Chúa Giêsu Có Phải Là Đức Giê-hô-va Không?
Trong hành trình đức tin Cơ Đốc, một trong những câu hỏi thần học sâu sắc và quan trọng nhất là về căn tính của Chúa Giê-xu Christ. Cụ thể, Ngài có phải chính là Đức Giê-hô-va, Danh riêng của Đức Chúa Trời trong Cựu Ước, hay không? Câu hỏi này chạm đến trọng tâm của giáo lý về Thiên Chúa Ba Ngôi và thần tính của Đấng Christ. Bài nghiên cứu này sẽ khảo sát Kinh Thánh một cách cẩn thận, sử dụng văn cảnh, ngôn ngữ gốc và sự mặc khải tiệm tiến để làm sáng tỏ mối quan hệ thiêng liêng giữa Chúa Giê-xu và Đức Giê-hô-va.
I. Mặc Khải về Đức Giê-hô-va trong Cựu Ước
Danh GIÊ-HÔ-VA (יהוה - YHWH) là danh riêng, riêng tư và giao ước của Đức Chúa Trời, được Ngài mặc khải cho Môi-se tại bụi gai cháy trong Xuất Ê-díp-tô Ký 3:14-15. Ngài phán: "TA LÀ ĐẤNG TỰ HỮU HẰNG HỮU". Trong tiếng Hê-bơ-rơ, từ này hàm chứa ý nghĩa về sự hiện hữu tự hữu, vĩnh hằng, bất biến và trung tín của Đức Chúa Trời. Đức Giê-hô-va là Đấng Tạo Hóa, Đấng Giải Cứu, và là Đối tượng duy nhất đáng nhận lễ thờ phượng.
Cựu Ước nhiều lần nhấn mạnh tính độc nhất của Đức Giê-hô-va. Phục truyền Luật lệ Ký 6:4 tuyên bố: "Hỡi Y-sơ-ra-ên! hãy nghe: Giê-hô-va Đức Chúa Trời chúng ta là Giê-hô-va có một không hai." (Shema Yisrael: Adonai Eloheinu Adonai Echad). Tiên tri Ê-sai cũng khẳng định mạnh mẽ: "Đức Giê-hô-va phán: Trước khi ta chưa có, thì chẳng có chúa nào hết; và sau ta cũng sẽ chẳng có." (Ê-sai 43:10). Vậy, nếu chỉ có MỘT Đức Giê-hô-va, thì làm thế nào Chúa Giê-xu có thể là Đức Giê-hô-va được? Câu trả lời nằm trong mầu nhiệm của sự hiệp một trong bản thể Thần Tính.
II. Bằng Chứng Kinh Thánh: Chúa Giê-xu Mang Danh và Đặc Tính của Đức Giê-hô-va
Tân Ước không trực tiếp gọi Chúa Giê-xu là "Giê-hô-va" (YHWH), vì đây là bản dịch Hy Lạp và thường dùng từ "Kyrios" (Chúa). Tuy nhiên, qua nhiều phân đoạn, Tân Ước áp dụng những lời tiên tri và đặc tính chỉ dành riêng cho Đức Giê-hô-va trong Cựu Ước vào chính Chúa Giê-xu, một cách rõ ràng và đầy thẩm quyền.
1. Danh "Chúa" (Kyrios) và Sự Thờ Phượng: Trong bản Bảy Mươi (Bản dịch Cựu Ước sang tiếng Hy Lạp), danh YHWH được dịch là Kyrios (Chúa). Tân Ước thường xuyên dùng Kyrios để chỉ cả Chúa Cha lẫn Chúa Giê-xu. Phi-líp 2:9-11 tuyên bố: "Cho nên Đức Chúa Trời đã đem Ngài lên rất cao, và ban cho Ngài danh trên hết mọi danh, hầu cho nghe đến danh Đức Chúa Jêsus, mọi đầu gối trên trời, dưới đất, bên dưới đất, thảy đều quì xuống, và mọi lưỡi thừa nhận Jêsus Christ là Chúa (Kyrios), mà tôn vinh Đức Chúa Trời là Đức Chúa Cha." Điều này ứng nghiệm trực tiếp lời tiên tri của Ê-sai 45:23, nơi Đức Giê-hô-va phán: "Mọi đầu gối sẽ quì xuống trước mặt ta, và mọi lưỡi sẽ thề nguyện." Sự thờ phượng tuyệt đối chỉ dành cho Đức Giê-hô-va nay được dâng lên cho Chúa Giê-xu, chứng tỏ Ngài chia sẻ cùng một bản thể Thần Tính.
2. "TA LÀ" (Ego Eimi) - Danh Tính Tự Hữu: Trong Giăng 8:58, Chúa Giê-xu tuyên bố long trọng với người Do Thái: "Quả thật, quả thật, ta nói cùng các ngươi, trước khi chưa có Áp-ra-ham, đã có ta (ego eimi)." Cụm từ Hy Lạp ego eimi không chỉ đơn thuần là "ta đã hiện hữu", mà còn vang vọng trực tiếp Danh Đức Chúa Trời "TA LÀ" (Ehyeh) trong Xuất Ê-díp-tô Ký 3:14. Người Do Thái hiểu rõ điều này, nên họ đã định ném đá Ngài vì tội phạm thượng, vì Ngài tự xưng mình ngang hàng với Đức Chúa Trời (Giăng 8:59). Chúa Giê-xu còn nhiều lần dùng "Ta Là" để mặc khải căn tính của Ngài: "Ta là sự sáng thế gian" (Giăng 8:12), "Ta là đường đi, lẽ thật, và sự sống" (Giăng 14:6).
3. Được Gọi là "Đức Chúa Trời" (Theos): Sứ đồ Giăng mở đầu sách Phúc Âm bằng lời xác quyết: "Ban đầu có Ngôi Lời, Ngôi Lời ở cùng Đức Chúa Trời, và Ngôi Lời là Đức Chúa Trời." (Giăng 1:1). Ngôi Lời (Logos) ấy chính là Chúa Giê-xu, Đấng đã trở nên xác thịt (câu 14). Thô-ma, sau khi thấy Chúa phục sinh, đã thốt lên: "Lạy Chúa tôi và Đức Chúa Trời tôi!" (Giăng 20:28). Chúa Giê-xu không sửa lại hay quở trách lời tuyên xưng đó, Ngài chấp nhận nó.
III. Sự Phân Biệt và Hiệp Nhất trong Mầu Nhiệm Ba Ngôi
Đây là then chốt để hiểu câu hỏi "Chúa Giê-xu có phải là Đức Giê-hô-va không?". Thần học chính thống dạy rằng: Có MỘT Đức Chúa Trời duy nhất hiện hữu trong BA NGÔI VỊ (Person) đồng đẳng, đồng vĩnh cửu và đồng bản thể: Chúa Cha, Chúa Con (Chúa Giê-xu) và Chúa Thánh Linh.
- Chúa Cha được nhận biết là Đức Giê-hô-va trong Cựu Ước.
- Chúa Con (Ngôi Lời) cũng là Đức Giê-hô-va, vì Ngài chia sẻ trọn vẹn bản thể Thần Tính với Chúa Cha. Ngài là "hình ảnh của Đức Chúa Trời không thấy được" (Cô-lô-se 1:15), "Chói lòa hào quang của Đức Chúa Trời và mang bản thể của Ngài" (Hê-bơ-rơ 1:3 - bản dịch sát).
- Chúa Thánh Linh cũng là Đức Giê-hô-va (xem Công vụ 5:3-4, so sánh Ê-sai 6:8-10 với Công vụ 28:25-27).
Vậy, Chúa Giê-xu KHÔNG PHẢI là Chúa Cha, nhưng Ngài và Chúa Cha là MỘT (Giăng 10:30). Ngài là Đức Giê-hô-va trong Ngôi Con. Sự phân biệt giữa các Ngôi Vị được thấy rõ trong chức vụ cứu chuộc: Chúa Cha yêu thương, sai Chúa Con; Chúa Con vâng phục, chịu chết chuộc tội; Chúa Thánh Linh ứng dụng công trình đó vào lòng người tin. Nhưng cả Ba cùng hành động như MỘT Đức Chúa Trời.
IV. Ứng Dụng Thực Tiễn cho Đời Sống Cơ Đốc Nhân
Lẽ thật về thần tính của Chúa Giê-xu và mối liên hệ của Ngài với Đức Giê-hô-va không phải chỉ là giáo lý trừu tượng, mà có sức biến đổi sâu sắc đời sống chúng ta.
1. Nền Tảng cho Sự Cứu Rỗi: Chỉ một Đấng vừa là Đức Chúa Trời thật (mới có giá trị vô hạn để chuộc tội cho cả nhân loại) vừa là người thật (mới có thể đại diện và chết thay cho con người) mới có thể là Đấng Cứu Chuộc. Nếu Chúa Giê-xu không phải là Đức Giê-hô-va trong xác thịt, sự chết của Ngài chỉ là cái chết của một người tử đạo, không có quyền năng tha tội và chiến thắng sự chết. Lẽ thật này đảm bảo sự cứu rỗi của chúng ta (Rô-ma 10:9).
2. Đối Tượng của Đức Tin và Sự Thờ Phượng: Chúng ta có thể và nên cầu nguyện, thờ phượng, dâng sự vinh hiển lên cho Chúa Giê-xu cách tuyệt đối như đối với Chúa Cha, vì Ngài xứng đáng. Sự thờ phượng của chúng ta trở nên trọn vẹn và đúng đắn khi nhận biết Chúa Giê-xu trong toàn vẹn thần tính của Ngài.
3. Sự Bảo Đảm về Sự Hiện Diện của Đức Chúa Trời: Chúa Giê-xu phán: "Ta với Cha là một" (Giăng 10:30), và "ai đã thấy ta, tức là đã thấy Cha" (Giăng 14:9). Điều này mang lại sự an ủi lớn lao: Khi chúng ta biết Chúa Giê-xu, chúng ta thật sự biết Đức Chúa Trời. Chúng ta không thờ phượng một vị thần xa cách, mà là một Cứu Chúa đã trở nên gần gũi, đồng cảm với chúng ta (Hê-bơ-rơ 4:15).
4. Động Lực cho Sự Vâng Phục và Môn Đồ Hóa: Uy quyền tối thượng của Chúa Giê-xu ("Mọi quyền phép ở trên trời và dưới đất đã giao cho ta" - Ma-thi-ơ 28:18) đặt nền tảng cho Đại Mạng Lệnh. Chúng ta ra đi làm chứng, làm môn đồ vì chúng ta đang đại diện cho chính Đức Giê-hô-va, Đấng đang ngự trong chúng ta qua Thánh Linh Ngài.
Kết Luận
Qua sự khảo sát Kinh Thánh, chúng ta có thể đi đến kết luận: Chúa Giê-xu Christ chính là Đức Giê-hô-va, Đức Chúa Trời vĩnh hằng, bày tỏ trong Ngôi Vị Con. Ngài không phải là một "vị thần" thứ yếu, hay một thọ tạo cao nhất, mà là Đấng Tạo Hóa (Giăng 1:3; Cô-lô-se 1:16), là Đấng Cứu Chuộc, và là Đức Chúa Trời duy nhất đáng được ngợi khen. Mầu nhiệm này vượt quá trí hiểu loài người, nhưng được mặc khải cách rõ ràng trong Kinh Thánh và được lòng chúng ta xác nhận qua Thánh Linh.
Lẽ thật này là nền tảng của đức tin Cơ Đốc. Nó mời gọi chúng ta không chỉ kính trọng Chúa Giê-xu như một bậc thầy vĩ đại, mà phải quỳ gối thờ phượng Ngài, phó thác đời sống mình cho Ngài, và rao truyền Danh cao cả của Ngài cho thế gian. Hãy để lời tuyên xưng của Thô-ma cũng là lời tuyên xưng của mỗi chúng ta mỗi ngày: "Lạy Chúa tôi và Đức Chúa Trời tôi!" (Giăng 20:28).