Bức biếm họa của Richard Dawkins về Đức Chúa Trời trong Cựu Ước có chính xác không?

Richard Dawkins, nhà sinh vật học tiến hóa và là người theo chủ nghĩa vô thần công khai, trong các tác phẩm như “The God Delusion” (Ảo Tưởng Về Chúa), đã phác họa một hình ảnh về Đức Chúa Trời trong Cựu Ước như một nhân vật “độc ác, bất khoan dung, đố kỵ, báo thù, khát máu, kỳ thị chủng tộc, diệt chủng, giết con đồng trinh, đồng tính, hủy diệt, giết người khác giới, khủng bố, phụ nữ ghét, phân biệt chủng tộc, kẻ thù của gia đình, và bạo chúa”. Đây là một lập trường thách thức trực tiếp đến đức tin Cơ Đốc. Là những nhà nghiên cứu Kinh Thánh Tin Lành, chúng ta cần phải đối diện với những cáo buộc này không bằng sự phòng thủ cảm tính, mà bằng sự nghiên cứu nghiêm túc, trung thực với toàn bộ lời Chúa, được soi dẫn bởi Thánh Linh và lấy Chúa Cứu Thế Giê-xu làm trung tâm để hiểu được sự mặc khải tiệm tiến và toàn vẹn về bản tính của Đức Chúa Trời.

Hiểu Bối Cảnh Và Phương Pháp Luận Giải Kinh

Trước khi phân tích các cáo buộc cụ thể, chúng ta phải thiết lập nền tảng giải kinh đúng đắn. Kinh Thánh là một sự mặc khải tiệm tiến (progressive revelation) – Đức Chúa Trời bày tỏ chính Ngài và ý muốn Ngài một cách từ từ, phù hợp với sự hiểu biết của con người trong từng giai đoạn lịch sử cứu rỗi. Cựu Ước không phải là câu chuyện độc lập, mà là sự chuẩn bị, là “thầy giáo đưa chúng ta đến với Đấng Christ” (Ga-la-ti 3:24). Mọi sự hiểu biết về Đức Chúa Trời trong Cựu Ước phải được lọc qua lăng kính của Chúa Giê-xu Christ, lời phán sau hết của Ngài (Hê-bơ-rơ 1:1-2).

Chúng ta cần phân biệt giữa mô tả và chấp thuận. Kinh Thánh trung thực ghi lại lịch sử loài người sa ngã với tất cả sự bạo lực và tội lỗi của nó, nhưng không có nghĩa Đức Chúa Trời tán thành mọi hành động được ghi lại. Hơn nữa, chúng ta phải hiểu các khái niệm then chốt:

• Sự Thánh Khiết (Holiness - Qadosh trong tiếng Hê-bơ-rơ): Bản chất tuyệt đối tách biệt khỏi tội lỗi của Đức Chúa Trời. Sự thánh khiết này đòi hỏi sự phán xét công bình đối với sự gian ác.
• Sự Công Bình (Justice - Mishpat/Tsedeq): Đức Chúa Trời là Quan Án của toàn cõi tạo vật. Sự công bình của Ngài không phải là sự trả thù theo cảm xúc, mà là sự tuyên bố phán quyết đúng đắn và thiết lập trật tự.
• Chủ Quyền Tối Thượng (Sovereignty): Là Đấng Tạo Hóa, Đức Chúa Trời có quyền tối thượng trên sự sống và sự chết của mọi loài thọ tạo. Quyền nầy được thực thi theo sự khôn ngoan và nhân từ mà con người không thể thấu hiểu trọn vẹn (Rô-ma 9:20-21).

Phân Tích Các Luận Điểm Chính Từ Góc Nhìn Kinh Thánh

1. Đức Chúa Trời “Bạo Lực” Và “Khát Máu” Trong Các Cuộc Chiến?

Dawkins thường chỉ trích các sách như Giô-suê, nơi dân Y-sơ-ra-ên tiến vào đất hứa và tiêu diệt các dân tộc Ca-na-an (ví dụ: Giô-suê 6:21). Để hiểu điều này, cần xem xét:

• Bối Cảnh Phán Xét Thần Thuật: Các dân tộc Ca-na-an không phải là những cư dân ngây thơ. Kinh Thánh mô tả họ thờ lạy thần tượng, thực hành tà thuật, và đặc biệt là tế lễ trẻ em cho thần Mo-lóc (Lê-vi Ký 18:21, Phục-truyền 12:31). Sự gian ác của họ “đã đầy trọn” (Sáng-thế Ký 15:16). Đức Chúa Trời, với tư cách là Quan Án của mọi dân tộc, đã dùng Y-sơ-ra-ên làm “cái roi thạnh nộ” của Ngài (Ê-sai 10:5) để thi hành sự phán xét công bình, như Ngài đã từng dùng A-si-ri, Ba-by-lôn sau này để phán xét chính Y-sơ-ra-ên.
• Mục Đích Bảo Vệ Giao Ước: Sự tiêu diệt này cũng nhằm bảo vệ tuyển dân Y-sơ-ra-ên khỏi sự đồng hóa tà giáo, giữ cho dòng dõi Đấng Mê-si được thuần khiết. Đây là một biện pháp cực đoan trong bối cảnh lịch sử cứu rỗi đặc biệt.
• Sự Nhân Từ Song Hành: Ngay trong Cựu Ước, chúng ta thấy Đức Chúa Trời luôn ban cơ hội ăn năn (ví dụ thành Ni-ni-ve trong sách Giô-na), và tiếp nhận những người ngoại bang trở lại (như Ra-háp, Ru-tơ). Điều này cho thấy ưu tiên của Ngài là sự cứu rỗi, chứ không phải sự hủy diệt.

2. Đức Chúa Trời “Đố Kỵ” Và “Báo Thù”?

Cựu Ước nhiều lần nói Đức Chúa Trời là “một Đức Chúa Trời kỵ tà” (Xuất Ê-díp-tô Ký 20:5, Phục-truyền 4:24). Từ Hê-bơ-rơ Qanna (קנָא) thường được dịch là “kỵ tà” hoặc “ghen tương”. Tuy nhiên, đây không phải là sự ghen tuông ích kỷ của con người, mà là sự “ghen tương” đúng đắn của Đấng Tạo Hóa dành cho tạo vật. Đức Chúa Trời là nguồn sự sống và phước hạnh duy nhất. Khi dân sự Ngài chạy theo các thần khác, họ đang từ bỏ nguồn sống để chạy theo sự chết. Sự “ghen tương” của Đức Chúa Trời bày tỏ lòng sốt sắng mãnh liệt của Ngài cho sự trung tín và phúc lợi thuộc linh của dân sự Ngài. Tương tự, “sự báo thù thuộc về ta, ta sẽ báo ứng” (Phục-truyền 32:35) nói đến quyền tể trị phán xét của Đức Chúa Trời, Ngài là Đấng duy nhất có thẩm quyền và sự thánh khiết để trả lại mọi sự cho đúng. Đây là nền tảng cho niềm hy vọng của những người bị áp bức (Thi-thiên 94:1).

3. Sự “Mâu Thuẫn” Giữa Đức Chúa Trời Cựu Ước Và Tân Ước?

Đây là điểm then chốt mà bức biếm họa của Dawkins thất bại. Nó tạo ra một sự phân đôi giả tạo. Chúa Giê-xu, Đấng bày tỏ Đức Chúa Trời cách trọn vẹn nhất (Giăng 1:18), chính là Đức Chúa Trời của Cựu Ước đã trở nên xác thịt.

• Chúa Giê-xu Xác Nhận Thẩm Quyền Của Cựu Ước: Ngài phán: “Đừng tưởng ta đến đặng phá luật pháp hay là lời tiên tri. Ta đến, không phải để phá, song để làm cho trọn” (Ma-thi-ơ 5:17). Ngài trích dẫn và khẳng định các sách Cựu Ước.
• Chúa Giê-xu Cũng Nói Về Sự Phán Xét: Hình ảnh “đầy tớ gian ác bị xé xác” (Ma-thi-ơ 24:51) hay sự mô tả về hỏa ngục (Mác 9:43-48) đến từ chính miệng Chúa Giê-xu. Sự thánh khiết và công bình của Đức Chúa Trời không thay đổi.
• Sự Khác Biệt Là Ở Giai Đoạn Cứu Rỗi: Cựu Ước nhấn mạnh Luật Pháp để bày tỏ tội lỗi và sự cần thiết của Đấng Cứu Thế. Tân Ước nhấn mạnh Ân Điển qua sự chết và sống lại của Đấng Cứu Thế. Tuy nhiên, cả hai đều từ một Đức Chúa Trời: “Vì Đức Chúa Trời chỉ có một, và chỉ có một Đấng Trung bình ở giữa Đức Chúa Trời và loài người, tức là Đức Chúa Jêsus Christ, là người” (1 Ti-mô-thê 2:5). Trên thập tự giá, sự thánh khiết đòi hỏi sự phán xét và tình yêu đòi hỏi sự tha thứ đã gặp nhau một cách trọn vẹn.

Đức Chúa Trời trong Cựu Ước đầy lòng thương xót (Hesed - ân điển, tình yêu thương giao ước) (Thi-thiên 136), kiên nhẫn (Ê-xê-chi-ên 18:23), và khao khát phục hồi (Ê-sai 1:18). Ngược lại, Đức Chúa Trời trong Tân Ước cũng sẽ phán xét thế gian trong sự công bình (Khải-huyền 20:11-15).

Nguyên Tắc Ứng Dụng: Đối Diện Với Những Thách Thức Tương Tự Trong Đời Sống

Là Cơ Đốc nhân trong thời đại ngày nay, chúng ta có thể gặp những thách thức tương tự từ thế giới quan vô thần hoặc từ chính những nghi ngờ trong lòng. Dưới đây là những nguyên tắc ứng dụng:

1. Tra Xét Kinh Thánh Cách Toàn Diện: Đừng trích dẫn câu đơn lẻ. Khi đọc một phân đoạn khó trong Cựu Ước, hãy tự hỏi: (1) Bối cảnh lịch sử, văn hóa, thần học là gì? (2) Nguyên tắc đạo đức vĩnh cửu nào đang được bày tỏ? (3) Phân đoạn này chỉ về Chúa Cứu Thế và chương trình cứu rỗi của Ngài thế nào? Hãy dùng các công cụ nghiên cứu như từ điển, sách dẫn, sách chú giải.
2. Ghi Nhớ Trọng Tâm Là Chúa Cứu Thế: Mọi sự hiểu biết về Đức Chúa Trời phải quy về Chúa Giê-xu. Nếu có một giải thích về Đức Chúa Trời trong Cựu Ước dường như mâu thuẫn với tình yêu và ân điển được bày tỏ nơi Chúa Giê-xu, thì chúng ta cần xem xét lại sự giải thích của mình. Chúa Giê-xu là “hình ảnh của Đức Chúa Trời không thấy được” (Cô-lô-se 1:15).
3. Sống Với Sự Kính Sợ Thánh Khiết Và Lòng Biết Ơn: Hiểu được sự thánh khiết nghiêm túc của Đức Chúa Trời khiến chúng ta càng thêm kinh ngạc về ân điển Ngài. Chúng ta không bị phán xét không phải vì tội chúng ta nhỏ hơn tội của dân Ca-na-an, mà chỉ vì sự phán xét đó đã đổ trên Chúa Giê-xu thay cho chúng ta. Điều này dẫn đến lòng biết ơn sâu sắc và đời sống thánh khiết.
4. Trả Lời Trong Tình Yêu Và Sự Khiêm Nhường: Khi đối thoại với những người đặt câu hỏi như Dawkins, thái độ của chúng ta quan trọng không kém nội dung. Hãy thừa nhận rằng có những phân đoạn khó hiểu (2 Phi-e-rơ 3:16). Thay vì tranh luận, hãy mời họ nhìn thấy câu chuyện lớn hơn: câu chuyện về một Đức Chúa Trời thánh khiết yêu thương thế gian đến nỗi đã ban Con Một của Ngài để phải chịu sự phán xét thay, hầu cho bất cứ ai tin nhận đều được tha thứ và sống đời đời.

Kết Luận: Bức Tranh Toàn Vẹn Về Một Đấng Yêu Thương Thánh Khiết

Bức biếm họa của Richard Dawkins về Đức Chúa Trời trong Cựu Ước là một bản vẽ méo mó, được tạo nên từ việc cắt xén ngữ cảnh, bỏ qua sự mặc khải tiệm tiến, và phủ nhận sự thống nhất căn bản của Kinh Thánh nơi Chúa Cứu Thế Giê-xu. Khi nghiên cứu toàn bộ Lời Chúa, chúng ta thấy một Đức Chúa Trời duy nhất, thánh khiết và công bình đến kinh khiếp, đồng thời đầy lòng thương xót, nhân từ và khao khát cứu chuộc đến không thể tả. Sự phán xét trong Cựu Ước là lời cảnh báo nghiêm túc về hậu quả khủng khiếp của tội lỗi. Và chính sự nghiêm túc đó làm bật lên vinh quang của thập tự giá, nơi Đức Chúa Trời thánh khiết đã tự mang lấy sự phán xét ấy vào thân để mở ra con đường tha thứ.

Thay vì làm suy yếu đức tin, việc nghiên cứu nghiêm túc những vấn đề này có thể làm cho đức tin chúng ta trưởng thành hơn, sâu sắc hơn, và biện giải tốt hơn, luôn dựa trên nền tảng “sự chuẩn bị của tin lành bình an” (Ê-phê-sô 6:15). Hãy để sự hiểu biết về Đức Chúa Trời toàn vẹn – Đấng vừa là Quan Án công bình vừa là Cha nhân từ – thúc đẩy chúng ta chạy đến với thập tự giá mỗi ngày và sống xứng đáng với ơn gọi mà chúng ta đã nhận.