của người già, người bệnh.
2. Giải Quyết Cơn Giận và Sự Xung Đột: Vì Chúa Giê-xu đặt cơn giận vô cớ ngang hàng với tội giết người trong tâm linh, chúng ta phải nghiêm túc đối diện với nó. Ê-phê-sô 4:26-27 dạy: "Dẫu cho các ngươi có nổi giận, thì cũng chớ phạm tội; chớ căm giận cho đến khi mặt trời lặn, và đừng cho ma quỉ nhân dịp." Chúng ta cần học cách giải quyết xung đột cách nhanh chóng, tha thứ, và không để sự cay đắng bén rễ (Hê-bơ-rơ 12:15).
3. Gìn Giữ Lời Nói và Thái Độ: Lời nói có sức mạnh của sự sống và sự chết (Châm Ngôn 18:21). Chúng ta được kêu gọi dùng lời nói để gây dựng, chứ không phải để hủy diệt phẩm giá người khác (Ê-phê-sô 4:29). Tránh xa sự chế nhạo, lời nguyền rủa, và sự khinh bỉ trong cách đối xử với bất kỳ ai, vì mỗi người đều mang hình ảnh Đức Chúa Trời.
4. Theo Đuổi Sự Hòa Thuận: Chúa Giê-xu dạy rằng trước khi dâng của lễ, hãy đi làm hòa với anh em mình (Ma-thi-ơ 5:23-24). Mối quan hệ hòa thuận với nhau là bằng chứng quan trọng của đời sống được Chúa biến đổi. Chúng ta là những sứ giả của sự hòa giải (II Cô-rinh-tô 5:18-20).
5. Nhận Biết "Tội Giết Người" Thuộc Linh: Sứ đồ Giăng cảnh báo: "Ai ghét anh em mình, là kẻ giết người; anh em biết chẳng một kẻ nào giết người có sự sống đời đời ở trong mình" (I Giăng 3:15). Thù ghét, ghen tị, và lòng dạ độc ác là biểu hiện của cùng một tội lỗi trong cõi linh. Sự giải pháp duy nhất là kinh nghiệm sự tha thứ và tình yêu thương của Chúa Cứu Thế, Đấng đã ban sự sống đời đời cho chúng ta.
V. Kết Luận
Sự khác biệt giữa "ngươi chớ giết" và "ngươi chớ giết người" không chỉ là vấn đề ngữ nghĩa, mà là chìa khóa để hiểu ý muốn trọn vẹn của Đức Chúa Trời. Điều răn thứ sáu, với nguyên ngữ "ratsach", trước hết là một mệnh lệnh bảo vệ sự sống con người – một tạo vật mang hình ảnh thiêng liêng – khỏi tội ác giết người phi pháp. Nhưng qua sự dạy dỗ của Chúa Giê-xu Christ, chúng ta thấy rằng ý muốn của Đức Chúa Trời còn đi xa hơn thế. Ngài đòi hỏi nơi chúng ta một tấm lòng trong sạch, không chứa đựng sự giận dữ vô cớ, sự khinh miệt, hay lòng thù ghét – vì đó chính là gốc rễ của mọi hành vi hủy diệt.
Là những người đã nhận được sự sống đời đời qua Đấng Christ, chúng ta được kêu gọi sống theo tinh thần của điều răn mới (Giăng 13:34). Thay vì chỉ dừng ở việc "không giết", chúng ta tích cực trao ban sự sống, sự tha thứ, và tình yêu thương. Hãy để Lời Chúa thấm sâu vào trong tư tưởng và tấm lòng, biến đổi chúng ta từ bên trong, để chúng ta không chỉ là người không phạm tội, mà còn trở nên những sứ giả của sự sống và hòa bình trong một thế giới đầy thù ghét và bạo lực.
"Nguyền xin chính Đức Chúa Trời bình an khiến anh em nên thánh trọn vẹn, và nguyền xin tâm thần, linh hồn, và thân thể của anh em đều được giữ vẹn, không chỗ trách được, khi Đức Chúa Jêsus Christ chúng ta đến!" (I Tê-sa-lô-ni-ca 5:23).